Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="Butchi" data-source="post: 111491" data-attributes="member: 7">Triết học phương Đông và phương Tây: Kỳ 2   Graham Priest, giáo sư Triết học tại Đại học  Melbourne, tiếp tục trình bày về ba dòng triết học phương Tây, triết học  Trung Quốc và Ấn Độ.   <img src="https://www.bayvut.com.au/sites/default/files/imagecache/story_460/story-images/r287402_1226081.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /> Quan  điểm cho rằng một số sự vật trống rỗng được biết đến trong triết học  phương Tây nhưng quan điểm cho rằng mọi vật đều trống rỗng như trong  Phật giáo thì chưa được người phương Tây biết đến. (ABC)      “Vào khoảng cùng một thời điểm, những  triết lý quan trọng trong cả ba nền văn hóa đều thăng hoa. Giai  đoạn quyết định này là vào khoảng thế kỷ V. Ở phương Tây có bộ  ba của Hy Lạp: Socrates, Plato và Aristotle.  Ở Ấn Độ có Phật  tổ và Mahvira, người sáng lập đạo Gai-na. Ở Trung Quốc có Lão  Tử, người được cho là sáng lập ra Đạo Lão và Khổng Tử, tổ sư  của Đạo Khổng. Đây là thời kỳ triết học phát triển nhanh chóng  trên khắp thế giới. Tại sao vậy? Đây là câu hỏi hay nhưng chưa  có lời giải đáp. Tiếp theo đó là quá trình phát triển của những quan điểm này.  Chúng ta không điểm lại tất cả những tên tuổi vì sẽ mất rất  nhiều thời gian. Tuy nhiên, tôi sẽ nêu một số chi tiết chính  trong triết học phương Tây. Trong khoảng thời gian từ năm 800 tới  năm 1600, tôn giáo thống trị tại đây là Thiên Chúa giáo. Do vậy,  các triết gia vĩ đại là các giáo sĩ và dù họ nói về nhiều  nội dung khác ngoài triết học của tôn giáo nhưng tôn giáo luôn ăn  sâu trong suy nghĩ của họ. Trong truyền thống của Ấn Độ, người ta thấy nền móng của các  trường phái đạo Hindu chính thống xuất hiện vào khoảng thế kỷ đầu  sau Công Nguyên và Đạo Phật nguyên thủy là một trong những môn  phái không chính thống được truyền bá trong vòng 500 năm, sau đó  phát triển thành Phật giáo Đại thừa. Nagarjuna và Vasubandhu là  những nhân vật quan trọng trong Phật giáo Đại thừa. Đạo Phật bị đẩy khỏi Ấn Độ do sự lấn át của Đạo Moghul và  do xung đột giữa những người theo đạo Hindu và Đạo Hồi. Tuy nhiên,  Đạo Phật tiếp tục được du nhập sang Trung Quốc. Chính vì vậy, triết  học cổ điển của Trung Quốc là Đạo Lão và Đạo Khổng nhưng chúng ta thấy  có sự ảnh hưởng của Đạo Phật tại đây trong giai đoạn chuyển giao của  thời kỳ sau công nguyên. Sau đó, các trường phái Phật giáo đặc trưng của  Trung Quốc được phát triển trong vòng 600 năm sau. Mọi người có lẽ đã  nghe nói đến trường phái Thiền Tông (Chan), hay Zen trong tiếng Nhật.  Những thông tin trên có thể giúp khán giả hiểu về bối cảnh lịch sử,  mặc dù tôi nêu rất tóm tắt về triết học phương Đông. Nếu có sự khác biệt  giữa triết học phương Đông và triết học phương Tây thì đó chính là cuộc  cách mạng khoa học ởphương Tây. Cuộc cách mạng này có ảnh hưởng lớn tới  triết học. Cuộc cách mạng đã đẩy tôn giáo và đưa khoa học vào trung tâm  của triết học. Ấn Độ và Trung Quốc chưa trải qua một cuộc cách mạng  tương tự. Do vậy, triết học phương Đông không có những điểm tương đồng  với sự phát triển của triết học phương Tây sau cuộc cách mạng khoa học.  Đây là điểm khác biệt quan trọng nhưng nó không có nghĩa là triết học  của phía bên kia (phương Đông) tệ hơn. Thuyết siêu hình Giờ đây, tôi muốn tiếp tục minh họa ý tưởng cho rằng triết học của  nửa bên kia vừa tương đồng vừa khác biệt. Tôi chỉ nêu vài vấn đề triết  học và phác họa ngắn gọn để minh họa cho ý tưởng này. Tôi sẽ dẫn chứng  một số quan điểm từ triết lý Phật giáo, một trong những triết lý tôi  hiểu sâu sắc nhất. Bắt đầu là siêu hình học. Thuyết siêu hình, ở một mặt nào đó, là khoa học nghiên cứu bản chất  của thực tế cuộc sống. Phật giáo, đặc biệt là Phật giáo Đại Thừa, có vai  trò đặc biệt trong đó. Phật giáo Đại Thừa cho rằng mọi vật đều rỗng  không, nghe có vẻ thú vị nhưng điều đó có nghĩa là gì? Đó là một vấn đề  khó. Điều đó có nghĩa phủ nhận mọi tình trạng tự tồn tại. Vấn đề này  nghĩa là gì? Tôi sẽ tiếp tục giải thích bằng một ví dụ trong triết học  phương Tây. Vào thế kỷ thứ 17 đã xảy ra cuộc tranh luận nổi tiếng giữa Newton và  Leibniz về bản chất của không gian và thời gian. Câu hỏi tập trung là:  Có thể nhấc cả vũ trụ và di chuyển 5 dặm về phía đông và thả xuống  không? Liệu mọi thứ có xảy ra giống như hiện nay không, không kể là thời  gian đã là nửa giờ sau? Newton trả lời ‘có’ với cả hai câu hỏi trong  khi Leibniz trả lời ‘không’. Newton lý giải rằng không gian và thời gian  giống như những chiếc thùng và có thể cho rằng mỗi chiếc thùng chứa  những thực thể của thực tại và những thứ chứa bên trong luôn tồn tại  trong đó. Không gian là một cái gì đó vẫn cứ tồn tại nếu không có sự  việc nào xảy ra trong không gian và thời gian. Thời gian cũng giống như  vậy. Như vậy không gian và thời gian tự tồn tại và không phụ thuộc vào  những thứ khác. Leibniz trả lời ‘không’ và lý giải rằng không thể nâng mọi thứ lên,  chuyển sang phía đông 5 dặm hay mọi thứ có thể bắt đầu y như cũ 5 phút  sau. Bởi vì mọi vật không thực sự thay đổi. Thời gian và không gian  không phải là những chiếc thùng lớn để bạn cho mọi thứ vào. Thời gian và  không gian chỉ là mối quan hệ bên trong giữa các sự kiện xảy ra trong  không gian và thời gian. Vì vậy, nếu các mối quan hệ, giữa cái trước và  cái sau, giữa cái phải và trái và mọi thứ đều giống nhau thì sẽ không  thứ gì thay đổi. Như vậy, nếu có thể dịch chuyển mọi vật 5 dặm về phía  đông, tất cả những mối quan hệ trong không gian sẽ duy trì ở trạng thái  cũ, không thay đổi. Nếu bạn có quan điểm như trên về không gian và thời  gian thì như vậy không gian và thời gian không có trạng thái tự tồn tại  giống nhau, trạng thái tồn tại bản thể học như Newton đã đưa ra. Theo cách nói của triết học Phật giáo, Newton cho rằng không gian và  thời gian tự tồn tại và không phụ thuộc vào các sự vật khác. Tuy nhiên,  theo Leibniz, không gian và thời gian không tự tồn tại, nó chỉ nằm trong  hệ thống mối quan hệ tương hỗvới nhau. Nói cách khác, theo cách nói của  Phật giáo, không gian và thời gian không tự tồn tại mà tồn tại trong  mối quan hệ với các sự vật khác.  Triết lý Phật giáo - Phật giáo Đại thừa, cho rằng không chỉ không  gian và thời gian trống rỗng mà mọi thứ đều trống rỗng. Nghĩa là mọi thứ  đều tồn tại nhưng tồn tại trong mối quan hệ với các sự vật khác. Lấy ví  dụ là tôi và các bạn, chúng ta tồn tại trong mối quan hệ với các vật  chất khác, những vật chất này lại tồn tại trong mối quan hệ với những sự  vật khác nữa…v.v. Như vậy, không có gì có thể tự tồn tại. Triết lý phương Tây bị chiếm lĩnh bởi tư tưởng cho rằng có những  chất, những sự vật có thể tồn tại thậm chí khi mọi vật đã biến mất.  Triết lý Phật giáo cho rằng không có sự vật nào như vậy, không có những  sự vật tự tồn tại, mọi thứ đều không thể tự tồn tại. Và như tôi đã trình  bày, quan điểm cho rằng một số sự vật trống rỗng được biết đến trong  triết học phương Tây. Tuy nhiên, quan điểm cho rằng mọi vật đều trống  rỗng chưa được người phương Tây biết đến. Điều này có hệ quả của nó. Một điều những tín đồ đạo Phật luôn bị đặt  nghi vấn là: nếu mọi thứ liên quan đến những thứ khác và tồn tại trong  mối quan hệ với sự vật khác sẽ không có gì thực sự tồn tại. Phải có nền  tảng nào đó, nếu không sẽ không có gì có thể tạo nên mối quan hệ đó. Có một câu chuyện kể về Bertrand Russell, người đã thuyết trình tại  London vào năm 1910. Bertrand Russell giảng dạy môn vũ trụ học phương  Tây. Russell cho biết: “Người Hy Lạp cổ cho rằng Trái Đất phẳng: điều gì  làm cho Trái Đất không rơi? Trái Đất phải dựa vào một sự vật nào đó.  Trái Đất có thể dựa vào cái gì? Một con rùa.” Suy nghĩ về vấn đề này một  thời gian và họ nhận ra rằng họ không thể tiến xa hơn. Và Russell tiếp  tục bài giảng. Đột nhiên, ông chuyển sang các học thuyết khác về vũ trụ.  Vào cuối buổi học, một bà cụ nhỏ bé trong đám khán giả chạy vội về phía  Russell và nói: “Ngài Russell, tôi có câu trả lời. Chính là là những  chú rùa chống đỡ cả Trái Đất.” Trích dẫn này khá kỳ lạ bởi vì nếu một con rùa không thể chống đỡ  được Trái Đất, vô cực những chú rùa cũng không thể đỡ được. Đây là trực  giác mà những người phê phán đạo Phật vin vào. Tuy nhiên, nếu bạn theo  Đạo Phật, đúng là những con rùa đỡ bên dưới Trái Đất. Điều này phụ thuộc  vào điều kia, lần lượt như vậy và sẽ không có vấn đề gì với điều này cả  nếu bạn cho rằng mọi thứ tồn tại trong trạng thái rơi tự do - chính là  quan điểm mà những người theo đạo Phật nhìn nhận thực tiễn. Đạo đức Đó là tất cả những gì tôi muốn trình bày về thuyết siêu hình. Sau đây  tôi muốn nói đôi chút về đạo đức. Đạo Phật cũng có quan điểm về đạo đức  khá đặc biệt. Quan điểm này xoay quanh ý tưởng cho rằng cuộc đời là bể  khổ (all life is suffering - đó là cách nó vẫn thường được dịch). Trong  học thuyết chính của đạo Phật - Tứ Diệu Đế do Phật đề ra - lời răn thứ  nhất là ‘Đời là bể khổ’. Điều này không có nghĩa là con người không được  hưởng lạc thú. Từ ‘khổ’ được dịch từ 'dukkha' trong tiếng Phạn và nên  được dịch là ‘sự không thỏa mãn’. Điều này nghĩa là không có gì trong  cuộc đời có thể hoàn hảo. Có những điều khiến ta không thể thỏa mãn với  mọi thứ và cuối cùng con người sẽ chết đi nếu bạn may mắn. Bởi vì một  lựa chọn khác là sống lâu với bệnh Alzheimer hay bệnh ung thư giai đoạn  cuối. Điều này có thể xảy ra với tất cả mọi người và đức Phật hiểu được  điều đó. Như vậy quan điểm đạo đức của nhà Phật là từ bỏ sự không thỏa mãn.  Đức Phật cho rằng có cách để làm điều này. Đó là một tin tức tốt lành.  Tuy nhiên, chúng ta sẽ không đề cập tiếp tới vấn đề này… Đạo đức nhà Phật dựa trên ý tưởng cho rằng con người muốn chấm dứt sự  khổ đau, trước tiên là nỗi khổ của chính mình. Trong Phật giáo, con  người mong muốn chấm dứt nỗi thống khổ của chúng sinh. Về lý thuyết, đạo  đức trung tâm của Phật giáo Đại thừa là lòng trắc ẩn. Nếu đọc tài liệu  của Kant hay Aristotle về đức hạnh, họ sẽ lý giải tại sao một số điều  được coi là đức hạnh. Phật giáo có quan niệm khác như sau: Bạn không cần có sức mạnh cao siêu để hiểu mong muốn từ bỏ nỗi thống  khổ của bản thân có gì sai trái. Câu hỏi này đã tự trả lời cho chính nó.  Không ai thích sự đau khổ. Tuy nhiên tại sao cần phải quan tâm tới nỗi  đau khổ của người khác? Tại sao cần có lòng trắc ẩn đối với mọi người?  Câu trả lời là: hãy quay trở lại một phép ẩn dụ khác về sự trống rỗng.  Đây là phép ẩn dụ hay nhất trong các triết lý tôi từng biết, được gọi  là ‘Lưới của Indra’ (The Net of Indra). Phép ẩn dụ này không có nguồn  gốc từ Ấn Độ mặc dù Indra là vị thần Ấn Độ trong truyền thuyết. Phép ẩn  dụ này bắt nguồn trong Phật giáo Trung Hoa. Truyền thuyết kể rằng Vị  thần Ấn Độ Indra có một chiếc lưới vô tận ở mọi hướng và ở mỗi mắt lưới  có một viên ngọc được mài sáng, vì vậy, mỗi viên ngọc phản chiếu những  viên ngọc khác. Khi những viên ngọc phản chiếu lẫn nhau, giống như khi  có vô số chiếc gương đặt đối diện nhau, khi nhìn vào một trong những  chiếc gương, bạn có thể cảm nhận hình ảnh phản chiếu dường như vô tận.  Đó chính là hình ảnh phản chiếu trong chiếc lưới ngọc của thần Indra. Đó  cũng chính là phép ẩn dụ về sự trống rỗng bởi mỗi yếu tố trong cuộc  sống giống như một viên ngọc trên chiếc lưới. Nó phản chiếu tất cả những  viên ngọc khác và được phản chiếu trong tất cả các viên ngọc. Như vậy,  mỗi sự vật, mỗi con người hòa nhập vào nhau như những viên ngọc không có  đặc điểm riêng và chỉ đơn thuần là hình ảnh phản chiếu của tất cả những  viên ngọc khác. Nếu bạn hiểu được hình ảnh siêu hình này, bạn sẽ hiểu tại sao lòng  trắc ẩn được coi là đức hạnh, bởi vì ai cũng muốn chấm dứt nỗi đau khổ  của bản thân, đúng vậy không? Bạn không cần phải là Einstein để có thể  đưa ra kết luận. Tuy nhiên, tôi không từ bỏ hết nỗi đau khổ của mình khi  nỗi thống khổ vẫn tồn tại trên những viên ngọc khác trong chiếc lưới.  Bởi tất cả những viên ngọc đó, xét về mặt nào đó, là một phần trong tôi.  Lời nguyện của Quan Thế Âm Bồ Tát, vị cứu tinh của Phật giáo Đại thừa,  là mọi chúng sinh phải sát cánh bên nhau. Bởi vì trên thực tế, con người  không thể hành động khác được. Tôi sẽ dừng ở đây. Tôi hi vọng tôi đã chuyển tải được thông điệp rằng  việc tìm hiểu trường phái triết học khác là điều đáng làm, nó sẽ giúp  bạn bởi bạn có thể đánh giá sự vật liên quan tới những vấn đề các triết  gia Phương Tây quan tâm trên những quan điểm triết học khác nhau và bạn  có thể có những quan điểm thú vị hoàn toàn mới và khác biệt.”Sưu tầm</blockquote>

Tên

Mã xác nhận