Cách làm một bài thơ Tân hình thức:
1/ New Formalism Poetry” khi dịch ra tiếng Việt bằng nghĩa đen là “Thơ Tân hình thức” đã không đúng nghĩa của thuật ngữ này. Chữ “Form” ở đây là thể thơ. “New Form” có nghĩa là dùng những thể cũ, thêm hay bớt một vài yếu tố để làm thành thể mới.( Xin đọc thêm bài “Giải hình thức” trong mục “Hỏi đáp ABC” trên website: www.thotanhinhthuc.org.)
2/ Ðối với thơ Việt, chúng ta dùng kỹ thuật lặp lại và vắt dòng chuyển tất cả những thể thơ có vần như lục bát, 5, 7, 8 chữ thành những thể thơ không vần (Xin đọc những bài thơ mẫu và bài “Thơ tân hình thức đọc” trong mục “Âm thanh đọc” trên website: www.thotanhinhthuc.org.).
3/ Ðưa ngôn ngữ thường ngày vào các thể thơ lục bát không vần, năm chữ không vần, bảy chữ không vần và tám chữ không vần để làm thành thi pháp đời thường. Mục đích là đưa đời sống vào trong thơ, khác với những dòng thơ cũ như vần điệu và tự do, có khuynh hướng xa lìa đời sống thực tại.
4/ Áp dụng tính truyện, để tạo nên ý tưởng liền lạc trong thơ.
5/ Cái hay của thơ không nằm nơi những con chữ khó hiểu hay bóng bảy như trong thơ vần điệu và tự do mà nằm nơi ý tưởng và nghệ thuật diễn đạt.
6/ Một vài nhà thơ đã dùng dòng 10 chữ (10 âm tiết, theo thơ tiếng Anh), điều này cũng không đúng với hơi thở của người Việt vì dòng thơ 10 âm tiết chỉ phù hợp với người phương Tây, có hơi dài hơn. Cách tốt hơn hết, chúng ta cứ dùng lại các thể thơ Việt, tự nhiên và đã chuẩn với hơi nói của người Việt.
Ðể tìm hiểu rõ hơn, xin quí thân hữu và bạn đọc tham khảo thêm hai tác phẩm “Tân Hình Thức, Tứ Khúc và Những Tiểu Luận Khác” và “Tiểu Luận Dịch Tân Hình Thức” trong mục “Tiểu luận” trên website: www.thotanhinhthuc.org.
Nguồn: thotanhinhthuc.org.
Tự dưng tôi thấy mình sao đó. Muốn ngả lưng nằm một chút, coi, coi thử làm sao mà trái đất tự dưng quay tít đến buồn ơi!
Tự dưng tôi thấy mình con nít, nói chuyện gì đâu, nghe lãng òm. Vậy cũng thành Thơ! Thơ lãng xẹt, làm như niêm luật mọc xanh um?
Tự dưng mà gió bay ngang cửa bay giọt mưa vào gác quạnh hiu; rồi giọt mưa sa trên mặt giấy, mặt tôi nghe lạnh. Lạnh bao nhiêu?
Tự dưng không có ai ngồi cạnh, tôi hỏi vu vơ, hỏi một mình. Tiếng đáp – không gian – trời rất lạnh. Lạnh trùm chăn chắc lạnh bao quanh?
Tự dưng tôi nói như vừa tỉnh một giấc mơ dài rất ngẩn ngơ. Sống đến hôm nay đầu đã bạc, lòng như con nít, nói như thơ!
Hỡi em mà biết tôi buồn bã đâu bỏ tôi đi mãi chẳng về? Tôi bỏ nước đi, hồi đó vậy, cảnh nào nhìn lại cũng chia ly!
Ờ thôi em chẳng còn đây nữa, tôi nói gì tôi chỉ một tôi! Hai chữ tự dưng tôi lỡ viết bài thơ này để nhớ em thôi!
Em một người xa, xa một năm, rồi xa thêm nữa, xa ngàn năm, thơ tôi làm sẽ không ngừng nghỉ để nước mắt tôi còn cứ được lăn...
Để nước mắt tôi còn còn tự dưng còn buôn buốt chảy chảy lưng tròng khi em em chẳng đưa tay vuốt nuớc mắt nào ai lấy chén đong...
1/ New Formalism Poetry” khi dịch ra tiếng Việt bằng nghĩa đen là “Thơ Tân hình thức” đã không đúng nghĩa của thuật ngữ này. Chữ “Form” ở đây là thể thơ. “New Form” có nghĩa là dùng những thể cũ, thêm hay bớt một vài yếu tố để làm thành thể mới.( Xin đọc thêm bài “Giải hình thức” trong mục “Hỏi đáp ABC” trên website: www.thotanhinhthuc.org.)
2/ Ðối với thơ Việt, chúng ta dùng kỹ thuật lặp lại và vắt dòng chuyển tất cả những thể thơ có vần như lục bát, 5, 7, 8 chữ thành những thể thơ không vần (Xin đọc những bài thơ mẫu và bài “Thơ tân hình thức đọc” trong mục “Âm thanh đọc” trên website: www.thotanhinhthuc.org.).
3/ Ðưa ngôn ngữ thường ngày vào các thể thơ lục bát không vần, năm chữ không vần, bảy chữ không vần và tám chữ không vần để làm thành thi pháp đời thường. Mục đích là đưa đời sống vào trong thơ, khác với những dòng thơ cũ như vần điệu và tự do, có khuynh hướng xa lìa đời sống thực tại.
4/ Áp dụng tính truyện, để tạo nên ý tưởng liền lạc trong thơ.
5/ Cái hay của thơ không nằm nơi những con chữ khó hiểu hay bóng bảy như trong thơ vần điệu và tự do mà nằm nơi ý tưởng và nghệ thuật diễn đạt.
6/ Một vài nhà thơ đã dùng dòng 10 chữ (10 âm tiết, theo thơ tiếng Anh), điều này cũng không đúng với hơi thở của người Việt vì dòng thơ 10 âm tiết chỉ phù hợp với người phương Tây, có hơi dài hơn. Cách tốt hơn hết, chúng ta cứ dùng lại các thể thơ Việt, tự nhiên và đã chuẩn với hơi nói của người Việt.
Ðể tìm hiểu rõ hơn, xin quí thân hữu và bạn đọc tham khảo thêm hai tác phẩm “Tân Hình Thức, Tứ Khúc và Những Tiểu Luận Khác” và “Tiểu Luận Dịch Tân Hình Thức” trong mục “Tiểu luận” trên website: www.thotanhinhthuc.org.
Nguồn: thotanhinhthuc.org.
Một Bài Thơ Tân Hình Thức
Trần Vấn Lệ
Trần Vấn Lệ
Tự dưng tôi thấy mình sao đó. Muốn ngả lưng nằm một chút, coi, coi thử làm sao mà trái đất tự dưng quay tít đến buồn ơi!
Tự dưng tôi thấy mình con nít, nói chuyện gì đâu, nghe lãng òm. Vậy cũng thành Thơ! Thơ lãng xẹt, làm như niêm luật mọc xanh um?
Tự dưng mà gió bay ngang cửa bay giọt mưa vào gác quạnh hiu; rồi giọt mưa sa trên mặt giấy, mặt tôi nghe lạnh. Lạnh bao nhiêu?
Tự dưng không có ai ngồi cạnh, tôi hỏi vu vơ, hỏi một mình. Tiếng đáp – không gian – trời rất lạnh. Lạnh trùm chăn chắc lạnh bao quanh?
Tự dưng tôi nói như vừa tỉnh một giấc mơ dài rất ngẩn ngơ. Sống đến hôm nay đầu đã bạc, lòng như con nít, nói như thơ!
Hỡi em mà biết tôi buồn bã đâu bỏ tôi đi mãi chẳng về? Tôi bỏ nước đi, hồi đó vậy, cảnh nào nhìn lại cũng chia ly!
Ờ thôi em chẳng còn đây nữa, tôi nói gì tôi chỉ một tôi! Hai chữ tự dưng tôi lỡ viết bài thơ này để nhớ em thôi!
Em một người xa, xa một năm, rồi xa thêm nữa, xa ngàn năm, thơ tôi làm sẽ không ngừng nghỉ để nước mắt tôi còn cứ được lăn...
Để nước mắt tôi còn còn tự dưng còn buôn buốt chảy chảy lưng tròng khi em em chẳng đưa tay vuốt nuớc mắt nào ai lấy chén đong...
