Khái niệm MOOCs (Massive Open Online Courses) có mối quan hệ chặt chẽ với distance learning (tạm dịch là đào tạo từ xa). Distance learning vốn bắt nguồn từ thế kỉ 19. Ở thời điểm đó, distance learning chỉ đơn thuần là gửi tài liệu học tập đến cho học viên thông qua đường bưu điện. Cùng với sự phát triển về công nghệ ở thế kỉ 20, lần lượt các hình thức bổ trợ cho đào tạo từ xa ra đời, như audio (thông qua radio, cassettes) hay truyền hình.
Những năm cuối thế kỉ 20, sự phát triển của Internet mang đến nhiều hướng tiếp cận mới cho distance learning. Giai đoạn này đánh dấu sự chuyển đổi từ mô hình distance learning truyền thống sang e-learning. Điểm khác biệt chính của e-learning so với distance learning là các nguồn tài liệu chủ yếu được phân phối qua các hệ thống mạng máy tính. Tuy nhiên, ở giai đoạn này các khóa học e-learning vẫn mang tính một chiều và thiếu sự tương tác với người học.
Do nhu cầu tương tác với người dùng tăng cao, Web 2.0 được phát triển và các hệ thống e-learning cũng đi theo xu hướng với việc thêm các tính năng như diễn đàn (forum), chat, hay các hệ thống quản lý học viên (LMS – Learning Management System). Nội dung và cách phân phối các nguồn tài nguyên học tập cũng dần trở nên đa dạng hơn, từ những video bài giảng được ghi lại từ các lớp học truyền thống cho đến các nguồn tài nguyên cho phép người dùng tải về.
Những nguồn tài nguyên trên chủ yếu được phân phối qua các platform phổ biến như MIT OpenCourseWare, iTunes, YouTube, Khan Academy hay webcast của các trường. Một số khác được phân phối dưới dạng các khóa học cấp tín chỉ (credit) như các chương trình Open Learning Initiative của Đại học Carnegie Mellon hay Stanford Engineering Everywhere. Ngoài ra còn có các trường như Open University cung cấp các chương trình học chính thống của họ dưới dạng đào tạo trực tuyến.
MOOC chỉ thực sự bùng nổ thành một trào lưu từ năm 2012 khi mà các platform lớn như Coursera, edX, Udacity hay FutureLearn được giới thiệu. Các platform này thường có điểm chung là được nhận sự hỗ trợ tích cực từ các trường đại học cũng như giới học thuật. Các tính năng như quản lý tiến độ khóa học, exam hay quản lý việc cấp chứng chỉ cũng được phát triển tốt hơn để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của người học. Hiện một số chương trình trên các platform này đã cho phép đổi ra tín chỉ tương đương ở các trường Đại học truyền thống.
