TRÊN NÚI CAO CÓ CON THẦN ĐIỂU
Sở Mục Vương qua đời , con là Lữ lên ngôi lấy hiệu là Trang Vương. Trang Vương ở ngôi ba năm không có chút công lao gì với nước nhà , ngày nào cũng đắm mình trong tửa sắc và săn bắn. Trang Vương còn sai yết bảng trước ngọ môn :"Ai can vua sẽ bị chém".
Quan Đại phu Thân Vô Úy vào nói:
- Thần đến đây không phải để uống rượu , cũng không phải để nghe hát. Có người hỏi thần câu này :"Có một con chim lớn, lông có đủ sắc đẹp, đậu trên gò cao nước Sở đã ba năm nay, không thấy nó bay, cũng không nghe nó kêu, không biết đó là loại chim gì?"
Trang Vương hiểu Thân Vô Úy muốn can mình, cười và nói:
-Chim ấy không tầm thường đâu. Khi nó bay thì đến tận đỉnh trời, khi nó kêu mọi người đều khiếp vía.
Thân Vô Úy bèn lạy Sở Vương rồi lui ra. Nhưng Sở Vương vẫn tiếp tục chơi bời như cũ.
Một thời gian sau , có quan đại phu là Tô Tòng vào yết kiến Sở Trang Vương, khóc rống lên. Trang Vương hỏi:
- Sao ngươi khóc?
- Tôi khóc vì tôi sắp chết, lại khóc cho nước Sở sắp mất!
Vua hỏi tiếp:
- Nghĩa là sao?
Tô Tòng nói:
- Tôi muốn can đại vương, tất đại vương giết tôi. Tôi chết thì nước Sở
không còn ai can nhà vua nữa, nên Sở phải mất!
Sở Trang Vương nổi giần nói:
- Ta đã có lệnh hễ ai can ta là ta giết, nay ngươi vào can ta, chẳng ngu sao?
Tô Tòng nói:
- Ngu cũng chưa bằng đại vương!
Sở Trang Vương hét:
- Quân hỗn láo , sao dám nói càng?
Tô Tòng nói:
- Sự nghiệp của các Tiên Vương truyền đến ngày nay là một nước Sở hùng cường, thế mà có kẻ ngu xuẩn vì ham mê tửu sắc mà bỏ nó, khiến cho chư hầu đều phản, không ngu là gì? Đại vương giết tôi, đời sau sẽ gọi tôi là trung thần, cho đại vương là Kiệt , Trụ. Hết lời!
Sở Trang Vương nghe lời ấy lạnh toát cả người. Vội vàng đứng lên xin lỗi:
- Đại phu là bậc trung nghĩa ta nghe lời đại phu.
Nói rồi đập vỡ các đồ chơi, đuổi Trịnh nữ, Thái nữ, lập Phàn Cơ làm chánh cung. Ông nói:
- Tính ta ham săn bắn. Phàn Cơ thường can ta, nhưng ta không nghe.
Phàn Cơ không ăn thị các giống cầm thú đó, ấy là hiền nội của ta.
Từ đó Sở ngày một cường thình tiến lên hàng bá chủ.
BÀN
Đời sau lấy cái ý của Thân Vô Úy can Sở Trang Vương, thủ lãnh Lương Sơn Bạc là Tống Giang viết bài " Thần Điểu" diễn tả chí mình. Xin trích đoạn mở đầu:
Trên núi cao có con Thần Điểu
Ba năm qua bặt không tiếng kêu
Ngày hận mây trời che khuất bóng
Đêm buồn thỏ bạc rải thềm rêu
A ha! Thần Điểu con nương náu
Chờ ngày thét vỡ núi khe sâu
Vỗ cánh xé tan trời Bắc Khuyết
Nghiêng đầu đảo lồn chốn Ngao Châu
Thần Điểu ví chẳng rời non hiểm
Mặt nước Tâm Dương máu đỏ ngầu...
Có hai người can Sở Trang Vương nên thức ngộ: Thân Vô Úy dùng lời can theo phép ẩn dụ, Trang Vương hiểu được nhưng chưa chịu thay đổi ngay, còn Tô Tòng mắng xối xả vào mặt Trang Vương, Trang Vương cảm thấy lạnh mình, và thức ngộ ngay lập tức. Mới hay rằng, khuyên can người là một việc biết cách khuyên can hay không là việc khác. Vậy phải tùy theo tính khí mỗi người mà can. Sở Trang Vương sau này là một trong..Võ Lâm Ngũ Bá.
Sưu tầm
Sở Mục Vương qua đời , con là Lữ lên ngôi lấy hiệu là Trang Vương. Trang Vương ở ngôi ba năm không có chút công lao gì với nước nhà , ngày nào cũng đắm mình trong tửa sắc và săn bắn. Trang Vương còn sai yết bảng trước ngọ môn :"Ai can vua sẽ bị chém".
Quan Đại phu Thân Vô Úy vào nói:
- Thần đến đây không phải để uống rượu , cũng không phải để nghe hát. Có người hỏi thần câu này :"Có một con chim lớn, lông có đủ sắc đẹp, đậu trên gò cao nước Sở đã ba năm nay, không thấy nó bay, cũng không nghe nó kêu, không biết đó là loại chim gì?"
Trang Vương hiểu Thân Vô Úy muốn can mình, cười và nói:
-Chim ấy không tầm thường đâu. Khi nó bay thì đến tận đỉnh trời, khi nó kêu mọi người đều khiếp vía.
Thân Vô Úy bèn lạy Sở Vương rồi lui ra. Nhưng Sở Vương vẫn tiếp tục chơi bời như cũ.
Một thời gian sau , có quan đại phu là Tô Tòng vào yết kiến Sở Trang Vương, khóc rống lên. Trang Vương hỏi:
- Sao ngươi khóc?
- Tôi khóc vì tôi sắp chết, lại khóc cho nước Sở sắp mất!
Vua hỏi tiếp:
- Nghĩa là sao?
Tô Tòng nói:
- Tôi muốn can đại vương, tất đại vương giết tôi. Tôi chết thì nước Sở
không còn ai can nhà vua nữa, nên Sở phải mất!
Sở Trang Vương nổi giần nói:
- Ta đã có lệnh hễ ai can ta là ta giết, nay ngươi vào can ta, chẳng ngu sao?
Tô Tòng nói:
- Ngu cũng chưa bằng đại vương!
Sở Trang Vương hét:
- Quân hỗn láo , sao dám nói càng?
Tô Tòng nói:
- Sự nghiệp của các Tiên Vương truyền đến ngày nay là một nước Sở hùng cường, thế mà có kẻ ngu xuẩn vì ham mê tửu sắc mà bỏ nó, khiến cho chư hầu đều phản, không ngu là gì? Đại vương giết tôi, đời sau sẽ gọi tôi là trung thần, cho đại vương là Kiệt , Trụ. Hết lời!
Sở Trang Vương nghe lời ấy lạnh toát cả người. Vội vàng đứng lên xin lỗi:
- Đại phu là bậc trung nghĩa ta nghe lời đại phu.
Nói rồi đập vỡ các đồ chơi, đuổi Trịnh nữ, Thái nữ, lập Phàn Cơ làm chánh cung. Ông nói:
- Tính ta ham săn bắn. Phàn Cơ thường can ta, nhưng ta không nghe.
Phàn Cơ không ăn thị các giống cầm thú đó, ấy là hiền nội của ta.
Từ đó Sở ngày một cường thình tiến lên hàng bá chủ.
BÀN
Đời sau lấy cái ý của Thân Vô Úy can Sở Trang Vương, thủ lãnh Lương Sơn Bạc là Tống Giang viết bài " Thần Điểu" diễn tả chí mình. Xin trích đoạn mở đầu:
Trên núi cao có con Thần Điểu
Ba năm qua bặt không tiếng kêu
Ngày hận mây trời che khuất bóng
Đêm buồn thỏ bạc rải thềm rêu
A ha! Thần Điểu con nương náu
Chờ ngày thét vỡ núi khe sâu
Vỗ cánh xé tan trời Bắc Khuyết
Nghiêng đầu đảo lồn chốn Ngao Châu
Thần Điểu ví chẳng rời non hiểm
Mặt nước Tâm Dương máu đỏ ngầu...
Có hai người can Sở Trang Vương nên thức ngộ: Thân Vô Úy dùng lời can theo phép ẩn dụ, Trang Vương hiểu được nhưng chưa chịu thay đổi ngay, còn Tô Tòng mắng xối xả vào mặt Trang Vương, Trang Vương cảm thấy lạnh mình, và thức ngộ ngay lập tức. Mới hay rằng, khuyên can người là một việc biết cách khuyên can hay không là việc khác. Vậy phải tùy theo tính khí mỗi người mà can. Sở Trang Vương sau này là một trong..Võ Lâm Ngũ Bá.
Sưu tầm
