THỦ ĐÔ BOLIVIA - THỦ ĐÔ CỦA BOLIVIA LÀ THÀNH PHỐ NÀO?
Bolivia, tên chính thức Cộng hoà Bolivia, được đặt theo tên nhà cách mạng Simón Bolívar, là một quốc gia nằm kín trong lục địa ở trung tâm Nam Mỹ. Nước này có biên giới với Brasil ở phía bắc và phía đông, Paraguay và Argentina ở phía nam, Chile và Peru ở phía tây.
Thủ đô của Bolivia là La Paz , thành phố lớn nhất là Santa Cruz.
Phong trào độc lập manh nha từ năm 1809, nhưng phải sau mười sáu năm chiến tranh nền cộng hòa mới thực hiện được vào ngày 6 tháng 8 năm 1825 (xem Chiến tranh giành độc lập Bolivia). Tên chọn cho quốc gia là "Bolivia" để vinh danh nhà cách mạng Simón Bolívar, người đã góp công dẫn dắt đất nước này thoát khỏi trị thuộc của triều đình Tây Ban Nha.
Năm 1836, Bolivia, dưới quyền cai quản của Thống chế Andres de Santa Cruz, xâm lược Peru để tái lập vị tổng thống, Tướng Luis Orbegoso, đã bị lật đổ. Peru và Bolivia thành lập Liên minh Peru-Bolivia, với Santa Cruz là Người bảo hộ Tối cao. Sau những căng thẳng giữa Liên minh và Chile, chiến tranh được Chile tuyên bố ngày 28 tháng 12 năm 1836. Argentina, đồng minh của Chile, tuyên chiến với Liên minh ngày 9 tháng 5 năm 1837. Các lực lượng Peru-Bolivia đã giành được nhiều thắng lợi quan trọng; đánh bại lực lượng viễn chinh Argentina, và đánh bại cuộc viễn chinh đầu tiên của Chile, trên các chiến trường Paucarpata, gần thành phố Arequipa. Cũng tại nơi này Hiệp ước Paucarpata được ký kết với sự đầu hàng vô điều kiện của lực lượng phiến loạn Chile và Peru. Hiệp ước đảm bảo việc rút quân đội Chile khỏi Peru-Bolivia, trả lại các con tàu của liên minh đã bị bắt giữ, bình thường hóa các quan hệ kinh tế, và Liên minh sẽ trả khoản nợ của Peru cho Chile. Sự tức giận của công chúng với hiệp ước buộc chính phủ phải hủy bỏ nó. Người Chile tổ chức một lực lượng viễn chinh tứ hai, và tấn công liên minh Peru-Bolivia, đánh bại Liên minh trong trận Yungay vẫn với những vũ khí và trang bị Santa Cruz đã cho phép họ giữ lại. Sau thất bại này, Santa Cruz bỏ chạy sang Ecuador, và Liên minh Peru-Bolivia tan vỡ.
Sau khi Peru độc lập, Tướng Gamarra, tổng thống Peru, đã xâm lược Bolivia trong một nỗ lực nhằm tái thống nhất hai nước, dưới lá cờ Peru. Quân đội Peru đã thua một trận quyết định tại Ingaví ngày 20 tháng 11 năm 1841, với cái chết của chính tướng Gamarra. Quân đội Bolivia dưới sự chỉ huy của tướng José Ballivián sau đó tổ chức một cuộc phản công nhằm chiếm cảng Arica của Peru. Sau này, hai bên đã ký kết một hiệp ước hòa bình năm 1842 chấm dứt chiến tranh.
Vì một giai đoạn bất ổn chính trị và kinh tế đầu thế kỷ mười chín, sự yếu kém của Bolivia đã được thể hiện trong cuộc Chiến tranh Thái Bình Dương (1879–83), trong đó họ mất lối ra biển, và các mỏ nitrate giàu có, cùng cảng Antofagasta, cho Chile. Từ khi độc lập, Bolivia đã mất một nửa lãnh thổ cho các quốc gia láng giềng vì những cuộc chiến. Bolivia cũng mất Bang Acre (được đặt tên như vậy vì đây là nơi sản xuất cao su) khi Brazil thuyết phục bang này ly khai khỏi Bolivia năm 1903 (xem Hiệp ước Petrópolis).
Sự tăng giá bạc trên thế giới đã mang lại cho Bolivia một sự ổn định chính trị và thịnh vượng đáng kể trong những năm 1800. Đầu thế kỷ mười chín, thiếc đã thay thế bạc trở thành nguồn tài nguyên mang lại sự thịnh vượng cho nước này. Các chính sách tự do tư bản và sự chuyển tiếp chính phủ với quyền quản lý kinh tế, chính trị trong tay tầng lớp ưu tú tiếp tục kéo dài trong ba mươi năm đầu thế kỷ hai mươi.
Đời sống của người dân bản xứ, chiếm đa phần dân cư, vẫn còn tệ hại. Họ buộc phải làm việc dưới những điều kiện cổ lỗ tại các khu mỏ rộng lớn hầu như vẫn trong tình trạng phong kiến, họ bị cấm tiếp cận giáo dục, cơ hội kinh tế, hay tham gia vào hoạt động chính trị. Sự thất bại cảu Bolivia trong Chiến tranh Chaco (1932–35) với Paraguay đã đánh dấu một bước ngoặt.
Lược trích từ WIKI
