Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="uocmo_kchodoi" data-source="post: 177346" data-attributes="member: 165510">SỬ THI BÂHNAR : DYÔNG DƯ Sử thi Bâhnar Kriêm ( Bình Định) Người kể : Bok Hmai – Bok Klích Sưu tầm & Biên dịch : Hà Giao – Đinh Lưu Tóm tắt cốt chuyện: Dyông Dư là em kề anh cả Dăm Joong và là anh của Dăm Dyă, của nàng Bia Jơ Răng Matnar với cậu em út Xem Đum. Dyông Dư là người kỳ dị, có thân hình to lớn, mắt lồi, miệng rộng, tai to, ăn hết nồi bảy nồi bung, uống chơi năm bảy ghè rượu cần. Ngủ say đến nỗi phải nấu chì đổ lỗ tai mới thức. Là một chàng trai có phép thần nhưng mang lốt người xấu xí, lười biếng. Dyông Dư còn là người có tài cao và đức độ,đánh bại mọi kẻ thù. Khi người thân trở thành kẻ phản bội, phải chiến đấu với nhau một mất một còn, chàng rất đau lòng như phải “ tự chặt chân chặt tay” . Lòng ham muốn của cải và quyền lực đã đẩy ngưòi anh ruột Dăm Joong trở mặt lại với Dyông Dư và các em. Đó là một bi kịch hiếm thấy trong sử thi Bâhnar. Dyông Dư Xưa nghe Dyông Dư Do cha anh xa xưa hơamon cho con em nghe Đây chuyện kể về người Bahnar kỳ lạ Bài này dài quá xin hát mấy khúc nghe chơi Cha của Dyông Dư qua đời không ai biết Cô của chàng mất lúc chưa chồng Mẹ của chàng cùi cũi nuôi con năm đứa Anh cả trông cũng khá là Đăm Joon Tiếp đến chàng mặt mũi rỗ hoa Đăm Dyă thứ ba ngó anh ta cũng được Đến cô gái đẹp là Bia Jơrăng Matnar Anh út Xem Đum ai cũng khen bảnh nhất Một sáng mùa hạ mùa suối cá ngọn sông Cả nhà cả làng ra đi từ sớm Riêng Dyông Dư ngủ nướng để nắng soi nhà Chẳng có ai ưa anh chàng xấu xí Bộ răng lồi xỉ da dẻ đen đíu Chẳng ai cho theo vì chàng hay làm lấy lệ Biết mình dậy trễ còn cõng cái nồi bung to Hai nách chàng còn đèo hai gùi gạo muối Dyông Dư lội ngược suối ngược sông Chàng gặp dân làng đang đập vỏ cây Rồi họ thả ngay thứ đắng cay xuống nước Dyông Dư gặp chín vực và chín thác Thả chơi thứ dây cá không chết là chơbiên (1) Ai cũng bảo chàng điên không biết gì suốt cá Chỉ yàng cho phép lạ theo lời khấn của chàng Chảy giữa hai dòng nước trong là dòng nước đục Cá từ trên thác lao xuống vực sâu Lừ đừ cá bơi chứ chưa chịu chết Dân buồn về hết vì chỉ bắt vài con thôi Từ dưới vực sâu cá lại trồi lên thác Con nào cũng chết phơi bụng trắng lăng Chàng đóng khố ở trần mà ra sức lượm Những con còn sống cũng phóng lên bờ Làm Dyông Dư mệt ngất ngư vì bắt cá Hai cô gái nhỏ mải nhặt cá bên bờ Ấy là Bia Phu và Bia Lơmok Vốn anh em khác mẹ với Dyông Dư Ba người say sưa cùng nhau bắt cá Họ quên khi chim đã xao xác gọi đàn Bóng tối từ rừng kéo trùm lên hết cả Sau khi chàng lên lửa lại bẻ lá lót nghỉ đêm Bia Lơmok nấu cơm Bia Phu nướng cá Hai cô đều sợ thú dữ đi săn mồi Dyông Dư lựa lời khuyên hai em nhút nhát: –          Ớ Bia Lơmok, ớ Bia Phu Hai em cứ ăn thật no ngủ cho yên giấc Có anh vẫn thức canh tới sáng mai Chẳng có con gì dám quấy đâu mà ngại Dyông Dư ngồi tại hòn đá mặt bằng Tai nghe chim rừng kêu đêm rời rạc Và chín cái thác reo phía xa xa Thỉnh thoảng gió qua nhẹ rung cành lá Một ngày suốt cá chừng quá mỏi mê Lưng chàng dựa kề gốc chò cổ thụ Nghe rõ rừng đêm vẫn êm đềm như cũ Ai hay thú dữ quen thói kiếm cái ăn Là Bok Tung Ngoang vừa rời hang cùng vợ Ấy là cặp hổ ăn mót cá bên sông Chúng hí hửng mừng gặp ba người đang ngủ Muốn tóm hết cả nhưng ngặt có Dyông Dư Nên chỉ bắt Bia Phu và Bia Lơmok Hai nàng la khóc rung động cả núi non Mà Dyông Dư vẫn giòn tan tiếng ngáy Dyông Dư thức dậy khi nắng đã lên cao Không thấy hai em đâu vẫn nguyên ba đống cá Chắc hai em đã bỏ chàng chạy về làng Thấy cá còn nguyên nhưng không còn ham nữa Trách hai em nhỏ quên cả người anh Dyông Dư thôi đành trở về làng cũ Phải hỏi ra lẽ chẳng báo với anh Nhưng lạ cả làng chẳng ai ngó thấy Chàng quay lại chỗ đã nghỉ đêm qua Quyết tìm hai đứa em tội nghiệp Bỗng em gái đẹp là Jơrăng Matnar Níu chàng giữa sân ôn tồn phân giải: –          Ớ Dyông Dư hãy nghe em nói Gã là con hổ đói ở trong hang Không thể thắng dễ dàng gã được Anh phải có sức mới diệt nổi gã Anh phải ăn no cho người mạnh mẽ Đã có sức khoẻ còn phải có pơgang (2) Thì Bok Tung Ngoang mới chết Nàng bắt heo xẻ thịt và nấu nồi bung cơm Dyông Dư mài xong gươm rồi vào ăn  uống Chàng không to lớn mà ăn hết thịt hết cơm Nhận túi pơgang lận vào lưng khố Phen này bắt kẻ nào đã giết hai em Dyông Dư vội men theo ngược bờ sông Tới chỗ nghỉ đêm chợt nhìn thấy dấu Quả hai con hổ bắt hai em gái mang đi Chàng thấy trong người tức ơi là tức Phen này chàng quyết xé xác chúng ra Những dấu chân kia dẫn chàng tới hang đá Là nơi ở của gã Bok Tung Ngoang Cái cổng làng chúng làm rất chắc Lớp gỗ lớp sắt trông rất công phu Bắt được Bia Phu và Bia Lơmok Những người đẹp thì lão không ăn Nuôi để nhử ngữ con trai dại gái Thằng nào mò lại sẽ bị giết ăn tươi Nếu bắt nhiều người sẽ cho lên giàn sấy Vì ác như vậy nên ma các làng Luôn rền rĩ khóc than đầy hang của gã Dyông Dư gọi mãi mới thấy mấy cô ra Họ vừa nghe chàng xin mở cổng Thì liền bảo chàng muốn sống đừng vào Chủ làng đã tài cao lại còn quái ác Nếu chàng không bị xẻ thịt cũng bị làm khô Tội gì làm mồi cho vợ chồng thú dữ. Nhưng chàng với họ nhiều kẻ bà con Nhiều chị em cùng làng là anh em chú cháu Dù Dyông Dư mặt xấu và người thô Không thể để cho gã già xé thịt Dyông Dư tha thiết nói với chị em rằng: –          Cứ mở cổng tôi thăm Bok Tung Ngoang một chút Phải nhìn tận mặt dẫu phải rơi đầu So tài thấp cao để khỏi thẹn làm trai Chưa được gặp nhau biết đâu sống chết Tôi xin nói thiệt sẽ phá cổng bây giờ Chị em sợ Dyông Dư sẽ phá banh cái cổng Chàng sẽ làm náo động khắp cả hang Chắc Bok Tung Ngoang tức giận Gã sẽ nướng hết chẳng chừa ai Nên họ nhẹ nhàng rút cây cài tấm cửa Len lén dẫn chàng lên tới chỗ các nàng Đừng để Bok Tung Ngoang giật mình thức dậy Gã sẽ quậy biết bao xương trắng máu tươi Để xua cái lo lúc mới gặp ban đầu Chị em mời chàng ăn trầu hút thuốc Nhìn những người đẹp đang bị giam cầm Dyông Dư nghe động lòng thương hại Và chàng thấy cần phải cứu người ta Vừa lúc con heo to qua sân nhà ủn ỉn Biết là heo của gã chàng bảo làm thịt ngay Để dành xương bày nơi cửa nhà gã Hãy chất thêm củi thành một đống to Lửa đã cháy các cô quạt cho mù mịt Lửa và khói sẽ đánh thức gã Nghe mùi lạ hắn biết có người mới đến Cái mùi khói lửa quyện với mùi xương heo Khét và béo ngậy như đeo mũi gã Trộn mùi đắng người lạ nào dám vào hang Gã vùng dậy hung hăng dòm dòm ngó ngó Vừa thấy chỗ các cô có Dyông Dư Gã gầm gừ trèo thang tức khắc Mới lên vài bậc đã lộn cổ xuống liền Gã trèo lên rớt xuống năm lần bảy lượt Ngỡ bụng đói nên bị tuột luôn luôn Vợ chồng gã phải ăn phải uống Nhưng vẫn trèo lên trụt xuống liên miên Dyông Dư thấy thế liền thu pơgang Để cho gã trèo lên thang gặp gỡ Bok Tung Ngoang đâu có lạ với Dyông Dư Nên không thể ăn tươi nuốt sống Phải tìm cách chống sao thật chắc ăn Gã giả bộ ân cần mời trầu mời thuốc Bày rượu thịt ăn uống suốt đêm Mà vẫn chưa tìm ra cách giết Dyông Dư thức với Bok Tung Ngoang Muốn hạ vợ chồng gã nhưng chưa được Nhờ chị em cho một cái dao ăn trầu Chàng khéo léo lận vào trong lưng khố Rồi ngắc nga ngắc ngứ giả đò say Chàng lăn ra sàn ngủ ngay thiêm thiếp Ngủ say như chết mà ngáy phì phò Có lúc rống như bò bị chọc tiết Bok Tung Ngoang quỷ quyệt đâu có dễ tin Gã thử mấy lần thấy chàng ngủ thiệt Các nàng thút thít thấy chàng sắp chết rồi Họ lại thương hại chàng trai xấu số Đương khi không nạp thân vào miệng hổ Và gã lại ngỡ có thịt sắp ngập răng Nên bảo các nàng mau đi nấu nước Để luộc cái thằng lớn mật to gan Đụng Bok Tung Ngoang này các làng đã sợ Các nàng đâu nỡ nấu nước luộc chàng Bị bắt làm nên ứa hai hàng nước mắt Nếu không làm sẽ bị giết như chàng Các nàng giờ như đang chết Chỉ vì khiếp sợ trước Bok Tung Ngoang Thấy nước sôi các nàng càng hãi Mà sao chàng ngủ dữ quá không hay Thương hại thay kẻ thiếu tài yếu sức Dù có lòng tốt thần chết cũng không chừa Bok Tung Ngoang chắc đang ưng bụng Coi gã đứng say ngắm một con mồi Thấy nước chậm sôi khiến gã rơi nước miếng Ăn miếng thịt chín bao giờ cũng miếng ngon Nên hai vợ chồng lật đật bồng con thịt Mà cái thằng chó chết sao nặng quá tay Vợ chồng loay hoay không thể xoay nổi nó Người không phải đá sao quá nặng nề Vợ chồng gã đều to gấp ba con voi một Cớ làm sao không nhúc nhích được Dyông Dư Gã bảo vợ kiếm cây để làm đòn bẩy Còn gã thì lè lưỡi liếm con mồi Ôi cái thằng Dyông Dư đã tươi lại ngọt Bok Tung Ngoang nhắm mắt nuốt luôn Con thịt mềm ngon trôi qua cổ họng Gã nuốt no bụng thằng khố rách áo ôm Mụ vợ gã vừa mang cây chạy đến Ngạc nhiên thấy con thịt biến mất rồi Còn gã cười cười chỉ cái bụng quá no Mụ chữi gã cái đồ láu ăn láu uống Bok Tung Ngoang bỗng ôm bụng ngã lăn Có con gì đang cắn gan rút ruột Tìm đâu ra thuốc kẻo gã chết đến nơi Mụ bảo đáng đời kẻ chuyên ăn lẻ Thịt Dyông Dư ai biết ngọt hay cay Mà cay hay ngọt không chia cho ai thì chịu chết Mụ đâu biết chàng đã lừa được gã Chàng chui vào bụng với con dao nhỏ Vẫn sống dậy trong Bok Tung Ngoang Chàng xẻo nát gan, cắt từng khúc ruột Rạch tung hai phổi rồi dứt trái tim Thấy gã nằm im mụ đồ còn sống Không ngờ chàng từ bụng gã bước ra Mụ hốt hoảng vào nhà cài then cửa sắt Biết đời mình đã hết từ đây Những người đẹp mừng rơi nước mắt Bia Phu và Bia Lơmok nắm chặt tay chàng Chàng bảo Bok Tung Ngoang vừa bị giết Nhưng còn bao người chết bị làm khô Dyông Dư bảo cùng nhau đi cứu họ Cùng khiêng hết cả sắp giữa sân làng Chàng lấy pơgang hòa nước sông tưới khắp Những người đã chết chợt mở mắt thở lên Rồi lần lượt vươn mình đứng dậy Người lại tươi vung vẩy nói cười Họ nhìn Dyông Dư xấu trai quá xá Nhưng là người cứu họ sống lại với đời Tất cả cúi đầu thay lời cảm tạ Được chàng cho trở lại quê hương Dyông Dư không phá làng không chiếm đất Chàng chỉ lấy một bộ cồng chiêng Rồi cùng hai em Bia Phu với Bia Lơmok Khoan thai cất bước về núi cũ rừng xưa Dyông Dư về nhà vẫn chứng nào tật nấy Chàng vẫn ngủ lớn ăn to Đã ngủ thì không nghe chim kêu gà gáy Đã ăn thì hết nồi bảy nồi bung Người ta lầm tưởng ăn lắm ắt làm giỏi Nhưng không thấy chàng làm rẫy làm nương Không thấy đan lát, không thấy đi săn Chỉ thấy ngồi ăn rồi lăn ra ngủ Biết tính chàng nên chẳng ai nhờ đỡ Chỉ có bà mẹ và cô em Đế mắt lo cho chàng cái ăn giấc ngủ Tội nghiệp bà mẹ suốt ngày lo gạo lo cơm Mỗi ngày mấy lần lấy thóc làm gạo Mà cái kho ấy cất ở xa làng Phải lội suối băng ngàn gùi thóc về để giã Dân làng kiêng cữ vì ai cũng giữ vía giữ hồn Nếu sai phạm luôn chẳng mong gì sống Đàn ông chín vía đàn bà bảy vía Làm việc gì cũng đừng qua số vía kia Thương thay bà mẹ của Dyông Dư Ngày ấy cõng thóc ngoài kho quá lần thứ bảy Cho nên chẳng ai thấy bà về Từ núi người Jarai phía tây Đến biển người Chăm phía đông Từ sông người Êđê phía nam Đến rừng người Hrê phía bắc Ở đâu cũng không có con hổ như Bok Kiếc Đã to ắt hơn cái nhà rông Nên tổ ong đóng hàm răng gã không biết Trên lưng mọc bụi lách cũng không hay Nhưng Bok Kiếc có cái tai rất thính Đang nằm ở hang mà biết việc trong làng Như biết Mí Joong mấy lần đi cõng thóc Nên đã nằm phục bắt được miếng ngon Jơrăng Matnar không thấy mẹ cõng thóc về Nàng rón rén đứng xa nhìn kho thóc Thấy gùi lăn lóc còn mẹ bị hổ kẹp nách bên trái Nàng vội lủi về báo với anh Dyă Nàng chờ lâu quá không thấy Đăm Dyă đâu Lại lần ra nhìn qua kho thóc Thấy anh ta bị hổ kẹp nách bên phải Nàng cắm cúi về báo với em Xem Đum Nàng chờ dập miếng trầu không thấy em trở vô Nàng lại lò dò mò ra kho thóc Thấy Xem Đum bị hổ kẹp nách bên mẹ Nàng về lay cái ngủ của Đăm Joong Anh này vẫn quen ngủ bên bếp ấm Nàng liền dập lửa cho rừng lạnh vào nhà Joong ngáp rất to vùng mình tỉnh ngủ Jơrăng Matnar kể rõ đầu đuôi Đăm Joong liền cầm đao ra trị Bok Kiếc Hai bên đánh nhau làm đất đùn lên Đá lấp dòng sông nước ngưng núi lở Bok Kiếc vẫn không thả ba mẹ con ra Mặc cho họ la vì kẹp đau quá tức Đăm Joong đà xuống sức thêm sợ chúa rừng Bị Bok Kiếc bắt kẹp cùng Đăm Dyă Mỗi nách bị hai người quẫy đạp vẫy vùng Nên gã bước về hang khó khăn chậm chạp Jơrăng Matnar thấy Bok Kiếc Ì ạch kẹp nách mẹ và ba anh em Bok Kiếc về hang nào chẳng biết Nàng vừa khóc vừa chạy về gọi Dyông Dư Chàng ngáy khò khò thở rung phên vách Biết tính anh không thể nào đánh thức Nàng nấu chì ra nước để rót vào tai Chàng trở mình bảo kiến đâu cắn tai trái Nàng rót chì tai phải mới dựng dậy được chàng Jơrăng Matnar khóc than kể lể Thấy chàng buồn xo nàng lại thêm lo Nếu Bok Kiếc bắt Dyông Dư nữa thì hết Có lẽ nào chết tiệt cả nhà Nàng vội vàng đổ rượu dọn cơm Coi lại túi pơgang để anh yên lòng cất bước Dyông Dư mài gươm mới vừa xong Em gái bảo rằng anh có khách Đó là lão Ma Wat với lão Ma Dông Người và ngựa đều như da bọc xương Nên nàng liền mời cơm mời rượu Hai lão già vừa ăn vừa khóc rằng -Bao làng khác cũng như làng chúng tôi Bà con bao đời làm nương làm rẫy Chẳng có làng nào bày quậy làng nào Không hiểu tại sao bị làng Đăm Tiên sát hại Đến bây giờ không còn lấy một làng May còn hai chúng tôi và hai con ngựa Yàng xui đi về phía núi này Suốt ba con trăng ngựa chạy ngày đêm nghĩ Đi tìm người tài giỏi để diệt Đăm Tiên Có phải Dyông Dư sao ngồi im không nói Dyông Dư không ưa khen giỏi khen tài Nhiều anh nói hay mà làm quấy quá Gặp ai xa lạ thêm nói huyên thuyên Thấy anh ngồi im cô em lên tiếng: -Đúng là hai chú đã gặp Dyông Dư Anh tôi làm gì đâu mà khen tài giỏi Như núi này có Bok Kiếc to xác ác hại Lão đã bắt mẹ tôi với ba con trai Anh chửa lo ai vì còn lo cứu mẹ Làm con phải thế xin hai chú đừng buồn. -Ồ đừng nói vậy Jơrăng Matnar – Ơ mà chú Madông với chú Mawat Tội ác làng Đăm Tiên tôi có biết có nghe Nhưng hai chú về tìm người tài giỏi Việc đánh Đăm Tiên đâu có dễ dàng gì Giờ lo đi cứu mẹ với ba anh em tôi Nghe Dyông Dư tiếp lời Jơrăng Matnar Hai ông lão rầu rầu hồi lâu mới nói: -Dyông Dư tài giỏi thì chỉ có yàng hay Việc cứu mẹ bữa nay phải đi nhanh chóng Chúng tôi đâu dám cản ngăn chi Chỉ thương quá rừng kia núi nọ Chắc còn đâu đó có con người Xin Dyông Dư ra tay giúp đỡ Đừng để họ chết tiệt về tay Đăm Tiên Dyông Dư căn dặn cô em cẩn thận Hãy nuôi dưỡng Ma Dông và Ma Wat Hai ông tội nghiệp đã thoát khỏi Đăm Tiên Đừng để họ  chết vì đói ăn khát uống Chàng phải cứu sống mẹ và ba anh em Rồi gặp Đăm Tiên coi thử tài cao thấp Nhờ có pơgang chàng mau tới hang Bok Kiếc Lạ lùng thay kẻ ác bỗng khiếp vía kinh hồn Thấy Dyông Dư gã run run không nổi bước Bốn mẹ con khóc thét la rên Chàng rút gươm sáng choang lướt lại Bok Kiếc sụp lạy thả hết bốn mẹ con Ba anh em liền quay sang đánh gã Dyông Dư bảo hãy dừng tay -Đừng giết kẻ đã quỳ phủ phục Anh em hãy đưa mẹ về nhà Lo nuôi dưỡng mẹ già, lo tiếp khách Tôi nhờ Bok Kiếc làm ngựa dẫn đường Tới làng Đăm Tiên phải qua nhiều núi nhiều sông Chàng nói vừa xong nhảy lên lưng Bok Kiếc Tay nắm bờm cổ chân thúc bên hông Gã tung bốn chân chạy chừng thục mạng Nhằm phương mặt trời lặn chạy miết không dừng Không uống không ăn quên chiều quên sáng Một bữa Dyông Dư ăn mấy ngày không đói Chỉ Bok Kiếc đã mỏi bốn chân Cũng vừa thấy rẫy làng nào rất lớn Ước chừng chim bay từ sớm nắng tới chiều sương Mới giáp cái rẫy của ai đó Dân làm cỏ bảo Bok Đăm Tiên là chủ rẫy Người nào người nấy như ma đói lâu ngày Dyông Dư quay lại hỏi ngay Bok Kiếc -Trông họ sắp chết vì đói nên gầy Họ ăn thịt mày hay mày ăn thịt họ Mày mắc nợ họ dã trả được chưa Thấy Bok Kiếc muốn vồ, chàng vung gươm sắc Chỉ lia qua một nhát gã đã lăn quay Chàng cho dân xả thịt ngay ăn uống Khói lửa thịt nướng bay ngạt mũi Đăm Tiên Lão hỏi em Đăm Yang ai cả gan xâm phạm Đất làng lão sao lại dám mò vô Đăm Yang kêu có Dyông Dư mới đến Đăm Tiên liền ra lệnh bắt cho được thằng u mê Dyông Dư lại không hề chống cự Nên dân làng lớn nhỏ vật đổ chàng liền Lớp dưới lớp trên đè lên người mặt quỷ Có tiếng một kẻ thách đố Dyông Dư: -Chắc mày sắp thua nên vừa sùi bọt mép -Thắng thua chưa biết bởi nặng quá há mồm -Ừ cho mày ngủm luôn đồ quân chết tiệt. -Ồ người tao xấu thiệt nhưng không chết bao giờ Chàng gồng mình bất ngờ họ ngã nhào hết cả Giữa chàng và họ cứ thế giằng co Rồi chàng giả bộ lo nói dại: -Tao chỉ sợ sợi chỉ của em gái Đăm Tiên Mới có thể trói liền tao không bứt nổi Họ chạy về tâu lại với Bok Đăm Tiên Lão  bảo Đăm Yang tìm cô em Bia Tewek Cô ta vừa dệt vừa nói với Đăm Yang -Ta đã diệt mấy làng sạch sẽ Bởi vì họ không có kẻ giỏi tài Riêng một Dyông Dư thì xin đừng bày chuyện đánh Vì anh ta có sức mạnh nhất núi nhất rừng Đăm Tiên nghe vậy đùng đùng la hét Lão bảo Bia Te Wek sẽ bị giết liền tay Nếu cô không đưa ngay sợi chỉ phép Cô ta òa khóc trao sợi chỉ cho dân làng Một sợi chỉ như muôn ngàn sợi chỉ Cớ làm sao lại buộc được Dyông Dư Để dân làng rông chiêng nói cười hơ hớ Họ kéo chàng như con chó khắp mặt sân Để Dyông Dư áo quần rách nát Rách cả da thịt máu chảy đầm đìa Mí Joong mất mấy ngày mới tỉnh được Vì cái mùi Bok Kiếc làm muội người đi Mấy bữa đó không nhớ gì không nghe thấy Giờ nhớ dần nương rẫy nhớ lấy việc nhà Nhớ heo gà nhớ bếp lửa nhớ các con Thấy Joong thấy Dyă thấy Xem Đum Thấy Bia Jơrăng Matnar còn xinh đẹp Mà Dyông Dư sống chết nơi nào Nghe kể lại đuôi đầu sự việc Mí chửi Bok Kiếc độc ác nhất rừng Hỏi Đăm Joong hỏi Xem Đum hỏi Đăm Dyă Có phải vì Dyông Dư xấu xí mà không thương Không có chàng thì bốn mẹ con tan xương nát thịt Mí bảo Joong là anh cả phải cứu Dyông Dư Joong chối không đi vì người chưa mạnh khỏe Xem Đum lặng lẽ chẳng hé hàm răng Dyă nhìn anh nhìn em rồi nói lớn: -Mí sinh ra có bốn anh em trai Chẳng có ai thương thay ruột thịt Tôi thoát khỏi Bok Kiếc là nhờ anh Dyông Dư Giờ có thế nào cũng tìm anh cho được. Đăm Dyă nhắm làng Bok Kiếc kéo quân đi Khi đến nơi hỏi chàng không ai biết Nghe có người bị Bok Kiếc bán cho Đăm Tiên Anh lại kéo quân băng rừng leo dốc Đã lọt vào phần đất của lão ta Mà sao cửa nhà dân làng không thấy Bởi Đăm Tiên dùng pơgang che khuất khu rừng Riêng cái xác chàng còn đang phơi mưa nắng Thấy Dyông Dư thì thương lắm mà phải coi chừng Đăm Dyă quay về gọi Xem Đum Hai anh em tuyển thêm quân đi đánh địch Dân Đăm Tiên làm rách da thịt Dyông Dư Thấy chàng nằm im chắc là đã chết Lão cho xẻ thịt để dân ăn Nhưng chẳng có đao và gươm nào chặt đứt Họ chỉ lẻo được vài miếng để ăn chơi Sao thịt Dyông Dư đắng ơi là đắng Người không ăn quẳng cho chó cũng không ăn Lão lo cái xác của chàng gây mầm bệnh dịch Sợ trâu bò gà vịt sẽ chết hết trơn Đăm Tiên bảo đem chôn sâu dưới đất Mà lạ thật sao đất không lấp được Dyông Dư Lão bảo mặc xác nó cho chó tha quạ rỉa Bây giờ Đăm Dyă đi với Xem Đum Mang túi pơgang linh thiêng ra trận mạc Tẩm thuốc phép nhẹ nhàng lên xác Dyông Dư Thật kỳ diệu chàng đã từ từ mở mắt Rồi cả da thịt lành lặn như xưa Xem Đum ôm Dyông Dư nhìn Dyă Ba anh em mừng khôn xiết kể sự tình Dyông Dư bảo đừng có trách anh Joong Phải diệt Đăm Tiên với Đăm Yang cho tiết nọc Để nước biếc non xanh hết tai họa làng buôn Ba anh em chia quân làm hai cánh Cánh Dyông Dư xông thẳng cổng làng Còn hai anh em phía ngoài nương xáp lại Đừng cho chúng tháo chạy ra rừng Chúng sẽ lập làng sẽ nuôi lại mầm độc ác Làng Đăm Tiên trong chốc lát loạn lên Nghe bốn bên có tiếng quân hò hét Những mái nhà lửa bốc ngất trời Người lớn bị chẻ đôi, trẻ nhỏ bỏ vào cối giã Không để sót một đứa mang họa về sau Đăm Yang cầm đao bổ Dyông Dư Nhưng chàng nhanh hơn đã dứt đầu hắn rớt Bok Đăm Tiên còn ngơ ngác giữa nhà rông Dyông Dư trở cán gươm gõ vào trán hắn -Ồ sao mày dám đánh đầu tao -Ừ tao bị mày xử thế nào máy được chơi thế ấy Chàng đáp rồi lấy sợi chỉ của Bia Tewek Lại trói thật chặt tay lão Đăm Tiên Rồi cho quân kéo khắp đường rừng núi Để hắn nhớ mỗi nẻo hắn đã đi về Máu hắn dầm dề trả lại từng tấc đất Dyông Dư bảo đã diệt được hai thằng Còn một con chưa biết ả núp ở đâu Ngọn lửa đã ăn cửa nhà ăn cây cỏ Mà Bia Te Wek trốn ở xó xỉnh nào Quân chàng báo có cái ghè quá nặng Hóa ra ả đã trốn trong ghè Đăm Dyă lôi tóc ả ra rồi định chém Nhưng ả đã lém lĩnh thưa ba anh: -Giết tôi thì dễ nhưng lượng tình thì khó Bởi tôi là em gái đâu có biết gì Một sợi chỉ tôi cũng không cho họ Nhưng không đưa họ chém cổ tôi rồi Dyông Dư bảo thôi đừng giết ả Cứ đưa về làng rồi sẽ tính sau Chàng có ngờ đâu sự đời xuôi ngược Làm ơn trước rước họa sau Làn của Dăt Dai và Plai koong giàu có Đã nhiều lúa gạo còn buôn ché bán chiêng Khách mang ché chiêng sang được ân cần đón tiếp Được mời trầu mời thuốc mời rượu mời cơm Chỉ tốn rượu tốn cơm tốn trầu tốn thuốc Tốn thì in ít được lại nhiều nhiều Quý khách đến bao nhiêu cũng đều bị bắt Đêù bị trói vào cột đâm trâu roong ching xẻ thịt Mặc khách kêu thét họ bỏ ngoài tai Họ làm như vậy mà chả ai dám chống Sống thì muốn sống mà chống lại yếu hèn Họ giàu mạnh thêm kẻ hèn càng yếu Đã xóa làng gần rồi tính xóa làng xa Bốn anh em Dyông Dư là cái gai của họ Đã lâu không dám nhổ ngại cả bốn tay đao Giờ chẳng ra sao bởi đã chia làng lớn nhỏ Gõ thằng nhỏ trước rồi diệt thằng lớn sau Dắt Dai với Plai Koong bàn lui tính tới Họ đành phải đợi đến con trăng sau So với vẻ đẹp Bia Jơrăng Mat Nar Thì sắc Bia Te Wek phải thua nữa hột nếp Hai thằng anh chết là hết hận thù Hãy để cô ta cùng làm ăn sinh sống Mà cô ta đã lớn nên tính chuyện bắt chồng Bà mẹ bảo Đăm Joong là người anh cả Phải lo trước đã đó là tục lệ làng Chuyện ấy rõ ràng các em đều chịu Jơrăng Matnar lo liệu đám cưới Đăm Joong Bốn ngày ba đêm roong ching uống rượu Đâm một con trâu chẳng kể heo gà Đám cưới một nhà mà cả làng say khướt Chỉ Bia Tewek không uống không ăn Cô ngồi hong bếp lửa không nói không cười Tan cuộc vui chơi Đăm Joong mới bảo -Ớ em Te Wek còn mệt lắm không Em đừng ra nương mà nước da ăn nắng Đừng mó gì nặng mà chai sạn hai tay Công việc hằng ngày có các em gánh vác Bia Te Wek nhìn mặt Đăm Joong Trong đôi mắt đen tròn có điều còn khó nói Đăm Joong hỏi mãi cô mới trả lời: -Em sắp chết rồi nhờ có anh mới sống Được nên chồng nên vợ ăn ở suốt đời Nhưng chẳng thật vui vì còn lo lắng. -Ồ em cứ nói thẳng chứ chẳng nói ra Anh biết đâu lo để em thôi bứt rứt Bia Te Wek nhồi thuốc vào điếu Đăm Joong Rồi lại điềm nhiên nhai trầu nhỏ nhẻ Cho Joong năn nỉ mới chịu nói thêm: -Nhà đông anh em chỉ mình anh có vợ Nên việc ăn ở ắt có khó khăn Anh nên chia làng cho các em mới phải. -Ồ việc ấy em chẳng phải lo phiền Tuy năm anh em nhưng anh là chủ Việc to việc nhỏ do ở anh thôi -Anh còn ba em trai thì em vẫn sợ Đầu dây mối nhợ lỡ đổ bể tại em Không trước thì sau làm sao tránh khỏi Nghe lời vợ nói Joong cũng muốn chia làng Ngặt vì bà mẹ năm con lòng buồn muối xát Làm sao chia chác cho được lòng nhau Ai sẽ ở đâu ai giàu ai khổ Việc chia làng rất khó may có Dyông Dư Chàng nhìn mọi người rồi bắt đầu lên tiếng: -Ai cũng bảo tôi làm biếng không biết làm ăn Nếu vẫn ở chung dễ chừng sinh xích mích Xin cho tôi được tách một làng riêng Mẹ với anh em ở nguyên như cũ Đăm Joong chờ mẹ với Đăm Dyă và Xem Đum Cả Jơrăng Matnar không ai thèm mở miệng Joong đằng hắng rồi nói trắng ra rằng: -Cái việc chia làng là cực chẳng đã Bây giờ chú nó đòi chia thì chia Tôi còn nuôi mẹ già với ba em dại Là phải ở nguyên xứ sở ông cha Còn Dyông Dư vóc dài vai rộng Còn rừng còn núi mặc sức mở mang. Thế là Đăm Joong chia cho rẻo đất Trên toàn núi đá dưới bãi sình lầy Xưa nay làng này chẳng ai dòm ngó Nhiều người xấu hổ đành bỏ Dyông Dư Chỉ có hai người là Ma Dông và Ma Wat Vốn là người khách chẳng biết về đâu Theo Dyông Dư chỉ hai bàn tay trắng Dắt Dai ngồi tính với em Plai Koong Không đánh Đăm Joong vì nó đông và mạnh Trận này chắc thắng là đánh Dyông Dư Đồi bãi mới chia rẫy chưa trồng trọt Cái làng mới lập rào ngõ chưa xong Đến cái nhà rông chui vào ắt sập Xáp vào hai mặt ăn chắc như chơi Dắt Dai sai lính tráng vào coi Chúng thấy chỉ có hai người ngồi khóc Đó là Ma Wat với Ma Dông Hai lão kể rằng Dyông Dư bỗng chết Mà không thể biết đã phát bệnh gì Cũng muốn chôn đi tìm không ra đất Đã sình chương cái xác chảy nước thúi ình Dắt Dai vẫn cho quân chiếm rừng chiếm bãi Rồi bảo kiếm củi thiêu xác Dyông Dư Rừng núi trọc tròi kiếm đâu ra củi Dắt Dai và Plai Koong bụm mũi ngồi bàn Sẽ đánh Đăm Joong gọn trong một bữa Dyông Dư không rữa nhờ tẩm pơgang Và pơgang đưa hồn chàng lên tầng thứ chín Chàng hóa thằng bé mới biết lật biết bò Rồi nhảy lò cò chạy chơi khắp chốn Lớn như mười tám chàng xuống trần gian Thấy Dắt Dai hội quân phía trên làng cũ Chàng biến thành con ó kêu tỏ thảm thương Lính tráng nghe buồn nhắc bước chân không nổi Dắt Dai mới hỏi em Plai Koong: -Ủa con ó rừng nào lạc kêu ảo não. -Hai đứa mày hãy nghe tao bảo Chẳng có con ó lạc rừng đâu Mày mong gặp Dyông Dư hãy mau đón tiếp Dắt Dai chưa biết là thực hay mơ Còn Plai Koong vẫn chưa nghe rõ Đó là tiếng ó hay có tiếng người Thì Dyông Dư từ đầu sông lao xuống Nhanh như tên bắn và mạnh vô cùng Chàng nhổ cái nhà rông ném vào núi đá Plai Koong hoảng quá nghe đã bùng tai Còn lão Dắt Dai mặt mày tái lét Lão ra sức thét gọi Dyông Dư: -Ồ cái thằng ngu lưng gù mắt lác Tao làm cái khác mày có sức phá không Lão liền dựng nhà rông có hai cái nóc Ngó qua cũng biết đẹp chắc hơn xưa Dẫu gió bão to thì bão cũng thua Và Dyông Dư phen này méo mặt Cũng đúng vào lúc họ lo làm nhà rông Chàng lên đầu sông luyện chân tập tay Vác đá đêm ngày dựng xây thành lũy Không vì chiếm đất mà để sức dẻo dai Đến khi Dắt Dai đổ rượu uống mừng Về cái nhà rông làm xong còn mới Dyông Dư đến hỏi nhà có chắc không Mặt Plai Koong làm tuồng thách đố Họ cãi nhau chưa chôn sâu cây cột Rồi tức tốc dựng ngay nhà rông ba nóc Lần nào cũng thách mà nóc vẫn ngã nhào Dắt Dai giục làm nhà rông chín nóc Lần thứ chín làm tốt và đẹp khỏi chê Nhưng đừng dại gì thách Dyông Dư tới phá Làng Dắt Dai yên ả tất cả ngủ say Lễ mừng nhà mới mấy ngày rượu thịt Nhà rông này ăn đứt nhà rông các làng Hơn cả cha ông hồi xưa hồi xửa Plai Koong đang nằm mơ trên võng Dắt Dai đang mộng bá chủ núi rừng Bỗng tiếng nổ ầm ầm Nghe chuyển rung trời đất Cái nhà rông chín nóc Đã sập sát mặt đất Nghe tiếng người khóc lóc Đang kêu sống kêu chết Dắt Dai và Plai Koong biết Cái nhà rông chín nóc Bị thằng lưng gù mắt lác Là Dyông Dư đánh bật Lộn ngược cột chống trời Dắt Dai ráng hơi gào thét: -Đứa nào chết mặc xác Đứa nào còn la thì chết Đứa nào mạnh bay mau Tất cả theo anh em tao Lên vây Dyông Dư mà chém Đứa nào run không dám Thì dứt rụng cái đầu Họ bay lên ào ào rào rào Như nhặng kêu như ong phá ổ Họ thấy địch thủ chỉ có một người Như thể ruồi bu họ vây rất chặt Lớp trên lớp dưới lớp ngoài lớp trong Dyông Dư coi chừng như không thể thoát Khi chàng phá được một lớp phía trong Tức thì họ lập thêm vòng vây ngoài nữa Trận này cứ thế bất kể ngày đêm Trên trời ba ngày dưới trần chín tháng Dyông Dư nghe trong bụng như có kiến bò Hóa ra ăn đã lâu nên đói và khát Chàng lấy hơi thét một tiếng kinh hoàng Họ dạt bốn phương tránh quầng khói trắng Khói tan sao chẳng thấy Dyông Dư đâu Họ táng đầu vào nhau nhiều tay bỏ xác Chàng đà xuống đất làng Dắt Dai Giết heo gà giết trâu Lấy cây nhà rông làm củi Chàng nướng thịt ngồi ăn Mỗi miếng một đùi heo Vai trâu ba bốn miếng Quân Dắt Dai nghe mùi thịt nướng Kéo xuống làng thấy chỉ còn xương là xương Trâu đàn heo chuồng làng nào ăn mất Nhìn mặt đất rặt một dấu chân người Chân lớn chút thôi mà bụng đâu chưa hết Hay nhờ có phép yàng giúp cho ăn Dyông Dư đã bay lên từ trên nhìn xuống Thấy quân của họ đói bụng đang kiếm ăn Chàng mới la lên để họ nghe biết -Dắt Dai, ớ Plai Koong Dám đánh tao không mà dong đâu mất Hay còn ăn mót ruột thúi da ươn Dyông Dư bỗng nhiên nghe hai tiếng nổ Biết rằng đó là Dắt Dai với Plai Koong Họ vừa phóng lên chàng né liền bên phải Họ ranh mắt thấy chàng núp sau đám mây Liền ra lệnh quân vây trùng trùng điệp điệp Trận đánh liên tiếp già nửa con trăng Tức là dưới đời hơn hai năm rưỡi Dyông Dư nghe hơi mệt mỏi Vì ăn không uống sức xuống ắt nguy Chàng cầm chắc tay gươm với đao rồi khấn: -Ta đang cần uống nên đi vắng vài hôm Khiên với gươm hãy thay ta đánh giặc Giữ gươm đừng mẻ giữ khiên đừng nứt Đừng cho chúng biết rằng ta vắng xa Hết khát ta về lại cùng nhau diệt chúng Chàng dứt lời khấn trời bỗng tối sầm Chỉ có khiên với gươm Dyông Dư phát sáng Khi chàng đã biến thì nắng dần tươi Không thấy Dyông Dư không thấy khiên đao Lính tráng vẫn rơi đầu nên Dắt Dai hoảng hốt Plai Koong suýt chết đoán chắc có ma Muốn kiếm Dyông Dư phải quay về mặt đất Dyông Dư bay vút hết tầng cao xa May gặp một bà lưng còng chống gậy Chàng chưa biết đấy là Yă Xăcdênh Sao bà biết tên hỏi han léo lắt: -Dyông Dư dở ẹt đánh giặc không xong Nên đi tìm các yàng trông mong cầu cứu. -Giờ tôi khát rượu bà có cứu được chăng. -Tao già cả khó khăn mà mày đòi uống đòi ăn. -Tôi không xin ăn vì còn căng cái bụng Chỉ xin được uống vì cổ họng khát khô. -Dưới trần gian sông hồ lênh láng Lên đây đòi uống khe suối không có đâu. -Đã ở tầng cao ai cũng giàu biết bao là rượu Người thì dư dả còn kẻ khát cổ khô môi. -Tao nói chơi thôi sẽ có người thi uống Coi thử cái bụng mày uống được mấy ghè. Dyông Dư nghe đã mừng trong dạ Chàng bước nhè nhẹ sợ sệt cái cầu thang Mắt liếc vô nhà sàn thấy một cô rất đẹp Chắc là người tiếp nước đưa mắt đón chàng Cô chuyền cái cần khắc hoa văn mời khách Chàng đoán chừng mười  tám xuân xanh Cảm ơn Yă Xăcdênh là người hợp ý Nhưng với cô ấy không thể nào so Cô là đóa hoa còn chàng là sâu róm Thôi thì thi uống thử ai thắng ai thua Rất nhiêu ghè xưa cái to cái nhỏ Chủ nhà sắp ghè dựa vào sát vách phên Không có gì ăn rặt một thứ uống Dyông Dư cứ tưởng cô uống chẳng bao lăm Sửa cái cần rồi nhích gần tí nữa Lòng chàng muốn ngỏ với cô vài lời Mà cớ sao cứng lưỡi cứng môi Chắc cô ta trên trời còn mình dưới đất Cô ta đẹp quá chừng đừng nói gì dại dột Vì khát nên đi xin uống chỉ uống Uống hết ghè này uống sang ghè khác Có gì đâu bực tức mà giả đò say Giả lỡ chân tay đá bay ghè đã hết Ghè vừa bể nát vừa tự ráp lại lành Tự vào dựa vách phiên lại nồng men rượu Dyông Dư thấy cô gái đã say mèm Thấy bụng mình căng phải xuống thang đi đái Ồ hãy cho nước chảy phía đất làng Dắt Dai Sực nhớ pơgang lận trong lưng khố Chàng lấy pơgang xoa từ chân tới đầu Pơgang thấm tới đâu da tươi tới đó Quả là phép lạ đã hóa chàng đẹp trai Chàng mim mỉm cười trở lại nơi cô gái Cô ta mới đấy giờ ai biết đâu mà tìm Chàng muốn cảm ơn nhưng bà già cũng vắng Lòng buồn chàng bay thẳng trở lại trần gian Đâu biết Yă Xăcdênh và cô kia là một Người đẹp đã mất chàng thu lại pơgang Dắt Dai và Plai Koong gặp nạn Trời không giông sấm sao mưa lắm lụt to Cớ sao nước mưa khai như nước đái Nước tràn rừng núi nên phải lên trời Vừa gặp Dyông Dư từ từ bay xuống Hai bên lại choảng chấn động khắp nơi Trận đánh kéo dài không ai thắng ai thua Đánh mệt thì nghỉ khỏe rồi lại đánh Quên ngày quên tháng chẳng ai thắng ai thua Có một hôm Đăm Dyă coi các bếp tro Bếp ở các nhà cái to cái nhỏ Bếp nào cũng ấm lửa và đều đầy tro Chỉ có một bếp không tro không lửa Dyă không rõ nên hỏi Xem Đum Đum lại hỏi Bya Jơrăng Matnar Matnar mếu máo bảo Đum và Dyă: -Không thương nên không nhớ bếp Dyông Dư Anh ấy phải ra đi lập một làng khác Giờ chưa biết sống chết ra sao Vì còn đánh nhau với làng nào rất lớn Đăm Dyă đoán là làng Dắt Dai Rủ anh trai Đăm Joong giúp người ruột thịt Anh ta nheo mắt rồi lắc cái đầu Bảo làng chia rồi ai làm nấy chịu Đang mùa phát rẫy không rỗi đánh nhau chơi Nói vậy thì thôi còn đâu anh em nữa Xem Đum và Đăm Dyă rủ Jơrăng Matnar Ai nhớ Dyông Dư sang làng nghèo khó Dù còn đói khổ không nỡ bỏ nhau Biết ra sức ban đầu về sau sẽ sướng Đăm Joong cứ tưởng chẳng có ai theo Dân không tính giàu nghèo mà vì tình nghĩa Nên họ dắt díu bồng bế nhau đi Người ở với Đăm Joong còn non một nữa Nên chủ làng bắt làm rẫy bất kể ngày đêm Anh em gặp mặt ở giữa tầng mây Dyông Dư vừa nghĩ tay Dắt Dai cũng mệt Họ bàn bạc miết bởi khó thắng dễ thua Vì Dắt Dai với Plai Koong không chết Mấy lần bị giết rồi sống lại như thường Dyông Dư nói chàng cần đi cầu cứu Bảo anh em liệu mà lo giữ làng Đừng có hung hăng nướng quân trong chốc lát Dyông Dư bay vút tới Yă Xăcbênh Bà biết chàng lên lần này cầu cứu Liền vẽ đường bảo chàng đến Yă Dai Chàng ngỡ là ai rất may là mẹ Mang tên như thế vì có cháu Đăm Dai Vì bảo vệ con trai Yă Dai ra trận Ăn uống vừa xong bà lấy trên giàn bếp Có một cái chài lâu ngày đầy tro bụi Chài không đánh cá chỉ ủ lửa để dành Đến lúc nào cần thì dêm sử dụng Mặc dù đã dặn cần phải giữ làng Đăm Dyă với Xem Đum vẫn kéo quân đi đánh Hai bên choảng mạnh ngay phía đầu sông Dyông Dư nóng lòng xông vào vòng chiến Yă Dai nhìn lính tráng lẫn lộn vào nhau Chẳng biết đau bên ta bên địch Bà vãi cái chài trùm hết hai bên Lửa không ai nhen sao bùng lên dữ dội Cỏ cây rừng núi lửa khói rần rần Lính tráng hai bên chết dần trong lửa Dyông Dư đã kêu nóng quá mẹ ơi Phép của Yă Dai cho lính tráng Dyông Dư Hóa thành bầy ong bay ra mắt lưới Còn quân Dắt Dai cho hóa chồn hóa cheo Hóa quạ hó diều bị lửa chài ăn sạch Dẹp xong lũ giặc chài phép thu về Yă Dai sắp đi Dyông Dư thưa mẹ: -Đời còn lắm kẻ độc ác vô chừng Mẹ có thương thì cho con cái chài lửa Yă Dai đã bảo sau lúc chần chừ: -Ớ Dyông Dư nếu mẹ không thương Sao Dắt Dai với Plai Koong bị giết Còng cái chài phép không phải ai cũng cầm Vì mẹ có năm con như bàn tay năm ngón Chỉ một ngón ngắn tới bốn ngón dài Mẹ ngại lửa chài sẽ thiêu ngón ngắn. Con ơi gắng sống trọn nghĩa anh em Để cho hằng đêm mẹ nằm yên giấc Ối yàng ôi có biết lòng mẹ còn đau Yă Dai nói rồi từ từ bay khuất Anh em dưới đất luyến tiếc nhìn lên Nhớ mẹ dịu hiền còn thương con dứt ruột Dyông Dư cho quân rút trở lại làng xưa Khi lính tráng về đã qua mùa phát rẫy Ngạc nhiên nhìn thấy cái rẫy lớn của ai Từ đông sang tây mỏi cánh bay chim én Từ nam ra bắc cánh chim nhạn ắt rã rời Dyông Dư không thấy làng đâu cả Có lẽ vì chàng đi đã mười mấy năm Nên quên rừng quên núi quên bãi quên làng Ma Wat với Ma Dông bảo rằng buôn còn đấy Chàng nheo mắt thấy một mảng nhỏ mờ xanh Giữa cái mông mênh màu nâu khô của rẫy Vừa lúa ấy nghe tiếng Đăm Joong -Ớ Dyông Dư trải gian nan nhiều lắm Nay em mang chiến thắng trở về Anh sẽ đâm trâu giết dê ăn mừng thật lớn Giờ em cho lính tráng tức khắc dời làng Được nắng chang chang dân làng anh đốt rẫy Dyông Dư hơi ngần ngại nhưng phải nói thôi -Anh Đăm Joong ơi em mải đánh giặc Làng em đất hẹp sao anh phát xung quanh Giờ đốt rẫy anh, dân làng em sẽ chết Sao không báo trước để em kịp dời làng Anh làm phang ngang em làm sao chịu được. -Ồ giờ anh báo trước sẽ đốt khắc sau Anh em ruột nói rồi chứ người dưng khỏi nói Tưởng là anh cả chỉ dọa em chơi Chẳng ngờ anh đã cho người kéo lửa Tử đầu ngọn gió lửa đã phừng phừng Dyông Dư chạy làng còn hơn chạy giặc Lửa bùng lên rật rật, lửa bốc cháy rần rần Cứu ngay người yếu chân trốn cơn giặc lửa Người già trẻ nhỏ phải cõng phải bồng Tiếc cái nhà rông nhà sàn kho lúa Đành để lưỡi lửa nó liếm sạch trơn Kể chi chiêng cồng nồi đồng ghè rượu Ai không xiếu miếu khi thấy lửa ăn làng Ma Wat với Ma Dông kiểm dân làng còn đủ Nhưng không nhà cửa,  không có gạo cơm Trong cảnh quá điêu tàn dân càng đói lạnh Lá rừng thay bữa nước suối cầm hơi Rất nhiều người chửi Đăm Joong đồ chó má Bảo Xem Đum với Đăm Dyă nói với Dyông Dư Đánh lấy lại làng thôi không thì dân chết Dyông Dư buồn bực chẵng lẽ tự chặt chân tay Mà Joong làm vầy không có ai chịu nổi Chàng giơ tay vẫy phía mấy tầng mây cao -Ồ các yàng ở quá xa các yàng đâu có thấu Có cách gì hãy cứu giúp dân tôi còn làng Còn núi rừng làm rẫy nương để sống Trên cao xanh bỗng có tiếng nổ rung trời Xuất hiện một người ở tầng mây thứ tám Ôi con người to lớn có tiếng nói vang: -Ta là Bok Kaidông bảo Dyông Dư biết Ai có ngón tay thúi hãy tự khử đi thôi Nếu sợ dứt sợ đau sẽ nhiễm tới đầu rồi chết Cháu gắng tìm cho được Bok Dai Cha cháu có cái hay chặt ngón tay đã thúi Dyông Dư định hỏi nhưng thần sấm đã về trời Nhờ có Ma Dông và Ma Wat Chỉ đường đi nước bước cho chàng tìm Bok Dai Trước khi chàng ra đi đã bày lễ khấn: -Xin các yàng hãy chứng giúp làng tôi Nghèo quá không có trâu cũng chẳng có heo gà Cúng chỉ có ốc suối và cá sông Xin các yàng với bà con làm ơn đưa đón Để Dyông Dư tìm gặp Bok Dai Bok sẽ truyền sức tài trừ loài ác độc Ma Dông và Ma Wat chỉ lối cho Dyông Dư Phía mặt trời lặn làng ma cũ Trong rừng cây cổ thụ không vượn hú chim kêu Trời càng về chiều nghe càng rờn rợn Dyông Dư nghe tiếng trống tiếng chiêng Từ nhà mả rộn lên rồi bỗng nhiên im bặt Lại có tiếng rên khóc tiếng bước chân người Chàng ngó trước nhìn sau không có ai hết cả Dyông Dư tới làng nữa nghe tiếng heo gà Tiếng trâu bò tiếng chiêng tiếng trống Nhưng nhiều rào gai bãi đá cây ngã bịt bùng Kiếm một chỗ chui cũng không thể rúc Chó chỗ đút đầu được mà không lọt cái thân Rút gươm cắt đầu để hồn luồn cây đá Qua rồi hồn hóa thân khác lại đi Dyông Dư tới làng nhiều người gái đẹp Chân họ không sát đất mặc màu sắc cầu kỳ Ràng rịt không cho đi luôn múa may chặn mặt Chàng phải luồn lách mới tách qua làng Dyông Dư lại vào làng rất khác Có ma người, ma gia súc, ma cỏ cây Tất cả bao vây không cho đi nữa bước Chàng lại bỏ xác cho thoát phần hồn Và lại hoàn thân đến lần thứ chín Rủi đến lần thứ mười thì thôi không sống lại Vì đàn bà bảy vía đàn ông chín vía Luật yàng định thế tự đời xửa đời xưa Dyông Dư gặp một người gùi củi Làm quen chàng hỏi sao củi chất lộn đầu Người ấy trả lời cõi đời khác cõi ma Chàng vừa nhận ra bà cô ruột thịt Bà cô chàng chết sau cái tang cha Cô cháu đã cách xa từ hai thế giới Khi mừng mùa lúa mới chàng nhớ cúng cô Nay gặp cháu cõi âm bà cô lại nói: -Tao mới cúng mày hôm qua Đường đi khó và xa sao nay đã đến. -Ồ như cháu khấn yàng với cô hôm qua Cô lên cõi đời rồi sao nay gặp mặt Cô thương cháu quá nước mắt chảy dài Chàng trình bày tìm Bok Dai xin phép thuật Đem về trừ rắn rết trong nhà Cô dẫn cháu trên đường xa tít tắp Đã mỏi nhừ chân mới gặp Bok Dai Xa cách lâu ngày cha con không vồn vã Đàn ông vốn thế dẫu tánh rất thương Bởi cha còn biết con tìm cái khiên lửa Bảo rằng có thì nó giết Đăm Joong Bảo rằng không thì Đăm Joong giết nó Sao chốn dương gian vô vàn nghiệt ngã Để cõi âm không khỏi đau lòng Hướng phía đầu sông Bok Dai cất tiếng hú Lần lượt những cái khiên cũ mới bay về Cái nào cũng mê nhưng không là khiên phép Cha bảo con không biết dùng khiên lửa sẽ nguy Dyông Dư nài nỉ Bok Dai đành phải dặn -Cõi âm này chỉ có mỗi cái khiên thiêng Yếu tay cầm nghiêng thì khiên bốc lửa Sẽ cháy núi rừng nhà cửa huống chi con người Cầm sao cân bằng và cho lửa bùng đúng lúc Trao con khiên này lại đau xót lòng cha Chào cha và cô rồi Dyông Dư trở lại Đường về không trở ngại như khi đi Nào có vui chi khi cầm cái khiên phép Tới bước đường cùng ai biết cho ai Rẫy đốt sạch rồi dân đang trỉa lúa Nhân vào lúc đó Đăm Joong đi tìm cô Lạ cho đường đi không gặp gì trắc trở Anh ta tin rằng sẽ được cái khiên thiêng Vừa mới gặp cô Đăm Joong đã nói: -Làng cháu dẫu đói vẫn cứ đâm trâu Đế cúng cô trước mùa ăn cốm mới Đường đi dẫu xấu cháu vẫn tới thăm cô Và tiện thể xin cô cái khiên phép thuật Để cháu tiêu diệt làng Dyông Dư Chúng nó cướp núi rừng còn hăm khử cháu Bà cô nổi cáu với cái miệng nói điêu: -Mày bảo đâm trâu cúng tao nhiều lắm Chắc là khi mày cần uống cần ăn Giờ mày tới thăm hay cần cái khiên giết chóc Bốn em mày sẽ chết hay mày chết bởi lửa thiêu. -Tội nghiệp cháu nhiều xin cô đừng giận dỗi Và đừng tin miệng lưỡi thằng khố rách áo ôm. -Cần thiết gì anh em khi người ta giàu có Nếu mày được cái khiên lửa sẽ thiêu cả núi rừng Nhưng cái khiên thiêng Dyông Dư đã lấy Anh mà làm bậy lửa đốt cháy cũng đáng đời Đăm Joong bật cười bỗng quát như xé đất Bà cô ngã vật ra xa Đăm Joong được đà phóng đi mất Chỉ trong chốc lát đã gặp Dyông Dư: -Ớ thằng lưng gù mắt lác Sao mày cướp mất cái khiên Bok Dai. -Ồ cái đó về tay ai do yàng chọn tài chọn đức. -Mày trả lập tức không tao phứt đầu liền Dyông Dư nghiêng khiên bên trái Lửa dậy phừng phừng Chàng nghiêng khiên bên phải Lửa bùng rật rật Phía sau phía trước lửa bốc rần rần Lửa đeo theo quân chúng thiêu đốt Đăm Joong đang nóng mắt cháy mày Còn nghe tiếng Dyông Dư -Anh cả ơi thua chưa -Tao chỉ thua cái khiêl lửa Đăm Joong té ngửa run run Dyông Dư vung gươm dứt thành ba khúc Chàng xin các yàng có hóa xác Đăm Joong: -Xin đừng hóa đỉa, hóa giòi, hóa vắt Bởi nó đối với tôi có ác cũng anh em Một xin hóa nhà rông Cho dân có chỗ hội làng Hai xin hóa nhà sàn Cho dân làng có chỗ ở Ba xin hóa kho lúa Cho dân có chỗ chứa cái ăn Là nó đã đền một phần dân làng mất mát Từ những nhà tranh tỏa xanh khói bếp Chim sẻ ríu rít lót ổ ở đầu hồi Sân rộn tiếng cười của đàn con trẻ Chúng thấy ông cha chuẩn bị lễ đâm trâu Mừng Dyông Dư đà thắng trận Diệt Bok Tung Ngoang với Bok Kiếc giống chúa rừng Diệt Dắt Dai với Plai Koong đang làm chúa đất Khử Đăm Joong là con mọt nhà sàn Tôn Dyông Dư làm chủ làng của họ Chàng nửa mững nửa sợ rừng rộng núi cao Giống ăn thịt người làm sao trừ hết Dân làng ơi ai thích nghe Dyông Dư Xin khất tối mai hơamon tiếp Chuyện về chàng hát mất vài con trăng Dễ quên lửng đêm rừng đang lặn.,. </blockquote>

Tên

Mã xác nhận