Tốc Ký Chữ Việt

[tubinhtran]

Tốc ký là thể chữ ghi nhanh dành cho một số hoạt động chuyên môn. Hoặc cũng có thể sử dụng bình thường để học, tiếp thu kiến thức mới.
Tốc ký thường được sử dụng rộng rãi trong chuyên môn biên phiên dịch, báo chí, ..

A. Giới thiệu
B. Cách tốc ký
C. Hai đoạn thơ viết bằng chữ tốc ký
D. Lời cuối

A. GIỚI THIỆU

Bài này trình bày một cách tốc ký có hệ thống cho chữ Việt. Chúng hữu ích cho việc:
- “Chat” trên mạng, viết tin nhắn ở điện thoại di động, v.v…
- Cài đặt vào trang “Gõ Tắt” ở các bộ gõ chữ Việt để khi gõ chữ tốc ký mà máy tính vẫn hiện ra chữ Việt trọn vẹn (hiện được tích hợp trong WinVNKey).
- Gợi một số ý cho việc cải tiến chữ quốc ngữ nếu có.

B. CÁCH TỐC KÝ

Xin đọc các qui ước tốc ký từ trên xuống dưới vì chúng có quan hệ nối tiếp. Cũng xin đọc các ví dụ để dễ nhớ các qui ước tốc ký.

1. Dấu sắc ở vần ngược (1 qui ước):

Vần ngược là vần chỉ có dấu sắc hoặc dấu nặng (Vd: oc, ach, up, ơt, …).Đọc vần ngược chưa có dấu, nghe giống như đọc vần ngược có dấu sắc, như: oc-óc, ach–ách, up-úp, ơt-ớt, ….

Do đó, một qui ước cần nhớ là

• Bỏ bớt dấu sắcở vần ngược …… Vd: bưc = bức, nup = núp, trot lọt= trót lọt.

2. Y và Uy (3 qui ước):

• I thay Y …… Vd: i tá = y tá, lí trí = lý trí.
• Ngoại trừ: Vần AY, ÂY vẫn là AY, ÂY …… Vd: ngày ấy = ngày ấy.

• Y thay UY …… Vd: thý = thúy, byt = buýt, lỵ = lụy.

3. Phụ âm đầu chữ (9 qui ước):

• F thay PH …… Vd: fải = phải.

• C thay K …… Vd: cẻ = kẻ, cể = kể, cín = kín.
• K thay KH …… Vd: ki kó kăn = khi khó khăn.

• Z thay D …… Vd: zì = dì, zo zự = do dự.
• D thay Đ …… Vd: di dâu dó = đi đâu đó.
• J thay GI …… Vd: já jì = giá gì, jữ jìn = giữ gìn, zù jì = dù gì.

• G thay GH …… Vd: ge = ghe, gế = ghế, gì = ghì.
• NG thay NGH …… Vd: nge = nghe, ngề = nghề, ngĩ = nghĩ.
• Q thay QU …… Vd: qay = quay, qên = quên, qệt = quệt.

4. Phụ âm cuối chữ (3 qui ước):

• G thayNG …… Vd: xoog = xoong, trôg mog = trông mong.
• H thay NH …… Vd: hoàh = hoành, huêh = huênh, qah = quanh.
• K thay CH …… Vd: hoạk = hoạch, nguệk = nguệch, tak bạk = tách bạch.

5. Vần “Nguyên âm ghép + chữ cái” (17 qui ước + 1 ngoại lệ):

Đây là phần mới lạ. Nó trình bày cách tốc ký có hệ thống cho 52 vần, vốn có 3 hoặc 4 chữ cái, xuống còn 2 chữ cái mỗi vần.

Tiếng Việt hiện có tất cả 57 vần “Nguyên âm ghép + chữ cái”.
Trong đó, 5 vần: oong, oanh, uênh, oach, uêch đã được tốc ký là: oog, oah, uêh, oak, uêk như vừa trình bày ở trên (xem ví dụ phần B.4).

Còn lại 52 vần:
- OĂ: … oăt, oăc, oăn, oăm, oăng.
- UÂ: … uât, uân, uâng, uây.
- OE: … oet, oen, oem, oeo.
- IÊ: … iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.
- YÊ: … yêt, yên, yêm, yêng, yêu.
- OA: … oat, oap, oac, oan, oam, oang, oai, oay, oao.
- UƠ: … uơt, uơn.
- UÔ: … uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi.
- ƯƠ: … ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươi, ươu.
- UYÊ: … uyêt, uyên.

Trong đó có:
- Các nguyên âm ghép: OĂ, UÂ, OE, IÊ hay YÊ, OA, UƠ, UÔ, ƯƠ, UYÊ.
- Các chữ cái cuối: T, P, C _ N, M, NG _ I , Y _ O , U.

52 vần nầy được tốc ký còn 2 chữ cái cho mỗi vần, bằng cách:
- Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm. Và
- Thay chữ cái cuối bằng một chữ cái khác.

Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm. Có 9 qui ước và 1 ngoại lệ:

• Ă thay OĂ
• Â thay UÂ
• E thay OE
• I thay IÊ hay YÊ
• O thay OA ………… (thay OA, cho vần “oay”)
• Ơ thay UƠ
• U thay UÔ
• Ư thay ƯƠ
• Y thay UYÊ

Thay chữ cái cuối bằng một chữ cái khác. Có 8 qui ước:

• D thay T
• F thay P
• S thay C

• L thay N
• V thay M
• Z thay NG

• J thay I, Y
• W thay O, U

Ráp 9 nguyên âm rút gọn vào 8 chữ cái cuối khác, ta tốc ký được 52 vần trên mỗi vần chỉ còn 2 chữ cái, như sau:
(Như vậy, chỉ cần nhớ 17 qui ước trên, ta dễ dàng nhớ được 52 vần tốc ký nầy)

- ĂD, ĂS, ĂL, ĂV, ĂZ … (oăt, oăc, oăn, oăm, oăng).
- ÂD, ÂL, ÂZ, ÂJ … (uât, uân, uâng, uây).
- ED, EL, EV, EW … (oet, oen, oem, oeo).
- ID, IF, IS, IL, IV, IZ, IW … (iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu).
- ID, IL, IV, IZ, IW … (yêt, yên, yêm, yêng, yêu).
- OD, OF, OS, OL, OV, OZ, OJ, AJ, OW … (oat, oap, oac, oan, oam, oang, oai, oay, oao).
- ƠD, ƠL … (uơt, uơn).
- UD, US, UL, UV, UZ, UJ … (uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi).
- ƯD, ƯF, ƯS, ƯL, ƯV, ƯZ, ƯJ, ƯW … (ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươi, ươu).
- YD, YL … (uyêt, uyên).

Sau đây là các ví dụ cho 52 vần tốc ký. Các ví dụ tổng hợp tất cả qui ước tốc ký ở các phần trên để cho thấy nhiều chữ Việt được tốc ký rất gọn:

- ĂD = oăt …… Vd: ngăd = ngoắt, ngặd = ngoặt.
- ĂS = oăc …… Vd: hặs = hoặc, ngăs = ngoắc.
- ĂL = oăn …… Vd: xăl = xoăn.
- ĂV = oăm …… Vd: kăv = khoăm.
- ĂZ = oăng …… Vd: hẵz = hoẵng, kắz = khoắng. (5)

- ÂD = uât …… Vd: kâd = khuất, lậd = luật.
- ÂL = uân …… Vd: kâl = khuân, tầl = tuần.
- ÂZ = uâng …… Vd: bâg kâz = bâng khuâng.
- ÂJ = uây …… Vd: kây kỏa = khuây khỏa. (4+5=9)

- ED = oet …… Vd: ked = khoét, lòe lẹd = lòe loẹt.
- EL = oen …… Vd: hel = hoen.
- EV = oem …… Vd: ngev ngév = ngoem ngoém.
- EW = oeo …… Vd: ngẻw = ngoẻo. (4+9=13)

- ID = iêt, yêt …… Vd: fịd = phiệt, id = yết, kid = khiết, zịd = diệt
- IF = iêp ...... Vd: dịf = điệp, kif = khiếp, ngịf = nghiệp, zịf = diệp.
- IS = iêc …… Vd: tis = tiếc, vịs = việc.
- IL = iên, yên …… Vd: fil = phiên, íl = yến, qil = quyên, tìl = tiền.
- IV = iêm, yêm …… Vd: fív = phiếm, ỉv = yểm, ngiv = nghiêm.
- IZ = iêng, yêng …… Vd: iz = yêng, jíz = giếng, ngiz = nghiêng.
- IW = iêu, yêu …… Vd: fíw = phiếu, íw = yếu, nhìw dìw = nhiều điều. (12+13=25)

- OD = oat …… Vd: kod = khoát, lọd = loạt.
- OF = oap …… Vd: ngof = ngoáp.
- OS = oac …… Vd: kos = khoác, tọs = toạc.
- OL = oan …… Vd: hòl tòl = hoàn toàn, kol = khoan.
- OV = oam …… Vd: ngọv = ngoạm.
- OZ = oang …… Vd: hòz = hoàng, kỏz = khoảng.
- OJ = oai …… Vd: kój = khoái, ngòj = ngoài.
- Ngoại lệ: AJ = oay …… Vd: laj haj = loay hoay.
- OW = oao …… Vd: ngow = ngoao. (9+25=34)

- ƠD = uơt …… Vd: hợd = huợt.
- ƠL = uơn …… Vd: hỡl = huỡn. (2+34=36)

- UD = uôt …… Vd: nud = nuốt, rụd = ruột.
- US = uôc …… Vd: cus = cuốc, thụs = thuộc.
- UL = uôn …… Vd: kul = khuôn, lul = luôn, múl = muốn.
- UV = uôm …… Vd: lụv thụv = luộm thuộm, nhúv = nhuốm.
- UZ = uông …… Vd: úz = uống.
- UJ = uôi …… Vd: cúj = cuối. (6+35=42)

- ƯD = ươt …… Vd: lưd = lướt, lựd = lượt.
- ƯF = ươp …… Vd: cưf = cướp.
- ƯS = ươc …… Vd: dựs = được, fưs = phước, zựs = dược.
- ƯL = ươn …… Vd: lựl = lượn.
- ƯV = ươm …… Vd: bưv bứv = bươm bướm.
- ƯZ = ương …… Vd: fưz = phương, gưz = gương.
- ƯJ = ươi …… Vd: tưj cừj = tươi cười.
- ƯW = ươu …… Vd: rựw = rượu. (8+42=50)

- YD = uyêt …… Vd: kyd = khuyết, tyd = tuyết, tỵd = tuyệt.
- YL = uyên …… Vd: kyl = khuyên, lýl = luyến. (2+50=52)

C. HAI ĐOẠN THƠ VIẾT BẰNG CHỮ TỐC KÝ

Một khi nhớ được toàn bộ qui ước tốc ký (33 qui ước + 1 ngoại lệ) và hiểu các ví dụ ở trên, ta dễ dàng hiểu hai đoạn thơ viết bằng chữ tốc ký sau đây.



• Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên viết bằng chữ tốc ký:

Mỗi năm hoa dào nở
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ôg dồ jà
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu, jấy dỏ
Bày mực tàu, giấy đỏ
Bên fố dôg ngừj qa
Bên phố đông người qua

Bao nhiw ngừj thuê vid
Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tăc ngợi ken tài
Tấm tắc ngợi khen tài
“Hoa tay thảo nhữg net
“Hoa tay thảo những nét
Như fựz múa rồg bay”
Như phượng múa rồng bay”

Nhưg mỗi năm, mỗi vắg
Nhưng mỗi năm, mỗi vắng
Ngừj thuê vid nay dâu
Người thuê viết nay đâu
Jấy dỏ bùl kôg thấm
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực dọg trog ngil sầu
Mực đọng trong nghiên sầu

Ôg dồ vẫn ngồi dấy
Ông đồ vẫn ngồi đấy
Qa dừz kôg ai hay
Qua đường không ai hay
Lá vàg rơi trên jấy
Lá vàng rơi trên giấy
Ngòj trời mưa bụi bay
Ngoài trời mưa bụi bay

Năm nay dào lại nở
Năm nay đào lại nở
Kôg thấy ôg dồ xưa
Không thấy ông đồ xưa
Nhữg ngừj mul năm cũ
Những người muôn năm cũ
Hồn ở dâu bây jờ
Hồn ở đâu bây giờ?

• Đoạn đầu “Truyện Kiều” của thi hào Nguyễn Du viết bằng chữ tốc ký:

Trăm năm trog cõi ngừj ta
Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệh kéo là get nhau
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
Trải qa một cụs bể zâu
Trải qua một cuộc bể dâu
Nhữg dìw trôg thấy mà dau dớn lòg
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng

Lạ jì bỉ săc tư fog
Lạ gì bỉ sắc tư phong
Trời xah qen thói má hồg dáh gen
Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen
Cảo thơm lần jở trưs dèn
Cảo thơm lần giở trước đèn
Fog tìh cổ lục còn trỳl sử xah
Phong tình cổ lục còn truyền sử xanh

Rằg năm Ja Tĩh trìw Mih
Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh
Bốn fưz fẳg lặg hai cih vữg vàg
Bốn phương phẳng lặng hai kinh vững vàng
Có nhà vil ngọj họ Vưz
Có nhà viên ngoại họ Vương
Ja tư ngĩ cũg thừz thừz bậc trug
Gia tư nghĩ cũng thường thường bậc trung

Một trai con thứ rôt lòg
Một trai con thứ rốt lòng
Vưz Qan là chữ, nối jòg nho ja
Vương Quan là chữ, nối giòng nho gia
Dầu lòg hai ả tố nga
Đầu lòng hai ả tố nga
Thý Cìw là chị, em là Thý Vân
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân

Mai côt cak, tyd tih thần
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Một ngừj một vẻ, mừj fân vẹn mừj
Một người một vẻ, mười phân vẹn mười

D. LỜI CUỐI

• Cách tốc ký có hệ thống và dễ nhớ nầy đã được TS. Ngô Đình Học, tác giả bộ gõ WinVNKey https://winvnkey.sf.net , tích hợp toàn bộ cách tốc ký (chỉ trừ: i = y, y = uy) vào WinVNKey, để tạo ra một phương pháp mới gõ tắt chữ Việt. Gõ chữ tốc ký mà máy tính vẫn hiện ra chữ Việt trọn vẹn. Muốn dùng nó, chỉ cần nhớ cách tốc ký của bài này, hạ tải WinVNKey và bật vài tùy chọn theo hướng dẫn.
Ước tính tiết kiệm khoảng 40% số phím phải gõ khi chỉ dùng duy nhất phương pháp này. Ta tiết kiệm được nhiều hơn nữa khi dùng chung phương pháp này với trang gõ tắt các từ thường dùng của riêng ta tự tạo.
Muốn dùng phương pháp này, xin đọc bài Phương pháp mới gõ tắt chữ Việt ở trang Chữ Việt Nhanh:

• Gần đây, nhân đọc bài viết này, TS. Nguyễn Vĩnh-Tráng thấy chữ W chưa được dùng ở vị trí phụ âm đầu nên đã đề nghị dùng W thay cho hai phụ âm đầu NG và NGH (W = NG =NGH). Xin mời đọc bài “Có nên thêm phụ âm đầu W trong « Tốc Ký Chữ Việt » chăng?” của TS. Nguyễn Vĩnh-Tráng ở:
https://chuvietnhanh.sf.net/ThemPhuAmDauWTrongTocKyChuViet.htm .

• Một số tốc ký là của những người đi trước đã nêu ra khi bàn về vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ. Sau đây là xuất xứ của chúng:

- Bỏ bớt dấu sắc ở vần ngược: Được thấy đầu tiên trong bài viết của ông Dương Tự Nguyên: Một ý kiến về sự sửa đổi chữ quốc ngữ, Văn học tạp chí, số 5, 15-10-1932, và các số tiếp theo. (trích sách Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, Nxb. Văn Hóa, Hà Nội, 1961, tr.79).
- I thay Y: I thay cho y khi y là nguyên âm duy nhất trong chữ được thấy trong tự điển: Nouveau Dictionnaire Français-Annamite, Imp. de la Mission, Sài Gòn, 1922. (trích sách 100 năm phát triển tiếng Việt, Phụng Nghi, Nxb Văn Nghệ, Hoa Kỳ, 1999, tr.134).
- Y thay UY: Được thấy đầu tiên trong các tham luận của ông Nguyễn Trọng Phấn, Hoàng Tụy, Nông Ích Thùy và Phó Đức Thành, đọc tại hội nghị về ‘Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ ’ năm 1960 tại Hà Nội. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.309, 335, 341, 348).
- F thay PH: Đề nghị của ông Ngô quang Châu, in trong sách Chữ của dân tộc, Hà Nội, 1946, tr.122. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.62).
- C thay K: Đề nghị này của ông Ngô quang Châu, in trong sách Chữ của dân tộc, Hà Nội, 1946, tr.122. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.62).
- K thay KH: Được thấy đầu tiên ở các tham luận của ông Hoàng Tụy và ông Phó Đức Thành, đọc tại hội nghị về ‘Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ’, năm 1960 tại Hà Nội. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.335, 348).
- Z thay D: Đề nghị này được thấy đầu tiên trong sách của ông E.F. Aymonier, Nos transcriptions, Excursions et Reconnaissances, Saigon, 1886, tome XII. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.45).
- D thay Đ: Đề nghị này của ông Legrand de la Liraye, in trong tự điển Dictionnaire élémentaire annamite-français, Saigon, 1868, tr.3. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.43).
- J thay GI và G thay GH: Đề nghị này của ông E.F. Aymonier, in trong Nos transcriptions, Excursions et Reconnaissances, Saigon, 1886, tome XII. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.45).
- NG thay NGH: Đề nghị này xuất hiện đầu tiên năm 1906 trong bản kiến nghị của Tiểu ban nghiên cứu vấn đề chữ quốc ngữ, được Hội đồng cải lương học chính Đông-dương thông qua. Xem Conseil de perfectionnement de l’Enseignement indigène. Première session, Hanoi, 1906, tr.64. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.54).
- Q thay QU: Được thấy trong tham luận của ông Hoàng Tụy, đọc tại hội nghị về ‘Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ’ năm 1960 tại Hà Nội. (sđd. Vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, tr.335).
- Bỏ bớt N ở phụ âm cuối chữ NG và NH: Đề nghị này tuy chưa ai chính thức nêu ra nhưng lâu nay nhiều người vẫn thường bỏ bớt n ở phụ âm cuối ng và nh để viết cho nhanh.

________________________________________

Tốc ký chữ Việt - Trần Tư Bình​

 

[HuyNam]

Đầu năm nay, tình cờ tôi gặp được bài " Viết tắt chữ Việt trong ngôn ngữ @ " của ông Trần Tư Bình, trên tạp chí mạng Chim Việt Cành Nam. Hiếu kỳ, tôi vào đọc. Càng đọc tôi càng thấy lý thú, càng đọc tôi càng thấy ông Trần Tư Bình đã dày công sáng tạo quy luật cho cách viết tắt chữ Việt, hầu thống nhất cách viết.Mặt khác, cũng vì hiếu kỳ, tôi có đọc một vài " ý kiến độc giả " rải rác trên mạng. Khen chê lẫn lộn, nhưng phải thành thật mà nói, có rất ít người phản bác. Chuyện ngạc nhiên là trên đà phản bác, có người cho rằng đụng chạm đến chữ Việt truyền thống là đụng chạm đến Văn Hóa !

Ai cũng biết văn tự, chữ viết của hầu hết các dân tộc đều có thay đổi theo thời gian. Trong chữ Pháp, những chữ as, is, os biến thành â, î,ô như asne(con lừa) thành âne,isle (hòn đảo) thành île, hospital (bệnh viện) thành hôpital; hay apprentisse(người học nghề) thành apprenti, lieutenande(người phụ tá) thành lieutenant, roy (vua) thànhroi... Trong chữ Hán, 漢 (hán) thành 汉 , 鄧 (đặng) thành 邓 , 興 (hưng) thành 兴 ... Và ngay trong chữ Việt blăng thành trăng, giước thành giấc, tlàng thành tràng... Đó cũng chỉ là trào lưu tiến hóa của văn tự, chữ viết, hay có thể nói là sự giàu có của Văn Hóa.

Còn nói rằng đây chỉ là chữ viết tắt. Chữ viết của " giới Teen ", " giới Trẻ " sáng tạo ra. Nhưng giới Trẻ là tương lai của Đất Nước. Viết tắt cũng là một khía cạnh của Văn Hóa. Giới Teen, giới Trẻ có tuyên bố bỏ lối viết chữ Việt truyền thống đâu. Dầu muốn, dầu không, chúng ta cũng không ngăn cản được trào lưu viết tắt của giới trẻ trong thời đại Internet, Điện thoại di động mà chúng ta đang trải qua. Mà ngăn cản làm gì, trong khi, hầu hết các dân tộc đều có lối viết tắt. Ở Pháp, ta thường thấy những chữ g = j'ai (tôi có), kan = quand (khi), per = perd (mất), nor = nord (Bắc), il é alé o zétazuni = il est allé aux Etats Unis (anh ta đi Mỹ)....(xem trên mạng).

Cái hay của ông Trần Tư Bình là đã công phu phân tích chữ Việt để đề nghị một quy luật chung trong việc viết tắt, hầu để thống nhất một phần nào trong cách viết tắt của giới Trẻ. Nếu không, cũng như chữ Nôm xưa, mỗi người viết một cách, làm cho ta khó hiểu được nguồn tư tưởng, đôi khi rất phong phú, mà giới Trẻ trao đổi với nhau. Chúng ta, ai cũng biết chữ Nôm rất khó đọc, vì mỗi học giả viết một cách, làm cho những nhà khảo cứu lịch sử vất vả trong sự khai thác sử liệu. Một chữ Việt có rất nhiều chữ Nôm, như chữ Tiêu có trên 20 chữ Nôm khác nhau 悄 , 椒 , 簫 , 蕉 , 消 ... (Vũ Văn Kính. Bảng Tra Chữ Nôm. Hội Ngôn Ngữ Học, TPHCM, 1994). Vì thế, chúng ta nên có một quy luật chung, để tránh chuyện khó khăn mà ta đã gặp trong chữ Nôm, và ông Trần Tư Bình đã đề nghị kịp thời.

Thấy thích thú, tôi đã mạnh dạn liên lạc với ông Trần Tư Bình, và sau đó, biết ông đã tham khảo rất nhiều tài liệu có giá trị, trước khi đề nghị quy luật chungcho lối viết tắt, cùng quy luậttốc ký chữ Việt (Xem Tốc ký chữ Việt . Hơn nữa, gần đây ông cùng Tiến sĩ Ngô Đình Học, tác giả bộ gõWinVNKey , còn đưa vào WinVNKey cách viết tốc ký. Vào WinVNKey chọn cách Tubinhtran có dấu, gõ kyd sẽ bung ra khuyết, ngỹl hay ngyl4 sẽ bung ra nguyễn, ngìlhay ngil2 sẽ bung ra nghiền, v.v. ... Ông Trần Tư Bình cùng TS Ngô Đình Học đã đề nghị một cách gõ tắt trên WinVNKey, và máy tự động bung ra chữ Việt truyền thống, trọn vẹn (Xem Phương pháp mới gõ tắt chữ Việt ở
. Thật là một lợi khí, chẳng những cho những người muốn dùng tốc ký, mà còn cho những người muốn viết bài nhanh, vì máy sẽ tự động bung ra những dòng chữ trọn vẹn.

Cũng trong chiều hướng đó, tôi thấy chữ W mà Joseph Ruelle dùng, như wê = quê đã được thay thế bằng Q (qê = quê) và cụm chữ NG và NGH còn quá " dài ", nên trong tinh thần thân mật mua vui giữa bạn bè, tôi đã mạo muội đề nghị với ông Trần Tư Bình, dùng chữ W thay cho hai cụm chữ trên (W = NG = NGH) kẻo bỏ chữ W thì phí quá.

Và ta có đoạn thơ viết theo cách Tốc Ký chữ Việt của ông Trần Tư Bình, cộng thêm đề nghị W = NG = NGH như sau :

Trăm năm trog cõi wừj ta
Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệh kéo là get nhau
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
Trải qa một cụs bể zâu
Trải qua một cuộc bể dâu
Nhữg dìw trôg thấy mà dau dớn lòg.
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng

Đoạn trường tân thanh (Nguyễn Du).


Trong thư trả lời, ông Trần Tư Bình cho lời " đề nghị " của tôi là : hoàn toàn hợp lý và khả thi , nhất là hình dạng chữ W có đôi nét giống với chữ N trong NG hoặc NGH ; và cách phát âm của W trong tiếng Anh-Mỹ cũng hơi gần với cách phát âm chữ NG trong tiếng Việt. Nếu kết hợp dùng W thay cho phụ âm đầu NG/NGH với cách Tốc Ký chữ Việt thì chữ nghiêng, vốn là chữ dài nhất trong chữ quốc ngữ, sẽ được viết chỉ bằng 3 ký tự : wiz (w = ngh, iz = iêng).

 

[thazhairwuyenv.blogspot]

Xin giới thiệu chữ viết Haimuiihsaus. Sau đây để các bạn dần quen chữ viết Haimuiihsau, một số phụ âm sẽ được viết tắt (ch = j; ngh, ng = w; nh = z; ph = f; gh đứw trước e, ê = g).

Từ jữ viết quốc wữ áz xạ saw jữ viết khôw dấu zư sau:

1. Thay thế phụ âm: ch = j; ngh, ng = w; nh = z; ph = f; gh đứw trước e, ê = g; đ = dh

2. Lược bỏ dấu phụ wuyên âm bằw jữ cái: â = ah, ê = eh, ô = oh, ư = uh, ă = yh, ơ = ih

3. Thay dấu thaz bằw jữ cái: s = sắc, f = huyền, r = hỏi, x = ngã, q = nặng (đối với từ jứa các wuyên âm là a, o, u, i, y) và d = sắc, b = huyền, l = hỏi, v = ngã, k = nặng (đối với các từ jứa wuyên âm là â, ê, ô, ơ, ư, hay nói theo cáj khác: hs = d, hf = b, hr = l, hx = v, hq = k).

Thứ tự bỏ dấu: Fụ âm đầu từ (nếu có) + Jữ cái wuyên âm + Dấu fụ wuyên âm + Fụ âm cuối từ + Dấu thaz.

Ví dụ: Jữ "huyền" được viết zư sau: H + uye + h + n + f = huyehnf = huyenb (b=hf)

4. Woại lệ: ưi = uyh (để fân biệt với uơ = uih), ươ- = uih- (rút gọn ươ- = uihh- = uih-).

Vis duq:

BAIFHATS: DUYEHN FANK

Sawstacs: Thizq Thais

Fank laf con gais, juah motk lanb yeuh ai
Zinf veb tuihw lai maf thayd zuh sohw rowk dhuiwb daif
Cazr zaf neo dhihn, bayb em juah lind triux dhoih vai gazs zocq zynb
Thayb meq thuihw em, zib timf wuiib se duyehn
Lowf caub mow em dhauk bend jo yehn motk bows thuyenb
Luad dhoih tizf duyehn conf juah luuh luyend
Sik wuiib ta dhend em khocs sau bao liib khuyehn

Juah yeuh lanb nao, bietd ra lamf sao
Bietd trow tizf yeuh zuh thed naof
Sohw sauh laf bao naof dho dhcq dhauh
Lowf wuiibta ai bietd cos daif lauh
Qua bao thiib gian sowd trow bizf an
Liv yeuh wuiib ta gieo trais waw
Nohw sauh tuyf sohw lamf sao maf trohw
Juah dhov bend bietd niih nao dhucq trow.

Wuonb: Chữ viết không dấu

 

[songngu]

Juah yeuh lanb nao, bietd ra lamf sao
Bietd trow tizf yeuh zuh thed naof
Sohw sauh laf bao naof dho dhcq dhauh
Lowf wuiibta ai bietd cos daif lauh
Qua bao thiib gian sowd trow bizf an
Liv yeuh wuiib ta gieo trais waw
Nohw sauh tuyf sohw lamf sao maf trohw
Juah dhov bend bietd niih nao dhucq trow.

Biến ảo quá đê )