benoinhieu_kg
New member
- Xu
- 40
TRAO DUYÊN
_Nguyễn Du_
_Nguyễn Du_
“Trao duyên” là một đoạn thơ có ý nghĩa đặc biệt trong “Truyện Kiều”. Nó là một trong những đoạn thơ mở đầu cuộc đời mười lăm năm lưu lạc đầu đau khổ của Thúy Kiều, thể hiệ sâu sắc chủ đề bi kịch tình yêu tan vở của tác phẩm, đồng thời bộc lộ biệt tài miêu tả tâm lí nhân vậy của Nguyễn Du.
Mở đầu bài thơ là lời khẩn cầu của Kiều đối vs Vân:
“Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”
Chỉ với hai câu thơ mà Nguyễn Du đã dựng lên được một không khí, một cảnh ngộ đặc biệt. Lời nói của Kiều với Vân không còn là ngon ngữ thông thường của chị nói với em trong một gia đình gia giáo, nề nếp nữa. Đặc biệt là sự khẩn khoản em “ngồi lên” cho chị “lạy ròi sẽ thưa” đã tạo nên một không khí trang trọng đặc biệt, mở đầu cho một tình huống tâm lí hết sức phức tạp. Bằng những lời lẻ vừa khẩn khoản, vừa thiết tha Kiều đã tự hạ mình xuống tư thế của người lụy phiền, van lơn, cần khẩn chính đứa em ruột của mình. Nàng hiểu được sâu sắc hơn tình thế khó xử của Vân. Cái điều mà Kiều muốn “thưa” với Vân chính là bi kịch tình yêu tan vỡ của mình và tha thiết cầu khẩn Vân thay mình nối duyên với Kim Trọng. Lời tâm sự của Kiều không dài dòng nhưng đã nói lên được đầy đủ sự việc, cả lí lẻ và tình cảm của mình, nhằm mục đích dọn một con đường của trái tim đến với trái tim, Kiều đã lay động ở Vân tình cảm chị em máu mủ, ruột thịt
“Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non”
Kiều còn viện cả cái chết của mình ra để nói lên sự toại nguyện nếu được Vân nhận lời thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng:
“ Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suốt vẫn còn thơm lây”
Lời thỉnh cầu của Kiều vừa chân thành, vừa thuyết phục, vừa thiết tha, vừa ràng buộc. Đưa Vân đến tình thế “mặc nhiên” phải chấp nhận. Nàng Kiều của Nguyễn Du tỏ ra “sắc sảo mặn mà” cả trong bi kịch đau đớn nhất của mình. Song nàng Kiều trong đoạn “ Trao Duyên” cũng như trong suốt “Truyện Kiều” không đơn giản chỉ là một con người hành động vì một đích nào đó. Mà nàng Kiều luôn luôn sống với những tâm tư, tình cảm thầm kín của mình. Nguyễn Du đã thâm nhập vào thâm tâm của nhân vật, miêu tả nàng Kiều với tất cả những trạng thái tình cảm phong phú, phức tạp như là một con người có thật ngoài đời. Tuy khẩn thiết nhờ em thay mình trả nghĩa cho Kim Trongk nhưng cũng ko hề giấu giếm nổi đau khôn cùng “ giữa đường đứt gánh tương tư” của mình, cũng không che giấu tình cảm sâu nặng của mình đối với chàng Kim “ Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề”. Vậy mà khi trao những kỉ vật cho Vân, Kiều lại thấy mình mất mát to lớn, không gì bù đắp nổi. Tay thì trao mà lòng còn cố níu kéo, giữ là một chút gì đó cho mình:
“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ vật này của chung”
Biết bao giằng xé, đau đớn, chua chát trong hai chữ “ của chung” đầy phi lí ấy. Tuy khẩn khoản, van nài em nhận lời trao duyên của mình, vậy mà Kiều lại thấy mình như là kẻ bị mất người, coi mình như là “người mệnh bạc”. Tất cả những tình cảm. mâu thuẩn ấy càng làm cho tấm bi kịch tình yêu tan vỡ của Kiều thêm đau đớn. Giờ những kỉ vật trao cho Vân, Kiều như sống lại với những kỉ niệm cũ. Sự hiện diện của những kỉ vật càng gợi lên sự tương phản giữa hạnh phúc rực rỡ trong quá khứ với sự chia li đau đớn trong hiện tại. ời hẹn ước hôm nào, thoắt cái đã thành chuyện ngày xưa, của quá khứ. Sự cảm nhận của thời gian có màu sắc tâm lí ấy đã tô đậm thêm nổi đau đớn của nàng Kiều khi ý thức sâu sắc đc sự cách biệt giữa quá khứ ở hiện tại chưa đủ. Kiều còn cố níu giữ một lần nữa trong tương lai ở thế giới bên kia. Song cái thế giới của “mai sau”, của linh hồn cũng không hơn gì thế giới của hôm nay, của cuộc đời thực. Vẫn là lời tâm sự của Kiều, cần khẩn với Vân tưởng như những lời từ thế giới bên kia vọng về, mà sao vẫn thấm đầy nước mắt:
Mai sau dù có bao giờ
--------
Rưới xin giọi nước cho người thác oan”
Dẫu đã sang thế giới bên kia nhưng linh hồn nàng vẫn còn “mang nặng lời thề”, vẫn còn mong muốn, khát khao qua những làn gió nhẹ “hiu hiu” trở về gặp lại người yêu, vẫn khát khao nhận được sự đồng cảm của con người nơi trần thế. Từ lúc tâm sự, giãi bày, thuyết phục Vân nhận lời trao duyên, đến lúc trao kĩ vật , rồi sống trong thế giới của hồn oan. Nàng càng đớn đau, càng quyết liệt, cố níu giữ tình yêu của mình bằng mọi cách. Dẫu có quay về quá khứ, vẫn hướng tới tươi lai ở thế giới bên kia nhưng nàng chủ yếu vẫn là con người sống trong thực tại. Bằng cảm quan hiện thực của mình, tác giả đã ko trình bày cảnh trao duyên một cách đơn giản, sự việc này nối sự việc kia, mà biết dừng lại ở cái “bây giờ”, cái cá biệt, không lặp lại của trời gian và không gian để khám phá thế giới nội tâm của nhân vật. Nàng Kiều cuối cùng lại quay về với chình lòng mình. Sự tan vỡ tình yêu là có thật, là không gì cứu vãn nổi. Dồn dập những hình ảnh, những từ ngữ “ trâm gãy gương tan”,”tơ duyên ngắn ngủi”,”nước chảy hoa trôi”,”phận bạc như vôi” đã nói lên thật thấm thía, đầy xót thương về nổi đau của nàng Kiều. bi kịch của nàng Kiều lại càng sâu sắc khi trước hiện tại nàng vẫn không thôi khao khát hạnh phúc lứa đôi.
“Bây giờ trâm gãy gương tan
Kể làm sao xiêt muôn vàn ái ân”
Đến đoạn cuối, Kiều như quên hẳn là đang nói với Vân mà như nói với chính mình. Bi kịch tình yêu tan vỡ lên tới tột đỉnh, Kiều thốt lên những tiếng xé lòng :
“Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”
Tên chàng Kim vang lên hai lần trong 1 câu thơ, vừa tha thiết, vừa biết bao trân trọng. Câu cuối cũng là một lời than, lời tự trách mình. Bước ngoặc tâm lí này thật bất ngờ nhưng lại rất hợp lí. Nàng Kiều sống hết mình trong nổi đau tột cùng của mình nhưng trước sau vẫn là một con người giàu lòng vị tha. Kiều ân cần, chu đáo với chàng Kim nhưng vẫn tự cho mình là người đã ”phụ” chàng. Kiều quên nổi bất hạnh của mình để cảm thông sâu sắc với nổi bất hạnh của người khác. Kiều thương chàng Kim hơn chính bản thân mình. Kiều tự nhận trách nhiều về mình. Nàng là một con người có tấm lòng cao đẹp, nhân hậu – một nhân cách đáng quý
Sửa lần cuối bởi điều hành viên:
