Tương truyền khi Trương Phi đi qua huyện Cổ Thành, sau cơn tức giận ông đoạn lấy ấn huyện và tự lên làm huyện quan.
Một hôm, trong huyện có hai người đến cáo trạng, Trương Phi vội thăng đường xét xử, được biết hai người cáo trạng một người thì bán nồi và người kia thì tàn tật cụt mất tay chân bèn hỏi:
- Hai người thưa gởi ai đây?
Người bán nồi đáp:
- Hai chúng tôi cùng ở chung một nhà, một phòng và cứ sáng sớm tôi thức dậy thì phát hiện nồi của tôi bị mất. Tôi nghĩ trong phòng chỉ có hai chúng tôi, nên tôi nghi ngờ anh này lấy trộm nồi tôi.
Trương Phi lại hỏi người tàn tật:
- Còn ngươi thì thưa ai?
Người tàn tật chỉ người bán nồi nói:
- Bẩm đại gia! Tôi thưa đây không phải ai khác mà là anh bán nồi đây. Tôi là người tàn phế, đi đứng bất tiện, làm sao có thể trộm nồi anh ta được chớ? Cho nên tôi thưa anh ta về tội vu oan giá họa cho người, xin đại gia xét soi cho.
Trương Phi nghe hai người trần thuật, nghĩ: cái chuyện hai người nói đều có lý, chuyện người này bị ăn cắp nồi là thiệt; song người tàn phế đã mát hết một tay, một chân , đi đứng còn khó khăn, sao có thể trộm nồi cho được? Ông nhìn kỹ sắc mặt hai người một lát, đoạn quát:
- Người ta tàn tật như vậy, đi đứng còn phải chống gậy, thì sao có thể lấy nồi được chớ? Tên bán nồi rõ ràng là vu khống người tốt. Bây đâu! Lôi tên này ra ngoài chờ định tội!
Đợi bọn nha dịch kéo người bán nồi đi khỏi rồi, Trương Phi mới nói với người tàn tật:
- Anh chịu oan ức, thế thì hiện giờ ta cho anh toàn bộ nồi này, anh đem về muốn bán hay làm gì cũng được, kể như đền bù... tiền lộ phí cho anh đấy. Người tàn tật thoạt nghe vội khấu đầu cám ơn đại gia lia lịa, sau đó với vẻ thành thạo, anh đem chiếc gậy cặp vô nách, đọan khom lưng vói tay lấy nồi đội lên đầu và xoay người dợm đi ra. Trương Phi thình lình nạt:
- Cả gan cho tên gian xảo, dám ở trước mặt đại gia đùa bỡn, khôn hồi hãy kể lại đầu đuôi câu chuyện!
Người tàn tật thấy mưu kế của mình bị bại lộ chỉ còn cách nhận tội.
Từ đó bá tánh ở dải Cổ Thành đều nói, Trương Phi là người thô lỗ mà tế nhị.
Một hôm, Trương Phi tay cầm trượng bát xà mâu ngồi trên đại đường, hỏi nha dịch hai bên:
- Có ai cáo trạng không?
Lời nói vừa dứt thì từ bên ngoài có một nam một nữ bước vô cáo trạng. Người đàn ông thì vừa lùn vừa mập, lưng to bụng phệ, hai tay ôm quả dưa hấu lớn. Người đàn bàn thì mảnh mai, khuôn mặt hây hây như hoa đào, trong tay bồng đứa con nhỏ. Người đàn ông đường đường quỳ xuống, cướp lời nói trước:
- nàng ta trộm dưa của tôi, bị tôi bất quả tang. Xin quan huyện trị tội nàng ta dùm tôi!
Người đàn bà ôm chặt đứa con nhỏ trong lòng và chỉ biết khóc chớ không nói gì.
Trương Phi là người gặp chuyện cứ thích hươ đao chém loạn. Ông với lấy trượng bát xà mâu dộng rầm rầm làm đại đường rung rinh, rồi quát nạt người đàn bà:
- Này, mi trộm dưa của người ta, có chịu nhận tội hay không?
Người đàn bà nghe quát nạt, mồ hôi ướt đẫm và chỉ biết gục đầu, luôn mồm van xin:
- Quan lớn ơi, xin tha tội cho tôi!
Trương Phi nghĩ, đã kêu tha hẳn có tội, không tội cần gì phải kêu tha? Đối với kẻ trộm cắp, Trương Phi rất ghét và muốn giết chết ngay, do đó ông giơ trường mâu nhắm ngay người đàn bà đâm tới. Khi mũi mâu sắp đâm trúng đứa trẻ trong lòng người đàn bà, ông bỗng dừng lại: ôi, đứa bé vô tội, sao giết nó, ông bèn kêu nha dịch bồng đứa bé ra ngoài. Ai ngờ người đàn bà ôm chặt cứng đứa con, chết cũng không chịu buông.
Trương Phi nảy suy nghĩ. Ông quay qua nói với người đàn ông.
- Bà ta trộm dưa của ông, ta xử tội chết, ông hài lòng rồi chớ?
Lúc này người đàn ông như con mèo thấy mỡ, ông ta thẫn thờ nhìn người đàn bà, khi nghe Trương Phi hỏi vội nói:
- Bẩm quan, trộm một trái dưa tội chưa đáng chết. Xin phạt nàng ta tới nhà tôi làm đày tớ là được rồi.
Trương Phi nói:
- Thế thì để nàng ta làm vợ lẽ ông, ông thấy thế nào?
Người đàn ông nghe vậy liền toe toét cười, dập đầu lia lịa nói:
- Cám ơn quan lắm, cám ơn quan lắm!
Trương Phi cười ha hả, bảo:
- Vậy ông hãy ẵm đứa bé trước, rồi ôm trái dưa đưa đây. Ông làm được thì có thể lãnh bà này về.
Người đàn ông liền làm theo lời Trương Phi bảo. Ai ngờ ông ta bồng đứa trẻ rồi thì không cách nào ôm trái dưa hấu lên được, còn nếu ôm dưa lên thì cũng không cách chi bồng đứa bé được. Loay hoay cả buổi đến mồ hôi đầu nhỏ giọt, cuối cùng chỉ còn cách khổ sở nói:
- Bẩm quan, một tay khó bắt hai con cá ạ!
Trương Phi vụt trừng mắt nổi giận, quát lớn:
- Mi sức vóc đàn ông mà còn làm không được, huống chi người đàn bà này? Chuyện này là chí trên đầu trọc, rõ cả rồi: mi vì muốn chiếm người đàn bà này nên mù quáng lương tâm mà tìm kế hãm hại, lại tới đây định gạt lão Trương? thật đáng giận! Bây đâu đập hắn 50 thước bảng và nhốt vào nhà lao cho ta!
Sau đó ông thả người đàn bà ra về và bãi hầu.
Theo Truyền Thuyết Tam Quốc Chí
Một hôm, trong huyện có hai người đến cáo trạng, Trương Phi vội thăng đường xét xử, được biết hai người cáo trạng một người thì bán nồi và người kia thì tàn tật cụt mất tay chân bèn hỏi:
- Hai người thưa gởi ai đây?
Người bán nồi đáp:
- Hai chúng tôi cùng ở chung một nhà, một phòng và cứ sáng sớm tôi thức dậy thì phát hiện nồi của tôi bị mất. Tôi nghĩ trong phòng chỉ có hai chúng tôi, nên tôi nghi ngờ anh này lấy trộm nồi tôi.
Trương Phi lại hỏi người tàn tật:
- Còn ngươi thì thưa ai?
Người tàn tật chỉ người bán nồi nói:
- Bẩm đại gia! Tôi thưa đây không phải ai khác mà là anh bán nồi đây. Tôi là người tàn phế, đi đứng bất tiện, làm sao có thể trộm nồi anh ta được chớ? Cho nên tôi thưa anh ta về tội vu oan giá họa cho người, xin đại gia xét soi cho.
Trương Phi nghe hai người trần thuật, nghĩ: cái chuyện hai người nói đều có lý, chuyện người này bị ăn cắp nồi là thiệt; song người tàn phế đã mát hết một tay, một chân , đi đứng còn khó khăn, sao có thể trộm nồi cho được? Ông nhìn kỹ sắc mặt hai người một lát, đoạn quát:
- Người ta tàn tật như vậy, đi đứng còn phải chống gậy, thì sao có thể lấy nồi được chớ? Tên bán nồi rõ ràng là vu khống người tốt. Bây đâu! Lôi tên này ra ngoài chờ định tội!
Đợi bọn nha dịch kéo người bán nồi đi khỏi rồi, Trương Phi mới nói với người tàn tật:
- Anh chịu oan ức, thế thì hiện giờ ta cho anh toàn bộ nồi này, anh đem về muốn bán hay làm gì cũng được, kể như đền bù... tiền lộ phí cho anh đấy. Người tàn tật thoạt nghe vội khấu đầu cám ơn đại gia lia lịa, sau đó với vẻ thành thạo, anh đem chiếc gậy cặp vô nách, đọan khom lưng vói tay lấy nồi đội lên đầu và xoay người dợm đi ra. Trương Phi thình lình nạt:
- Cả gan cho tên gian xảo, dám ở trước mặt đại gia đùa bỡn, khôn hồi hãy kể lại đầu đuôi câu chuyện!
Người tàn tật thấy mưu kế của mình bị bại lộ chỉ còn cách nhận tội.
Từ đó bá tánh ở dải Cổ Thành đều nói, Trương Phi là người thô lỗ mà tế nhị.
Một hôm, Trương Phi tay cầm trượng bát xà mâu ngồi trên đại đường, hỏi nha dịch hai bên:
- Có ai cáo trạng không?
Lời nói vừa dứt thì từ bên ngoài có một nam một nữ bước vô cáo trạng. Người đàn ông thì vừa lùn vừa mập, lưng to bụng phệ, hai tay ôm quả dưa hấu lớn. Người đàn bàn thì mảnh mai, khuôn mặt hây hây như hoa đào, trong tay bồng đứa con nhỏ. Người đàn ông đường đường quỳ xuống, cướp lời nói trước:
- nàng ta trộm dưa của tôi, bị tôi bất quả tang. Xin quan huyện trị tội nàng ta dùm tôi!
Người đàn bà ôm chặt đứa con nhỏ trong lòng và chỉ biết khóc chớ không nói gì.
Trương Phi là người gặp chuyện cứ thích hươ đao chém loạn. Ông với lấy trượng bát xà mâu dộng rầm rầm làm đại đường rung rinh, rồi quát nạt người đàn bà:
- Này, mi trộm dưa của người ta, có chịu nhận tội hay không?
Người đàn bà nghe quát nạt, mồ hôi ướt đẫm và chỉ biết gục đầu, luôn mồm van xin:
- Quan lớn ơi, xin tha tội cho tôi!
Trương Phi nghĩ, đã kêu tha hẳn có tội, không tội cần gì phải kêu tha? Đối với kẻ trộm cắp, Trương Phi rất ghét và muốn giết chết ngay, do đó ông giơ trường mâu nhắm ngay người đàn bà đâm tới. Khi mũi mâu sắp đâm trúng đứa trẻ trong lòng người đàn bà, ông bỗng dừng lại: ôi, đứa bé vô tội, sao giết nó, ông bèn kêu nha dịch bồng đứa bé ra ngoài. Ai ngờ người đàn bà ôm chặt cứng đứa con, chết cũng không chịu buông.
Trương Phi nảy suy nghĩ. Ông quay qua nói với người đàn ông.
- Bà ta trộm dưa của ông, ta xử tội chết, ông hài lòng rồi chớ?
Lúc này người đàn ông như con mèo thấy mỡ, ông ta thẫn thờ nhìn người đàn bà, khi nghe Trương Phi hỏi vội nói:
- Bẩm quan, trộm một trái dưa tội chưa đáng chết. Xin phạt nàng ta tới nhà tôi làm đày tớ là được rồi.
Trương Phi nói:
- Thế thì để nàng ta làm vợ lẽ ông, ông thấy thế nào?
Người đàn ông nghe vậy liền toe toét cười, dập đầu lia lịa nói:
- Cám ơn quan lắm, cám ơn quan lắm!
Trương Phi cười ha hả, bảo:
- Vậy ông hãy ẵm đứa bé trước, rồi ôm trái dưa đưa đây. Ông làm được thì có thể lãnh bà này về.
Người đàn ông liền làm theo lời Trương Phi bảo. Ai ngờ ông ta bồng đứa trẻ rồi thì không cách nào ôm trái dưa hấu lên được, còn nếu ôm dưa lên thì cũng không cách chi bồng đứa bé được. Loay hoay cả buổi đến mồ hôi đầu nhỏ giọt, cuối cùng chỉ còn cách khổ sở nói:
- Bẩm quan, một tay khó bắt hai con cá ạ!
Trương Phi vụt trừng mắt nổi giận, quát lớn:
- Mi sức vóc đàn ông mà còn làm không được, huống chi người đàn bà này? Chuyện này là chí trên đầu trọc, rõ cả rồi: mi vì muốn chiếm người đàn bà này nên mù quáng lương tâm mà tìm kế hãm hại, lại tới đây định gạt lão Trương? thật đáng giận! Bây đâu đập hắn 50 thước bảng và nhốt vào nhà lao cho ta!
Sau đó ông thả người đàn bà ra về và bãi hầu.
Theo Truyền Thuyết Tam Quốc Chí
