Tổng khởi nghĩa Tháng 8 thắng lợi - Không có Đảng không có CMT8 không có nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà
(Nâng Cao)
(Nâng Cao)
a. Bối cảnh lịch sử:
* Thế giới:
- Từ cuối T4 - đầu T5/45 từng tháng rồi từng ngày lịch sử chứng kiến sự diệt vong của chủ nghĩa FX. Sự thắng lợi của loài người tiến bộ và các l2 dchủ chống FX. Ngày 2/5/45 CN FX Hitle bị tiêu diệt hoàn toàn, chiến tranh kết thúc ở Châu âu.
- Để ctranh sớm kết thúc ở Châu á - TBD, thực hiện cam kết tại hội nghị Ianta (2/45). Ngày 9/8/45 Hồng quân LXô mở cuộc tấn công N ở Man Châu - Tq. Không đầy 1 tuần lễ cả triêụ quân N bị đánh bại. Ngày 14/8 c/phủ N Hoàng tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện, cơ hội ngàn năm có 1 cho ndân VNgiành c/quyền đã đến.
*Trong nước:
- Trong khi đó ở trong nước kể từ sau ngày N đảo chính P (9/3 /45) dưới sự lãnh đạo của Đảng và VMinh, cao trào kháng N cứu nước diến ra sôi sục. Đtranh c/trị, k/nghĩa từng phần, ctranh du kích cục bộ ptriển. ở cả thành thị và nông thôn tạo ra 1 không khí CM sôi sục trong cả nước, công cuộc chuẩn bị cuối cùng cho Tổng k/n gấp rút hoàn thành. C/phủ bù nhìn Trần T.K và tay sai của chúng như: Rắn mất đầu hoang mang tan rã. Thắng lợi của CM lúc này chỉ còn phụ thuộc vào sự lãnh đạo của Đ, sự quyết đoán của Bộ tham mưu.
- Trước sự chuyển hướng mau lẹ của tình hình thế giới và trong nước dự đoán sáng suốt thời cơ đêm 13/8/45 UBKN toàn quốc thành lập liền ra bản quân lệnh số 1 hạ lệnh Tổng k/n. Theo mệnh lệnh của BH, HN của Đảng được triệu tập họp 2 ngày tại Tân trào - SD - TQ. Một nghị quyết quan trọng đã ra đời - Nghị quyết Tổng k/n dành c/quyền trước khi quân đội Đminh tiến vào. HN còn đề ra đường lối đối nội và đối ngoại sau khi Tổng K/n T8 dành thắng lợi.
=> Hội nghị tổng quát của đảng thể hiện năng lực, sự nhạy bén, sáng suốt và quyết tâm của đảng lãnh đạo nhân dân tiến lên tổng khởi nghĩa giành chính độc lập cho đất nước. Tiếp theo hội nghị toàn quốc đảng là đại hội quân dân do tổng bộ Vminh triệu tập, họp ở Tân trào vào 2 ngày 19-17/8/1975. Dự đại hội có hơn 60 đại biểu trong các giới. Các đại biểu phái chính trị, các đàon thể quần chúng, các tôn giáo trong nước và kiều bào ở nước ngoài. Đại hội tán thành hoàn toàn với chủ trương tổng KN trong Đảng nhất trí thông qua 10 chính sách của VM, coi đó là chính sách cơ bản của cách mạng. đại hội còn quyết định lấycờ đỏ sao vàng làm quốc kỳ, bài hát tiến quân ca làm quốc ca. Đại hội đã thông qua mệnh lệnh tổng khởi nghĩa và bản quân lệnh số I. Kết thúc Đại hội các đại biểu gấp rút lên đường mang theo mệnh lệnh KN về các địa phương, lãnh đạo nhân dân mình tiến hành tổng khởi nghĩa. Ngay sau khi đại hội bế mạc Bác Hồ liền gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước đứng lên giành chính quyền.
=> Quốc dân đại hội Tân trào thể hiện sự đoàn kết dân tộc và quyết tâm của nhân dân ta tiến lên giành độc lập, tự do cho tổ quốc. Đặt tiền đề pháp lý chuẩn bị cho sự ra đời của nước Việt Nam mới.
b) Tổng khởi nghĩa tháng 8: (diễn biến)
- Từ 14-18/8 ở hầu hết các tỉnh miền bắc (Cao, bắc, lạng, Tuyên, Yên bái, Phú thọ, Bắc giang, Vĩnh yên) một số tỉnh miền trung (Thanh hoá, Nghệ an, Hà tĩnh, Quảng ngãi, Quảng Nam quần chúng đã nổi dạy giành chính quyền ở xã, huyện rồi tiến lên giành C/quyền ở tỉnh. Ngày 18/8 có 4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất trong cả nước: Hải dương, Bắc giang, Quảng nam, Hà tĩnh …ở nhiều địa phương lệnh tổng KN chưa đến nhưng nhờ thấm nhuần các nghị quyết của đảng trước đó, nhất là chỉ thị "Nhật - Pháp bắn nhau" đồng thời căn cứ vào tình hình thực tế địa phương, khi được tin Nhật đầu hàng đồng minh lãnh đạo Đảng và V. minh ở các địa phương đó đã kịp thời phát động quần chúng nổi dậy giành chính quyền.
- Tại Hà Nội:
+ Chiều 15/8 Hà Nội nhận lệnh KN, UBKN. H/nghị được thành lập đã khẩn trương hoàn thành kế hoạch KN. Chiều 16/8, 1 cuộc mít tinh lớn đã diễn ra trong thành phố, VM công khai kêu gọi quần chúng đứng lên chống Nhật, quần chúng nội, ngoại thành sẵn sàng xuống đường, chính quyền bù nhìn rệu rã đến cực điểm. Khâm sai Bắc kỳ bỏ nhiệm vụ ở HN, đấu tranh KN đã chín muồi.
+ Ngày 18/8 UBKN H/nghị đã quyết định lãnh đạo nhân dân KN giành chính quyền
+ Mờ sáng 19/8 cả Hà Nội rực cờ mầu đỏ, hàng chục vạn quần chúng nội, ngoại thành mang theo gậy, dao, súng, mã tấu rầm rập tiến về quảng trường nhà hát lớn dự cuộc mít tinh do VM tổ chức. 11giờ trưa cuộc mít tinh bắt đầu. Sau lời hiệu triệu KN của VM do đại biểu quân sự Bắc kỳ đọc, cuộc mít tinh lớn đã nhanh chóng biến thành cuộc biểu tình tuần hành vũ trang, quần chúng chia thành nhiều đoàn tién về các ngả đường , lần lượt chính các cơ quan chính quyền bù nhìn của địch như phủ khâm sai, sở mật thám, sở cảnh sát trung ương, sở bưu điện, trạm bảo an binh… Chiều ngày 19/8 Khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn, T/lợi ở Hà nội đã cổ vũ mạnh mẽ các địa phương trong cả nước làm tăng thêm cuộc khung hoảng trong hàng ngũ kẻ thù, tạo điều kiện cho cuộc tổng K/nghĩa T/lợi.
- ở Huế: Ngày 23/8 dưới sự lãnh đạo của đảng bộ và uỷ ban K/nghĩa Trung tâm Huế hàng chục vạn nhân dân nội ngoại thành đã biểu tình, thị uy đánh chiếm các công sở của địch giành C/quyền. Chiều 30/8 trước cửa Ngọ môn cuộc mít tinh của hàng chục vạn ND tham dự bảo Đại đọc lời thoái vị, trao ấn kiếm cho phái đoàn C/phủ TW lâm thời, đánh dấu sự sụp đổ của C/độ P/kiến mục nát.
*Cùng thời gian trên nhiều địa phương trong cả nước đã giành được C/quyền.
- Tại Sài gòn: được tin Hà nội, Huế giành C/quyền, Đảng bộ miền nam và S/gòn gia định phát động khởi nghĩa giành chính quyền. Đêm 24/8 quần chúng từng đoàn từ các tỉnh xung quanh dầm rộ kéo về Sài gòn, gia định, biên hoà…Sáng 25/8 quần chúng đã tràn khắp các ngả đường quân K/nghĩa đã đánh chiếm sở mật thám, nhà ga, bưu điện… giành toàn bộ C/quyền.
- Thắng lợi ở sài gòn có ảnh hưởng quyết định đến các cuộc khởi nghĩa ở nam kỳ. Cùng ngày 25/8 K/nghĩa đã giành thắng lợi ở chợ lớn, gia định, sóc trăng…
- Ngày 28/8 hai địa phương cuối cùng cũng giành được C/quyền là Hà tiên và đồng nai thượng. Kết thúc K/nghĩa tháng 8.
- Ngày 02/9/1945 tại quảng trường ba đình lịch sử hàng chục vạn đồng bào thủ đô thay mặt cho đồng bào cả nước dự lễ mít tinh chứng kiến sự ra mắt của C/phủ lâm thời. Thay mặt cho C/phủ lâm thời Hồ Chí Minh chịn trọng đọc tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước VNDCCH, báo hiệu sự toàn thắng của CM.
c) N/nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử, bài học kinh nghiệm.
*CM T8 tháng lợi mau lẹ là do những nguyên nhân sau:
+ DT việt nam vốn có 1 truyền thống yêu nước kiên cường, bất khuất từ ngàn xưa. ách áp bức bóc lột tàn bạo của đế quốc pháp và Nhật đã thúc đẩy ND ta vùng dậy đấu tranh đập tan xiềng xích nô lệ giành lại độc lập tự do. Khi có Đảng CSĐD và mặt trận Việt minh phất cao ngọn cờ cứu nước thì mọi người hăng hái hưởng ứng, nhất tề đứng lên cứu nước cứu nhà.
+ Thắng lợi của CM T8 là nhờ vào sự lãnh đạo đúng đắn tài tình của Đảng CSĐD và mặt trận VM, đứng đầu là Chủ tịch HCM - Người trực tiếp tổ chức và lãnh đạo CM T8.
* Đảng đã đề ra được đường lối CM giải phóng DT đúng đắn. Ngay từ đầu và trong suốt quá trình lãnh đạo CM đã chuyển hướng chỉ đạo chiến lược kịp thời, đưa nhiệm vụ G/phóng DT lên hàng đầu, tập trung lực lượng để đánh đuổi bọn đế quốc và phát xít xâm lược. Giành độc lập DT. Đảng đã đặt ra nhiệm vụ chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền đúng lúc và xác định đúng đắn vị trí của nhiệm vụ chuẩn bị K/nghĩa vũ trang là trung tâm của thời kỳ 39 - 45.
* Trong quá trình lãnh đạo CM từ 30 - 45 Đảng CSĐD đã ra sức xây dựng, chuẩn bị và tập dượt L/lượng CM, trải qua các cuộc diễn tập 30 - 31, 36 - 39 cả L/lượng C/trị và L/lượng vũ trang, từ đấu tranh C/trị phát triển lên đấu tranh vũ trang tích cực xây dựng và mở rộng căn cứ địa CM. Lập vùng giải phóng để làm hậu thuẫn trực tiếp cho tổng K/nghĩa.
* Nắm vững su thế phát triển của tình hình thế giới và trong nước, Đảng và HCM đã dự đoán sáng suốt vấn đề thời cơ và chớp đúng thời cơ chủ động, dũng cảm, kiên quyết phát động toàn dân đứng lên tổng K/nghĩa giành C/quyền trước khi quân đồng minh kéo vào.
"Không có Đảng không có CM T8 không có nước VNDCCH"
+ Thắng lợi của CM T8 còn có những nhân tố khách quan là:
* Cuộc Đ/tranh của ND Liên xô và các L/lượng dân chủ đã từng bước làm thất bại L/lượng phát xít tạo ra cơ hội vô cùng to lớn cho P/trào giải phóng dân tộc nói chung và P/trào CM V/nam nói riêng.
* T8 /1945 đạo quân quân đội của phát xít nhật ở mãn châu T/quốc bị liên xô đánh tan, tiềm lực C/tranh phát xít của Nhật bị huỷ diệt. Ngày 4/8/1945 Nhật hoàng buộc phải tuyên bố đầu hàng Liên xô và đồng minh vô điều kiện, quân đội Nhật ở Đ/dương rơivào tình trạng hoang mang tuyệt vọng, mất hết tinh thần C/đấu, C/quyền tay sai của Nhật mất chỗ dựa cũng sao động, các thế lực tay sai đế quốc phản động Việt gian cũng hoảng loạn, mất phương hướng, kẻ thù của nhân ta đang trong tình thế cực kỳ túng quẫn.
- Sự kiện trên đã tạo nên điều kiện khách quan trực tiếp đưa dến cơ hội vô cùng thắng lợi cho dân tộc vùng dậy giành chính quyền.
d) ý nghĩa lịch sử.
- Trong L/sử dựng nước và giữ nước của DT việt nam đã viết lên những trang sử chói lọi bằng những chiến công vô cùng hiển hách chống giặc ngoại xâm. CM T8 cũng đã được ghi vào lịch sử DT như 1 trong những trang chói lọi nhất, mở ra 1 bước ngoạt lớn trong L/sử DT ta, 1 cuộc đổi đời chưa từng có đối với mỗi người dân VN.
- D/Tộc:
+ Thắng lợi của CM T8 là 1 biến cố L/sử vĩ đại đánh dấu bước ngoặt phát triển mới trong L/sử DT ta, 1 sự kiện có ý nghĩa thời đại-và ảnh hưởng quốc tế sâu sắc.
+ Cuộc CM T8 thắng lợi đã đánh đổ 2 tầng xiềng xích nô lệ và phát xít Nhật trong gần 5 năm, thực dân phảp hơn 80 năm, lật nhào C/độ quân chủ chuyên chế tồn tại ngót chục thế kỷ ở nước ta, giành nền độc lập DT, lập nên nước VN DCCH - Nhà nước D/chủ ND đầu tiên ở đông nam á.
+ Thắng lợi này đã đưa nước ta từ 1 nước thuộc địa trở thành 1 nước độc lập tự do, nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Đây là 1 cuộc đổi đời chưa từng thấy trong L/sử DT Việt nam.
+ T/lợi này đã đưa đảng ta từ 1 đảng hoạt động bí mật, bất hợp pháp, số lượng đảng viên ít ỏi trở thành Đảng cầm quyền trong cả nước, nâng cao uy tín của DT ta, CM nước ta trong P/trào C/sản và G/phóng DT thế giới.
+ CM T8 thắng lợi Nd ta đã có 1 chính quyền Cm trong tay, trở thành công cụ sắc bén đưa CM V/anm tiếp tục tiến lên, chúng ta có tư cách là nước chủ nhà, chủ nhân đất nước để đón quân đội đồng minh vào giải giáp vũ khí quân đội Nhật ở VN.
+ Mở ra kỷ nguyên mới trong L/sử DT việt nam- Kỷ nguyên đất nước độc lập tự do góp phần làm dạng dỡ thêm L/sử dựng nước và giữ nước hàng nghìn năm của DT.
* Thế giới:
+ CM T8 T/lợi lần đầu tiên ở 1 nước thuộc địa của C/nghĩa đế quốc đã phá vỡ mắc xích quan trọng nhất trong sợi dây truyền của hệ thống thuộc địa của C/nghĩa thực dân cũ, báo hiệu thời kỳ tan giã không thể cứu vãn được của C/độ thuộc địa. T/lợi này có tác dụng cổ vũ mạnh mẽ, khích lệ phong trào giải phóng DT trên thế giới. Nêu tấm gương sáng cho phong trào G/phóng DT, góp phần thúc đẩy P/trào đấu tranh của N/dân các nước thuộc địa ở á phi, Mỹ La tinh.
+ T/lợi của CM T8 góp phần vào chiến thắng Chủ nghĩa phát xít trong C/tranh T/giới 2, cổ vũ mạnh mẽ nhân dân các nước thuộc địa đang tự giải phóng, nhất là 2 nước bạn Lào và Cam pu chia.
+ T/lợị này đã đưa Dt việt nam trở thành 1 dân tộc đi tiên phong trong P/trào chống đế quốc, giải phóng dân tộc và để lại những bài học lich sử to lớn về mọi mặt đối với sự nghiệp chống chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân của các DT bị áp bức.
e) Bài học kinh nghiệm:
- CM T8 đã để lại cho đảng và CM việt nam nhiều bài học K/nghiệm, góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận Mác lê nin về Cm ở các nước thuộc địa. Bài học đó là:
+ Bài học kết hợp độc lập DT và CNXH trên cơ sở nắm vững tư tưởng: Độc lập DT và CNXH, mối quan hệ giai cấp và DT, Đảng giải quyết đúng đắn và sáng tạo mối quan hệ Dt và DC, chống đế quốc và chống P/kiến thực hiện 2 mục tiêu CM việt nam"độc lập dân tộc và người cầy có ruộng" đưa nhiệm vụ chống đế quốc và tay sai lên hàng đầu nhằm tập trung mọi lực lượng để thực hiện cho kỳ được yêu cầu nóng bỏng của CM là giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do cho tổ quốc.
+ Bài học về xây dựng liên minh công nông và mặt trận DT thống nhất. Đảng CS ĐD ngay từ khi ra đời đã nhận thức và đánh giá đúng vai trò các giai cấp trong cuộc CM giải phóng DT. Chủ trương đoàn kết, tổ chức và giáo dục mọi giai cấp tầng lớp nhân dân trong mặt trận DT thống nhất rộng lớn, lấy Liên minh công nông là đội quân chủ lực CM, Khơi dậy và phát huy tinh thần tự tôn tự cường của DT VN, đoàn kết hết thảy mọi L/lượng yêu nước cô lập cao độ kẻ thù làm cho chúng suy yếu và tiến lên đánh bại chúng.
+ Bài học về sử dụng bạo lực CM và nắm bắt thời cơ: đảng ta luôn nắm vững và vận dụng sáng tạo quan điẻm bạo lực CN và nghệ thuật khởi nghĩa vũ trang của C/nghĩa mác lê nin. Trong quá trình lãnh đạo CM đã quan tâm xây dựng cả 2 L/lượng CM cơ bản là L/lượng C/trị và L/lượng vũ trang. Kết hợp 2 hình thức đấu tranh cơ bản: Đấu tranh C/trị với Đ/tranh vũ trang. Từ đấu tranh C/trị phát triển lên D/tranh vũ trang, kết hợp C/tranh du kích với K/nghĩa từng phần ở nông thôn, đấu tranh C/trị với K/nghĩa ở đô thị. Kết hợp chuẩn bị L/lượng lâu dài và bắt mạnh thời cuộc, chớp lấy thời cơ thắng lợi phát động toàn dân tiến hành tổng khởi nghĩa giành C/quyền trong cả nước.
ST
