Bút Nghiên
ButNghien.com
- Xu
- 552
Cuộc sống gia đình có một tầm quan trọng rất lớn. Ngay cả những người trí thức và bọn trẻ con đều muốn có một cuộc sống gia đình lành mạnh. Không biết thời xa xưa gia đình có được coi trọng nhiều như thế không. Chức năng chủ yếu của gia đình thời xưa là gì?
Trong các thời đại và nơi chốn khác nhau thì gia đình con người rất khác nhau về tổ chức, điều hành, và vai trò xã hội của nó. Nhưng luôn luôn và ở đâu nó cũng thực hiện một chức năng cơ bản – sinh sản và nuôi dưỡng bọn trẻ. Đây là mục đích và nền tảng tự nhiên của gia đình. Giai đoạn dài của thời niên thiếu và lớn lên đặc biệt đối với con người buộc phải có sự kết hợp ổn định và vững chắc giữa bố và mẹ, để trẻ có thể được nuôi dưỡng và chăm sóc cũng như được tạo ra.
Trong những thế kỷ đầu đơn vị gia đình lớn hơn nhiều so với ngày nay. Nó thường bao gồm vài thế hệ, những họ hàng thân thuộc, các nô lệ – một thị tộc thực sự dưới quyền một tộc trưởng già. Đại gia đình này, hoặc tập hợp các gia đình, thực hiện nhiều chức năng xã hội, mà hiện nay do nhiều thể chế khác thực hiện.
Chức năng xã hội cơ bản của gia đình trong kỷ nguyên tiền công nghiệp là kinh tế. Việc sản xuất hàng hóa và tích lũy của cải là công việc của gia đình. Đây là nội dung chính của “việc cai quản gia đình” vào những ngày tháng trước cuộc cách mạng công nghiệp. Gia đình là một thể chế kinh tế đồng thời là một thể chế sinh học. Không kể trong các cộng đồng nông nghiệp, việc xuất hiện của hệ thống nhà máy có nghĩa là sự chấm dứt “kinh tế gia đình” theo nghĩa cũ.
Mối quan hệ gia đình với nhà nước là một trong những chủ đề chính được bàn cãi trong lịch sử tư tưởng phương Tây. Chương trình cho nhà nước lý tưởng của Plato có nói đến việc nhà nước thu tóm các gia đình. Các bà vợ và trẻ em, cũng như tài sản, sẽ được quản lý chung, và tất cả các công dân sẽ là thành viên của một đại gia đình. Plato nghĩ rằng, theo cách này, sự đoàn kết xã hội và sự tận tụy với nhà nước sẽ được bảo đảm. Ngược lại, Aristotle, cho rằng, bằng việc cung cấp nhu cầu hàng ngày và cũng như sinh sản và nuôi dưỡng trẻ, gia đình đã đóng vai trò của nó trong cộng đồng chính trị lớn hơn, tức nhà nước. Dù thế nào, theo người xưa, trẻ em là những người được nhà nước bảo trợ, được giáo dục và huấn luyện theo những quyết định của nhà cai trị.
Đạo Cơ đốc bảo vệ những quyền tự nhiên và siêu nhiên của gia đình chống lại nhà nước. Theo học thuyết Cơ đốc giáo, hôn nhân là một bí tích mang lại ân huệ thần thánh và phép tắc thần thánh hỗ trợ cuộc sống gia đình bằng những giáo huấn buộc phải hiếu thảo với bố mẹ và ngăn cấm việc ngoại tình. Nhà nước không có quyền can thiệp vào những vấn đề quản lý gia đình. Tuy nhiên hầu hết nhà nước hiện đại đều giữ quyền xét xử đối với việc cưới xin và ly dị, và luôn có quyết định về việc chăm sóc và giáo dục trẻ em.
Gia đình luôn là một đơn vị trung tâm trong đời sống tôn giáo. Những niềm tin cơ bản, nghi thức tôn giáo, qui tắc đạo đức đã được truyền qua gia đình cũng như được dạy trong nhà thờ. Trong một số cộng đồng, đời sống gia đình là trung tâm trong các tập quán và nghi lễ tôn giáo. Ngay cả ở nước Mỹ ngày nay, cuộc sống gia đình và việc tham gia hoạt động giáo hội cũng có vẻ gắn liền nhau. Bất chấp những nhận xét phê phán của ông về những khía cạnh không lành mạnh nào đó của những mối quan hệ gia đình truyền thống, Sigmund Freud, cha đẻ của ngành phân tâm học, cũng thừa nhận vai trò không thể thiếu được của gia đình trong sự phát triển của đứa trẻ. Người bố và người mẹ là cần thiết về mặt tâm lý học cũng như sinh học. Trong môi trường thân thiết và tự nhiên này, đứa trẻ phát triển thành một con người chín chắn và hấp thụ những lý tưởng đạo đức của xã hội nó sống.
Trong xã hội hiện đại, vai trò cơ bản của gia đình đã được công nhận bởi nhà nước (dù họ theo chế độ nào), bởi nhà thờ, và bởi những quy tắc chuyên môn giải quyết những mối quan hệ con người. Chỉ có dân du mục, giới hippy, và bọn trẻ hay phẫn nộ có vẻ như chống lại nó. Dù bị những trào lưu đổi thay vùi dập, thì gia đình trong hình thức phương Tây cơ bản của nó có vẻ như đã được chuẩn bị sẵn để chịu đựng.
Trong các thời đại và nơi chốn khác nhau thì gia đình con người rất khác nhau về tổ chức, điều hành, và vai trò xã hội của nó. Nhưng luôn luôn và ở đâu nó cũng thực hiện một chức năng cơ bản – sinh sản và nuôi dưỡng bọn trẻ. Đây là mục đích và nền tảng tự nhiên của gia đình. Giai đoạn dài của thời niên thiếu và lớn lên đặc biệt đối với con người buộc phải có sự kết hợp ổn định và vững chắc giữa bố và mẹ, để trẻ có thể được nuôi dưỡng và chăm sóc cũng như được tạo ra.
Trong những thế kỷ đầu đơn vị gia đình lớn hơn nhiều so với ngày nay. Nó thường bao gồm vài thế hệ, những họ hàng thân thuộc, các nô lệ – một thị tộc thực sự dưới quyền một tộc trưởng già. Đại gia đình này, hoặc tập hợp các gia đình, thực hiện nhiều chức năng xã hội, mà hiện nay do nhiều thể chế khác thực hiện.
Chức năng xã hội cơ bản của gia đình trong kỷ nguyên tiền công nghiệp là kinh tế. Việc sản xuất hàng hóa và tích lũy của cải là công việc của gia đình. Đây là nội dung chính của “việc cai quản gia đình” vào những ngày tháng trước cuộc cách mạng công nghiệp. Gia đình là một thể chế kinh tế đồng thời là một thể chế sinh học. Không kể trong các cộng đồng nông nghiệp, việc xuất hiện của hệ thống nhà máy có nghĩa là sự chấm dứt “kinh tế gia đình” theo nghĩa cũ.
Mối quan hệ gia đình với nhà nước là một trong những chủ đề chính được bàn cãi trong lịch sử tư tưởng phương Tây. Chương trình cho nhà nước lý tưởng của Plato có nói đến việc nhà nước thu tóm các gia đình. Các bà vợ và trẻ em, cũng như tài sản, sẽ được quản lý chung, và tất cả các công dân sẽ là thành viên của một đại gia đình. Plato nghĩ rằng, theo cách này, sự đoàn kết xã hội và sự tận tụy với nhà nước sẽ được bảo đảm. Ngược lại, Aristotle, cho rằng, bằng việc cung cấp nhu cầu hàng ngày và cũng như sinh sản và nuôi dưỡng trẻ, gia đình đã đóng vai trò của nó trong cộng đồng chính trị lớn hơn, tức nhà nước. Dù thế nào, theo người xưa, trẻ em là những người được nhà nước bảo trợ, được giáo dục và huấn luyện theo những quyết định của nhà cai trị.
Đạo Cơ đốc bảo vệ những quyền tự nhiên và siêu nhiên của gia đình chống lại nhà nước. Theo học thuyết Cơ đốc giáo, hôn nhân là một bí tích mang lại ân huệ thần thánh và phép tắc thần thánh hỗ trợ cuộc sống gia đình bằng những giáo huấn buộc phải hiếu thảo với bố mẹ và ngăn cấm việc ngoại tình. Nhà nước không có quyền can thiệp vào những vấn đề quản lý gia đình. Tuy nhiên hầu hết nhà nước hiện đại đều giữ quyền xét xử đối với việc cưới xin và ly dị, và luôn có quyết định về việc chăm sóc và giáo dục trẻ em.
Gia đình luôn là một đơn vị trung tâm trong đời sống tôn giáo. Những niềm tin cơ bản, nghi thức tôn giáo, qui tắc đạo đức đã được truyền qua gia đình cũng như được dạy trong nhà thờ. Trong một số cộng đồng, đời sống gia đình là trung tâm trong các tập quán và nghi lễ tôn giáo. Ngay cả ở nước Mỹ ngày nay, cuộc sống gia đình và việc tham gia hoạt động giáo hội cũng có vẻ gắn liền nhau. Bất chấp những nhận xét phê phán của ông về những khía cạnh không lành mạnh nào đó của những mối quan hệ gia đình truyền thống, Sigmund Freud, cha đẻ của ngành phân tâm học, cũng thừa nhận vai trò không thể thiếu được của gia đình trong sự phát triển của đứa trẻ. Người bố và người mẹ là cần thiết về mặt tâm lý học cũng như sinh học. Trong môi trường thân thiết và tự nhiên này, đứa trẻ phát triển thành một con người chín chắn và hấp thụ những lý tưởng đạo đức của xã hội nó sống.
Trong xã hội hiện đại, vai trò cơ bản của gia đình đã được công nhận bởi nhà nước (dù họ theo chế độ nào), bởi nhà thờ, và bởi những quy tắc chuyên môn giải quyết những mối quan hệ con người. Chỉ có dân du mục, giới hippy, và bọn trẻ hay phẫn nộ có vẻ như chống lại nó. Dù bị những trào lưu đổi thay vùi dập, thì gia đình trong hình thức phương Tây cơ bản của nó có vẻ như đã được chuẩn bị sẵn để chịu đựng.
(Nguồn: NXB VHTT)
