Thầy trò dạy nhau

[ButNghien]

THẦY TRÒ DẠY NHAU

​

Thường Tung yếu.

Lão Tử đến thăm, hỏi rằng:

- Tôi xem ra tiên sinh mệt nặng. Dám hỏi tiên sinh còn có câu gì để dạy đệ tử chúng con nữa không?

Thường Tung nói: Qua chỗ cố hương mà xuống xe, người đã biết điều ấy chưa?

- Lão Tử thưa: Qua chỗ cố hương mà xuống xe, có phải nghĩa là không quên nơi quê cha đất tổ không?

- Ừ phải đấy. – Thế qua chỗ có cây cao mà bước rảo chân, người đã biết điều ấy chưa?

- Qua chỗ cây cao mà bước rảo chân, có phải là kính bậc già cả không?

- Ừ phải đấy.

Thường Tung há miệng ra cho Lão Tử coi và hỏi rằng:

- Lưỡi ta còn không?

Lão Tử thưa: “Còn”.

Thường Tung lại há miệng cho Lão Tử coi nữa và hỏi rằng:

- Răng ta còn không?

Lão Tử thưa: “Rụng hết cả”.

- Thế ngươi có rõ cái lý do ấy không?

- Ôi! Lưỡi mà còn lại, có phải tại lưỡi mềm không? Răng mà rụng hết, có phải tại răng cứng không?

- Ừ, phải đấy. Việc đời đại để như thế cả. Ta không còn gì để nói cùng các ngươi nữa.




Nguồn: NXBVHTT

 

[Pokemon_kute]

LỜI BÀN: Quê hương là nơi ông cha mình ở đấy, chính mình cũng sinh trưởng ở đấy. Biết kính quê hương, tức là biết xứ sở mình mà không quên nguồn gốc. Cây cao tất là cây mọc lâu năm, trông thấy cây cao bóng cả ở miếu xã đường đàn mà tỏ lòng kính trọng, tức là nhờ công khai thác của tiền nhân mà có tâm ái quốc. Người đã biết hai điều ấy, tất là người có bản lĩnh, có thể trông cậy được rồi. Tuy vậy, vẫn chưa đủ. Người ta ở đời không phải quay mắt nhìn về phía trước là xong, cốt phải liên can với những người hiện thời nữa. Mà trong cách liên can ăn ở ấy, thì không gì bằng khiêm nhã mềm dẻo. Xưa nay thường dạy như thế: “Dịu hơn là xẵng”, “Lạt mềm buộc chặt”. Đến như bài này, lấy cái răng, cái lưỡi làm thí dụ, lại đặt vào lúc người hấp hối dặn lại, thực là một bài dạy ta thấm thía đến nơi, khiến ta phải cảm động mà biết cố thực hành vậy./.