Thế kỷ XVIII là thế kỷ của khởi nghĩa nông dân

[Trang Dimple]

Thế kỷ XVIII là thế kỷ của khởi nghĩa nông dân​

Thế kỷ XVIII chứng kiến những phong trào nổi dậy khởi nghĩa quyết liệt và dai dẳng của nông dân Đàng Trong và Đàng Ngoài. Nhiều học giả đã phải dùng những tính từ mạnh như “ rầm rộ”, “đại cách mạng” để miêu tả về quy mô và mức độ của phong trào nông dân thời kỳ này. Có thể khẳng định rằng, trong lịch sử trung đại Việt Nam, thế kỷ XVIII được biết đến là thế kỷ của khởi nghĩa nông dân.

1. Phong trào nông dân nổ ra ở Đàng Ngoài.

Từ những năm 1735, những cuộc đấu tranh của nông dân Đàng Ngoài đã phát triển rộng khắp trở thành một cao trào khởi nghĩa ngày càng rầm rộ, mãnh liệt. Sử cũ ghi lại “bấy giờ trộm cướp nổi lên như ong”. Các biện pháp nhà nước Lê Trịnh không ngăn chặn nổi phong trào khởi nghĩa vũ trang đang cuồn cuộn dâng lên như nước vỡ bờ.

Năm 1735, Nguyễn Hữu Cầu lãnh đạo dân nghèo nổi dậy ở Thanh Hà (Hải Dương). Năm 1737, Nguyễn Dương Hưng hiệu triệu nông dân nổi lên ở Tam Đảo (Vĩnh Phúc). Năm 178, Lê Duy Mật nổi dậy ở kinh thành rồi lan vào Thanh Hóa, Nghệ An. Từ 1738, phong trào khởi nghĩa của nông dân Đàng Ngoài bước vào cao trào. Hàng loạt cuộc khởi nghĩa lớn, kéo dài cùng thời đều bùng nổ ở khắp nơi.

Phong trào không chỉ diễn ra ở một quy mô và địa bàn rộng lớn mà thời kỳ này, phong trào nông dân có sự phát triển theo hướng quyết liệt hơn, kéo dài hơn, lực lượng tham gia đông đảo hơn và có sự liên kết các phong trào trong quá trình đấu tranh.

2.Phong trào nông dân nổ ra ở Đàng Trong

Trước phong trào Tây Sơn, ở Đàng Trong, nhân dân đã nhiều lần nổi dậy, thu hút được nhiều tầng lớp tham gia. Năm 1695, ở Quảng Ngãi, Quy Nhơn đã bùng nổ cuộc đấu tranh đầu tiên do thương nhân cầm đầu. Năm 1747, ở Gia Định bùng nổ cuộc khởi nghĩa thứ hai do thương nhân Hoa kiều lãnh đạo. Dưới chế độ áp bức dân tộc của họ Nguyễn, nhân dân thiểu số ở Đàng Trong cũng nhiều lần nổi dậy đấu tranh. Trước khởi nghĩa Tây Sơn, những cuộc đấu tranh của người Chàm và người Hrê là tiêu biểu nhất vào các năm 1703, 1746, 1770. Mâu thuẫn của nông dân với địa chủ cũng đã cụ thể hóa bằng các cuộc bạo động của nông dân. Tiêu biểu trong thời kỳ này là khởi nghĩa của Lía, Hồ, Nhẫn cầm đầu. Tất cả những cuộc khởi nghĩa này phản ánh một tình trạng khủng hoảng trầm trọng của chế độ phong kiến Đàng Trong và là những dấu hiệu báo trước một phong trào đấu tranh rộng lớn, quyết liệt sắp bùng nổ.

Năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ đã hiệu triệu nhân dân phất cờ khởi nghĩa ở ấp Tây Sơn. Bằng chính sách khôn khéo, nghĩa quân đã nhanh chóng thu hút được nhiều tầng lớp ủng hộ, tiến tới đánh đổ chính quyền của chúa Nguyễn ở Đàng Trong (1777), đánh tan quân xâm lược Xiêm (1785), phát triển ra Đàng Ngoài, lật đổ chính quyền phong kiến thối nát của vua Lê, chúa Trịnh, đánh tan quân xâm lược Mãn Thanh (1789), thiết lập chính quyền nhà nước riêng, mở ra một triều đại mới trong lịch sử Việt Nam.

Đây là cuộc khởi nghĩa duy nhất đi tới thắng lợi cuối cùng, thiết lập nên một chính quyền phong kiến mới tiến bộ trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Từ ban đầu là một cuộc khởi nghĩa mang tính chất địa phương, khởi nghĩa Tây Sơn đã trở thành một trung tâm thu hút mạnh mẽ sự tham gia của đông đảo và sự ủng hộ hết mình của quần chúng nhân dân nên đã phát triển thành một phong trào có phạm vi rộng lớn trong cả nước.

Với hình thái phát triển đặc biệt, phong trào nông dân Tây sơn đã có sự kết hợp việc giải quyết vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc. Đây là cuộc khởi nghĩa nông dân duy nhất trong lịch sử Việt Nam thời phong kiến đã đánh bại được các tập đoàn phong kiến thối nát, phản động (vua Lê, chúa Trịnh, chúa Nguyễn), chấm dứt tình trạng đất nước chia cắt, đặt cơ sở cho sự thống nhất đất nước sau này. Có thế nói, phong trào nông dân Tây Sơn là đỉnh cao của phong trào nông dân thế kỷ XVIII.

NGUỒN : DIENDANKIENTHUC.NET*