Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="Hide Nguyễn" data-source="post: 77409" data-attributes="member: 6">TTCT - Ngày 25-9 tại Hà Nội, Em ơi, Hà Nội phố  - sau “gần nửa thế kỷ ra đời nhưng vẫn chưa trở về Hà Nội” như lời tác  giả, đã được nhà thơ Phan Vũ đọc lần đầu tiên trong đêm thơ tổ chức cho  riêng ông ở Thư viện Hà Nội. TTCT giới thiệu bài viết của nhà thơ về cuộc hành trình gần 50 năm của Em ơi, Hà Nội phố và trích đăng một số khổ của bài thơ.       <img src="https://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=452055" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />   Nhà thơ Phan Vũ đọc Em ơi, Hà Nội phố trong đêm thơ của riêng ông vào tối 25-9 tại Thư viện Hà Nội - Ảnh: Nguyễn Đình Toán Tôi viết Em ơi, Hà Nội phố từ năm 1972 nhưng  trong một thời gian dài, vì những lý do riêng, bài thơ chưa đến với độc  giả. Cho đến năm 2009, nguyên tác bài thơ mới in trong tập Thơ Phan Vũ. Ở  Huế, tôi đã đọc bài thơ dưới ánh sáng của một ngọn nến, trong một căn  nhà cổ cho một số bạn Huế yêu thơ. Ở Sài Gòn, tôi đã đọc tại quán  Guitare Gỗ do nhạc sĩ Châu Đăng Khoa đệm đàn và viết một ca khúc phụ  họa. Như vậy là gần nửa thế kỷ bài thơ viết về Hà Nội, tại  Hà Nội vẫn chưa trở về Hà Nội. Và tôi vẫn mong đợi một dịp được lần đầu  đọc Em ơi, Hà Nội phố giữa thủ đô.  *** Tháng chạp năm 1972, khi B-52 của Mỹ bắn phá thủ đô với  lời hăm he “đưa Hà Nội trở lại thời kỳ đồ đá!”, tôi khởi viết những câu  đầu tiên: Em ơi, Hà Nội phố... Ta còn em, mùi hoàng lan, ta còn em mùi hoa sữa... Điệp từ Ta còn em, ta còn em... được  lặp lại trong từng đoạn của bài thơ. Có người nghĩ điệp từ này có ý  nghĩa thách thức với lời hăm dọa của ông Nixon. Tôi không có ý đó, chỉ  thấy lòng mình chùng xuống vì âu lo trước cảnh tượng đất đai Hà Nội bị  bom đạn cày xới và máu người Hà Nội đổ trên phố phường nên đọc một câu  “niệm chú” để tự trấn an. Ta còn em... là còn những hoài niệm yêu thương của tôi về Hà Nội mà đôi lần khi trong trạng thái cần nương tựa, an ủi, tôi lại tìm về.  Nhưng Em ơi, Hà Nội phố không phải là một lời  thủ thỉ tự tình, đó là một tiếng kêu thương tha thiết... Tháng chạp bi  tráng năm ấy, những sự việc hằng ngày đã khắc ghi những đường rãnh trong  ký ức, giữ lại cho con người một nỗi nhớ xót xa, sâu đậm. Chỉ một đêm  xuống phố Khâm Thiên sau trận bom, nghe tiếng than khóc của dân phố,  nhìn những vành khăn tang trắng xóa trong đêm và ngửi mùi hương cúng đã  hình thành ngay hoài niệm để một đời không thể nào quên. Tôi cũng phải nói thêm điệp từ Ta còn em...  còn có nghĩa “ta mất em...”. Đó là sự tiếc nuối về những gì “thật Hà  Nội” không còn nữa! Không chỉ do chiến tranh mà có thể vì những sai lầm,  những vô ý, vô tình của người đời, không ngoại trừ sự quên lãng của  thời gian, đã gây ra những đổ vỡ không thể hàn gắn được. Chỉ cần mấy câu  thơ của người xưa Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo, nền cũ lâu đài bóng tịch dương...  cũng làm chúng ta rung động huống hồ những xót đau, mất mát thuộc về  tâm linh, một thứ để thờ phụng, khiến con người có thể thí mạng để bảo  vệ, gìn giữ. Và tinh thần của người Hà Nội trong tháng chạp năm ấy đã  chứng tỏ rõ ràng. Tôi đã sống một mình trên căn gác suốt 12 ngày đêm khốc  liệt của Hà Nội. Bao hoài niệm thật đẹp mà tôi đã có trong quãng thời  gian được gọi là “chàng trai Hà Nội” đã trở về trên căn gác, tại một khu  trắng triệt để sơ tán vì gần Nhà máy điện Yên Phụ, một mục tiêu oanh  kích. Những hình ảnh, những ngôn từ dồn dập kéo đến, đan xen, chồng  chéo, không theo một thứ tự thời gian, không gian.  Tôi như đang trong một giấc mơ giữa ban ngày với đôi mắt mở! Em ơi, Hà Nội phố  với 25 khổ thơ đã ra đời trong khoảng cách những hồi còi hụ trên nóc  Nhà hát Lớn, với giọng Hà Nội thật chuẩn của cô phát thanh viên báo tin  những đợt B-52 vào thành phố. Tôi ghi lại một cách vội vàng, theo sự  tình cờ, bất chợt, không xếp đặt. Tất nhiên, trong một quá trình dài dặc  nửa thế kỷ, bài thơ không thể nằm yên trong ngăn kéo mà luôn cựa quậy,  bắt tôi phải chỉnh sửa nhiều lần. Nhiều khi có vài ly rượu ngà ngà lại  chợt nhớ, chợt thương một nỗi niềm, chợt tìm thấy một dáng, một hình,  một con chữ cần thêm, cần bớt.  Tôi cũng thường bỏ công chép cả bài thơ dài dặc để tặng  ai đó, nhưng khi khách ra về lại hí hoáy sửa lại vì trong lúc chép tặng  chợt phát hiện một câu, một chữ chưa vừa ý. Do đó Em ơi, Hà Nội phố  đã thành tam sao thất bản, đến mức tác giả cũng không sao phân biệt được!   Cho đến năm 1985, một lần gặp Phú Quang, một đoạn thơ đã được phổ nhạc. Khi ca khúc Em ơi, Hà Nội phố  đã nổi tiếng với nhiều khen tặng, có người đến nói về giá trị phần ca  từ của tôi, nhưng tôi vẫn nghĩ sự xứng đáng thuộc về Phú Quang với những  giai điệu mượt mà, du dương quen thuộc của anh; cả về công lao của Phú  Quang với ca khúc ấy đã giới thiệu một bài thơ còn lận đận, chưa ra đời!  Mấy câu thơ của tôi, một tâm tư mang tính cá nhân, là nỗi đau thầm  lặng, nỗi buồn da diết riêng mang không có tính cộng đồng.  Ngày ấy, có một nhà thơ lớn khi đọc bài thơ này đã thật  lòng khuyên tôi không nên phổ biến vì có thể chuốc vạ vào thân. Tôi  cũng mệt mỏi vì nhiều sự phiền hà văn chương của giai đoạn ấy nên cũng  nghe lời bỏ xó.  *** Tôi hi vọng lần đọc đầu tiên bài thơ ở Hà Nội cũng là đọc bản chính thức cuối cùng của Em ơi, Hà Nội phố.  Bởi với tuổi 85, hành trình đi qua trần gian, hay nói theo Trịnh Công  Sơn là quãng đời “ở trọ trần gian” của tôi cũng đã quá dài so với bao  nhiêu bè bạn. Giữa Hà Nội hôm nay bỗng nhiên tôi nghĩ đến những nhà văn,  nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ cùng đứng với tôi trong ban chấp hành đầu tiên  của Chi hội Văn nghệ Nam bộ thành lập từ năm 1952 giữa rừng U Minh, như  các anh Diệp Minh Châu, Hà Mậu Nhai, Đoàn Giỏi, Quách Vũ, Dương Tử  Giang, Huỳnh Văn Gấm, Chi Lăng, Ngọc Cung, Trương Bỉnh Tòng...  Trong số đó, có người tập kết ra Hà Nội đã nằm lại  trong lòng đất thủ đô, những người ở lại miền Nam bị bắt bớ, tù đày cũng  đã qua đời. Các anh ấy chỉ biết Hà Nội trong tưởng tượng, càng không  thể hình dung có một Hà Nội của thơ như hôm nay với người cuối cùng còn  sót lại của ban chấp hành xa xưa trở về Hà Nội đọc thơ!  Tôi cũng nghĩ tới những người bạn đã kết thân khi tôi  từ miền Nam trở về Hà Nội năm 1956, đó là các anh Tử Phác, Đặng Đình  Hưng, Trần Dần, Lê Đạt, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên,  Phùng Quán, Phùng Cung, Hoàng Cầm, Hữu Loan... tất cả các anh ấy đều có  một số phận không may và đã lần lượt kéo nhau ra đi về “Bến lạ” (tên một  tập thơ của Đặng Đình Hưng). Và tôi lại trở thành một trong những kẻ  sống sót để thụ hưởng những gì mà đáng lẽ các anh ấy đều được hưởng!  PHAN VŨ <img src="https://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=452056" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />  Tự họa của nhà thơ Phan Vũ “Tôi vẫn nhớ như in một buổi chiều năm 1985, khi gặp  Phú Quang và đọc cho anh nghe một số đoạn trong bài thơ. Phú Quang rất  thích, bảo tôi chép lại một khổ thơ ưng ý nhất để phổ nhạc. Phú Quang  viết rất nhanh, sau đó không lâu tôi đã được nghe anh hát. Khi ca khúc  được phổ biến trên sóng phát thanh, Lệ Thu hát quá hay... Bây giờ cô ấy  đã định cư ở nước ngoài...”. Nhà thơ PHAN VŨ <img src="https://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=452057" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />                 Nhạc sĩ Phú Quang - Ảnh: Hoàng Điệp  Từ bài thơ đến ca khúc Em ơi, Hà Nội phố  “Những năm đầu tiên tôi mới vào Sài Gòn, một buổi ngồi  nói chuyện với nhà thơ Phan Vũ ở sân Nhà văn hóa quận 3, được anh đọc  cho nghe một bài thơ. Nghe xong tôi nói với anh rằng tôi cảm giác bài  thơ này có thể phổ nhạc được nhưng lúc ấy chưa định là sẽ phổ ra sao.  Ngay tối hôm đó tôi đã viết Em ơi, Hà Nội phố trong nỗi nhớ của những ngày xa Hà Nội. Viết xong, hát cho anh Phan Vũ nghe, anh bảo âm nhạc đã làm cho bài thơ lung linh lên. Lần đầu tiên bài hát được lên sóng phát thanh là năm  1987 với giọng hát của ca sĩ Lệ Thu. Cũng rất lạ, trước đấy Lệ Thu hát  khá nhiều bài hát của tôi trên sân khấu kịch, có một lần cô ấy nói: “Sao  anh chẳng cho em hát bài nào trên đài nhỉ”. Tôi đưa bài hát ấy cho Thu,  nó vừa vặn và hợp với giọng hát cô ấy đến độ tưởng như bài hát ấy tôi  “đo ni đóng giày” cho Thu. Sau này có nhiều người hát hay và thành công  ca khúc này nhưng khán giả nói không ai hát hay hơn Lệ Thu lần đầu tiên  ấy.  Tuy nhiên, bài hát cũng có số phận khá đặc biệt, đó là  suýt nữa thì không được phát hành, và khi Nhà xuất bản Dihavina phát  hành lần đầu thì bài Em ơi, Hà Nội phố đứng khiêm tốn ở mặt B  trong danh mục ca khúc. Nhưng thật may là khán giả đã ưu ái và bài hát  vẫn được nhiều người biết đến. Hơn nữa, bài hát này cũng mang đến cho  tôi giải thưởng đầu tiên trong đời về âm nhạc”. Nhạc sĩ PHÚ QUANG (H.ĐIỆP ghi)Em ơi, Hà Nội phố   <img src="https://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=452066" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />          Tranh: Phan Vũ Em ơi! Hà - Nội - phố...Ta còn em mùi hoàng lanTa còn em mùi hoa sữa.Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya?Cọt kẹt bước chân quenThang gácThời gianMòn thân gỗNgôi sao lẻ lạc vào căn xép nhỏ...Ta còn em chấm lửaXập xòe Kỷ niệm...Một con đườngMột ngôi nhàKhuôn mặt aiDừng trong khung cửa...Những phong thư bỏ quên trong hộc tủKhông tên người,Không tên phố.Người gửi không tên.Ta còn em chút vang động lặng im,Âm âm tiếng gọiTrong lòng phố...   Em ơi! Hà - Nội - phố...Ta còn em một gốc cây,Một cột đènAi đó chờ ai?Tóc cắt ngangXõa xõa bờ vai,Khung trời gióCon đường như bỏ ngỏ...   Ta còn em khăn choàng màu tím đỏThoáng quaKhuôn mặt chưa quenBỗng xôn xao nỗi khổMỗi góc phố một trang tình sử.   <img src="https://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=452065" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />          Tranh: Phan Vũ Em ơi! Hà - Nội - phố... Ta còn em chuỗi cười vừa dứtChút nắng còn le lói vườn hoang,Vàng ngọn cỏ.Cô gái khẽ buông rèm cửa,Anh chàng lệch mũ đi qua,Lời tỏ tình đêm qua dang dở...Ta còn em ngày vui cũ,Tàn theo mùa hạ.Tiếng ghita bập bùng tự sự,Đêm kinh kỳ thuở ấy xanh lơ...Em ơi! Hà - Nội - phố...Ta còn em vầng trăng nửaNgười phu xe đợi khách bến đầu ô.Tiếng rao đêm lạc giọngƠ hờ...Căn gác trọ đường vào bằng cửa sổLão Mozart hàng xómBảy nốt cù cưa.Từng đêm quên giấc ngủ...   Ta còn em cây dương cầmTrong khung nhà đổLả tả trên thềmBettho và sonate Ánh Trăng.Nốt nhạc thiên tài lẫn trong mảnh vỡ...Cô gái áo đỏ VeniseXa Hà Nội,Vẽ clavecin,Tập đànTrên phản gỗ...   Ta còn em, một đêm lộng lẫy,Những tràng pháo tay vang dậyCô gái dương cầm đứng giữa rừng hoa,Nước mắt lã chã trên tà áo đỏRồi một ngày tả tơi,Loạn gióVườn Ngọc HàMất một mùa hoa.Đường Quan ThánhBản giao hưởng ”Lặng Câm”Trong một ngôi nhà...   Ta còn em một đam mê,Một vật vã,Một dang dở,Một trống không,Một kiếp người,Những phím đàn long...   Em ơi! Hà - Nội - phố... Ta còn em ráng đỏ chiều hôm.Đôi chim khuyên gọi nhau trong bụi cỏ.Đôi guốc bỏ quên bên ghế đáGã đầu trần thơ thẩn đường mưa...   Ta còn em một tên thật cũCổ NgưChiều phai nắngCành phượng vĩ la đàBông hoa muộn in hình ngọn lửa.Chiếc lá rụngKhỏi đầu nguồn gióLao xao sóng biếc Tây HồHoàng hôn xa đến tự bao giờ?Những bước chân tìm nhauVội vội.Cuộc tình hờ bỗng chốc nghiêm trang...   <img src="https://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=452064" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />          Tranh: Phan Vũ Em ơi! Hà - Nội - phố...Ta còn em ngọn gió Nghi TàmThoáng mùi sen nở muộn.Nhớ Nhật TânMùa hoa năm ấy Cánh đào phai.Người dẫu ra đi vạn dặm dài.Gió ngọn vẫn vương hương phố cũ...Em ơi! Hà - Nội - phố... Ta còn em cơn mưa rào qua nhanhƯớt bậc thềm Chiếc lá bàng đầu tiên nhuộm đỏ.Cô gái vội sang đườngChợt hồng đôi má.Một chút xanh hơnTrời Hà Nội Hôm qua...Ta còn em cô hàng hoaGánh mùa thu qua cổng chợNhững chùm hoa tímNgátMùa thu...   Em ơi! Hà - Nội - phố... Ta còn em con đê lộng gióDòng sông chảy mang hình phố.Cô gái dựa lưng bên gốc me giàNgọn đèn đường lặng thinhSoi bờ đá...   Ta còn em mùa nước đổMất tăm bãi GiữaDòng sông HồngBè nứa xuôi nhanh,Con tàu nhổ neo, về bến.Hồi còi vọngNhư một tiếng than dài:“Mùa này trăng vỡ trên sông”...   Ta còn em hàng cây khô,Buồn như dãy phố.Người bỏ xứQuay nhìn lần cuốiĐôi mắt nhòe với hạt sương tan“Người đi, ừ nhỉ, người đi thực!”... (1)Ly khách khẽ ngâm câu tống biệtĐành đoạn một lần dứt áo xanh.   Em ơi! Hà - Nội - phố... Ta còn em một Hàng Đào.Không bán đào.Một Hàng BạcKhông còn thợ bạc.Đường Trường ThiKhông chõng, không lềuKhông ông nghè bái tổ vinh quy.   Ta còn em ngày điMột nỗi mang tên nhớ.Ngày về phố cũ bỗng quên tên.Quên bậc đá,Quên mái hiên.Quên cây táo trồng ngay trước cửa.Thuở ấu thơ thỏa thích leo trèo...Ngày về ra rả tiếng veVõng trưa hè kẽo kẹt“À ơi! Tùng tùng trống đánh ngũ liênBước chân xuống thuyềnNước mắt như mưa...” Bài tập đọcQuốc văn giáo khoa thưBà ru cháu ngủNgười về sững sờ bên cánh cửa,Tiếng ơi à...Gợi lại mảnh đời quên.   <img src="https://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=452063" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />          Tranh: Phan Vũ Em ơi! Hà - Nội - phố...Ta còn em chiếc xe hoaQua hàng liễu rủCánh tay trần trên gác caoMở cửa.Mùa xuân trong khungĐường phố dàiChi chít chồi sinhMàu ước vọng in hình xanh nõn láGiò phong lan.Điệp vàng rực rỡ.Những gót son dập dìu đại lộBờ môi ai đậm đỏ bích đào?Ta còn em tiếng trống tan trường.Màu thanh thiên lẫn trong liễu rủĐêm hoa đăng tà áo nhung huyết dụ.Đất nghìn năm còn mãi dáng kiêu sa.Phường cũ lưu danh người đẹp lụa.Bậc thềm nào in dấu hài hoa?   Em ơi! Hà - Nội - phố... Ta còn em đường lượn mái congNgôi chùa cổNăm tháng buồn xô lệch ngói âm dương.Ai còn ngồi bên gốc đại già?Chợt quên vườn hồng đã ra hoa.Chợt quên bên đường ai đứng đợi...Cuộc đời có lẽ nàoLà một thoáng bâng quơ!    PHAN VŨ (trích)(Gửi những người Hà Nội đi xa)</blockquote>

Tên

Mã xác nhận