Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="uocmo_kchodoi" data-source="post: 177339" data-attributes="member: 165510">BÔNG, RONG VÀ TIĂNGNgười kể : N’Yu – Đăm Pơ TiêuSưu tầm & Biên dịch : Điểu Kâu – Đỗ Hồng KỳChỉnh lý tiếng Việt : Đỗ Hồng KỳTóm tắt cốt chuyện :<img src="https://dotchuoinon.files.wordpress.com/2011/07/mnc3b4ng.jpg?w=300&h=230" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />Bông & Rŏng là hai anh em ruột. Rŏng, Bing, Bai giành nhau một người chồng. Bị thua, Rŏng rủ Bông đi nơi khác làm ăn.Họ đi lên vùng cao , ở đó chỉ toàn là bãi đá. Đi tới đâu hai người đắp đất kiến tạo sông núi, thuần dướng thú vật, gieo trồng cây cối. Đên bon Bu Prâng ( nay là xã Quảng Trực, huyện Đăk Rlăp, Đak Nông) thì họ làm nhà để sinh sống.Lúc đó Tiăng sau nhiều lần đầu thai vẫn chưa thực hiện được ý muốn trở thành người giàu có, danh tiếng . Biết chi đầu thai vào Rŏng mới làm được việc ấy, Tiăng đã dùng bùa ngải làm cho Bong và Rŏng, hai anh em ruột, quan hệ với nhau như vợ chồng . Điều cấm kỵ này xảy ra khiến nữ thần Bầu Trời và thần nữ Nrĭ bị bệnh, làm đất trời rung chuyển. Tiăng mang theo lễ vật lên trời và xuống lòng đất cúng cho hai nữ thần. Hai vị khỏi bệnh, đất trời trở lại bình yên .Tiăng có trí tuệ hơn người, chỉ dẫn xây dựng thêm nhiều bon làng, truyền dạy trí thức cho mọi người. Cuộc sống đông vui, no đủ. Tiăng trở nên có uy tín và giàu có.1.      Từ thời xa xưaCó con bướm soi mình trên đáCó con bướm quan hệ với đáCon chuồn chuồn quan hệ với đá nước <ol> <li data-xf-list-type="ol">Hòn đá đẻ ra một trăm con người</li> </ol>Dòng thác sinh ra một ngàn con ngườiNước biển sinh ra trứng và nở ra TiăngĐầu tiên sinh ra SétSăt đẻ ra Săt10. Săt đẻ ra SangSang đẻ ra Grên, GrănGrên, Grăn ấp ra đất đai.Sét đi xuống hướng namSăt đi lên hướng bắc15.       Sơ đi lên vùng caoTiăng và Rơ Khê đi xuống PhanGloi và Glai theo chồng là Briang PhŭtNdu con com Gut ở lại xứ DronBong và Rŏng đi khai phá vùng cao20.  Nguyên do Bing , Bai giành chống với RŏngBing Bai và Rŏng cãi cọ nhauHọ thử thách nhau tài nghệ.Họ thi nhau đắp bông.Thi nhau kéo chỉ.25. Thi nhau nhuộm sợiMột gói bông, Bing dệt thành chănMột nắm bông, Bing dệt thành áo.Bây giờ đếm lượt RŏngRŏng bắt đầu thử tài nghệ30.         Những đồ nghề không theo ý muốnMột gói bông khôgn ra được chănMột nắm bông không ra được áo.Cuối cùng Bing đắp đồ nghềRŏng xấu hổ và tức giận35.         Tức đến nỗi như không còn thở đượcTức đến nỗi không còn ra lờiTức đến nỗi tim như ngừng đập.Cơn giận trào lên như dòng nước mùa mưa.Mặt đỏ như quả Rmăng glơng40.         Rŏng định chết bằng khăng nhưng sợ chết bằng khăngĐịnh chết bằng rìu nhưng sợ chết vì rìu.Định dùng ống nấu thuốc nhưng sợ chết vì ốngĐịnh dùng sợi dây thắt cổ nhưng không dám.Lúc này Rŏng ăn cơm không trôi.45.         Uống nước không vàoMột mảnh cũng không còn dính thânTiếng nói của Rŏng không phát thành lờiRŏng nghĩ mãi hướng điChắc mình phải đi khỏi nơi này.50. Đi thật xa, đến các xứ khác.Đi vào rừng cho cọp nó vồ.Ra bãi cỏ cho hổ nó ănCho tiêu tan thân xác như tro, như muối.Cho mất tích như vòng như cườm.55.         Rŏng bắt đầu chuẩn bị các thứNhững chiếc vòng bạc thường đeoCả khay đựng trầu cauVà bình đựng vôi ăn trầuRŏng mang theo những con dao nhỏ.60.           Những con dao có cán bằng sừng và bằng lồ ôRŏng không quên mang theo bánh gạo rangVà những gói cơm nếp ăn đườngPhòng khi bị đói trong rừngRŏng mang theo chiếc gùi nhỏ của mình65. Chiếc gùi nhẹ nhất của nàngChiếc gùi có đan hình bông hoaRŏng bước ra khỏi nhàBước ra khỏi sânQuan bụi nứa đi về hướng con suối    70. Đi theo con đường đất đỏ nứt nẻRŏng đến nhà Bông, anh ruột của nàngRŏng lên tiếng nhỏ nhẹ :–          Anh Bông ơi anh hãy thương emAnh đi theo em , giúp em mang gạo75. Anh đi theo em, giúp em mang cơmAnh đi theo em, luôn luôn cạnh emRŏng dứt lời Bông liền lên tiếngGiọng Bông nhẹ như tơ con nhệnGiọng Bông êm như tiếng goong giăng80. Giọng Bông thanh như tiếng gõ bát đồng– Rŏng định đi đâu bây giờ?Em định đi đường nàoEm định đi hướng nàoĐịnh đi thăm chị em bạn nơi nào85. Hay em định đi đánh nhau với aiBông dứt lời ,Rŏng nói rằng–          Em cũng không biết nữa anh Bông ơiEm định đi đến nơi đất gặp trờiĐi đến nơi thật xa xôi90. Em muốn qua xứ khác ở thôiBông nghĩ không thể bỏ Rŏng,Nếu Rŏng chết Bông cũng khổ sởMất em Rŏng, Bông cũng nghèo khóNếu Rŏng bỏ đi bông sẽ vất vả95. Không có ai tuốt lúa, giã gạoKhông có ai bổ củi cho BôngKhông có ai nấu cơm cho kháchBông đành theo ý của RŏngBông cần phải chiều  Rŏng mới nên100. Bông cần phải đi theo sát bên RŏngĐể mang giúp đồ đạc cho RŏngBông chuẩn bị các thứ cần dùngCả cối đồng giã trầu cauVà bình đựng vôi ăn trầu105. Bông mang theo con dao hộ thânMột chiếc lao tùy thân chớ quênMột chiếc khiêl gỗ phòng thân chớ quênBông mang chiếc gùi có nắp bằng đồngChiếc gùi quay làm bằng cườm có treo thêm lục lạc110. Bông bới tóc quấn thêm lông chimQuấn quanh đầu mấy vòng vải đỏQuấn thêm khăn quanh mình mấy vòngBông mặc khố cầm thêm dao gươm115. Trên cổ Bông đeo vòng bạcBông bới tóc buộc thêm chỉ màuCắm thêm lông chim RlingCắm thêm đuôi chim MrôngCắm cả đuôi chim cu lưa thưa.120. Bới tóc búi cắm thêm chỉ đỏBông mặc một lớp áo dàyBa lớp áo đáKhóac thêm áo giáp bằng sắtThân che kín chỉ hở lỗ mũi125. Thân che kín chỉ trừ cái mồmBông bước ra khỏi nhàBước ra khỏi sânĐi qua bụi tre, qua nơi bổ củiQua nơi phơi lúa, kéo chỉ130. Qua nơi đàn bà phơi vảiBông đi trước,  Rŏng bước theo sauRŏng luôn luôn đi sát bên BôngRŏng vừa đi vừa ngắm anh BôngBông và Rŏng cùng đi về hướng trên135. Họ đi về phía có các đồi trọcRŏng vừa đi vừa nói với Bông–          Anh Bông ơi anh có biết không ?Xứ trên kia toàn là tảng đáXứ trên kia bằng phẳng trống không140. Không có một bụi cây che nắngKhông có một bụi tre cho người núpCũng không có một bụi cỏ tựa lưngNgười trên kia gieo lúa vào kẽ đáRŏng dứt lời Bông đáp lại ngay145. – Thế ư em, anh đã biết rồiEm để anh lo cho là xongBông nghĩ đến việc đắp đất trồng cây trên đó.Trồng các loại cây cỏTrồng các loại cây ăn cỏ150. Bông mang theo các loại ong và chim muôngBông mang theo giống cây trồng làm hàng rào.Đem giống cây tre giúp nghề đan gùiĐem cây prôˇ lấy vỏ bó người chếtGiống cây gòn gai để đục quan tài155. lá cây jrăng để nhử các loại cheoBông và Rŏng bắt đầu lên dốcĐùi Rŏng trắng như cây chuối nonTranh và mây dùng làm chòiBông mang theo mỗi thứ một cây160. Con chim cu dùng mổ hạt thócBông mang theo một trống một máiCon chim án sinh sống trên biểnCần để hút những giọt mưaBông mang theo một trống một mái165. Các loại chuột dùng để cắn rễ treBông mang theo một đực một cáiLoài nòng nọc để thả dưới nướcBông mang theo một đực một cáiLoại gấu để ăn mật ong170. Bông mang theo một đực một cáiChồn và ó thường bắt gàBông mang theo một đực một cáiLoài ma quaí ăn thịt người giàBông mang theo một đực một cái175. Loại cọp beo để cắn chân trâuBông mang theo một đực một cáiCòn Rŏng mang theo một bầu đấtBảy con giun, một thanh củiNước một sừng trâu, đất một khieo180. Rŏng còn mang theo một khieo đất đỏMột nắm đất Rŏng đắp núi Nâm BrahMột nắm đất Rŏng đắp núi Nâm VengMột nắm đất đắp Rma yau ungMột lưỡi rìu đắp dãy Glung jơl.185. Bông kéo cây mây thành khe suốiKéo cây Nrông ho thành con sôngĐổ nước cơm hóa thành biển cảBông phóng lao hóa thành dòng thácBông nấu canh,  Rŏng gieo hạt190. Rŏng trồng bưởi bên bờ con sông lớnCây bưởi này Kônh, Krŭng cai quảnCây bưởi này Kônh, Srai cai quảnCây Nduăt Ting, Rŭng cai quảnĂn cơm xong Bông,  Rŏng lại đi195. Chưa có đường Bông, Rŏng tự tạoChưa biết hướng họ tự định raKhi qua núi họ chăng dây mâyChưa có đất đai họ tự tạo nênĐi một đoạn đường họ lại nhìn trời.200. Đi xa rồi họ đếm các vì saoSao trên trời làm sao đếm nổiĐếm lá cây trong rừng dễ hơnSao đếm nổi tua rua đuôi khố hoaVùng Bông, Rŏng qua toàn sỏi đá.205. Xứ này trơ trọi trống khôngKhông có một cây che nắngKhông có một bụi tre ngồi nghỉKhông có một bụi cỏ tựa lưngTrười nắng chang chang210. Nóng phỏng da, hạn hán quanh nămNóng đến khó thở, lở daMùa khô nắng gắt, đi mệt lả ngườiBông, Rŏng đã đến Bu Huch, Bu RtungĐến Bu Glung, Bu Rtiăng215. Đã đến bon Jiăng Mih, Jiăng BrauĐã đến bon người Đip của Yơng Ntâng ĐingHọ vừa đi vừa nói chuyệnVừa đi vừa ngó nhìnBông và Rŏng đi sát bên nhau.220. Họ đã đi xa lắm rồiHọ đã đến xứ sở Bu Pruh, Bu PrângĐến đó họ dừng lại làm nhàLàm nhà xongHọ đem đồ đạc vào nhà225. Rồi hai người sống trơ trọi ở đó.Ta tạm dừng chuyện Bông ở đây.Ta tạm dừng chuyện Rŏng ở đây.Bây giờ ta kể đến chuyện TiăngẤy là Tiăng con Trứng230. Lúc đầu dòng nước phun lên mặt trờiLửa mặt trời phun xuống đấtHai bên gặp nhau giữa không trungCuối cùng rớt xuống hồ một quả trứng toBiôn, Biăn đi xúc tôm tép235. Lúc đầu đi xúc tại suối Đăk DirQua xúc tại suối Đăk RetRồi họ đến xúc ở Klong BongKhi đến hồ nước họ thấy là lạHọ nhìn kỹ mới nhận ra đó là quả trứng240. Một quả trứng to tướng ở dưới đáy hồ.Vừa nhận ra Biôn liền nói–          Đó không phải trứng chim óchKhông phải trứng thằn lằn cũng không phải trứng óĐó là quả trứng có màu sắc sặc sỡ.245. Hai người xuống khiêng quả trứng lên bờHọ đem quả trứng về ấpMền đỏ ấp trứng đĩa, mền đen ấp trứng óDùng mền có hoa ấp trứng TiăngBion, Biăn vừa ấp, em  Kong đòi luộc ăn250. Đòi nướng trứng Tiăng để ănKong khóc suốt ngày đêm.Biôn, Biăn phải  dỗ kong bằng củ khoai mônBằng củ khoai mỡLuộc trứng gà, trứng vịt dỗ Kong255. Biôn, Biăn ấp trứng liên tục bảy ngày đêm.Đúng bảy ngày đêm thì trứng nởBuổi sáng nở ra TiăngBuổi chiều nở ra KlangLúc gần sang hôm sau nở ra Dam Nhông260. Bion, Biăn đến mừng TiăngHọ bồng Tiăng lênHọ túm bằng áoHọ cõng bằng vảiĐứa trẻ sơ sinh cũng có đủ chân tay265. Biôn vuốt ve đứa trẻBiăn cũng vuốt ve đứa trẻHọ tắm rửa cho nó sạch sẽBiôn nói rằng :–          Chúng ta nên đặt tên nó là gì đây?270. Bây giờ thử đặt tên nó là Lêng con Trứng ( 1)Họ vừa đặt tên nó là Leng con TrứngVừa đặt tên xong nó bị bệnhVì nó không thích đặt tên là Lêng con TrứngTên đó không hợp với nó275. Tên đó không vừa lòng nóVì cái tên đó không phải là tên của nóNó khóc suốt ngàyNó khóc suốt đêmBiôn, Biăn đêm không ngủ được280. Sáng không ăn đượcBan ngày không đi làm đượcHọ dùng vải cõng nó sau lưngNó vùng vẫyLàm rách cả vải cõng nó285. Nó rơi, vùng vẫy trên đấtNó khóc la lăn lộnBây giờ chẳng biết đặt tên nó là gìĐặt tên nó là Ndu con TrứngNó càng giận thêm290. Nó khóc liên tục bảy ngày đêmHọ thử đặt tên nó là Ting con TrứngCũng không đượcBiôn, Biăn hết đường tínhHọ chịu thua nó rồi295. Họ lấy mbuăt đồng tặng nóLàm cúng cho nóĐừng đau bệnh nữaÔm mbuăt điChơi với mbuăt đi300. Lớn mau mau để thôi mbuăt nàyVà họ đặt tên nó là Tiăng con TrứngTừ đó Tiăng bắt đầu cườiNó cười như cá thoát đơmNhư khố cười đùi305. Như ché rượu cười cầnNó vừa lòng, không khóc nữa.Tiăng một ngày một lớnNó lớn lên rất nhanhKhông bao lâu Tiăng đã thành người lớn310. Nhưng Tiăng không phải là người bình thườngNó biết làm cho người khác đau ốmLàm cho người khác chết, nó ăn thịt người.Họ bắt nó làm phục dịch cho Kong con BânKong dùng nó để chăn dê315. Chăn trâu, chăn bòHàng ngày nó ở bãi cỏ với trâu bòNó vui với tiếng nhạc của lục lạc trâu bòNgày này qua ngày khácTháng này qua tháng khác.320. Thời gian trôi đi đã nhiềuTiăng nghĩ về mìnhNghĩ phận mình khổ quáKhông thể để mình khổ mãi thế này đượcBây giờ tính thế nào đây325.      Tại sao họ đặt tên mình là Tiăng con Trứng?Tại sao chỉ có một mình là ma lai ?Cái đó không hợp với mình đâuKhông thể để cho họ gọi mình là Tiăng ma lai mãi đượcBây giờ mình phải trốn đi330. Trốn vào rừng cho hổ có ănTrốn vào bụi cho cọp nó vồĐi vào bon khác cho người ta giếtĐi cho chết bỏChết cho yên thân335. Chết cho đáng đờiChết cho hết đời làm phục dịchĐến một ngày kiaTiăng đi chăn trâu bò như bình thườngNó cho trâu bò ăn bên bờ Klong bong340. Tất cả trâu bò của Kong con BânTất cả bày dê mà Kong giao chănTiăng đều bỏ lạiTiăng lặng lẽ ra điNó ra đi như khố rời lưng345. Như cườm rời cổThế là Tiăng đã đi rồiNó đi về hướng namKhông biết đường nó cũng cứ điKhông biết lối nó cũng chẳng sợ350. Nó đi qua khe, qua suốiNó băng qua núi, qua rừngĐi xa xa nó nhìn bầu trời caoĐi xa xa nó đếm các vì saoTi ăng đi đến bon Ting con Gâr355. Tiăng đi đến bon Mbông con GârTing con Gâr rất nổi tiếngMbông con Gâr cũng rất nổi tiếngTiăng muốn được sống gần Ting, để được như TingSống gần Mbông, để được như Mbông360. Tiăng chui vào bụng mẹ GârĐể được làm con mẹ GârĐể người ta gọi nó là Tiăng con GârLàm anh em với Ting con GârVà nó trở thành Tiăng con Gâr365. Sống ở đây một thời gian Tiăng cũng chánTiăng tiếp tục ra điNó đi cả ngày lẫn đêmTrước khi đi nó để lại một chiếc mbuătCho Ting , Mbông con Gar370. Tiăng tiếp tục băng rừng băng núiCó lúc nó chui qua đáMấy ngọn núi Tiăng đã đi quaMấy dòng thác Tiăng đã vượt quaTiăng chẳng có ai biết375. Tiăng đến bon Ndu con TrôkTiăng đến bon Dong con TrôkNdu con Trôk đầu đội mũ bằng chéDong con Trôk đầu đội mũ bằng gongKong con Trôk đầu đội mũ bằng ching380. Mưng, nghĕ con Trôk lửa đeo ở chânNdu con Trôk rất nổi danhTiăng nghĩ mình muốn bằng Ndu con TrôkSống gần Ndu để được dnah tiếngSống chung với Ndu để được như Ndu385. Tiăng liền chui vào bụng mẹ TrôkSống ở đây một thời gian Tiăng nghĩNgười ta gọi mình là Tiăng con TrôkCũng không hợp với mình lắmRồi Tiăng lại bỏ đi390. Nó tiếp tục đi cả ngày lẫn đêmBây giờ Tiăng chui dưới lòng đất đá.Nó bỏ lại một thanh gươmCho Ndu con TrôkGươm quý này về sau Manh, Mang giữ.395. Tiăng tiếp tục đi đến bon Ting con PuhĐi đến bon Mbông con PuhTing con Puh rất nổi tiếngMbông con Puh rất nổi tiếngTiăng lại chui vào bụng mẹ Puh400. Người ta gọi nó là Tiăng con PuhNó được làm anh em với Ting, Mbông con PuhNhư vậy vẫn không hợp với TiăngNó cũng không thích người ta gọi là Tiăng con Puh nữaTiăng tiếp tục ra đi.405. Nó càng đi sâu dưới lòng đấtVà bỏ lại nơi đây một ống sáo cho Ting con PuhTiăng băng qua suốiNó chui qua đáQua bụng các con vật410. Tiăng chui vào bụng con rái cá sợ gặp con cuaNó sợ người ta gọi nó là Tiăng con cuaTiăng định chui vào bụng con chim sợ gặp quảNó sợ mình thành quả câyTiăng định chui vào bụng con trâu rừng415. Sợ bên cạnh cỏ nó trở thành cỏTiăng định chui vào lòng đáNó sợ trở thành hòn đáTiăng cứ đi mãiNơi nào nó cũng đi qua420. Nó ghé thăm Vĕ con TrôkTi ăng bỏ lại đây một cái ché con dêNó để lại cái ché này cho  Vĕ, VơmĐó là cái ché quý nhất của TiăngTiăng lại tiếp tục đi425. Nó đi ngày không ăn, đêm không ngủTiăng đến bon Ting con JriTiăng đến bon Mbông con JriNghỉ ngơi một lúcTiăng chui vào bụng mẹ Jri430. Người ta gọi nó là Tiăng con JriTên này cũng không hợp với nóNó không thích gọi bằng Tiăng con JriTiăng lại tiếp tục điNó đi về hướng dưới435. Nó để lại một con dao có cán hình sừng trâuDao này để cho Ting, Mbông con JriTiăng lại ra điNó đến bon Ting con BongNó đến bon Mbông con Bong440. Ting con Bong là người danh tiếng nhấtMbông con Bong cũng rất danh tiếngHọ nổi tiếng khắp mọi nơiTiăng muốn sống chung với TingTiăng muốn sống chung với Mbông445. Muốn danh tiếng như họTiăng liền chui vào bụng mẹ BongNgười ta gọi nó là Tiăng con BongNó được làm anh em với Ting, Mbông con BongTên này cũng khôgn hợp với nó450. Nó không thích gọi bằng tên nàyĐặt tên Tiăng phải sát với chingĐặt tên Tiăng phải gắn với gong.Tiăng lại tiếp tục ra điNó bỏ lại cho Ting, Mbông con Bong455. Ruột con mối, vẩy con chuộtDấu chân con thằn lằn, mỏ con châu chấuNgà con sóc, răng con trukĐôi chân ngược con gà rừng, tay rắn, chân trănMột bộ chỉ vàng bạc độ nửa ống tre460. Một bộ đồ nghề kéo chỉ bằng bạcMột cây đã bằng bạc bằng đồngTiăng lại tiếp tục ra điNó qua hết lòng đất và tới thế gianTiăng đến bon Ting con Liăng465. Đến bon Mbông con LiăngNó chui vào bụng mẹ LiăngNgười ta gọi nó là Tiăng con LiăngTên này cũng không hợp với nóTiăng lại đi tiếp470. Nó bỏ lại con dao đục đá cho Ting, Mbông con LiăngTiăng đã đi đến tận cùng chân trờiĐã đi đến tận cùng mặt đấtTiăng đã qua một thời gian rất dàiCon gà từ lúc đẻ trứng nay đã thành gà lớn rồi475. con dê từ lúc nhỏ nay đã thành dê giàMăng từ khi mới nhú nay đã thành tre giàMặt trăng từ lúc như chiếc lá cong nay đã trònLúa từ lúc mới tra hạt nay đã tuốt hết rồi.Con trâu từ lúc mới đẻ nay đã thành trâu lớn480. Ti ăng mất một thời gian quá dàiNhưng chí phí thời gian không mang lại ích lợi gìTiăng nghĩ đường nào cũng thếĐi lối nào cũng bíLúc đó Tiăng rất lúng túng.485. Ti ăng chợt nghĩ raNó nghĩ tới một nơi xa xôi khácCó Bông và Rŏng làm nhà sống lẻ loi trên hoang mạcHai người này đã lập bon giữa đồi trọcTiăng biết Bông,  Rŏng có công khai phá490. Tiăng suy nghĩ một lúcNó tính đi tính lạiRồi Tiăng tự quyết định lấyDứt khoát tên mình phải là Ti ăng con  RŏngNhư vậy mới hay mới đẹp.495. Sau này mình mới danh tiếngTi ăng phải gọi   Rŏng bằng mẹ, Bông bằng chaNdu phảu gọi Bŭng bằng mẹ Phang bằng chaLêng, Yang phải là con Dŭm và RungSuối khe phải gọi thác là mẹ500. Bây giờ phải ghép Bông và RŏngBông và Rŏng hai anh em ruột phải thành vợ chồngNhư Lô và Lâu – hai mẹ con phải thành vợ chồng (2)Nhưng Tiăng sợ kỵ làm hỏng trời đấtRồi Tiăng lại nghĩ505. Không sao, chẳng có ai hơn ta đượcTiăng bắt đầu bỏ con ma lai trôi theo dòng sôngCon ma lai này chui vào người Rôch, RôngTiăng đã bỏ tất cả các oại ác trong mìnhChuyền cho anh em Rôch, Rông510. Cho nên Rôch,  Rông thành  người ma laiRôch, Rông biết làm cho con người chếtRôch, Rông biết ăn thịt ngườiViệc Tiăng làm không ai biết gìBây giờ Tiăng trèo lên cây đa515. Nó nghỉ ngơi trên đóNó biến hình không ai thấy đượcTa tạm dừng chuyện Tiăng ở đâyBây giờ ta nói đến Bông và RŏngLúc đó tại bon Bông, Rŏng đang buổi chiều520. Chiều xuống dần chim bay về tổMặt trời sắp lặn chim Rlang đã quay vềMặt trời nấp sau rừng cây , con trâu đã vềTrời sắp tối đàn bà giã lúaChim Rklech đã về ngủ525. Chim Vik đã bắt đầu bayKhi nào con gái Ndu về là biết trời tối.Khi nào Song đi chăn trâu về là biết trời tối.Bon làng Bông, Rŏng trời đã tối đenBóng đêm đã phủ530. Cảnh vật im lìm trong màn đêmBon Bông, Rŏng vào lúc nửa đêmTrời đêm lành lạnhNgoài kia tiếng chuột kêu chút chítMọi người đã ngủ yên giấc535. Còn Tiăng thì đang mưu tínhTiăng chặt một ống ProNó chặt thêm một ống KrêngRồi bỏ ngải vào ống giãTiăng có nhiều ngải lắm540. Nào là ngải cơm, ngải lúaNào là ngải khiến đánh nhau mạnhNgải chữa mù mắtNgải làm cho cô gái mêNgải chữa bệnh cũng có545.      Ngải bắt con sóc cũng cóNgải đánh cá sấu cũng cóMỗi loại ngải lá khác nhauMỗi loại ngải củ khác nhauCủ ngải có màu sắc khác nhau550. Hình dáng cũng khác nhauNgải gŭn sut có từ cậu BôtNgải gŭn sot có từ cậu ĐeNgải rtah có từ Khir con Liăng (3)Tiăng bỏ các loại ngải vào ống giã nát555. Ti ăng bắt đầu khấn :– Củ ngải, mày phải thiêngCủ ngải, mày phải nghe theo taNếu không nghe ta đem bỏ điNếu không linh thiêng ta bỏ vào lửa.560. Củ ngải mày phải chui vào người BôngPhải sai khiến BôngHồn ngải phải quấy rầy BôngLàm cho Bông không ngủ đượcLàm cho Bông buồn bã565. Làm cho Bông suy nghĩ vẩn vơĂn không được, ngủ không đượcLàm cho Bông thấy ai cũng xấuThấy ai cũng ghétBông chỉ nghĩ đến Rŏng570. Bông và Rŏng phải lấy nhauNhư Lô và Lâu hai mẹ con lấy nhauNếu củ ngải không nghe lời taTa sẽ vứt bỏTa sẽ đốt đi575. Nói xong Ti ăng cầm ống ngải ném điHồn ngải biến thành hai người phụ nữ là Vah, VănhVah, Vănh cũng biết đeo gùiChúng mang những chiếc gùi nhỏGùi của chúng cũng có hoa580. Vah, Vănh cũng đeo vòng ở cổ chânKhi bước đi cũng nghe tiếng vòng vang lênTai Vah, Vănh cũng đeo lục lạcĐầu Vah , Vănh cũng đội mũ hoa bạcCũng cầm hoa trắng585. Mỗi người đeo một chiếc vòng ở cổ tayHai người mặc váy ngắn đến nửa đùiVăh , Vănh nói với Tiăng rằng :–          Như vậy Tiăng nhéChúng tôi là khách qua đường590. Chúng tôi chỉ biết chặt gốc cây thôiCòn ngọn và cành là do anh làmVah, Vănh bắt đầu bay điChúng bay đến nhà BôngBay sát bên Bông595. Đậu vào đuôi khố BôngVah, Vănh bắt đầu biến dạngChúng hóa thành con ong ruồiBay qua bay lạiRồi đậu lên mặt Bông600.   Bông lấy tay phủi điOng ruồi hóa thành hòn đáBông tin đó là hòn ngọc quýBông bỏ vào mồm nuốt điThế là hồn ngải vào trong bụng Bông605.   Bông bắt đầu làm theo hồn ngảiLàm theo ý muốn của TiăngLúc đó đã hơn nửa đêmBông lăn lộn mãiLăn lộn mãi vẫn không ngủ được610.   Hình như có ai quấy rầyNgười Bông ngứa như có bụi đấtNgứa như dính bụi thócNgứa như qua bụi tong yaBông đi tắm vẫn không hết ngứa615.   Bông ngồi trên giường lại muốn xuống đấtKhi xuống đất, lại muốn ra sânNgồi không yên ngủ không đượcNgười Bông như bị gió xoáyCó lúc như bị kéo đi nhẹ tựa nứa khô620.   Bông nghĩ chẳng biết tại saoTại sao mình lại thế nàyHay là có ai muốn giết taCó ai sắp đánh taCó ai sắp đến cướp bon ta?625.   Bông suy nghĩ vẩn vơCuối cùng Bông chợt nghĩ đến RŏngBông đốt đuốc lênĐuốc của Bông to bằng cái chéĐuốc của Bông to bằng cái ché Rlung630.   Đuốc của Bông thắp bằng dầu ráiĐuốc sáng tỏa khắp nhàBông cầm đuốc điChàng đến nơi Rŏng ngủBuồng Rŏng có vách hoa635.   Vách có hình con trănBông vào buồng RŏngRŏng đang yên giấcNàng ngáy nho nhỏTiếng ngáy của Rŏng rất êm640.   Nghe rất êm taiTiếng ngáy vọng ra như hoa RsiSạp ngủ, Rŏng trải mấy lớp chiếu láTrải thêm mấy lớp chiếu hoaNàng đắp chăn đỏ mới tinh645.   Bông định cất tiếng gọiNhưng lòng cứ đắn đoCuối cùng Bông quyết định:Bông thò tay nhè nhẹCầm chăn Rŏng đắp lật lên650.   Rồi Bông lên tiếngBông gắng mãi mới thành lời:– Em Rŏng ơi, em ngủ hay thức?Anh Bông đang đánh thức em đâyRŏng tỉnh giấc, sửng sốt655.   Rŏng ngồi dậy sợ hãiRŏng lấy tay dụi mắtRŏng lên tiếng hỏi:– Cái gì xảy raAi đến phá bon ta660.   Ai đến làm hại bon taHay là ai muốn cướp bụi mía của taAi muốn hái quả dừa của ta?Rŏng lớn tiếng hỏi tiếpNgười từ bon nào đến?665.   Rŏng dứt lời, Bông đáp lại ngayLời Bông buồn bã:– Sao em hỏi như vậyEm không nhận ra anh Bông đây saoEm tưởng là ai xa lạ ư?670.   Không có ai xa lạ đâu em ạRŏng nhìn kỹ và nhận ra BôngRŏng mừng rỡ nói:– Anh Bông đi đâu thế nàyAnh đến đây có chuyện gì không675.   Anh định đi đâuĐịnh đi thăm aiAnh định đi đáng nhau với aiHay là anh sắp đi đâu xaTại sao anh lại đi lúc đêm khuya?680.   Đêm đã khuya lắm rồiChim chăt chang đang kêu ngoài kiaLũ chuột đùa nhau chút chítMọi người đang ngủ yên giấcBông trả lời:685.   – Anh cũng không biết nữa Rŏng ơi!Đầu óc anh đang rối đâyĐể anh kể cho Rŏng ngheTrong người anh bây giờ lạ lắmNằm trên giường mà như ngứa bụi đất690.   Xuống dưới đất ngứa như ở bụi lúaNgứa như chạm vào cây tông yaAnh lấy nước tắm cũng không hếtKhông biết chuyện gì đã xảy ra695.   Rŏng thản nhiên nói rằng:– Làm gì có chuyện hở anhMình có chuyện gì với ai đâu,Mình không có thù oán với ai cảMình chẳng có nợ ai700.   Như vậy chẳng việc gì!Bông lấy con dao trong gùi bày raBông bày ra những lưỡi daoBày ra những chuỗi cườmBày ra những đồ trang sức705.   Bày ra nraih cài đầuKể cả chiếc lược chải đầu bằng bạcBông đặt các thứ đó trước mặt RŏngBông mới nói rằng:– Bây giờ anh nói cho em nghe710.   Anh không có điều gì giấu diếm nữaNgười Preh tỏ tình bằng nhông rơ heNgười Ra đê tỏ tình bằng nhong njangTiăng và Tang tỏ tình bằng net nkeAnh và em tỏ tình bằng lục lạc715.   Bông chưa dứt lời, Rŏng liền lên tiếngGiọng Rŏng gắt gỏngRŏng bực tức run cả chân tayLưỡi cứng khó phát thành lời;– Anh Bông đừng nói bậy720.   Chắc anh điên rồiAnh bây giờ biến thành con chó saoTại sao anh lại tỏ tình với emAnh không sợ kiêng kỵ à ?Anh đừng có thử trời nhé !725.   Rŏng vừa dứt lời, Bông nói tiếp:– Em Rŏng không nên nói như vậyKhông phải anh xin em làm vợ đâuNếu em và anh thành vợ chồng mới kỵ chứĐây chỉ là nhờ qua đường730.   Nhờ đêm nay ngày mai lại thôiCho anh mượn như mượn rìu mượn càoMượn xong anh lại trả cho emRŏng cứng rắn không chịuVùng vẫy chân tay735.   La hét kêu gàoRŏng tức giận Bông lắmBông làm gì cũng bị Rŏng phản ứngBông càng nói Rŏng càng quay lưngRŏng như người cấm khẩu740.   Có gọi ăn cũng không thèmCó đưa thuốc hút cũng không lấyCuối cùng Bông đành thôiBông bước xuống đấtTrở về nơi ngủ của mình745.   Bông đắp chăn nằm ngủNhưng không làm sao ngủ đượcBông cảm thấy sức mình rất yếuBông nói không thành lờiBông nghĩ phải dùng bùa ngải750.   Bông thổi ngải và nói:– Củ ngải phải nghe taPhải khiến cho Rŏng thương taMột lúc sau đóRŏng đổi ý liền755.   Nàng nghĩ mình đã nặng lời với BôngSợ Bông buồn chết cũng nênSợ Bông chết bằng dao, bằng rìuNàng sợ Bông tự tử bằng lá ngheSợ Bông dùng dây thắt cổ760.   Nếu Bông chết Rŏng khổ lắmRŏng ra khỏi giườngĐi đến chỗ Bông nằm:– Anh Bông ơi! Anh thức hay ngủ ?Ngồi dậy đi anh Bông ơi !765.   Rŏng vừa nói vừa cườiNàng nói cười ròn rãTiếng cười như gạo thơmTiếng cười trong như gạo trắngNghe Rŏng gọi, Bông lên tiếng:770.   – Anh không ngủ được, Rŏng ơi!Người anh như bị gió xoáyNhư bị ai lôi đi giống ống nứa khôBông chưa dứt lời, Rŏng đã nói ngay:– Như vậy anh Bông nhé!775.   Anh đã quyết yêu emAnh hãy tặng em một chiếc vòngChiếc vòng thật mớiMột chuỗi cườm thật mớiNhư vậy là em bằng lòng với anh780.   Trong nhiều con dao của BôngRŏng chỉ chọn lấy một con dao xinh nhấtTrong nhiều rnaih của BôngRŏng chỉ lấy một cái đẹp nhấtChuỗi hạt cườm của Bông một ống785.   Và lược bằng bạc của Bông thật nhiềuRŏng chỉ lấy mỗi thứ một chiếcXong xuôi rồiHai người trò chuyệnTại giường của Bông790.   Hai người ôm nhauHọ bắt đầu đắp chănTay Bông bắt đầu mơn manBông bắt đầu gỡ áo Rŏng raChân Bông từ từ choàng vào đùi Rŏng795.   Bông nghĩ thầm: – Đùi Rŏng trắng như cây chuối nonThân Rŏng đẹp như hoa trắngHáng nàng đen như đám mây u ámSờ dưới rốn như sờ tóc đứa trẻCon voi có muốn qua cũng không qua được!800.   Hôn đầu nàng thơm như hoa gaiHôn tóc nàng thơm như nấm lang aiHôn răng nàng thơm như hoa krai mới nởHôn hông nàng thơm hơn nước nhuộm vảiBông và Rŏng bốn chân choàng nhau805.   Đùi người này sát vào đùi người kiaHai người vuốt ve nhauHôn hít nhauHọ đè lên nhau không hề mỏi mệtHai người ôm nhau không biết mỏi tay810.   Hai người rất vừa nhauChân tay họ dài ngắn như nhauThân hình họ to bé như nhauRất bằng nhau như ống đổ rượuMẹ đẻ ra như là sinh đôi815.   Rŏng nói rằng:– Em muốn chúng ta thành vợ chồngChúng ta sống bên nhauThành vợ chồng đẻ con cáiĐi đâu về Bông mang lao820.   Đi đâu về Bông đeo gươmĐi đâu về Bông mang con cho emBông là chồng em mãi mãiBông run sợ trả lời:– Không được đâu em ơi!825.   Nếu chúng ta là bà con xa mới đượcAnh và em một mẹ đẻ raTa không thành vợ chồng được đâu!Nói chuyện xongBông và Rŏng nằm ngủ830.   Bây giờ ta kể đến Nar con JrayNar bắt đầu lau chùi vòng đeo ở chân bằng troLau chùi vòng đeo ở tay bằng troVòng chân, vòng tay sáng chóiKeng, Kăng con Nar835.   Bắt đầu mở cửa, mở cổngMở những cánh cửa bằng đáDọn dẹp sân nhà xongNữ thần mặt Trời bắt đầu mang gùiNữ thần bước ra khỏi nhà840.   Lúc đó bon Bông, Rŏng gà bắt đầu gáyTiếng gà gáy từ suối vang lênCon trâu kêu từ trên nguồn suốiCon voi nhỏ hú từ ngoài rừng xaCon gà to của Bông cựa dài ba sải845.   Quả trứng to bằng chiếc chéGà bới một cái, đu đủ gãy ngangBay một cái gió bẻ gãy ngang cây bằng lăngGà gáy một tiếng vang đến nguồn KrôngGáy một tiếng vang đến suối Bông pah850.   Gáy một tiếng vang đến suối Bông paiGáy nhiều tiếng vang đến suối Bong glungGà trống ăn vùng Ra đê, gà mái bới vùng người Rơ ongCon gà gáy sớm quáCác cặp vợ chồng ngủ chưa chán855.   Mong gà bị chồn ăn sạchMong gà bị cọp ăn hếtTrời bắt đầu sángÁnh mặt trời tỏa khắp nơiÁnh mặt trời tỏa khắp các rừng cây860.   Mặt trời đến suối Klông bongTiăng thấy Bông và Rŏng đã làm theo ý mìnhNó mừng như cá thoát đơmTiăng tiếp tục dùng bùa ngải:– Củ ngải này phải làm theo ta865.   Khiến Bông, Rŏng hết sạch thức ănCá khô một con không cóMột miếng thịt khô cũng hếtRŏng rủ Bông đi xúc tôm tépHọ định đến suối Klông bong870.   Rŏng mang gùi nhỏHai người đi về hướng suốiĐi qua bãi cỏĐến chỗ đất bằng có cây lưa thưaHọ nghe sóc kêu dưới hang đất875.   Rŏng nói với Bông:– Chúng ta đào hang đất bắt sóc điBông lấy cây vót nhọn để đàoĐào mãi vẫn không thấy con sóc đâuBông đào bên này, Rŏng chắn bên kia880. Những cục đất văng vào háng  RŏngTiăng hóa thành ruồi thành muỗiBay theo cục đất rồi chui vào bụng RŏngBây giờ Ti ăng đã ở trong bụng Rŏng rồiSau đó không bao lâu885. Rŏng đã mang thaiNàng đã mang thai như con trâu, con thỏBon làng Bông bắt đầu u ámBắt đầu mưa gióBắt đầu sấm sét.890. Mưa từ đâu cũng kéo về bon làng BôngGió từ đâu cũng kéo về bon làng BôngTạm dừng chuyên Bong, Rŏng từ đâyTa kể chuyện mẹ trờiLúc này mẹ Trời đang lâm bệnh nặng lắm895. Đã mấy ngày không ăn được cơmKhông uống được nướcVòng đeo tai đã tuột raKhố ngang lưng đã tuột xuốngTrời sắp sáng mây càng u ám900. Lúc trời sáng trời càng tối tămTrời và đất chỉ còn cách nhua một cần câuMặt trời mặt trăng chỉ còn cách nhau một cần vóĐá trên trời bắt đầu đổ xuống905. Trăng trên trời bắt đầu rơi xuốngVũ trụ bắt đầu tối tăm lạnh lẽoĐá rơi vào chân người hóa thành cây đaRơi trúng ta hóa thành cây jrangMột bên mưa một bên nắng910. Một bên đen một bên trắngMột bên lạnh buốt một bên nắng gắtTiăng bắt đầu chui ra khỏi bụng  RŏngTiăng thấy trời đất bốc lửaThấy những hòn đá trên mặt đất bắt đầu rung rung915. Tiăng rất lo ngạiTiăng sợ trời đất tiêu tanTiăng bay gấp lên trờiMang ba con heo, ba con dê, một cái cào để cúng bà  TrờiCúng xong bà trời lành như cũ920. Mặt trời, Mặt trăng đứng im một chỗTiăng trở lại mặt đấtTi ăng lại chui vào bụng mẹ RŏngBây giờ kể đến Nrĭ, Nrĕ dưới kiaNrĭ, Nrĕ cũng đang lâm bệnh nặng925. Họ đang hấp hốiChỉ còn thở ít thôiLời nói tiếng còn tiếng mấtLinh hồn sắp xuống phaoNhững hòn đá trên mặt đất đã bắt đầu rung rung930. Có những hòn đá bắt đầu sụp xuốngMặt đất bắt đầu nứt raTrái đất bắt đầu vỡ ra từng mảnhKhắp nơi ầm ầm tiếng độngTrời và đất chỉ còn cách nhau bằng chày giã gạo935. Mặt trời, Mặt Trăng chỉ còn cách nhau một cần câuTiếng động trên trời tưởng là dưới đấtTiếng động dưới đất tưởng là trên câyTiếng động trong rừng tưởng là trong bonTi ăng lại chui ra khỏi bụng mẹ Rŏng940. Tiăng nhìn khắp nơiThấy mặt đất lõm khắp nơiTiăng mặc áo dur làm cánhMặc áo djăr làm lôngThắt khố trắng hóa thành chim945. Tiăng bay xuống dưới kiaNơi Nrĭ, Nrĕ ởĐem ba con heo, ba con dê và một cái càoĐến nơi Tiăng làm cúng cho Nrĭ, NrĕTrái đất bắt đầu lành lại950. Tiăng trở lại mặt đấtTiăng lại chui vào bụng mẹ  RŏngTi ăng ở trong bụng mẹ Rŏng rất lâuRŏng thèm khát quả chuaBông đi kiếm quả chua955. Quả chua đã hết mùaQuả nduăt ở suối Glung, và Jơl cũng hếtMột gùi quả  Rŏng ăn được đến nửa đêmMột bó quả mới đủ ăn đến sángBông không còn cách nào khác nữa.960. Không biết tìm đâu ra quả chuaBông rất lo cho sức lực của  RŏngBông đi ăn cắp quả cam của người DrônMới đến vườn cây đã bị người ta bắtBông kể lại nguồn gốc của cây cam965. Bông kể chuyện xưa cho người Drôn ngheNgười Drôn cho Bông hái quả mang vềBông trở về nơi ở của mìnhBây giờ lại nói về RŏngRŏng mang thai to như con trâu mang thai.970. Rŏng mang thai đẹp như con thỏ mang thaiNàng mang thai như gái không chồngKhi Rŏng đẻ Tiăng nó khóc oa oaĐẻ lúc sáng đã cầm ngay con dao chặt chân con dêQua ba ngày đã chặt chân con trâu975. Buổi sáng Tiăng đi đánh nhau với BriăngBuổi chiều đánh nhau với KlangGần sáng đi đánh nhau với khỉBà Dŭm đẻ ra hai mươi sáu con gáiBà Dŭm đẻ ra sáu mươi bảy con trai980. Chỉ có Lêng và Yang nổi tiếngChỉ có Lêng là giỏi hơn cảChỉ có Lêng khỏe hơn cảChỉ có Lêng mới ngăn được kẻ thùViệc nội trợ chỉ có Kông và Glơng985. Bah đẻ ra hai mươi sáu con gáiĐẻ ra sáu mươi bảy con traiNổi tiếng nhất là Yong và KongChỉ có Kong là hơn cảNghề nội trợ chỉ có Jrah và Jrai990. Nghề làm ăn có Yơng và KongSinh con gái cùng bằng càoĐẻ con trai cúng bằng rìuBing con Lông cúng bằng gùi bạcYang con Rŭng cúng bằng dao bạc995. Klôp vừa ra đời đòi đeo lục lạcTiăng cướp lục lạc của Jong, Bang con PahHọ đánh nhau suốt mấy mùa trăngNhông nói ra đời đã đòi cái sừngYang mới ra đời đã đồi khiêl mây1000. Đi ăn cắp cây bung của Bư, Bưi để làm khiêlTiăng đánh nhau với Bư, Bưi mấy mùa trăngBreh, Brăng sinh ra sa quay chỉTiăng cướp sa quay chỉ của Brah, Brăng con MăchTiăng đánh nhau với họ suốt mấy mùa quả chín.1005. Dôt , Dôi lớn lên lại đòi thoi dệtTừ đó bon Tiăng thành đôngNgười đứng, người ngồi tấp nậpỞ đâu cũng có ngườiNgười nhiều như khiêl, như ná.1010. Con Ting, con Rŭng nằm chật ních nhàCon Ting, con Rŭng nhộn nhịp đầy nhàBây giờ nói về Ti ăngTi ăng chỉ dẫn mọi người từ sáng đến tối–          Hỡi các em !1015. Núi Gung Juch , Gung Ju là bon  Ndu con KlerChỗ khe đá là con Chứt con KrôngChân núi dài là bon Krong con JahNúi Nâm Brah là bon Krah con RŏngNúi Nâm Riăng là bon Ti ăng con Rŏng1020. Chỗ rừng sâu là bon Ndu, bon KôngCuối rừng già là nhà cậu DjutĐầu bon phải là nhà LêngNhà em Brih dài một đoạn sợi mâyNhà Breh dài bằng một cây mây to1025. Nhà Ti ăng, tang dài bằng dây diềuNhà dài nhất là nhà Lông, MăngCuối cùng là nhà Yai con KamTiăng không ngớt lời răn dạy :– Người sứt tai mẻ đầu ở riêng một bên1030. Người bị lác, bị ghẻ đứng riêng một bênNgười đui mù ở riêng một bênNgười ốm yếu ở riêng một bênYơng đẹp trai phải ở chính giữa.Yang đẹp trai phải ở chính giữa.1035. Nhà bon Tiăng nhiều đến một trămNhìn đâu cũng thấy có nhàTi ăng tiếp tục răn dạyTừ nương rẫy đến bon làng– Thằng Yơng mày phải trồng cây gòn gai1040. Yăng phải trồng cây kriăngTôi là Ti ăng phải trồng cây nkŏMẹ Rŏng phải trồng cây tre gaiCho tre gai mọc quanh bon làngXứ này trước đây toàn là tảng đá1045. Mặt đất trơ trọiHạt cây của Tiăng nhiều đến ba gùiTiăng nói với mọi ngườiCác loại cây cối phải gọi đất là mẹ (4)Cây mây phải gọi cây song là mẹ1050. Cây tre phải gọi cây van dung là mẹBầu, bí phải gọi cây dưa là mẹSợi bông phải gọi hoa bông gòn là mẹCây tung và cây gòn gai phải gọi cây vông là mẹCây kuai njoih phải gọi khâng là mẹ1055. Con gà glơng rgă phải gọi gà rừng là mẹBông gòn phải gọi rdet là mẹCon chim xanh phải gọi chim cu là mẹCây rlô, rla phải gọi rkĕ bằng mẹLoại sóc nhỏ phải gọi châu chấu là mẹ1060. Cái ching, cái ché phải gọi Rlă  dơng là mẹCon nai, con mang phải gọi cây mây là mẹCá trấu phải gọi brŭ là mẹCá trầu phải gọi brŏ là mẹLoại cá trắng phải gọi đơm là mẹ.1065. Con đỉa sinh ra cậu KrăManh sinh ra con sau Dăm NhôngTa phải gọi Rŏng là mẹ, Bông là chaYơng, Yang làm mấy lớp ràoMột lớp họ rào bằng tre1070. Ba lớp rào bằng gỗ chauSáu lớp rào bằng nứa khôRào bằng nứa khô cao đến chọc trờiCác lối họ đều cắm chôngHọ cắm đủ các loại chông1075. Chông lớn, chông nhỏ con chó vào không lọtHọ cắm chông ngầm dưới đấtHọ chặt cây chặn các ngõ hẻmChặt cây gai chặn đầu thácChặt cây kriăng chặn đầu suối.1080. Bên ngoài vậy quanh hàng rào lửaBên ngoài bon ánh mặt trời vậy quanhBên trái cũng có hàng rào lửaBên phải cũng có hàng rào lửaLửa cháy bùng bùng khắp núi đồi1085. Con beo chực sẵn ở bãi cỏCon cọp chực sẵn ở đầu đưòngĐàn ong canh giữ ở cổng đáĐàn ong có bảy con toĐàn ong bay rào rào.1090. Nọc ong to bằng ché rlungBon Tiăng bên trái trồng tre rìaBên phải trồng cây rngâmPhía dưới trồng cây cọ gaiTrồng cọ gai để chắn gió1095. Họ dựng bon ở trong hang đáBon trong hang Briăng không phá đượcTrên cao có nhiều trái câyTrái cây to bằng cái gùi cũng cóCó cả trái như gùi nhỏ có hoa1100. Luồng gió làm rung cây đaQuả và hoa đung đưa thật đẹpGiữa bon có một cây đa toCây đa nảy cành lá xum xuêMột cành lá tỏa hướng nhà Jrai con Nghe1105. Một cành tỏa hướng nhà Sre con LiăngMột cành tỏa hướng nhà Tiăng con LŏmMột cành tỏa hướng nhà NduNhành  bên trái có tổ Klang ryaNhành bên phải có tổ Klang Ndăng1110. Cành trụi lá có tổ chim RlingBầy chim xanh bu ăn trái đaBầy chim tét bu ăn trái đaBầy chim nhông bu ăn trái đaChim xanh đạu nhánh, phượng hoàng đậu cành1115. Phượng hoàng kêu lúc tảng sángHọ lấy nhựa bẫy chim từ bon Bu JaLấy nhựa bẫy chim từ bon Bu DângLấy dầu rái từ Prăng ngongĐể nấu keo bẫy chim ăn trái đa1120. Yơng chỉ bắt chim RlangYang chỉ bắt chim RlingBắt chim Rling ba đuôi cho Bing nuôi chơiĐể Rling ca vang trời cho Bing nghe chơiChân chim Rling được bịt bằng bạc1125. Thân chim Rling được bịt bằng vàngKhi chim xòe cánh chỉ thấy toàn bạc, toàn vàngCây đa cao mà cành xòe sát đấtDưới gốc đa có con rắn toCon rắn hổ mang, con rắn màu xanh lá cây1130. Và những con ếch nấp trong gốc câyBến nước của Yơng, Yang được lát bằng bạcBến nước của Lêng, Kong được lát bằng vàngBến nước của Mbông con Tiăng lót bằng ching hoaĐường lên rẫy của họ cũng vẽ hoa1135. Đường đi xuống suối họ cũng vẽ hoaTrâu bò đi ăn cỏ cũng có lối riêngBầy gà bới đống trấu cũng có bãi riêngDân bon Ti ăng tấp nập làm ănCon gái nhiều như cây chuối non1140. Con trai nhiều như ngọn cây JokCon gái tóc dài như cây rơ tiăngNhiều con gái kéo chỉ giữa bonNhiều con trai thả diều giữa bonĐàn bà đeo vòng đồng ở chân1145. Đàn ông bới tóc, cài chỉ đỏĐeo vòng bạc ở ngựcBuổi sáng họ đi hái bông chau để ănBuổi chiều họ đi hái quả gòn gai để lấy bôngĐất giữa bon họ trồng chuối để nuôi heo1150. Phía dưới nhà trồng cây nứa để múc nướcHọ nuôi rất nhiều khỉHọ nuôi công nhìn rất đẹp mắtNuôi dĭ để giã lúaBon làng tập trung rất đông người1155. Tập trung tất cả con của TingTập trung tất cả con của RungQuanh đầu họ đeo vòng kachHai đầu kach đều treo lục lạcHai bên tai đều đeo lục lạc1160. Trên đầu còn cài hoa bạcCánh hoa bạc trắng như bôngHọ đeo vòng đồng lên đến đầu gốiĐeo vòng đồng lên đến khuỷu tayHọ mặc váy dài đến gót chân1165. Bụng hở thon như con dếTóc sau gáy nhọn như con ba baSống mũi đẹp như ai nắnĐôi mắt đẹp như ai đẽoHàm răng nhọn như gai cây mây1170. Đuôi tóc quắp như vỏ bắp chuốiCổ đeo chuỗi cườm uốn như cần rượuKhi họ ngồi xuống đẹp như bụi nứaCon phượng hoàng vàng còn chưa bằngBọt thác còn đẹp chưa bằng1175. Mặt trăng có lúc còn bị lu mờChân họ đeo vòng sáng như lửa tỏaTay họ đeo vòng sáng như lửa tỏaTay sà xuống như dây đuổi chimĐôi vú nhú lên như bắp chuối1180. Búi tóc đẹp như đầu con chim énKhi họ cười như gà rừng cục tácTrên đầu họ cài thêm hoa bạcCó người để tóc dàiCó người đeo vòng1185. Có người đeo chuỗi cườmCó người mặc áo vỏ câyCó người đen như nhựa bắp chuốiCó người bụng thon như bụng ongCó người chân tay dài như con cào cào1190. Có người vú sà xuống giữa bụngCó người bụng xẹp như miếng thịt kỳ đà thái mỏngBing dệt mền nhỏ đổi được chiếc chéDệt mền to đổi được con trâuDệt mền hoa đổi được con voi1195. Buổi sáng Bing dệtBuổi trưa thêu hoaĐi suối nước về thêu cái khốDệt mền lơ vingBing dệt mền to có hình mặt trời1200. Khi dệt mền dệt từ dưới dệt lênThoi dệt kéo ngược đằng sauNói năng thường ví vonChăm chỉ làm như heo ủi đấtBing làm gì cũng được1205. Có lần đi với người Chĭn, người LàoBing, Jông là khéo tay nhấtAi không biết thêu thì đến học BingAi chưa biết gấp gấu áo thì đến học BingNhà Bing lúc nào cũng đầy khách1210. Không chen chân đượcNhiều đến nỗi không còn chỗ cho con nằmĐông đến nỗi con voi cũng không qua được !Có người đen như nhựa bắp chuốiCó người đen như con chim Răch1215. Bụng thon như bụng con ongChân tay dài như châu chấuVú sà xuống đến nửa bụngBụng xẹp như mỏ con kỳ đàCó người chỉ lấy lá cây che một bên đùi1220. Lấy lá tranh che một bên đùiLàm như vậy để khỏi xấu hổ khi đi giã lúaMặc lá cây để khỏi xấu hổ khi đi tắmMặc lá trŭn để xuống tắm cho conBọn Tiăng dựng nhà bằng đá1225. Mái nhà bằng thácTrên mái nhà có giăng chuỗi cườmTrước cửa nhà là nơi cột voiDưới đất đặt ché Cha rungTrước cửa nhà có treo ngà voi1230. Hai bên hiên nhà là hai con trâu đựcTrong truồng có nhiều bòĐầu đường cuối đường có nhiều bầy dêChé Rlung con trúc đổi từ vùng người DrônChé xanh đổi từ bon Dir con Kuăch1235. Ché yang ndach của Băch, Bai vợ KnanhChé yang con kring đổi của BingBuổi sáng là ché buổi chiều thành con phượng hoàngLúc tảng sáng bay đi ăn quả đaKêu buổi sáng, báo có người  mang ché đến1240. Kêu buổi chiều, báo có người mang ché Rlung đếnKêu buổi trưa, báo có người mang ché Rla đơng đếnHọ mang người phục dịch đếnHọ mang trâu đến bon Tiăng trao đổiNgười Preh thường mang dê đến đổi cho Tiăng1245. Người Ra đê thường đến đổi cồng chiêngNgười Rơ ong thường đến đổi mbuătNgười Đip thường đến nhờ Tiăng dạy mpringNgười Đing đến nhờ Tiăng dạy rmaBon Bong ja đến nhờ Tiăng dạy rma doih1250. Tiăng dạy họ rằng:– Muốn có lúa phải làm rẫyMuốn có thịt sóc phải làm náMuốn có cá phải đan đơmMuốn có con dơi, con chim phải chăng bẫy1255. Muốn có muối ăn phải đi đổi từ xa….</blockquote>

Tên

Mã xác nhận