[FONT="]TRÁI ĐẤT CÓ HÌNH DẠNG NHƯ THẾ NÀO[/FONT]
Ngày xưa các thủy thủ đi trên biển nhận thấy rằng, khi trèo lên cột buồm càng cao thì càng thấy được càng xa, khi đứng trên bờ nhìn chiếc thuyền đi ra khơi, khi thuyền đã ra xa thì chỉ thấy cột buồm, chứng tỏ mặt nước biển là mặt cầu. Khi quan sát hiện tượng nguyệt thực, lúc Mặt trăng đi vào chùy bóng tối của Trái đất, người ta thấy giống như miệng con trai có dạng hình cung ngậm lấy Mặt trăng, chứng tỏ chùy bóng tối của Trái đất có tiết diện ngang là hình tròn. Người châu Âu thấy sao Bắc Cực luôn luôn đứng yên trên bầu trời và cách chân trời một khoảng khá lớn, nhưng đi về phía Nam, sang châu Phi, đi càng xa thì khoảng cách từ từ sao Bắc Cực đến chân trời cảng giảm, cũng chứng tỏ mặt Trái đất là mặt cầu. Ngày nay, từ vũ trụ chụp hình Trái đất không tròn vì có một nửa Trái đất không được Mặt trời chiếu sáng.
Các phép đo cung kinh tuyến 1º cho thấy, độ dài cung kinh tuyến 1º ở gần xích đạo bé hơn cung 1º ở vĩ độ cao gần địa cực. Ví dụ độ dài kinh tuyến 1º ở Pê – ru có vĩ độ - 2º là 110 578m, cung 1º ở La –pô – ni có vĩ độ + 66º là 111 950m. Điều này chứng tỏ Trái đất quay quanh trục nên phình ra dọc theo xích đạo, còn ở hai địa cực đều bị dẹt. Các phép đo chính xác cho biết bán kính Trái đất ở xích đạo là 6 378, 16km, ở địa cực là 6 356,78km.
Như vậy, các vòng kinh tuyến có dạng đường elip mà bán trục lớn là bán kinh trái đất ở xích đạo, bán trục bé là bán kính trái đất ở địa cực, cho nên người ta nói rằng. Trái đất có dạng elip tròn xoay. Trong các bài toán về thiên văn, địa vật lý và trắc địa với độ gần đúng bậc nhất, người ta coi Trái đất có dạng hình cầu, với độ gần đúng bậc hai, người ta có Trái đất có dạng hình elip xoay tròn. Khi xét dạng Trái đất một cách chính xác nhất, phải coi Trái đất có dạng giêoit. Mặt hình giêoit là mặt thoáng trung bình của các biển và đại dương, tưởng tượng xuyên qua các đảo và lục địa. Mặt giêoit không thể biểu diễn bằng một biểu thức toán học như mặt cầu hay elip tròn xoay.
Mặt giêoit phụ thuộc trường hấp dẫn của Trái đất. Cấu tạo của Trái đất không đồng nhất, những nơi có chứa nhiều dầu khí có khối lượng riêng bé, những nơi có nhiều quặng kim loại nặng khối lượng sẽ lớn hơn. Khối lượng phân bố không đều sẽ tạo nên một trường hấp phức tạp, nên mặt trên đại dương chính là một mặt đẳng thế và mặt giêoit là một mặt cong khép kín rất phức tạp.
[FONT="]Nguồn NXBGD.
[/FONT]
Sửa lần cuối bởi điều hành viên:
