Thú uống trà (Nguồn ảnh: VnExpress)
Tôi là bát nước chè xanh
Tỏa hương nhè nhẹ ngon lành thơm tho…
Nhà nông sau bữa cơm no
Cũng nhờ bát nước làm cho tỉnh người
Nước vàng sóng sánh vàng tươi
Đựng trong chiếc bát da trời xanh xanh
Đồng quê cho tới thị thành
Biết bao kẻ lịch, người thanh quen dùng.
(Trích Tập đọc tiểu học trước 1975)
Giữa Sài Gòn xô bồ khói bụi, tôi thật may mắn khi thuê được 1 căn nhà nhỏ xíu có mảnh sân vườn thênh thang. Trồng lan, trồng hồng, trồng cúc, trồng súng, trồng sen, trồng lài... mỗi thứ dăm ba gốc, sớm sớm ra vươn vai hít hửi cái bầu không khí tinh khôi vương vít mùi lá mầm hoa nụ, nhắm mắt lại thấy mình như cũng trong veo và bồng bềnh bay bổng theo tiếng chim chóc chíu chít đang đùa nhau trên đọt mận non... Cứ như thế, hạnh phúc mỗi ngày trong tôi là một góc vườn xanh thơm mát cho lòng mình chắt chiu lắng đọng chút thơ mộng bình yên giữa bộn bề phố thị.
Tưởng như vậy đã là đủ đầy thỏa mãn lắm rồi, nhưng thoảng khi rỗi rãi nằm đong đưa trên võng, hoặc những đêm chong mắt đón hoa quỳnh nở muộn, mới thấy như hãy còn trống trải thiêu thiếu chút gì đó. Cái chút gì đó mộc mạc bình dị mà thoáng đãng mênh mông đã đượm đầy hơi thở tuổi thơ tôi nơi miền quê sông nước nghèo nàn vật chất nhưng dư dả không gian thời gian...
Cho đến một ngày kia, mẹ đi chợ về với một bó lá chè xanh trong giỏ, rất tự nhiên, tôi nhận ra ngay rằng đây chính là "cái chút gì đó" bát ngát thênh thang hương đồng gió nội đã từ lâu được chưng cất và ủ kín trong một góc khuất của tuổi thơ mình. Gần gũi thân thương như lúa, sắn, ngô, khoai... nước chè xanh, mà miền Nam tôi gọi là trà, là thứ nước uống hàng ngày không thể thiếu của cả người già trẻ nhỏ quê tôi.
Mua lá trà tươi ngoài chợ (Nguồn ảnh: Tuổi Trẻ)
Nhắc đến trà, mới thấy hương trà sen từ đâu như thoảng về quanh quất. Miền Nam thường không có cái thú uống trà thanh lịch, trang nhã, cầu kỳ như người Hà Nội. Song, dù cách thưởng thức có khác nhau, mỗi khi nâng tách trà lên miệng, người ta đều như cảm nhận được sự giao hoà với thiên nhiên, nghe tâm hồn lắng đọng cùng thời gian. Lúc lặng yên thưởng thức vị trà đượm hương sen ngan ngát, cũng chính là lúc ta đang tiếp cận đầy nhân bản với con người và cảnh vật quanh mình.
Quê tôi xưa đến giờ vẫn vậy. Nhà gạch nhà tranh, mái đất mái lá, trên bộ bàn ghế gỗ dành tiếp khách chưa bao giờ thiếu bộ ấm, tách trà nho nhỏ. Một nét riêng khác, mỗi nhà đều chọn cho mình một chiếc vỏ dừa khô, nâu bóng, cẩn thận cắt nắp khoét ruột, ướm đi ướm lại sao cho thật vừa vặn để đặt gọn ấm trà vào. Xơ dừa dày, vỏ dừa kín, khi đóng "nắp", lại thành trái dừa khít khao đến từng góc cạnh. Thay vì ôm trong lòng dòng nước mát lạnh, những trái dừa nâu già cỗi đặt trên đầu mỗi chiếc bàn gỗ quê tôi an nhiên trầm lặng ấp ủ trong mình một ấm trà sen, trà lài tỏa làn hơi nóng ngan ngát hương hoa dìu dặt.
Không có thú ẩm thủy nào được ưa chuộng thưởng thức đa dạng như thú uống trà. Sớm hôm sương giá gió lạnh ủ trong tay tách trà nóng hôi hổi, nghe hương hoa đằm thắm dịu dàng lan tỏa, khẽ nhấp ngụm trà, tựa hồ như hớp một làn hơi ấm. Những trưa hè đất trời đổ lửa, không gì dễ xoa dịu lòng người bằng ly trà đá to thật to, uống một ngụm là nghe cả lòng cả dạ mát mẻ bồng bềnh như đang tắm táp trên dòng sông quê một chiều nào lộng gió...
Bát nước trà xanh (Nguồn ảnh: Ngôi Sao)
Nhưng tôi thích nhất là uống trà tươi, lá chè vừa đến thời mơn mởn, xanh mướt, tươi rói, không cần sao tẩm, chỉ rửa sạch, tưng tiu vò nhè nhẹ rồi cho vào nồi nước vừa sôi. Khi nước sôi trở lại, nhấn lá chè thấy chuyển màu hơi vàng thì tắt lửa và đổ thêm một vài chén nước nguội. Nồi nước trà xanh lúc ấy mới thật xanh trong, hơi chát, hậu ngọt và thơm thơm thơm thơm mãi, đến cả lúc vô mùng vẫn còn nghe hương trà ngát đượm đâu đó trong lòng.Thế là, đến nay, mấy cô nàng lan lài hồng sen đỏng đảnh trong vườn nhà tôi lại được dịp tò mò làm quen thêm bạn mới: vài mươi hạt chè Đài Loan đã bén rễ lên mầm, một nhánh chè xanh nửa năm trước tôi mang về từ Đà Lạt vừa hí hửng hân hoan trổ nụ, lại thêm 5 cây chè Sam (tôi đang xác định tên lại cho giống chè này, vì có vẻ như là chè Shan mới đúng) mà cô bé dễ thương cùng công ty mang từ "Bảo Lộc quê em" lên cho tôi trồng thử.
Trồng chè trong chậu có cái hay riêng của nó: bạn có thể uốn nắn làm kiểng như bon sai, lại có thể thưởng hoa vừa đẹp vừa thơm nào kém hoa lài hoa mai hoa cúc... Nhất là, mỗi sớm mỗi chiều, lại luôn có được "bát nước chè xanh" tươi mới, thêm một vài giọt mật ong cho đượm vị và gợi dậy cả tuổi thơ trong trẻo ẩn sâu trong tâm thức tự bao giờ...
Hạt Sen Xanh
