Vì sao voi tránh núi?

[starbear]

Ngay cả một quả đồi nhỏ cũng là một thử thách lớn đối với một con voi, vì thế chúng sẽ tránh các sườn dốc, một nghiên cứu mới cho biết.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hệ thống định vị toàn cầu để theo dõi đường đi của những con voi ở bắc Kenya, trong khu vực có khoảng 5.400 động vật da dày (như voi, tê giác...) sinh sống. Họ phát hiện thấy mật độ voi giảm xuống đáng kể ở những nơi có nhiều sườn dốc.

Phải chăng những con thú khổng lồ này không tìm thấy nước ở đây hoặc muốn tránh bị tổn thương. Song các nhà nghiên cứu tính toán rằng năng lượng cần để leo dốc mới là yếu tố quyết định. Cứ leo lên 91 mét, chúng sẽ phải mất một nửa giờ ăn cỏ mới bù lại năng lượng đã mất.

"Rõ ràng, leo đồi là việc không dễ dàng, mà phải cân nhắc kỹ", các nhà khoa học kết luận.

Nghiên cứu được thực hiện bởi Fritz Vollrath từ Đại học Oxford cùng với Jake Wall và Iain Douglas-Hamilton của tổ chức Save the Elephants. Các nhà khoa học cho rằng những con vật to lớn này có thể quan sát môi trường xung quanh theo cách rất khác biệt với những sinh vật nhỏ hơn.

T. An (theo LiveScience)

 

[starbear]

Bí mật trong sự thở của voi

Những con voi có thể bơi chìm hoàn toàn trong nước, chỉ nhô mỗi chiếc đầu vòi lên. Làm thế nào chúng thở được qua chiếc vòi dài hàng mét này, mà không sợ sự chênh lệch áp suất giữa khí trong phổi và nước ngoài cơ thể sẽ làm đứt các mạch máu? Các nhà nghiên cứu nay đã có câu trả lời vì sao.

Khi chúng ta dùng ống thở bơi trong nước, áp suất không khí trên mặt nước (cũng chính là áp suất không khí trong phổi) và áp suất ở dưới nước sâu có sự chênh lệch lớn, tạo ra sức ép lên các mạch máu của phổi. Ống thở càng dài, sự chênh lệch này càng lớn, và sức ép càng mạnh. Nếu sức ép vượt quá một ngưỡng nào đó, nó có thể làm vỡ các mạch máu trong phổi. Các nhà khoa học đã tính ra rằng, để bơi an toàn, ống thở không bao giờ được dài quá 30 cm.

Ấy vậy mà voi có thể bơi với cái vòi - ống thở - dài hàng mét. Theo quan điểm sinh lý học, thì điều này dường như là không tưởng.

Năm 1681, một nhà khoa học tại Dublin, Ireland, đã mổ tử thi một con voi chết cháy, và ghi nhận được sự khác biệt lớn giữa phổi của nó với phổi của tất cả các động vật bốn chân mà ông từng nhìn thấy. Câu hỏi được đặt ra là, tại sao phổi của voi lại có cấu trúc khác thường như vậy? Phải chăng nó có liên quan với khả năng thở của chiếc vòi, và liệu đó có phải là kết quả của sự tiến hóa?

300 năm sau, John B. West, nhà sinh lý học thuộc trường Y San Diego (ĐH California, Mỹ), đã tìm ra câu trả lời cho bí ẩn này. Ông cho biết, ở tất cả các động vật có vú, phổi được bao bọc bởi hai lớp màng. Màng ngoài nằm sát với thành ngực, màng trong ôm lấy phổi, tạo ra một khoang rỗng ở giữa chúng, được gọi là khoang màng phổi. Ở người và các động vật có vú khác, khoang màng phổi có chứa khoảng một thìa cà phê chất dịch lỏng. Nhưng voi thì khác, khoang màng phổi của chúng được lấp đầy bằng các mô liên kết. Các mô này không giống như thịt, cũng chẳng phải là cơ, mà là một dạng vật liệu trơn trượt, có thể trượt từ chỗ này sang chỗ khác. Chính các mô liên kết đã giúp cân bằng sự chênh lệch giữa áp suất không khí trong phổi và áp suất của lớp nước sâu ở bên ngoài cơ thể, ngăn không cho các mạch máu vỡ ra.

Cũng theo những nghiên cứu gene mới đây, người ta đã phát hiện thấy bà con gần nhất của voi là lợn biển và dugong (một loại bò biển) - những loài thú ăn cỏ sống hoàn toàn dưới nước. Có thể từ xa xưa, voi cũng đã từng tung hoành dưới biển. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó, chẳng hạn thiếu thức ăn, loài thú này đã phát triển những chiếc chân to khỏe hơn, đủ để nâng đỡ cơ thể khổng lồ của chúng ở trên cạn, và biến chúng trở thành động vật của đất liền. Một trong những bằng chứng về thời kỳ sống dưới nước, đó là đến tận ngày nay, voi vẫn là những tay bơi lặn rất cừ khôi.

B.H. (theo N.G)