9 cách sử dụng từ điển hiệu quả

[Bạch Việt]

9 cách sử dụng từ điển hiệu quả
​

Trong quá trình học tiếng Anh, sử dụng từ điển là một kỹ năng khá quan trọng nhưng người học thường không mấy hứng thú với một cuốn sách dày cộp như thế và cũng không thích phải “căng mắt” ra để tra từ trong đó.

Nhiều người cho rằng đó là việc thật nhàm chán, vô vị và tốn thời gian nữa. Vậy làm thế nào để học viên của bạn thích thú với việc làm tưởng như nhàm chán này? Có rất nhiều gợi ý khác nhau dành cho bạn trong trường hợp này nhưng hãy tạm xếp chúng vào 3 nhóm gợi ý như sau:

+ Tra từ để tìm thông tin cần thiểt.

+ Tra từ và học hỏi để biết thêm về từ và ngôn ngữ.

+ Sử dụng được những thông tin liên quan đến từ và ngôn ngữ.

​

1. Làm quen với thứ tự sắp xếp các chữ cái trong từ điển

Để tìm được một từ trong từ điển quả là tốn thời gian nhưng có rất nhiều cách để giúp cho học viên của bạn làm quen với thứ tự sắp xếp của chữ cái trong từ điển. Có nhớ được thứ tự chữ cái, học viên của bạn mới có thể tiết kiệm thời gian mỗi khi tra từ. Bạn hãy thử làm theo một vài cách sau đây nhé:

a. Đưa quyển từ điển trước cả lớp để tất cả học viên đều có thể nhìn thấy. Mở từ điển ra và đề nghị học viên đoán xem quyển từ điển đang mở ở chữ cái nào. Bạn hãy làm như thể vài lần rồi sau đó cho học viên thực hành theo từng đôi. Mục đích của bài tập này là làm cho học viên có cảm giác quen thuộc với cuốn từ điển. Khi đã nhớ được vị trí của từng mục chữ cái trong từ điển, học viên sẽ “quen tay” giở đúng mục chữ cái chứa từ cần tra.
b. Hoặc bạn cũng có thể sử dụng cách thứ hai là hỏi học viên một số câu hỏi sau:
- What do you think the first word in the dictionary is? (Từ đầu tiên trong từ điển là gì?)

- What is the last word? (Từ cuối cùng là gì?)

- Which letter starts the most words in English? (Chữ cái nào bắt đầu hầu hết các từ trong tiếng Anh?)

- How many pages do you think it takes up in the dictionary? (Các em nghĩ một quyển từ điển thường có bao nhiêu trang?)

Bằng cách này bạn có thể giúp học viên xác định được vị trí của các từ dễ dàng hơn mỗi khi cần tra cứu.

2. Nhắc nhở học viên lưu ý những từ hướng dẫn

Học viên thường hay bỏ qua hai từ hướng dẫn ở đầu mỗi trang từ điển. Sẽ rất hữu ích nếu bạn chỉ ra cho học viên điều này vì những từ này giúp cho học viên tra từ điển nhanh hơn. Bạn hãy thử một vài bài tập nhỏ sau đây xem nhé.

- On the page lion to literally, which of the following words would you find: liquid, literature, list, link, listen?

(Trong trang có chứa từ đầu là lion và từ cuối là literally thì những từ nào sau đây mà các em có thể tìm thấy: liquid, literature, list, link, listen?)

- Suggest two other words that should be on that page.
(Gợi ý hai từ mà có thể xuất hiện trong trang đó).

- On the page sometime to soothe, which of the following words would not be there: somehow, song, something, soon, sorry?
(Trong trang có chứa từ đầu là sometime và từ cuối là soothe, những từ nào sau đây không xuất hiện: somehow, song, something, soon, sorry?)

Khi học viên có đáp án, hãy yêu cầu học viên so sánh đáp án đó với từ điển.

3. Xem lướt qua các trang của từ điển

Hãy dạy học viên của bạn cách xem lướt qua cả cuốn từ điển để biết cách tìm thông tin mình cần tìm một cách nhanh chóng và hiệu quả. Điều này cũng khuyến khích học viên tập trung vào một từ loại cụ thể trong trang và đây là một trong những kỹ năng thiết yếu của việc sử dụng từ điển. Bạn có thể giúp học viên thực hành kỹ năng này bằng cách đưa các bài tập như sau:

Ví dụ: Hãy nhìn vào trang 181 của từ điển và tìm xem từ nào có nghĩa sau:

+ a type of shop (một loại cửa hàng)

+ a word that is used in science (một từ được sử dụng trong khoa học)

+ a word that is synonym for intentionally (một từ đồng nghĩa với intentionally)

+ a word that has a menu (một từ có trong thực đơn)

4. Chú trọng vào phần ngữ âm

Một điều rất quan trọng là học viên phải hiểu và biết cách đọc các ký tự phát âm được ghi trong từ điển. Thực hành những ký hiệu ngữ âm trên lớp để giúp học viên biết cách đọc và ghi nhớ lâu là một điều không dễ. Sau đây là hai bài tập giúp bạn thực hành trên lớp:

- Chia lớp học ra thành từng nhóm nhỏ và đưa cho mỗi nhóm ba từ khác nhau mà có thể học viên của bạn chưa biết. Đề nghị mỗi nhóm chọn một từ và viết cách phát âm của từ đó theo ba cách trong đó có một cách đúng và hai cách sai. Sau khi nhóm đó đã sẵn sàng hãy bảo họ đọc to và viết cách phát âm lên bảng. Các nhóm còn lại sẽ đoán xem cách phát âm nào đúng mà không nhìn vào từ điển.

- Cũng làm tương tự nhưng lần này đề nghị các nhóm tìm ra trọng âm của từ. Mỗi nhóm sẽ tìm một từ có 3 âm tiết trở lên, viết lên bảng và đọc to từ đó. Các nhóm khác sẽ cố gắng đoán xem trọng âm nhấn vào âm tiết thứ mấy và sau đó đối chiếu lại với từ điển.

Trên đây là những cách làm quen với việc tìm hiểu các từ đơn lẻ trong từ điển. Phần 2 tiếp theo sẽ hướng dẫn các thầy cô dạy cụm từ, thành ngữ, câu v.v… cũng với cuốn từ điển này. Mời các bạn tiếp tục theo dõi!

 

[Bạch Việt]

5. Học cụm từ và thành ngữ trong từ điển

Hãy chỉ ra cho học viên thấy rằng các từ rất hiếm khi đứng một mình mà chúng thường đứng thành cụm và từ điển là một nguồn rất giá trị để chúng ta tìm ra nghĩa của cụm từ và thành ngữ. Hãy chỉ ra cho học viên biết họ có thể tìm thấy những cụm từ, thành ngữ ở đâu trong danh mục nghĩa của từ. Bạn có thể giúp học viên bằng cách đưa ra bài tập sau:

Trong danh mục nghĩa của danh từ heart (trái tim) hãy tìm:

- Một cụm từ có nghĩa là “to decide that you want something very much” (quyết định rằng bạn rất muốn một cái gì đó)

- Một cụm từ có nghĩa: “to not want to do something because it seems cruel” (không muốn làm điều gì đó vì như thế là độc ác)

- Một cụm từ có nghĩa : “to upset someone very much, especially by showing them that you do not love them” (làm cho ai đó buồn vô cùng, đặc biệt là bằng cách chỉ ra cho họ thấy rằng bạn không yêu họ)


6. Tìm hiểu những cụm từ

Cụm từ luôn rất khó đối với học viên vì thường không biết những cụm từ này có bao nhiêu nghĩa. Hãy giúp học viên của bạn biết cách tìm thấy nghĩa của cụm từ ở đâu trong những danh mục nghĩa dài loằng ngoằng. Để làm được điều đó bạn có thể cho học viên của mình làm những bài tập sau để thực hành tìm nghĩa của các cụm từ:

Hãy cho học viên nhìn vào danh mục nghĩa của các động từ \ như stand và đặt ra các câu hỏi như sau:

- How many different phrasal verbs does stand have?
(Động từ stand có bao nhiêu cụm động từ)

- How many senses are there for stand for?
(Cụm động từ stand for có bao nhiêu nghĩa?)

- Which sense of stand out means “to be much more impressive or important than other’s”
(Nghĩa nào của cụm từ stand out có nghĩa là “ấn tượng hơn hoặc quan trọng hơn của người khác?)

​

7. Nâng cao vốn từ vựng bằng cách kết hợp các từ

Các nhà biên soạn từ điển đều đưa ra một loạt thông tin về cách kết hợp các từ để giúp học viên sử dụng tiếng Anh một cách tự nhiên nhất, giống người Anh nhất và giúp học viên hiểu được cách người bản ngữ nói và viết như thể nào. Rất nhiều cuốn từ điển đưa ra các thông tin này bằng cách in đậm cách kết hợp các từ. Bạn nên khuyến khích học viên sử dụng cách kết hợp các từ này trong bài viết để học viên có thể sử dụng tiếng Anh được một cách tự nhiên. Bạn có thể dùng bài tập sau:

- Đề nghị học viên làm việc từng đôi một hoặc làm việc theo nhóm và liệt kê một loạt các từ có thể kết hợp với nhau chẳng hạn như những tính từ có thể đi với danh từ opportunity la những tính từ nào, những động từ nào đi với danh từ contract, và trạng từ nào kết hợp với động từ listen…

- Đề nghị học viên mở từ điển ra ở trang có từ conversation và tìm bốn cách kết hợp được liệt kê trong đó sau đó đặt bốn câu sử dụng những cách kết hợp này.


8. Sử dụng các ví dụ

Các ví dụ trong từ điển thường là các câu nói, viết rất tự nhiên của người Anh. Bạn nên sử dụng các ví dụ này như một nguồn tài liệu về ngữ pháp và từ vựng cho việc dạy học ở trên lớp. Ví dụ như bạn muốn học viên của bạn học một từ mới nào đó, bạn có thể tìm các ví dụ trong từ điển, với mỗi nghĩa của từ đó bạn lấy một câu. Sau đó bỏ từ đó đi và để trống phần đó để học viên của bạn thảo luận để tìm ra từ cần điền và đưa ra lời giải thích tại sao họ lại chọn từ đó. Với những từ có nhiều nghĩa thì bạn nên đưa ra ví dụ để học viên của bạn thấy dễ hiểu hơn.


9. Chú ý vào những từ được sử dụng thường xuyên

Hầu hết các từ điển hiện đại đều cung cấp cho bạn thêm rất nhiều thông tin ngoài nghĩa của từ. Những thông tin thêm này thường là cách sử dụng đúng, các lỗi thường gặp, từ đồng nghĩa, các cách nói ẩn dụ, sự khác biệt giữa Anh Anh và Anh Mỹ, và những thông tin khác về các từ mà hay được sử dụng. Bạn hãy giúp học viên khám phá những thông tin này và giúp họ sử dụng chúng một cách thành thạo. Hãy thử đố học viên của bạn xem trong số các từ được liệt kê ở trang có từ đầu là prevailing và từ cuối là priest thì từ nào là từ hay được sử dụng nhất: price, prey, previous, prevent, prickly. Hay bạn cũng có thể giúp học viên sử dụng những bảng giúp phân biệt nghĩa của các từ trong từ điển.

​

Trên đây chỉ là một số gợi ý nhỏ để bạn giúp học viên thực hành cách sử dụng từ điển. Chúc bạn có những giờ dạy hiệu quả và lý thú!

Sưu tầm


​