"Sa tế gây ung thư" có "date" vô thời hạn
Hỏi chủ hàng về nguồn gốc của loại sa tế này, thì được giới thiệu là loại ớt Tứ Xuyên nổi tiếng, nhập từ Trung Quốc, thường dùng cho lẩu, ướp thực phẩm, hay ăn ngay. Đặc điểm chung của những gói dung dịch này là… không bao giờ hết hạn. Bởi gói sản phẩm nào cũng ghi hạn dùng 12 tháng, nhưng lại không có ngày sản xuất.
Mặc dù mấy ngày qua, báo chí Trung Quốc và Việt Nam đều đã đưa tin về loại gia vị có tên gọi "sa tế Tứ Xuyên" có chứa chất gây ung thư, thường được dùng trong món lẩu, song dường như, cảnh báo này chưa được quan tâm đúng mức. Bằng chứng là, ngày 22/12, chúng tôi có mặt ở một số chợ trên địa bàn Hà Nội, như chợ Đồng Xuân, chợ Hôm, chợ Hàng Bè v.v… vẫn có thể mua được gia vị này khá dễ dàng.
Có lẽ, sự kiểm tra các cơ quan chức năng đã khiến không một hàng nào bày bán công khai món gia vị này. Nhưng nếu người mua hỏi đích danh "ớt Tứ Xuyên", thì sẽ được người bán lôi từ trong gầm bàn, hay một chỗ khuất nào đó ra những túi sa tế Tứ Xuyên với số lượng không hạn chế. Ở chợ Đồng Xuân, một gói sa tế Tứ Xuyên trọng lượng 200gr, có giá 10.000đ, còn ở chợ Hôm, giá một gói ớt Tứ Xuyên loại 180gr, có giá 8.000 đồng. Dù khác chút xíu về trọng lượng, kiểu chữ, nhưng chúng đều có chung đặc điểm là loại dung dịch sền sệt màu nâu thẫm hoặc nâu vàng, đựng trong túi nilon nhỏ và trên bao bì chỉ hoàn toàn bằng tiếng Trung Quốc. Vì thế, đa phần người tiêu dùng không thể biết về xuất xứ, thành phần cũng như cách sử dụng ra sao.
Hỏi chủ hàng về nguồn gốc của loại sa tế này, thì được giới thiệu là loại ớt Tứ Xuyên nổi tiếng, nhập từ Trung Quốc, thường dùng cho lẩu, ướp thực phẩm, hay ăn ngay. Hỏi thêm bà chủ về cách sử dụng thì chủ hàng chậc lưỡi: Đại loại là cứ nêm "vừa miệng" là được. Còn với câu hỏi vì sao các gói sa tế này không có màu đỏ đặc trưng của ớt, mà lại là nâu vàng hoặc nâu thẫm, trong khi bao bì ghi "màu sắc tươi nguyên, vị mặn vừa đủ, có mùi thơm", thì bà chủ cũng chịu, không giải thích được. Chả một dòng tiếng Việt, song các chủ hàng đều khẳng định như đinh đóng cột là "hàng mới sản xuất", dẫu chả có gì làm bằng! Thấy chúng tôi hỏi nhiều, bà chủ hàng ở chợ Đồng Xuân còn càu nhàu về "tội" mua có một gói mà cũng hỏi, trong khi các nhà hàng lẩu vẫn thường mua cả chục kilôgam, mà chả căn vặn gì!
Các gói sa tế Tứ Xuyên được mua tại chợ Hôm và chợ Đồng Xuân ngày 22/12/2010.
Chỉ nhìn vào màu sắc của loại sa tế được ghi trên bao bì là "đặc sản Tứ Xuyên" này, đã có thể thấy được chất lượng của nó. Bởi màu nâu xỉn đó không thể là màu gốc của ớt, cho nên, hoặc là ớt làm sa tế có vấn đề, hoặc là đã bị phụ gia làm cho biến màu. Cũng không ai biết chính xác, loại mỡ xào ớt để làm sa tế là loại mỡ như thế nào, khi là loại mỡ dùng đi dùng lại nhiều lần, đã đủ gây mầm bệnh ung thư.
Phải nhờ người thạo tiếng Trung dịch các dòng chữ trên bao bì các gói sa tế, chúng tôi mới biết thêm được đặc điểm chung của những gói dung dịch này, là… không bao giờ hết hạn. Bởi gói sản phẩm nào cũng ghi hạn dùng 12 tháng, nhưng lại không có ngày sản xuất. Một loại được sản xuất tại thôn Bình Khang, thị trấn Đường Xương, Thành Đô, Tứ Xuyên, còn một loại được sản xuất tại thị trấn Hữu Ái. Trên các gói này đều ghi thành phần là ớt, nước, muối, bột tiểu mạch và một số chất khác, được sản xuất theo "công nghệ truyền thống", nhưng chả ai có thể xác định được giữa bao bì và nội dung bên trong có là một?
Nhìn qua đã thấy, những gói sa tế này đã vi phạm quy định của Nghị định 89/2006 ngày 30/8/2010 về nhãn mác đối với hàng hoá lưu thông tại Việt Nam, hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu: Những nội dung thể hiện trên nhãn hàng hoá phải được ghi bằng tiếng Việt. Trong một số trường hợp cụ thể ngoài tiếng Việt có thể được ghi bằng ngôn ngữ khác. Nội dung ghi bằng ngôn ngữ khác phải tương ứng nội dung tiếng Việt. Kích thước chữ được ghi bằng ngôn ngữ khác không được lớn hơn kích thước chữ của nội dung ghi bằng tiếng Việt. Thế nhưng, nó vẫn được lưu hành một cách tràn lan, cho thấy, công tác hậu kiểm về lưu thông mặt hàng có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người này còn bị buông lỏng.
Với giá bán loại gia vị này rẻ hơn nhiều lần so với việc tự làm lấy sa tế từ ớt bột, hay sa tế sản xuất trong nước, có thể thấy rằng, các nhà hàng kinh doanh lẩu chả dại gì mà không chọn mua loại sa tế Tứ Xuyên, bất chấp việc ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng.
Ông Nguyễn Việt Cường, Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội cho biết: Ngay khi có thông tin trên, Thanh tra Sở đã yêu cầu y tế các quận, huyện kiểm tra, đồng thời chỉ đạo y tế các phường, xã kiểm tra các cửa hàng kinh doanh lẩu và các chợ trên địa bàn, như chợ Đồng Xuân, chợ Hôm, chợ Thành Công v.v… Do những người bán loại sản phẩm này đều có sự đối phó với cơ quan chức năng, nên cũng chỉ mới phát hiện một số vụ nhỏ lẻ và do không rõ nguồn gốc nên số hàng thu được đã bị tiêu hủy.
Còn ThS. Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) - Bộ Y tế, cho biết: Ngay khi có thông tin về sa tế Tứ Xuyên gây ung thư, ngày 20/12, Cục ATVSTP đã có công văn chỉ đạo các Sở Y tế các tỉnh, thành, tiến hành kiểm tra, đồng thời, Cục ATVSTP cũng thành lập các đoàn kiểm tra ở cả 3 miền Bắc- Trung- Nam. Bước đầu, kiểm tra một số cửa hàng kinh doanh lẩu ở Hà Nội, chưa phát hiện có sử dụng phụ gia trên.
Tại một số cơ sở, đoàn thanh tra đã phát hiện những gói gia vị không có tiếng Việt, không công bố tiêu chuẩn, nên đã thu hồi và xử lý theo quy định. Các đoàn thanh tra cũng đã lấy 2 mẫu nước và 5 mẫu bột, gửi đến Viện Kiểm nghiệm Vệ sinh an toàn thực phẩm quốc gia, để xét nghiệm, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành trong thời gian tới.
Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn có thể mua các gói sa tế Tứ Xuyên rất dễ dàng ở các chợ. Vì thế, xin khuyến cáo người tiêu dùng: tuyệt đối không nên sử dụng các thực phẩm không rõ nguồn gốc, nhất là với loại sa tế Tứ Xuyên đã được chính báo chí Trung Quốc cho biết có trộn hóa chất gây ung thư
Theo CAND
Mặc dù mấy ngày qua, báo chí Trung Quốc và Việt Nam đều đã đưa tin về loại gia vị có tên gọi "sa tế Tứ Xuyên" có chứa chất gây ung thư, thường được dùng trong món lẩu, song dường như, cảnh báo này chưa được quan tâm đúng mức. Bằng chứng là, ngày 22/12, chúng tôi có mặt ở một số chợ trên địa bàn Hà Nội, như chợ Đồng Xuân, chợ Hôm, chợ Hàng Bè v.v… vẫn có thể mua được gia vị này khá dễ dàng.
Có lẽ, sự kiểm tra các cơ quan chức năng đã khiến không một hàng nào bày bán công khai món gia vị này. Nhưng nếu người mua hỏi đích danh "ớt Tứ Xuyên", thì sẽ được người bán lôi từ trong gầm bàn, hay một chỗ khuất nào đó ra những túi sa tế Tứ Xuyên với số lượng không hạn chế. Ở chợ Đồng Xuân, một gói sa tế Tứ Xuyên trọng lượng 200gr, có giá 10.000đ, còn ở chợ Hôm, giá một gói ớt Tứ Xuyên loại 180gr, có giá 8.000 đồng. Dù khác chút xíu về trọng lượng, kiểu chữ, nhưng chúng đều có chung đặc điểm là loại dung dịch sền sệt màu nâu thẫm hoặc nâu vàng, đựng trong túi nilon nhỏ và trên bao bì chỉ hoàn toàn bằng tiếng Trung Quốc. Vì thế, đa phần người tiêu dùng không thể biết về xuất xứ, thành phần cũng như cách sử dụng ra sao.
Hỏi chủ hàng về nguồn gốc của loại sa tế này, thì được giới thiệu là loại ớt Tứ Xuyên nổi tiếng, nhập từ Trung Quốc, thường dùng cho lẩu, ướp thực phẩm, hay ăn ngay. Hỏi thêm bà chủ về cách sử dụng thì chủ hàng chậc lưỡi: Đại loại là cứ nêm "vừa miệng" là được. Còn với câu hỏi vì sao các gói sa tế này không có màu đỏ đặc trưng của ớt, mà lại là nâu vàng hoặc nâu thẫm, trong khi bao bì ghi "màu sắc tươi nguyên, vị mặn vừa đủ, có mùi thơm", thì bà chủ cũng chịu, không giải thích được. Chả một dòng tiếng Việt, song các chủ hàng đều khẳng định như đinh đóng cột là "hàng mới sản xuất", dẫu chả có gì làm bằng! Thấy chúng tôi hỏi nhiều, bà chủ hàng ở chợ Đồng Xuân còn càu nhàu về "tội" mua có một gói mà cũng hỏi, trong khi các nhà hàng lẩu vẫn thường mua cả chục kilôgam, mà chả căn vặn gì!
Các gói sa tế Tứ Xuyên được mua tại chợ Hôm và chợ Đồng Xuân ngày 22/12/2010.
Chỉ nhìn vào màu sắc của loại sa tế được ghi trên bao bì là "đặc sản Tứ Xuyên" này, đã có thể thấy được chất lượng của nó. Bởi màu nâu xỉn đó không thể là màu gốc của ớt, cho nên, hoặc là ớt làm sa tế có vấn đề, hoặc là đã bị phụ gia làm cho biến màu. Cũng không ai biết chính xác, loại mỡ xào ớt để làm sa tế là loại mỡ như thế nào, khi là loại mỡ dùng đi dùng lại nhiều lần, đã đủ gây mầm bệnh ung thư.
Phải nhờ người thạo tiếng Trung dịch các dòng chữ trên bao bì các gói sa tế, chúng tôi mới biết thêm được đặc điểm chung của những gói dung dịch này, là… không bao giờ hết hạn. Bởi gói sản phẩm nào cũng ghi hạn dùng 12 tháng, nhưng lại không có ngày sản xuất. Một loại được sản xuất tại thôn Bình Khang, thị trấn Đường Xương, Thành Đô, Tứ Xuyên, còn một loại được sản xuất tại thị trấn Hữu Ái. Trên các gói này đều ghi thành phần là ớt, nước, muối, bột tiểu mạch và một số chất khác, được sản xuất theo "công nghệ truyền thống", nhưng chả ai có thể xác định được giữa bao bì và nội dung bên trong có là một?
Nhìn qua đã thấy, những gói sa tế này đã vi phạm quy định của Nghị định 89/2006 ngày 30/8/2010 về nhãn mác đối với hàng hoá lưu thông tại Việt Nam, hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu: Những nội dung thể hiện trên nhãn hàng hoá phải được ghi bằng tiếng Việt. Trong một số trường hợp cụ thể ngoài tiếng Việt có thể được ghi bằng ngôn ngữ khác. Nội dung ghi bằng ngôn ngữ khác phải tương ứng nội dung tiếng Việt. Kích thước chữ được ghi bằng ngôn ngữ khác không được lớn hơn kích thước chữ của nội dung ghi bằng tiếng Việt. Thế nhưng, nó vẫn được lưu hành một cách tràn lan, cho thấy, công tác hậu kiểm về lưu thông mặt hàng có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người này còn bị buông lỏng.
Với giá bán loại gia vị này rẻ hơn nhiều lần so với việc tự làm lấy sa tế từ ớt bột, hay sa tế sản xuất trong nước, có thể thấy rằng, các nhà hàng kinh doanh lẩu chả dại gì mà không chọn mua loại sa tế Tứ Xuyên, bất chấp việc ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng.
Ông Nguyễn Việt Cường, Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội cho biết: Ngay khi có thông tin trên, Thanh tra Sở đã yêu cầu y tế các quận, huyện kiểm tra, đồng thời chỉ đạo y tế các phường, xã kiểm tra các cửa hàng kinh doanh lẩu và các chợ trên địa bàn, như chợ Đồng Xuân, chợ Hôm, chợ Thành Công v.v… Do những người bán loại sản phẩm này đều có sự đối phó với cơ quan chức năng, nên cũng chỉ mới phát hiện một số vụ nhỏ lẻ và do không rõ nguồn gốc nên số hàng thu được đã bị tiêu hủy.
Còn ThS. Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) - Bộ Y tế, cho biết: Ngay khi có thông tin về sa tế Tứ Xuyên gây ung thư, ngày 20/12, Cục ATVSTP đã có công văn chỉ đạo các Sở Y tế các tỉnh, thành, tiến hành kiểm tra, đồng thời, Cục ATVSTP cũng thành lập các đoàn kiểm tra ở cả 3 miền Bắc- Trung- Nam. Bước đầu, kiểm tra một số cửa hàng kinh doanh lẩu ở Hà Nội, chưa phát hiện có sử dụng phụ gia trên.
Tại một số cơ sở, đoàn thanh tra đã phát hiện những gói gia vị không có tiếng Việt, không công bố tiêu chuẩn, nên đã thu hồi và xử lý theo quy định. Các đoàn thanh tra cũng đã lấy 2 mẫu nước và 5 mẫu bột, gửi đến Viện Kiểm nghiệm Vệ sinh an toàn thực phẩm quốc gia, để xét nghiệm, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành trong thời gian tới.
Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn có thể mua các gói sa tế Tứ Xuyên rất dễ dàng ở các chợ. Vì thế, xin khuyến cáo người tiêu dùng: tuyệt đối không nên sử dụng các thực phẩm không rõ nguồn gốc, nhất là với loại sa tế Tứ Xuyên đã được chính báo chí Trung Quốc cho biết có trộn hóa chất gây ung thư
Theo CAND
Thanh Hằng
