Ngày trước, quê tôi còn nghèo lắm. Bên cạnh nghề nông, nhà nào cũng trồng dăm ba hàng cau làm hàng rào, che bóng mát và cải thiện thêm đời sống. Từ ngày mẹ về làm dâu nhà nội, ba đã quyết chí lập vườn, trồng cau. Được ba mẹ chăm nom, nuôi nấng từng ngày, khi tôi biết chạy nhảy nô đùa, vườn cau nhà tôi đã lớn lắm rồi.
Đời cau như tình mẹ nuôi con ráng chịu nắng mưa, dông tố; đơm hoa ra quả, rồi vừa nuôi quả lại vừa đơm hoa. Không giống những loài hoa khác như bưởi, chanh... nở theo mùa, vườn cau nhà tôi nở hoa và kết quả tới bốn năm lần trong năm. Sau những đợt mưa phùn trút nước, tàu cau già rụng xuống, phần bẹ trắng đẫy đà, tròn trĩnh lộ ra, đó cũng là lúc cau chuẩn bị trổ hoa. Tôi hồi hộp đợi vài ngày sau sẽ được ngắm những chùm hoa nho nhỏ xòe nở và bắt đầu tỏa hương thơm. Từ nơi ngọn của thân mẹ, hoa cau tỏa mùi hương rất riêng, không nồng nàn như hương xoan, hương bưởi mà chỉ thoang thoảng lại hấp dẫn, dịu êm đến lạ kỳ.
Tuổi thơ tôi lớn lên cùng với những chùm hoa cau tinh khiết tỏa hương bên khung cửa, với những buổi trưa hè trốn ba mẹ lượm hoa cau rụng trắng vườn nhà. Những đêm trăng sáng, mở toang cửa sổ mơ màng ngồi nghe gió nhè nhẹ thổi đưa hương cau rồi lại để hương hoa và trăng dẫn mình vào giấc ngủ...
Mùi thơm hương cau thật đặc biệt, không như hương hoa hồng làm thức dậy tình yêu luyến ái, không như hương bưởi để nhớ suối tóc dài của mẹ, của chị, của em. Hương cau thanh khiết thơm ngát vào buổi sớm tinh sương rồi nương theo làn gió đượm khắp làng thôn khiến cho người con xa quê chạnh lòng nghĩ đến quê hương với những buổi trưa hè dưới ánh nắng chói chang, đàn chim sẻ ríu rít kéo nhau về làm tổ trên ngọn cau, những chú ong thợ cần mẫn bay lượn… Một khoảng không gian êm ấm, thanh bình mà không dễ gì tìm thấy nơi phố thị phồn hoa.
Từ ngày xa quê hương, xa những hàng cau xanh ngút, thẳng tắp, có những lần chợt thoáng trong gió hương hoa cau vườn nhà ai đưa tới, kỷ niệm ùa về trong tôi thổn thức. Rồi lại nhớ. Nhớ mỗi khi đến mùa thu hoạch cau, cả nhà tôi đều tất bật, anh em mỗi đứa một việc. Mẹ tôi chọn những buồng sai trái để bán, còn những buồng trông không bắt mắt sẽ bửa làm cau khô đợi kỳ hương hoa cau bay trong nắng cũng là lúc lấy ra để bán. Nhớ tụi con nít chúng tôi ngồi đợi tranh nhau lấy buồng cau đã bứt hết quả trơ lại cọng và cái bẹ trông giống như con trâu cùng phi quanh sân, chơi trò “chọi trâu”.
Ở phố, tôi chỉ thấy người ta trồng các loại cau ngoại nhập để làm cảnh. Các loại cau ấy cũng tỏa ngát hương. Nhưng với tôi, hương cau dìu dịu, thoang thoảng ngày xưa thì chỉ có một mà thôi.
PHÚ HÀ
Đời cau như tình mẹ nuôi con ráng chịu nắng mưa, dông tố; đơm hoa ra quả, rồi vừa nuôi quả lại vừa đơm hoa. Không giống những loài hoa khác như bưởi, chanh... nở theo mùa, vườn cau nhà tôi nở hoa và kết quả tới bốn năm lần trong năm. Sau những đợt mưa phùn trút nước, tàu cau già rụng xuống, phần bẹ trắng đẫy đà, tròn trĩnh lộ ra, đó cũng là lúc cau chuẩn bị trổ hoa. Tôi hồi hộp đợi vài ngày sau sẽ được ngắm những chùm hoa nho nhỏ xòe nở và bắt đầu tỏa hương thơm. Từ nơi ngọn của thân mẹ, hoa cau tỏa mùi hương rất riêng, không nồng nàn như hương xoan, hương bưởi mà chỉ thoang thoảng lại hấp dẫn, dịu êm đến lạ kỳ.
Tuổi thơ tôi lớn lên cùng với những chùm hoa cau tinh khiết tỏa hương bên khung cửa, với những buổi trưa hè trốn ba mẹ lượm hoa cau rụng trắng vườn nhà. Những đêm trăng sáng, mở toang cửa sổ mơ màng ngồi nghe gió nhè nhẹ thổi đưa hương cau rồi lại để hương hoa và trăng dẫn mình vào giấc ngủ...
Mùi thơm hương cau thật đặc biệt, không như hương hoa hồng làm thức dậy tình yêu luyến ái, không như hương bưởi để nhớ suối tóc dài của mẹ, của chị, của em. Hương cau thanh khiết thơm ngát vào buổi sớm tinh sương rồi nương theo làn gió đượm khắp làng thôn khiến cho người con xa quê chạnh lòng nghĩ đến quê hương với những buổi trưa hè dưới ánh nắng chói chang, đàn chim sẻ ríu rít kéo nhau về làm tổ trên ngọn cau, những chú ong thợ cần mẫn bay lượn… Một khoảng không gian êm ấm, thanh bình mà không dễ gì tìm thấy nơi phố thị phồn hoa.
Từ ngày xa quê hương, xa những hàng cau xanh ngút, thẳng tắp, có những lần chợt thoáng trong gió hương hoa cau vườn nhà ai đưa tới, kỷ niệm ùa về trong tôi thổn thức. Rồi lại nhớ. Nhớ mỗi khi đến mùa thu hoạch cau, cả nhà tôi đều tất bật, anh em mỗi đứa một việc. Mẹ tôi chọn những buồng sai trái để bán, còn những buồng trông không bắt mắt sẽ bửa làm cau khô đợi kỳ hương hoa cau bay trong nắng cũng là lúc lấy ra để bán. Nhớ tụi con nít chúng tôi ngồi đợi tranh nhau lấy buồng cau đã bứt hết quả trơ lại cọng và cái bẹ trông giống như con trâu cùng phi quanh sân, chơi trò “chọi trâu”.
Ở phố, tôi chỉ thấy người ta trồng các loại cau ngoại nhập để làm cảnh. Các loại cau ấy cũng tỏa ngát hương. Nhưng với tôi, hương cau dìu dịu, thoang thoảng ngày xưa thì chỉ có một mà thôi.
PHÚ HÀ
