Trang chủ
Bài viết mới
Diễn đàn
Bài mới trên hồ sơ
Hoạt động mới nhất
VIDEO
Mùa Tết
Văn Học Trẻ
Văn Học News
Media
New media
New comments
Search media
Đại Học
Đại cương
Chuyên ngành
Triết học
Kinh tế
KHXH & NV
Công nghệ thông tin
Khoa học kĩ thuật
Luận văn, tiểu luận
Phổ Thông
Lớp 12
Ngữ văn 12
Lớp 11
Ngữ văn 11
Lớp 10
Ngữ văn 10
LỚP 9
Ngữ văn 9
Lớp 8
Ngữ văn 8
Lớp 7
Ngữ văn 7
Lớp 6
Ngữ văn 6
Tiểu học
Thành viên
Thành viên trực tuyến
Bài mới trên hồ sơ
Tìm trong hồ sơ cá nhân
Credits
Transactions
Xu: 0
Đăng nhập
Đăng ký
Có gì mới?
Tìm kiếm
Tìm kiếm
Chỉ tìm trong tiêu đề
Bởi:
Hoạt động mới nhất
Đăng ký
Menu
Đăng nhập
Đăng ký
Install the app
Cài đặt
Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com -
Định hướng Forum
Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN Kết nối:
VNK X
-
VNK groups
| Nhà Tài Trợ:
BhnongFood X
-
Bhnong groups
-
Đặt mua Bánh Bhnong
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
Ngữ văn THPT
Văn 12
Việt Bắc - Tố Hữu
Tổng hợp kiến thức " Việt Bắc" của Tố Hữu
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Trả lời chủ đề
Nội dung
<blockquote data-quote="bichngoc" data-source="post: 11485" data-attributes="member: 1814"><p><strong><span style="font-size: 18px">2. Nỗi nhớ da diết về thiên nhiên con người Việt Bắc</span></strong></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Trong đoạn trích có hơn 30 từ “nhớ” (cụ thể là 35 từ)</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Tác dụng của việc lặp lại nhiều lần từ “nhớ”.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Về tâm lí, một hiện tượng, một âm thanh, một từ xuất hiện nhiều lần trước mắt ta, buộc ta phải chú ý.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Về ý nghĩa “nhớ” gắn liền với đối tượng cụ thể. Nó khắc sâu trong tâm trạng người đọc, người nghe về sắc thái tình cảm của con người. Khi diễn tả nỗi nhớ của anh cán bộ kháng chiến, khi là sự đồng vọng cùng nhớ về sự kiện cách mạng, kháng chiến. Nỗi nhớ mang nhiều cung bậc.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Đặc sắc của đoạn thơ là ở chỗ Tố Hữu tạo ra lối đối đáp trong tưởng tượng. Nhà thơ để Việt Bắc hỏi:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Mình đi, có nhớ?</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Mình về, có nhớ?</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Mỗi cụm từ ấy xuất hiện tới ba lần. Nó xoáy sâu vào lòng người, gợi nỗi nhớ như dòng chảy. Thiên nhiên <strong>Việt Bắc</strong> hiện ra:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">“Trám bùi”, “măng mai”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Những mái nhà “hắt hiu lau xám”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Những địa danh cụ thể: “Tân Trào”, “Hồng Thái”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Những di tích lịch sử “mái đình, cây đa”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Ba tiếng “mình” trong một câu thơ mang lại cách hiểu khác nhau. Theo cách hiểu thông thường mình (1), mình (2) chỉ người ra đi. Mình (3) chỉ người ở lại. Nhưng cũng có cách hiểu mình (1), mình (2), mình (3) chỉ là một đối tượng: người ra đi. Người ra đi tự hỏi mình, tự đối thoại với mình để đừng bao giờ quên Việt Bắc. Cũng có thể người ở lại nhắc người ra đi đừng có quên những ngày tháng, đừng quên chính mình, đánh mất mình. Thơ như thế thật dung dị mà sâu sắc.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Đáp lại sự khẳng định:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Ta với mình, mình với ta</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mình ta sau trước mặn mà đinh ninh</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mình đi mình lại nhớ mình</span></p><p><span style="font-size: 18px">Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Cũng là ba tiếng “mình”. Mình (1) và (2) chỉ người ra đi. Mình (3) chỉ người ở lại. Tiếng gọi ấy gần gũi, thân thiết quá. Ta nghe như người yêu nói với người yêu, tiếng của người bạn đời yêu dấu, tiếng của vợ, của chồng. Nhưng ba tiếng “mình” ấy cũng để chỉ người ra đi. Lời hứa trở nên mặn mà, đinh ninh, sâu sắc. Nhân vật trữ tình tự phân thân, lại hoà làm một xoáy sâu vào tiếng nói của tâm trạng để tìm sự đồng vọng của người đọc người nghe.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Đó là đoạn thơ:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Ta về mình có nhớ ta</span></p><p><span style="font-size: 18px">Ta về ta nhớ những hoa cùng người</span></p><p><span style="font-size: 18px">….</span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Thiên nhiên thật tươi tắn “Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi”. Thiên nhiên mang vẻ đẹp riêng của Việt Bắc “Mùa xuân mơ nở trắng rừng” không ở đâu có được. Không chỉ có ở màu sắc đường nét mà cả âm vang sôi động: “ve kêu rừng phách đổ vàng”.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Cái hay, cái đẹp của đoạn thơ là sự kết hợp đến dung dị, cứ một câu tả về thiên nhiên là một câu nói về con người.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Đèo cao ánh nắng dao gài thắt lưng”: Con người thật bình dị, khoẻ khoắn trong lao động. Đến những câu:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Nhớ cô em gái hái măng một mình”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Con người cần mẫn trong công việc. Con người Việt Bắc thật vui, thật tươi sung sướng đón nhận cuộc sống hoà bình, không có tiếng súng, hạnh phúc đã trở về với họ “Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Đoạn thơ hay và tiêu biểu khi nhớ về thiên nhiên và con người Việt Bắc. Thiên nhiên làm nền để bức chân dung phác thảo về con người hiện lên mồn một. Con người gần gũi với thiên nhiên, bình dị như thiên nhiên.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Nhớ về những con người lam lũ nghèo khổ:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhớ người mẹ nắng cháy lưng</span></p><p><span style="font-size: 18px">Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô</span></p><p><span style="font-size: 18px">Tấm lưng người mẹ nghèo miền núi đã đi vào thơ không chỉ một mà nhiều người:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ</span></p><p><span style="font-size: 18px">(Nguyễn Khoa Điềm - Tiếng hát những em bé lớn trên lưng mẹ)</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Buổi chiều mẹ lên rẫy</span></p><p><span style="font-size: 18px">Thấy bóng cây Kơ nia</span></p><p><span style="font-size: 18px">Bóng tròn che lưng mẹ</span></p><p><span style="font-size: 18px">Về nhớ anh mẹ khóc</span></p><p><span style="font-size: 18px">(Bóng cây Kơ nia-Ngọc Anh phỏng dịch theo điệu Ka choi)</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Người đọc không thể quên hình ảnh “nắng cháy lưng” trong thơ Tố Hữu.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Nhớ về những người thuỷ chung son sắt, nghĩa tình với kháng chiến:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Thương nhau chia củ sắn lùi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Thơ hay và thấm thía bởi đề cập tới nghĩa tình con người cùng chia sẻ gian khổ và niềm vui. Cuộc sống con người chỉ đẹp khi gian khổ càng sắt son, gắn bó. Thơ Tố Hữu luôn đi sâu phát huy những gì tốt đẹp của truyền thống hơn là theo hướng cách tân hiện đại. Vì thế, nhà thơ khám phá những nét riêng của cuộc sống bình dị mà ấm áp của Việt Bắc:</span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều</span></p><p><span style="font-size: 18px">Chày đêm nện cối đều đều suối xa.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Nhưng cũng có lúc nỗi nhớ về cảnh và người Việt Bắc đẫm trong cảm xúc mơ màng, lãng mạn:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhớ gì như nhớ người yêu</span></p><p><span style="font-size: 18px">Trăng lên đỉnh núi, nắng chiều lưng nương</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Nỗi nhớ thật đẹp. Ta nhận ra trong nỗi nhớ ba đối tượng không thể tách rời: đó là nhớ về thiên nhiên, con người cuộc kháng chiến hào hùng và niềm tin sâu sắc.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><strong>3. Nỗi nhớ về cuộc kháng chiến và niềm tin của con người</strong></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Đoạn thơ sau:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Nhớ khi giặc đến giặc lùng</span></p><p><span style="font-size: 18px">… mai lên”</span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Ai về ai có nhớ không… các khu”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Đọc những đoạn thơ này ta bắt nhịp được với âm vang, hình ảnh sống động của khúc ca hùng tráng về cuộc kháng chiến</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Đó là cuộc kháng chiến thể hiện thể trận của chiến tranh nhân dân. Toàn dân đánh giặc, đánh giặc ngay tại chỗ, đánh giặc bằng tất cả những gì có trong tay. Dựa vào rừng núi để đánh giặc, quân dân đoàn kết:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Núi giăng thành luỹ sắt dây</span></p><p><span style="font-size: 18px">Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mênh mông bốn mặt sương mù</span></p><p><span style="font-size: 18px">Đất trời ta cả chiến khu một lòng.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Đó là cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện. Đây là hình ảnh trên đường ra trận:</span></p><p><span style="font-size: 18px">“Những người Việt Bắc của ta</span></p><p><span style="font-size: 18px">…mai lên”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Những hình ảnh so sánh: “Đêm đêm rầm rập như là đất rung”. Những hình ảnh khẳng định đội ngũ “Quân đi điệp điệp trùng trùng”;</span></p><p><span style="font-size: 18px">Những hình ảnh đẹp trong chiến đấu “ánh sao đầu súng”;</span></p><p><span style="font-size: 18px">Những hình ảnh khẳng định sức mạnh: “bàn chân nát đá”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Tin vui chiến thắng gắn liền với chiến dịch lớn:</span></p><p><span style="font-size: 18px">Tin vui chiến thắng trăm miền</span></p><p><span style="font-size: 18px">Hoà bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhịp thơ sôi nổi, giọng thơ hào hùng, những hình ảnh gây ấn tượng mạnh mẽ khác hẳn ở đoạn trên êm ả, ngọt ngào, <strong>Tố Hữu</strong> đã truyền đến cho người đọc, người nghe khí thế sôi động của chiến tranh toàn dân mà không phải nhà thơ nào cũng có được. Ở đây Tố Hữu đã kết hợp giọng điệu ngọt ngào của thơ lục bát với khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ <strong>Tố Hữu</strong> đã phản ánh cuộc chiến tranh toàn diện:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Ai về ai có nhớ không</span></p><p><span style="font-size: 18px">Ngọn cờ đỏ thẳm gió lồng cửa hang</span></p><p><span style="font-size: 18px">….</span></p><p><span style="font-size: 18px">Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Ta vừa đánh giặc vừa lo phát triển kinh tế, vừa đánh giặc vừa chăm lo phát triển văn hoá. Có như vậy mới thực hiện đúng đường lối kháng chiến trường kì gian khổ nhưng nhất định thắng lợi. Ta nói vậy vì ta có niềm tin.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Tin vào Đảng và Bác Hồ:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ở đâu u ám quân thù</span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhìn lên Việt Bắc: cụ Hồ sáng soi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Ở đâu đau đớn giống nòi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Ở đâu, ở đâu dù u ám do quân thù tàn phá, giày xéo, đốt phá, chém giết hãy hướng về Việt Bắc. Nơi ấy có Trung ương Đảng và Bác Hồ. Câu thơ đã gieo một niềm tin tưởng. Nhịp thơ, lời thơ đã tạo ra giọng điệu trang trọng, lắng sâu trong niềm tin tưởng vô bờ. Anh cán bộ kháng chiến và đồng bào các dân tộc Việt Bắc và cả chúng ta nữa đều có niềm tin ấy.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Sử dụng thể thơ lục bát, một hình thức thơ ca dân tộc. Nó phát huy đầy đủ tiếng Việt nhất là con người Việt Nam. Đó là thuỷ chung tình nghĩa, đạo lí uống nước nhớ nguồn.</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><em><strong>* Những suy nghĩ, tư tưởng tình cảm của con người đất nước gắn liền với đạo lí tình nghĩa cách mạng.</strong></em></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Tình nghĩa thuỷ chung, son sắt với căn cứ địa cách mạng</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">Mình về có nhớ núi non</span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhớ khi kháng chiến thuở còn Việt Minh</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mình đi mình có nhớ mình</span></p><p><span style="font-size: 18px">Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Tình nghĩa thuỷ chung gắn bó trong những ngày kháng chiến gian khổ, ác liệt:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Mình đi có nhớ những ngày</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mình về, có nhớ chiến khu</span></p><p><span style="font-size: 18px">Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Nhớ sao ngày tháng cơ quan</span></p><p><span style="font-size: 18px">Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Nhớ khi giặc đến giặc lùng</span></p><p><span style="font-size: 18px">Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây</span></p><p><span style="font-size: 18px">Núi giăng thành luỹ sắt đầy</span></p><p><span style="font-size: 18px">Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Thuỷ chung tình nghĩa, thơ diễn tả lối sống theo đạo lí uống nước nhớ nguồn:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Mười lăm năm ấy ai quên</span></p><p><span style="font-size: 18px">Quê hương cách mạng dựng nên cộng hoà</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mình về mình lại nhớ ta</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Thuỷ chung, son sắt với niềm tin vào Đảng, Bác Hồ:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Ở đâu u ám quân thù</span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Ở đâu đau đớn giống nòi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Tình nghĩa thuỷ chung với nhân dân các dân tộc Việt Bắc:</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Nhớ người mẹ nắng cháy lưng</span></p><p><span style="font-size: 18px">Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Ta đi ta nhớ những ngày</span></p><p><span style="font-size: 18px">Mình đây ta đấy đắng cay ngọt bùi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Thương nhau chia củ sắn lùi</span></p><p><span style="font-size: 18px">Bát cơm sẻ nửa, chăn xui đắp cùng”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Mình đi có nhớ những nhà</span></p><p><span style="font-size: 18px">Hắt hiu lau xám đậm đà lòng son”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Nhớ từng bản khói cùng sương</span></p><p><span style="font-size: 18px">Sớm khuya bếp lửa người thương đi về</span></p><p><span style="font-size: 18px">Nhớ từng rừng nứa bờ tre</span></p><p><span style="font-size: 18px">Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ “Ta về mình có nhớ ta</span></p><p><span style="font-size: 18px">Ta về ta nhớ những hoa cùng người</span></p><p><span style="font-size: 18px">…thuỷ chung”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><strong><em>* Thể thơ lục bát được vận dụng trong một bài thơ dài và nhiều lời thể hiện truyền thống dân tộc để làm sáng tỏ nghĩa tình cách mạng.</em></strong></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Thơ lục bát tạo ra âm hưởng thống nhất mà lại biến hoá đa dạng</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Tha thiết ở nỗi nhớ</span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Sôi nỗi, mạnh mẽ, hào hùng ở ca ngợi kháng chiến</span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Trang trọng thiết tha thể hiện niềm tin biết ơn</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Lời nói giàu hình ảnh</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Thiên nhiên, con người Việt Bắc</span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Biểu dương lực lượng và sức mạnh</span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Thế trận của chiến tranh nhân dân</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">- Sử dụng nhiều cách chuyển nghĩa truyền thống</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Lối so sánh</span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Lối ẩn dụ</span></p><p><span style="font-size: 18px">+ Tượng trưng, ước lệ</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">“Ta về ta nhớ những hoa cùng người”</span></p><p><span style="font-size: 18px">“Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan”</span></p><p><span style="font-size: 18px">“Ở đâu u ám quân thù”</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">( Sưu tầm )</span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="bichngoc, post: 11485, member: 1814"] [B][SIZE=5]2. Nỗi nhớ da diết về thiên nhiên con người Việt Bắc[/SIZE][/B] [SIZE=5] - Trong đoạn trích có hơn 30 từ “nhớ” (cụ thể là 35 từ) - Tác dụng của việc lặp lại nhiều lần từ “nhớ”. + Về tâm lí, một hiện tượng, một âm thanh, một từ xuất hiện nhiều lần trước mắt ta, buộc ta phải chú ý. + Về ý nghĩa “nhớ” gắn liền với đối tượng cụ thể. Nó khắc sâu trong tâm trạng người đọc, người nghe về sắc thái tình cảm của con người. Khi diễn tả nỗi nhớ của anh cán bộ kháng chiến, khi là sự đồng vọng cùng nhớ về sự kiện cách mạng, kháng chiến. Nỗi nhớ mang nhiều cung bậc. - Đặc sắc của đoạn thơ là ở chỗ Tố Hữu tạo ra lối đối đáp trong tưởng tượng. Nhà thơ để Việt Bắc hỏi: + Mình đi, có nhớ? + Mình về, có nhớ? Mỗi cụm từ ấy xuất hiện tới ba lần. Nó xoáy sâu vào lòng người, gợi nỗi nhớ như dòng chảy. Thiên nhiên [B]Việt Bắc[/B] hiện ra: “Trám bùi”, “măng mai” + Những mái nhà “hắt hiu lau xám” + Những địa danh cụ thể: “Tân Trào”, “Hồng Thái” + Những di tích lịch sử “mái đình, cây đa” Ba tiếng “mình” trong một câu thơ mang lại cách hiểu khác nhau. Theo cách hiểu thông thường mình (1), mình (2) chỉ người ra đi. Mình (3) chỉ người ở lại. Nhưng cũng có cách hiểu mình (1), mình (2), mình (3) chỉ là một đối tượng: người ra đi. Người ra đi tự hỏi mình, tự đối thoại với mình để đừng bao giờ quên Việt Bắc. Cũng có thể người ở lại nhắc người ra đi đừng có quên những ngày tháng, đừng quên chính mình, đánh mất mình. Thơ như thế thật dung dị mà sâu sắc. Đáp lại sự khẳng định: Ta với mình, mình với ta Mình ta sau trước mặn mà đinh ninh Mình đi mình lại nhớ mình Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu Cũng là ba tiếng “mình”. Mình (1) và (2) chỉ người ra đi. Mình (3) chỉ người ở lại. Tiếng gọi ấy gần gũi, thân thiết quá. Ta nghe như người yêu nói với người yêu, tiếng của người bạn đời yêu dấu, tiếng của vợ, của chồng. Nhưng ba tiếng “mình” ấy cũng để chỉ người ra đi. Lời hứa trở nên mặn mà, đinh ninh, sâu sắc. Nhân vật trữ tình tự phân thân, lại hoà làm một xoáy sâu vào tiếng nói của tâm trạng để tìm sự đồng vọng của người đọc người nghe. - Đó là đoạn thơ: Ta về mình có nhớ ta Ta về ta nhớ những hoa cùng người …. Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung - Thiên nhiên thật tươi tắn “Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi”. Thiên nhiên mang vẻ đẹp riêng của Việt Bắc “Mùa xuân mơ nở trắng rừng” không ở đâu có được. Không chỉ có ở màu sắc đường nét mà cả âm vang sôi động: “ve kêu rừng phách đổ vàng”. - Cái hay, cái đẹp của đoạn thơ là sự kết hợp đến dung dị, cứ một câu tả về thiên nhiên là một câu nói về con người. + “Đèo cao ánh nắng dao gài thắt lưng”: Con người thật bình dị, khoẻ khoắn trong lao động. Đến những câu: + “Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang” + “Nhớ cô em gái hái măng một mình” Con người cần mẫn trong công việc. Con người Việt Bắc thật vui, thật tươi sung sướng đón nhận cuộc sống hoà bình, không có tiếng súng, hạnh phúc đã trở về với họ “Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung” - Đoạn thơ hay và tiêu biểu khi nhớ về thiên nhiên và con người Việt Bắc. Thiên nhiên làm nền để bức chân dung phác thảo về con người hiện lên mồn một. Con người gần gũi với thiên nhiên, bình dị như thiên nhiên. - Nhớ về những con người lam lũ nghèo khổ: Nhớ người mẹ nắng cháy lưng Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô Tấm lưng người mẹ nghèo miền núi đã đi vào thơ không chỉ một mà nhiều người: Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ (Nguyễn Khoa Điềm - Tiếng hát những em bé lớn trên lưng mẹ) Buổi chiều mẹ lên rẫy Thấy bóng cây Kơ nia Bóng tròn che lưng mẹ Về nhớ anh mẹ khóc (Bóng cây Kơ nia-Ngọc Anh phỏng dịch theo điệu Ka choi) Người đọc không thể quên hình ảnh “nắng cháy lưng” trong thơ Tố Hữu. - Nhớ về những người thuỷ chung son sắt, nghĩa tình với kháng chiến: Thương nhau chia củ sắn lùi Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng Thơ hay và thấm thía bởi đề cập tới nghĩa tình con người cùng chia sẻ gian khổ và niềm vui. Cuộc sống con người chỉ đẹp khi gian khổ càng sắt son, gắn bó. Thơ Tố Hữu luôn đi sâu phát huy những gì tốt đẹp của truyền thống hơn là theo hướng cách tân hiện đại. Vì thế, nhà thơ khám phá những nét riêng của cuộc sống bình dị mà ấm áp của Việt Bắc: Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều Chày đêm nện cối đều đều suối xa. - Nhưng cũng có lúc nỗi nhớ về cảnh và người Việt Bắc đẫm trong cảm xúc mơ màng, lãng mạn: Nhớ gì như nhớ người yêu Trăng lên đỉnh núi, nắng chiều lưng nương Nỗi nhớ thật đẹp. Ta nhận ra trong nỗi nhớ ba đối tượng không thể tách rời: đó là nhớ về thiên nhiên, con người cuộc kháng chiến hào hùng và niềm tin sâu sắc. [B]3. Nỗi nhớ về cuộc kháng chiến và niềm tin của con người[/B] - Đoạn thơ sau: + “Nhớ khi giặc đến giặc lùng … mai lên” + “Ai về ai có nhớ không… các khu” Đọc những đoạn thơ này ta bắt nhịp được với âm vang, hình ảnh sống động của khúc ca hùng tráng về cuộc kháng chiến + Đó là cuộc kháng chiến thể hiện thể trận của chiến tranh nhân dân. Toàn dân đánh giặc, đánh giặc ngay tại chỗ, đánh giặc bằng tất cả những gì có trong tay. Dựa vào rừng núi để đánh giặc, quân dân đoàn kết: Núi giăng thành luỹ sắt dây Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù Mênh mông bốn mặt sương mù Đất trời ta cả chiến khu một lòng. + Đó là cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện. Đây là hình ảnh trên đường ra trận: “Những người Việt Bắc của ta …mai lên” Những hình ảnh so sánh: “Đêm đêm rầm rập như là đất rung”. Những hình ảnh khẳng định đội ngũ “Quân đi điệp điệp trùng trùng”; Những hình ảnh đẹp trong chiến đấu “ánh sao đầu súng”; Những hình ảnh khẳng định sức mạnh: “bàn chân nát đá” Tin vui chiến thắng gắn liền với chiến dịch lớn: Tin vui chiến thắng trăm miền Hoà bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về Nhịp thơ sôi nổi, giọng thơ hào hùng, những hình ảnh gây ấn tượng mạnh mẽ khác hẳn ở đoạn trên êm ả, ngọt ngào, [B]Tố Hữu[/B] đã truyền đến cho người đọc, người nghe khí thế sôi động của chiến tranh toàn dân mà không phải nhà thơ nào cũng có được. Ở đây Tố Hữu đã kết hợp giọng điệu ngọt ngào của thơ lục bát với khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn. + [B]Tố Hữu[/B] đã phản ánh cuộc chiến tranh toàn diện: Ai về ai có nhớ không Ngọn cờ đỏ thẳm gió lồng cửa hang …. Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu Ta vừa đánh giặc vừa lo phát triển kinh tế, vừa đánh giặc vừa chăm lo phát triển văn hoá. Có như vậy mới thực hiện đúng đường lối kháng chiến trường kì gian khổ nhưng nhất định thắng lợi. Ta nói vậy vì ta có niềm tin. - Tin vào Đảng và Bác Hồ: ở đâu u ám quân thù Nhìn lên Việt Bắc: cụ Hồ sáng soi Ở đâu đau đớn giống nòi Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền Ở đâu, ở đâu dù u ám do quân thù tàn phá, giày xéo, đốt phá, chém giết hãy hướng về Việt Bắc. Nơi ấy có Trung ương Đảng và Bác Hồ. Câu thơ đã gieo một niềm tin tưởng. Nhịp thơ, lời thơ đã tạo ra giọng điệu trang trọng, lắng sâu trong niềm tin tưởng vô bờ. Anh cán bộ kháng chiến và đồng bào các dân tộc Việt Bắc và cả chúng ta nữa đều có niềm tin ấy. + Sử dụng thể thơ lục bát, một hình thức thơ ca dân tộc. Nó phát huy đầy đủ tiếng Việt nhất là con người Việt Nam. Đó là thuỷ chung tình nghĩa, đạo lí uống nước nhớ nguồn. [I][B]* Những suy nghĩ, tư tưởng tình cảm của con người đất nước gắn liền với đạo lí tình nghĩa cách mạng.[/B][/I] - Tình nghĩa thuỷ chung, son sắt với căn cứ địa cách mạng Mình về có nhớ núi non Nhớ khi kháng chiến thuở còn Việt Minh Mình đi mình có nhớ mình Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa - Tình nghĩa thuỷ chung gắn bó trong những ngày kháng chiến gian khổ, ác liệt: + “Mình đi có nhớ những ngày Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù Mình về, có nhớ chiến khu Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai” + “Nhớ sao ngày tháng cơ quan Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo” + “Nhớ khi giặc đến giặc lùng Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây Núi giăng thành luỹ sắt đầy Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù” - Thuỷ chung tình nghĩa, thơ diễn tả lối sống theo đạo lí uống nước nhớ nguồn: + “Mười lăm năm ấy ai quên Quê hương cách mạng dựng nên cộng hoà Mình về mình lại nhớ ta Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào” - Thuỷ chung, son sắt với niềm tin vào Đảng, Bác Hồ: + “Ở đâu u ám quân thù Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi Ở đâu đau đớn giống nòi Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền” - Tình nghĩa thuỷ chung với nhân dân các dân tộc Việt Bắc: + “Nhớ người mẹ nắng cháy lưng Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô” + “Ta đi ta nhớ những ngày Mình đây ta đấy đắng cay ngọt bùi Thương nhau chia củ sắn lùi Bát cơm sẻ nửa, chăn xui đắp cùng” + “Mình đi có nhớ những nhà Hắt hiu lau xám đậm đà lòng son” + “Nhớ từng bản khói cùng sương Sớm khuya bếp lửa người thương đi về Nhớ từng rừng nứa bờ tre Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy” + “Ta về mình có nhớ ta Ta về ta nhớ những hoa cùng người …thuỷ chung” [B][I]* Thể thơ lục bát được vận dụng trong một bài thơ dài và nhiều lời thể hiện truyền thống dân tộc để làm sáng tỏ nghĩa tình cách mạng.[/I][/B] - Thơ lục bát tạo ra âm hưởng thống nhất mà lại biến hoá đa dạng + Tha thiết ở nỗi nhớ + Sôi nỗi, mạnh mẽ, hào hùng ở ca ngợi kháng chiến + Trang trọng thiết tha thể hiện niềm tin biết ơn - Lời nói giàu hình ảnh + Thiên nhiên, con người Việt Bắc + Biểu dương lực lượng và sức mạnh + Thế trận của chiến tranh nhân dân - Sử dụng nhiều cách chuyển nghĩa truyền thống + Lối so sánh + Lối ẩn dụ + Tượng trưng, ước lệ “Ta về ta nhớ những hoa cùng người” “Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan” “Ở đâu u ám quân thù” ( Sưu tầm )[/SIZE] [/QUOTE]
Tên
Mã xác nhận
Gửi trả lời
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
Ngữ văn THPT
Văn 12
Việt Bắc - Tố Hữu
Tổng hợp kiến thức " Việt Bắc" của Tố Hữu
Top