Vào cuối thế kỉ XV, đầu thế kỉ XVI, nền sản xuất tư bản chủ nghĩa đã ra đời ở Châu Âu. Với khả năng sản xuất to lớn và những ưu việt của nó, phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa dần dần khẳng định vị thế của nó trong xã hội phong kiến. Sự phát triển và ngày càng lớn mạnh của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa đã trở thành một mối nguy hiểm, đe dọa sự tồn tại của chế độ phong kiến. Chế độ phong kiến đã ngăn cản sự phát triển của sức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Đến đây, nền sản xuất tư bản chủ nghĩa đóng vai trò như một phương thức sản xuất tiến bộ, trong khi đó, chế độ phong kiến, với tất cả những “ung nhọt” trong bản thân nó, đã thể hiện là một lực lực lượng cản trở sự phát triển của xã hội, trước hết là trong xã hội Châu Âu. Đó cũng chính là nguyên nhân bùng nổ của các cuộc cách mạng tư sản.
Tùy theo hoàn cảnh cụ thể của mỗi nước mà các cuộc cách mạng tư sản ở mỗi quốc gia được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, mang những đặc điểm, tính chất và kết quả khác nhau. Tuy nhiên, về bản chất, tất cả đều là những cuộc cách mạng tư sản, là cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến lỗi thời, thối nát, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Nghiên cứu các cuộc cách mạng tư sản trên thế giới người ta chú ý đến cách phân loại dựa trên vị trí địa lí của các nước. Theo đó, các khái niệm phương Đông, phương Tây được sử dụng để phân loại các cuộc cách mạng tư sản diễn ra trong lịch sử. Trên thực tế, đó không chỉ là những khu vực địa lí đơn thuần, mà hơn thế, đó còn là hai phạm trù đặc trưng cho hai khu vực có điều kiện lịch sử, nền tảng văn hóa, chính trị, xã hội khác nhau. Tất cả những yếu tố khác biệt đó có ảnh hưởng đến toàn toàn bộ tiến trình phát triển của lịch sử của mỗi quốc gia trong khu vực đó, trong đó có cả tiến trình của các cuộc cách mạng tư sản thời kì cận đại ở hai khu vực này. Vì vậy, trên cơ sở căn cứ vào những sự khác biệt đó giữa hai khu vực Đông – Tây để tìm hiểu, so sánh, đối chiếu các vấn đề lịch sử nói chung và các vấn đề liên quan đến cách mạng tư sản nói riêng giữa hai khu vực là cần thiết và hữu ích.
