TÍNH CÁCH DI TRUYỀN CỦA CON TRẺ
Vì tin tưởng ở định luật di truyền, nên lắm lúc người ta đã nói: “Cây nào trái ấy”. Câu nói ấy chỉ đúng theo nghĩa nào đó thôi. Thí dụ như trong số trái ổi có những trái bị sâu khoét, cằn cỗi, xanh, chát… Phải tìm hiểu tại sao có nhiều trái xấu rụng đầy, người ta tự hỏi cây ổi ấy đã được trồng trên mảnh đất tốt, được chăm sóc đầy đủ.
Đối với con chúng ta, những câu hỏi như thế cần phải đặt ra. Có vun bồi co sự sinh thành của con trẻ không? Có coi chừng sự phát hiện tính xấu mà ta vẫn chờ đợi, chính vì những tính ấy đã có trong chúng ta, để tìm cách chống lại nó? Có phòng ngừa cho trẻ những ảnh hưởng tai hại mà nó gặp trước ngưỡng cửa cuộc đời do sự thiếu kiên nhẫn hoặc yếu đuối của cha mẹ, do những gương xấu còn sót.
View attachment 9788
Giờ người ta thấy rằng: “Cây nào trái nấy” thì như thế chi có nghĩa là trái cây đã chịu liên hệ vào với vài tính chất nào đó. Nhưng muốn tìm hiểu nguyên nhân của tính xấu nào đó, nên đã tìm chỗ khác hơn là tìm những định luật di truyền. Con cái không chọn cho chúng ta, mà tự chúng ta buộc chúng phải có. Chúng ta không thể hỏi ý kiến con cái mà phải có bổn phận quan tâm đến trước khi tạo ra con và phải ý thức được vài trò của sự giáo dục.
Chúng ta ai cũng có những bản tính tốt, nhưng cũng có cả những mầm sống của những tính xấu đen tối. Chính sự giáo dục trong ý nghĩa rộng rãi và cao cả nhát sẽ phát triển cái gì tốt đẹp và loại trừ cái gì xấu. Vì thế mà nhiệm vụ củ cha mẹ và những nhà giáo dục vừa nặng nề về trách nhiệm lại vừa sung sướng trong kết quả.
Nếu kết luận rằng luật di truyền là “vạn năng” thì thật là sai lạc. Có lẽ không có sức kiềm hãm nào mạnh hơn để ngăn chặn tiến bộ về trí thức, đạo đức và tinh thần của nhân loại, bằng chính tư tưởng tin ở sự bất di bất dịch của tính chất di truyền lan rộng ra. Công nhận điều ấy là trói mình vào sự kém cỏi bất tận, hoặc trong thói tự tôn một cách giả tạo.
Vì thế dù dĩ vãng của một người, hoặc của cha mẹ, ông bà người ấy có thế nào thì sẽ càng không mất một đời sống vĩnh cửu, nếu họ biết tuân theo những điều kiện cần thiết.
Để chấm dứt bổn phận của cha mẹ, đối với con cái, chúng ta cần nhấn mạnh thêm là cha mẹ cần phải dạy con cái biết những điều kiện về đức tính và vâng lời, giúp chúng trông cậy vào lời hứa thiêng liêng. Nếu cha mẹ đã gây tội để bắt con hứng chịu hậu quả ở thế gian thì lại càng phải có nhiệm vụ thiêng liêng là dìu dắt con cái trên con đường của sự sống và lẽ thật.
Theo Vĩnh Thuyên - Nghệ thuật giáo khoa giúp trẻ nên người*
