Trang chủ
Bài viết mới
Diễn đàn
Bài mới trên hồ sơ
Hoạt động mới nhất
VIDEO
Mùa Tết
Văn Học Trẻ
Văn Học News
Media
New media
New comments
Search media
Đại Học
Đại cương
Chuyên ngành
Triết học
Kinh tế
KHXH & NV
Công nghệ thông tin
Khoa học kĩ thuật
Luận văn, tiểu luận
Phổ Thông
Lớp 12
Ngữ văn 12
Lớp 11
Ngữ văn 11
Lớp 10
Ngữ văn 10
LỚP 9
Ngữ văn 9
Lớp 8
Ngữ văn 8
Lớp 7
Ngữ văn 7
Lớp 6
Ngữ văn 6
Tiểu học
Thành viên
Thành viên trực tuyến
Bài mới trên hồ sơ
Tìm trong hồ sơ cá nhân
Credits
Transactions
Xu: 0
Đăng nhập
Đăng ký
Có gì mới?
Tìm kiếm
Tìm kiếm
Chỉ tìm trong tiêu đề
Bởi:
Hoạt động mới nhất
Đăng ký
Menu
Đăng nhập
Đăng ký
Install the app
Cài đặt
Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com -
Định hướng Forum
Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN Kết nối:
VNK X
-
VNK groups
| Nhà Tài Trợ:
BhnongFood X
-
Bhnong groups
-
Đặt mua Bánh Bhnong
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Cơ Sở
LỚP 8
Ngữ văn 8
Quê Hương - Tế Hanh
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Trả lời chủ đề
Nội dung
<blockquote data-quote="Thandieu2" data-source="post: 153720" data-attributes="member: 1323"><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>* GỢI Ý PHÂN TÍCH:</u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u></u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Quê hương là nguồn cảm hứng vô tận của nhiều nhà thơ Việt Nam và đặc biệt là Tế Hanh – một tác giả có mặt trong phong trào Thơ mới và sau cách mạng vẫn tiếp tục sáng tác dồi dào. Ông được biết đến qua những bài thơ về quê hương miền Nam yêu thương với tình cảm chân thành và vô cùng sâu lắng. Ta có thể bắt gặp trong thơ ông hơi thở nồng nàn của những người con đất biển, hay một dòng sông đầy nắng trong những buổi trưa gắn với tình yêu quê hương sâu sắc của nhà thơ. Bài thơ “Quê hương” là kỉ niệm sâu đậm thời niên thiếu, là tác phẩm mở đầu cho nguồn cảm hứng về quê hương trong thơ Tế Hanh, bài thơ đã được viết bằng tất cả tấm lòng yêu mến thiên nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu mến những con người lao động cần cù.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Bài thơ được viết theo thể thơ tám chữ phối hợp cả hai kiểu gieo vần liên tiếp và vần ôm đã phần nào thể hiện được nhịp sống hối hả của một làng chài ven biển:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Nước bao vây cách biển nửa ngày sông</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Quê hương trong tâm trí của những người con Việt Nam là mái đình, là giếng nước gốc đa, là canh rau muống chấm cà dầm tương.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Còn quê hương trong tâm tưởng của Tế Hanh là một làng chài nằm trên cù lao giữa sông và biển, một làng chài sóng nước bao vây. một khung cảnh làng quê như đang mở ra trước mắt chúng ta vô cùng sinh động: “Trời trong – gió nhẹ – sớm mai hồng”, không gian như trải ra xa, bầu trời như cao hơn và ánh sáng tràn ngập.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Bầu trời trong trẻo, gió nhẹ, rực rỡ nắng hồng của buổi bình minh đang đến là một báo hiệu cho ngày mới bắt đầu, một ngày mới với bao nhiêu hi vọng, một ngày mới với tinh thần hăng hái, phấn chấn của biết bao nhiêu con người trên những chiếc thuyền ra khơi:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Nếu như ở trên là miêu tả vào cảnh vật thì ở đây là đặc tả vào bức tranh lao động đầy hứng khởi và dạt dào sức sống. Con thuyền được so sánh như con tuấn mã làm cho câu thơ có cảm giác như mạnh mẽ hơn, thể hiện niềm vui và phấn khởi của những người dân chài. Bên cạnh đó, những động từ “hăng”, “phăng”, “vượt” diễn tả đầy ấn tượng khí thế băng tới vô cùng dũng mãnh của con thuyền toát lên một sức sống tràn trề, đầy nhiệt huyết. Vượt lên sóng. Vượt lên gió. Con thuyền căng buồm ra khơi với tư thế vô cùng hiên ngang và hùng tráng:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Từ hình ảnh của thiên nhiên, tác giả đã liên tưởng đến “hồn người”, phải là một tâm hồn nhạy cảm trước cảnh vật, một tấm lòng gắn bó với quê hương làng xómTế Hanh mới có thể viết được như vậy.Cánh buồm trắng vốn là hình ảnh quen thuộc nay trở nên lớn lao và thiên nhiên.Cánh buồm trắng thâu gió vượt biển khơi như hồn người đang hướng tới tương lai tốt đẹp.Có lẽ nhà thơ chợt nhận ra rằng linh hồn của quê hương đang nằm trong cánh buồm. Hình ảnh trong thơ trên vừa thơ mộng vừa hoành tráng, nó vừa vẽ nên chính xác hình thể vừa gợi được linh hồn của sự vật.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Ta có thể nhận ra rằng phép so sánh ở đây không làm cho việc miêu tả cụ thể hơn mà đã gợi ra một vẻ đẹp bay bổng mang ý nghĩa lớn lao. Đó chính là sự tinh tế của nhà thơ. Cũng có thể hiểu thêm qua câu thơ này là bao nhiêu trìu mến thiêng liêng, bao nhiêu hy vọng mưu sinh của người dân chài đã được gửi gắm vào cánh buồm đầy gió. Dấu chấm lửng ở cuối đoạn thơ tạo cho ta ấn tượng của một không gian mở ra đến vô cùng, vô tận, giữa sóng nước mênh mông, hình ảnh con người trên chiếc tàu nhỏ bé không nhû nhoi đơn độc mà ngược lại thể hiện sự chủ động, làm chủ thiên nhiên của chính mình.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Cả đoạn thơ là khung cảnh quê hương và dân chài bơi thuyền ra đánh cá, thể hiện được một nhịp sống hối hả của những con người năng động, là sự phấn khởi, là niềm hi vọng, lạc quan trong ánh mắt từng ngư dân mong đợi một ngày mai làm việc với bao kết quả tốt đẹp:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Khắp dân làng tấp nập đón ghe về</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Những tính từ “ồn ào”, “tấp nập” toát lên không khí đông vui, hối hả đầy sôi động của cánh buồm đón ghe cá trở về. Người đọc như thực sự được sống trong không khí ấy, được nghe lời cảm tạ chân thành đất trời đã sóng yên, biển lặng để người dân chài trở về an toàn và cá đầy ghe, được nhìn thấy “những con cá tươi ngon thân bạc trắng”. Tế Hanh không miêu tả công việc đánh bắt cá như thế nào nhưng ta có thể tưởng tượng được đó là những giờ phút lao động không mệt mỏi để đạt được thành quả như mong đợi.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Sau chuyến ra khơi là hình ảnh con thuyền và con người trở về trong ngơi nghỉ:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Cả thân hình nồng thở vị xa xăm</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Chiếc thuyền im bến mỏi trở về năm</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Có thể nói rằng đây chính là những câu thơ hay nhất, tinh tế nhất của bài thơ. Với lối tả thực, hình ảnh “làn da ngắm rám nắng” hiện lên để lại dấu ấn vô cùng sâu sắc thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” – Thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của biển cả nồng mặn vị muối của đại dương bao la. Cái độc đáo của câu thơ là gợi cả linh hồn và tầm vóc của con người biển cả. Hai câu thơ miêu tả về con thuyền nằm im trên bến đỗ cũng là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Nhà thơ không chỉ thấy con thuyền nằm im trên bến mà còn thấy cả sự mệt mỏi của nó. Cũng như dân chài, con thuyền có vị mặn của nước biển, con thuyền như đang lắng nghe chất muối của đại dương đang thấm trong từng thớ vỏ của nó. Thuyền trở nên có hồn hơn, nó không còn là một vật vô tri vô giác nữa mà đã trở thành người bạn của ngư dân. Không phải người con làng chài thì không thể viết hay như thế, tinh như thế, và cũng chỉ viết được những câu thơ như vậy khi tâm hồn Tế Hanh hoà vào cảnh vật cả hồn mình để lắng nghe. Ở đó là âm thanh của gió rít nhẹ trong ngày mới, là tiếng sóng vỗ triều lên, là tiếng ồn ào của chợ cá và là những âm thanh lắng đọng trong từng thớ gỗ con thuyền.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Có lẽ, chất mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào da thịt nhà thơ, vào tâm hồn nhà thơ để trở thành nỗi niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Nét tinh tế, tài hoa của Tế Hanh là ông “nghe thấy cả những điều không hình sắc, không âm thanh như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương”… Thơ Tế Hanh là thế giới thật gần gũi, thường ta chỉ thấy một cách lờ mờ, cái thế giới tình cảm ta đã âm thầm trao cảnh vật: sự mỏi mệt, say sưa của con thuyền lúc trở về bến…”</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Nói lên tiếng nói từ tận đáy lòng mình là lúc nhà thơ bày tỏ tình cảm của một người con xa quê hướng về quê hương, về đất nước :</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Màu nước xanh, cá bạc, chiếc thuyền vôi</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Nếu không có mấy câu thơ này, có lẽ ta không biết nhà thơ đang xa quê. ta thấy được một khung cảnh vô cùng sống động trước mắt chúng ta, vậy mà nó lại được viết ra từ tâm tưởng một cậu học trò. từ đó ta có thể nhận ra rằng quê hương luôn nằm trong tiềm thức nhà thơ, quê hương luôn hiện hình trong từng suy nghĩ, từng dòng cảm xúc. Nối nhớ quê hương thiết tha bật ra thành những lời nói vô cùng giản dị: “Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”. Quê hương là mùi biển mặn nồng, quê hương là con nước xanh, là màu cá bạc, là cánh buồm vôi.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Màu của quê hương là những màu tươi sáng nhất, gần gũi nhất. Tế Hanh yêu nhất những hương vị đặc trưng quê hương đầy sức quyến rũ và ngọt ngào. Chất thơ của Tế Hanh bình dị như con người ông, bình dị như những người dân quê ông, khoẻ khoắn và sâu lắng. Từ đó toát lên bức tranh thiên nhiên tươi sáng, thơ mộng và hùng tráng từ đời sống lao động hàng ngày của người dân.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Bài thơ đem lại ấn tượng khó phai về một làng chài cách biển nửa ngày sông, lung linh sóng nước , óng ả nắng vàng. Dòng sông, hồn biển ấy đã là nguồn cảm hứng theo mãi Tế Hanh từ thuở “hoa niên” đến những ngày tập kết trên đất Bắc. Vẫn còn đó tấm lòng yêu quê hương sâu sắc, nồng ấm của một người con xa quê:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tôi dang tay ôm nước vào lòng</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Sông mở nước ôm tôi vào dạ</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Kẻ sớm hôm chài lưới ven sông</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nhưng lòng tôi như mưa nguồn gió biển</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Vẫn trở về lưu luyến bến sông</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>(Nhớ con sông quê hương – 1956)</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Với tâm hồn bình dị, Tế Hanh xuất hiện trong phong trào Thơ mới nhưng lại không có những tư tưởng chán đời, thoát li với thực tại, chìm đắm trong cái tôi riêng tư như nhiều nhà thơ thời ấy. Thơ Tế Hanh là hồn thi sĩ đã hoà quyện cùng với hồn nhân dân, hồn dân tộc, hoà vào “cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”.“Quê hương” – hai tiếng thân thương, quê hương – niềm tin và nỗi nhơ,ù trong tâm tưởng người con đấùt Quảng Ngãi thân yêu – Tế Hanh – đó là những gì thiêng liêng nhất, tươi sáng nhất. Bài thơ với âm điệu khoẻ khoắn, hình ảnh sinh động tạo cho người đọc cảm giác hứng khởi, ngôn ngữ giàu sức gợi vẽ lên một khung cảnh quê hương “rất Tế Hanh”.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>* CÂU HỎI TỰ LUẬN</u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 1</u></strong><strong>:</strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Trình bày cảm nhận của em về 8 câu đầu bài thơ “<em>Quê Hương</em>” của Tế Hanh.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 2</u></strong>:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Chép lại và phân tích tác dụng biểu cảm của những câu cảm trong 2 bài thơ: “<em>Quê hương</em>” và “<em>Khi con tu hú</em>”?</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 3</u></strong><u>:</u></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Bài thơ “<em>Quê hương</em><strong>”</strong> của Tế Hanh có những câu thơ viết về hình ảnh con thuyền. Em hãy chép lại những câu thơ có hình ảnh con thuyền và cho biết: Nhà thơ miêu tả con thuyền ở những thời điểm nào? Các biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng để miêu tả hình ảnh con thuyền? Cảm nhận và suy nghĩ của em về những câu thơ ấy?<em>( Hãy trình bày bằng một đoạn văn).</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 4 </u></strong><strong><em>:</em></strong> Trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ sau<strong><em>:</em></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em> “ Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã </em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em> Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em> Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng </em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em> Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…..”</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><em> ( </em></strong><em>Quê Hương </em>– Tế Hanh<strong><em>)</em></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Gợi ý:</u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u></u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">* Giới thiệu xuất xứ đoạn thơ: Tác giả - tác phẩm, vị trí của đoạn thơ.(1 đ)</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">- Hình ảnh con thuyền và cánh buồm được miêu tả với nhiều sáng tạo.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">* So sánh con thuyền với tuấn mã cùng với các từ : “ Hăng”, “ Phẳng”, “ Vượt” đã diễn tả khí thế dũng mãnh của con thuyền đè sóng ra khơi, (2 đ) </span></p><p><span style="font-family: 'arial'">- Con thuyền cũng trẻ trung, cường tráng như những trai làng ra khơi đánh cá phấn khởi tự tin.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">* Hình ảnh “ Cánh buồm” trắng căng phồng, no gió ra khơi được so sánh với mảnh hồn làng” sáng lên với vẻ đẹp lãng mạn với nhiều liên tưởng thú vị.(2đ)</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">* Đó là tình quê, tình yêu làng trong sáng của Tế Hanh.(1đ)</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 5:</u></strong> Viết một đọan văn ngắn phân tích hai câu thơ sau:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"> <em>Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng </em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em> Rướn thân trắng bao la thâu góp gió</em><em>.”</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"> Trong đoạn văn có sử dụng câu cảm, câu nghi vấn.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 6</u></strong>: Trong bài thơ " <em>Quê hương</em>" có câu:</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"> <em>"Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng...."</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"> a, Hãy chép tiếp ba câu thơ tiếp theo câu thơ trên.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"> b, Bằng một đoạn văn qui nap ( 8- 10 câu) nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của những câu thơ trong đoạn thơ vừ chép trên.( đoạn văn có câu cảm thán, câu phủ định). </span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 7</u></strong><strong>:</strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong>Vẻ đẹp của bức tranh làng quê trong bài thơ “quê hương” - tế hanh</strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><em>1. Vẻ đẹp của chính làng quê tác giả.</em></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">- Làng chài Bình Sơn - QN như 1 cù lao nổi giữa sông nước “bao vây” bốn bề, phải đi thuyền nửa ngày mới ra đến biển.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">- Các chữ “nước, biển, sông” -> h/a 1 ngôi làng “vốn làm nghề chài lưới” chỉ gắn với sông nước, biển khơi.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">- “Cách biển nửa ngày sông”: t/g dùng phép đo khoảng cách của người dân chài.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><em> 2. Vẻ đẹp tươi sáng, khỏe khoắn của cuộc sống và con người làng chài.</em></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">- Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá:</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ Buổi bình minh: trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng -> thiên nhiên trong sáng, thơ mộng.</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ Khí thế lao động hăng hái: những chàng trai “phăng mái chèo”, những chiếc thuyền “mạnh mẽ vượt trường giang”.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">-> Chiếc thuyền - con tuấn mã tung vó chinh phục những dặm đường thiên lí là 1 liên tưởng đẹp và khá độc đáo.</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ Cánh buồm - mảnh hồn làng -> so sánh độc đáo -> linh hồn làng chài.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">-> Cánh buồm mang theo bao hi vọng và lo toan của người dân chài trong cuộc mưu sinh trên sông nước.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">=> H/a khỏe khoắn, đầy chất lãng mạn, bay bổng.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">- Cảnh đoàn thuyền trở về bến:</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ Cảnh “Dân làng tấp nập đón ghe về” trong bao nhiêu âm thanh “ồn ào trên bến đỗ” -> tả thực đến từng chi tiết, h/a => Niềm sung sướng của tác giả.</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ “Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe” -> lời cảm tạ chân thành cất lên từ niềm tin hồn nhiên, chất phác của người lao động.</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ “Những con cá tươi ngon thân bạc trắng” -> giàu sức miêu tả và gợi cảm cao. =>Niềm vui giản dị mà lớn lao trước thành quả lao động -> khát vọng về 1 cs ấm no, hạnh phúc.</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ H/a những chàng trai:</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">“Làn da ngăm rám nắng” -> tả thực. => gợi tả linh hồn và </span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">“Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” ->lãng mạn, tinh tế. tầm vóc của những </span></p><p><span style="font-family: 'arial'"> người con biển cả.</span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">+ Những con thuyền cũng mang hồn người và vẻ đẹp người: “im bến mỏi trở về nằm. Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ”.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">-> Nghệ thuật nhân hóa, dùng từ đắt “<em> nghe ".</em> </span></p><p> <span style="font-family: 'arial'">=> Mệt mỏi nhưng đọng lại trong lòng người vẫn là cảm giác bình yên, thư thái nhẹ nhàng. Con thuyền vô tri bỗng trở nên có hồn. Không phải là 1 người con vạn chài thiết tha gắn bó với quê hương thì không thể viết được những câu thơ như thế ! Và cũng chỉ có thể viết được những câu thơ như thế khi nhà thơ biết đặt cả hồn mình vào đối tượng, vào người, vào cảnh để lắng nghe. Có lẽ chất muối mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào làn da thớ thịt, vào tâm hồn của nhà thơ TH để thành niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Cái tinh tế, tài hoa của TH là ở chỗ nghe thấy cả những điều không hình sắc, không thanh âm…</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">-> Tất cả đều mang đậm hương vị của biển khơi, tạo nên 1 vẻ đẹp riêng cho làng chài quê hương.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">=> T/c trong sáng, thiết tha của TH đối với quê hương. </span></p><p><span style="font-family: 'arial'">=> Nét đẹp của cs và con người ở mọi làng chài Việt Nam.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u></u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 8:</u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Phân tích cảnh người dân chài ra khơi đánh cá.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u></u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 9:</u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Nói về thơ TH, Nguyễn Văn Long cho rằng: <em>“Trong thơ TH, cảm xúc chân thực thường được diễn đạt bằng lời thơ giản dị, tự nhiên, giàu h/a. Tiếng nói nhỏ nhẹ, hiền hòa, bình dị nhưng không kém phần thiết tha đã giúp cho thơ TH dễ dàng đến được với người đọc”.</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"> Bằng bài thơ <em>“Quê hương”,</em> hãy chứng minh nhận định trên.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u></u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 10:</u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><em>Quê hương</em></strong> là mảnh hồn trong trẻo của Tế Hanh trước cách mạng.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u></u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 11</u></strong></span></p><p> <span style="font-family: 'arial'"><strong><em>Quê hương</em></strong> là nỗi nhớ thiết tha sâu nặng của Tế Hanh về một làng chài ven biển. ở đó những gì bình dị nhất cũng trở nên thân thương gắn bó.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Gợi ý:</u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Quê hương trong xa cách là nguồn đề tài vô tận, là cả một dòng cảm xúc dạt dào, lấp lánh suốt đời thơ Tế Hanh. Cái làng quê nghèo ở một cù lao trên sông Trà Bồng đã nuôi dưỡng tâm hồn Tế Hanh, đã trở thành nguồn cảm xúc vô tận để ông viết nên những vần thơ tha thiết, lai láng như : “Nhớ con sông quê hương”, “Quê hương”, “Trở lại con sông quê hương”. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất miền Trung - Quãng Ngãi, một vùng đất cằn cỗi, quanh năm chỉ có gió và cát, một vùng quê nghèo. Do hoàn cảnh bắt buộc, ông rời xa quê hương từ thuở thiếu thời. Trong thời gian xa quê ông viết rất nhiều tác phẩm, chủ yếu là về quê hương, bằng tất cả những tình yêu, nỗi nhớ của mình. Một vùng đất đầy thơ mộng và rất đẹp trong thơ Tế Hanh. Trong đó có nói con sông quê mà ông gắn bó :</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Quê hương tôi có con sông xanh biếc</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nước gương trong soi tóc những hàng tre</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Xa quê, xa cả con sông. Có thể nói đó là nỗi đau của ông.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Qua những kỉ niệm, hồi tưởng về con sông trong “nỗi nhớ con sông quê hương”, Tế Hanh đã thể hiện một tình yêu quê hương tha thiết, mãnh liệt, một hình ảnh quê hương thân thiết, ruột rà.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>- Làng tôi ở vốn nghề chài lưới</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nước bao vây cách biển nửa ngày sông</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>- Quê hương tôi có con sông xanh biếc</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nước gương trong soi tóc những hàng tre</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Thế đấy, quê hương trong thơ Tế Hanh hiện lên đẹp và mát dịu như vậy. Còn người dân quê thì mạnh mẽ, tinh tế, sống động :</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Dân chài lưới làn da ngăm dám nắng</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Có thân hình nồng thở vị xa xăm</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Chỉ có ai là con người của sông nước, vạn chài mới có thể tạo được hình ảnh người dân chài giữa đất trời lồng lộng gió với đủ hình khối, màu sắc và hương vị. Chất muối mặn nồng ngấm vào thân hình người dân quê hương cũng như ngấm sâu vào làn da, thớ thịt vào tận tâm hồn thơ Tế Hanh. Bằng giọng thơ giãi bày, phơi trải, ông đã kể về kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp :</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Bạn bè tôi tụm năm tụm bẩy...</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tôi đưa tay ôm nước vào lòng</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Sông mở nước ôm tôi vào dạ</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Cao hơn, trong xa cách, nhưng với sức mạnh của tình quê, không chỉ có hình ảnh đặc trưng của quê hương "Màu nước xanh, cá bạc cánh buồm vôi / Thoảng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi" hiện ra mà nhà thơ còn cảm nhận được cả mùi vị quê :</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Quê hương Tế Hanh là một làng chài nghèo, người dân sống cần cù, khó nhọc, thế nhưng khi nhớ về quê, ông lại chỉ thấy vẻ đẹp tươi sáng. Phải chăng đó là nhờ làng quê ấy có con sông êm đềm, tuơi tắn, lại gần biển tự do, phóng khoáng và nhất là nhờ trái tim tuổi trẻ khoẻ khoắn ? Mặt khác, cùng tình cảm đằm thắm, kỉ niệm sâu lắng, đẹp đẽ, lời kể theo lối giãi bày, thủ thỉ chân thật và khả năng miêu tả những cảm giác bên trong chân thành, mộc mạc, nên ở thơ Tế Hanh, con sông trở thành một hình tượng thẩm mĩ, gợi cảm, đầy chất trữ tình</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Đối với Tế Hanh, quê hương luôn là bông hoa đẹp nhất trong vườn hoa. Ca dao, dân ca dường như cũng đã ngấm sâu vào hồn thơ Tế Hanh. Dù ở phương trời nào lòng ông vẫn nhớ quê hương, nó luôn dạt dào, cháy bỏng trong ông khiến nhà thơ thấy được hình ảnh quê hương liên tục hiện ra. Quê hương chính là sức sống của ông, ở một khía cạnh nào đó, ta lại thấy tình yêu quê hương của Tế Hanh rất đa chiều và phức tạp. Lúc da diết, ngập tràn với “Nhớ con sông quê hương”, nhưng lúc khác lại cho người đọc thấy một hồn thơ trẻ trung phơi phới của “Quê hương”. Nhưng dù ở góc độ, khía cạnh nào thì nó đều ẩn chứa một tình yêu, nỗi khát khao đoàn tụ, bày tỏ khát vọng gặp gỡ cụ thể. Không như thơ Huy Cận, Lưu Trọng Lư đầy chất mộng ảo, không như thơ Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên hun hút sầu thương, thơ Tế Hanh trong sáng, khoẻ mạnh, đắm đuối rất thực. Bởi ông có một vùng quê bằng xương, bằng thịt, mà ông luôn dõi theo bằng đôi mắt rất thực, bằng trái tim có địa chỉ rõ ràng.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Suốt nửa đời người, do thời thế, Tế Hanh phải xa quê, khi trở lại sau mùa hè đại thắng, thống nhất đất nước - 1975, con sông và làng quê đã đổi thay nhiều :</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tôi nhìn sông bên lở bên bồi</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tre thưa thớt ngập tràn lau cỏ</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Trong ánh sáng ngả nghiêng theo chiều gió</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Thuyền máy dọc ngang tỏ trắng lòng sông</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Nhà dân chài giăng những lưới ni lông</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Màu xanh đỏ ngời ngời ánh nước</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Kìa bãi sú nơi sáu năm về trước</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Giặc Mĩ bao vây sát hai mốt trung đội dàn quân</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Cây mù u không còn ngả bóng bên cồn</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Cây xanh trước đình thân chỉ còn một nửa</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tác giả thật sự ngỡ ngàng :</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Tôi đi học bờ sông bỡ ngỡ</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em>Quên cả khúc quanh rẽ lối vào nhà</em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><em></em></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Quê hương đẹp đẽ thơ mộng trong tâm trí tác giả nay trần trụi những vết thương chiến tranh, vết thương do chia cắt đất nước. Tác giả vừa vui vừa đau buồn một nỗi "hồi hương".</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Trở về, gặp lại, tuổi cũng đã cao, quê hương thì đổi thay như thế, nên sau này, dẫu quê nhà vẫn mến yêu, thổn thức trong trái tim nhà thơ, nhưng thơ về quê hương của Tế Hanh thì đã khác. Không còn cái sức hấp dẫn của vẻ đẹp trai tráng. Cho nên, có thể nói, người ta chỉ còn nhớ đến những bài thơ về quê hương, con sông quê của ông mấy mươi năm về trước. Dù sao thế cũng là quá đủ với một đời thơ.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Có thể nói những bài thơ về quê hương trước và hai mươi năm sau Cách mạng Tháng Tám của Tế Hanh đã cất lên một tiếng ca trong trẻo, nồng nàn, thơ mộng về con sông hiền hòa đã “tắm cả đời tôi”, về cái làng vạn chài từng ôm ấp, ru vỗ tuổi thơ ông. Mỗi chúng ta một lần nữa vui mừng khi được giao tiếp với một hồn thơ khoẻ mạnh, trong sáng song lại rất đỗi bình dị mà sâu sắc. Nó không hề làm nặng đầu ta với những bóng dáng siêu hình hay những vô thức u minh, nó chấp cánh mộng mơ, bồi đắp cho mỗi chúng ta tình yêu quê hương thắm thiết, là điểm trở về bình yên của ta trong cuộc đời nhiều bươn trải, cũng là sự thôi thúc ta vươn lên.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u></u></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong><u>Câu 12</u></strong><strong>:</strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'"><strong></strong></span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Phân tích cảnh người ngư dân ra khơi và cảnh người dân chài đón thuyền trở về sau một chuyến ra khơi.</span></p><p><span style="font-family: 'arial'">Hình ảnh người dân chài và cuộc sống làng chài được thể hiện trong hai đoạn có gì nổi bật.</span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Thandieu2, post: 153720, member: 1323"] [FONT=arial][B][U]* GỢI Ý PHÂN TÍCH: [/U][/B] Quê hương là nguồn cảm hứng vô tận của nhiều nhà thơ Việt Nam và đặc biệt là Tế Hanh – một tác giả có mặt trong phong trào Thơ mới và sau cách mạng vẫn tiếp tục sáng tác dồi dào. Ông được biết đến qua những bài thơ về quê hương miền Nam yêu thương với tình cảm chân thành và vô cùng sâu lắng. Ta có thể bắt gặp trong thơ ông hơi thở nồng nàn của những người con đất biển, hay một dòng sông đầy nắng trong những buổi trưa gắn với tình yêu quê hương sâu sắc của nhà thơ. Bài thơ “Quê hương” là kỉ niệm sâu đậm thời niên thiếu, là tác phẩm mở đầu cho nguồn cảm hứng về quê hương trong thơ Tế Hanh, bài thơ đã được viết bằng tất cả tấm lòng yêu mến thiên nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu mến những con người lao động cần cù. Bài thơ được viết theo thể thơ tám chữ phối hợp cả hai kiểu gieo vần liên tiếp và vần ôm đã phần nào thể hiện được nhịp sống hối hả của một làng chài ven biển: Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới Nước bao vây cách biển nửa ngày sông Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. Quê hương trong tâm trí của những người con Việt Nam là mái đình, là giếng nước gốc đa, là canh rau muống chấm cà dầm tương. Còn quê hương trong tâm tưởng của Tế Hanh là một làng chài nằm trên cù lao giữa sông và biển, một làng chài sóng nước bao vây. một khung cảnh làng quê như đang mở ra trước mắt chúng ta vô cùng sinh động: “Trời trong – gió nhẹ – sớm mai hồng”, không gian như trải ra xa, bầu trời như cao hơn và ánh sáng tràn ngập. Bầu trời trong trẻo, gió nhẹ, rực rỡ nắng hồng của buổi bình minh đang đến là một báo hiệu cho ngày mới bắt đầu, một ngày mới với bao nhiêu hi vọng, một ngày mới với tinh thần hăng hái, phấn chấn của biết bao nhiêu con người trên những chiếc thuyền ra khơi: [I]Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã[/I] [I]Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang [/I] Nếu như ở trên là miêu tả vào cảnh vật thì ở đây là đặc tả vào bức tranh lao động đầy hứng khởi và dạt dào sức sống. Con thuyền được so sánh như con tuấn mã làm cho câu thơ có cảm giác như mạnh mẽ hơn, thể hiện niềm vui và phấn khởi của những người dân chài. Bên cạnh đó, những động từ “hăng”, “phăng”, “vượt” diễn tả đầy ấn tượng khí thế băng tới vô cùng dũng mãnh của con thuyền toát lên một sức sống tràn trề, đầy nhiệt huyết. Vượt lên sóng. Vượt lên gió. Con thuyền căng buồm ra khơi với tư thế vô cùng hiên ngang và hùng tráng: [I]Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng[/I] [I]Rướn thân trắng bao la thâu góp gió… [/I] Từ hình ảnh của thiên nhiên, tác giả đã liên tưởng đến “hồn người”, phải là một tâm hồn nhạy cảm trước cảnh vật, một tấm lòng gắn bó với quê hương làng xómTế Hanh mới có thể viết được như vậy.Cánh buồm trắng vốn là hình ảnh quen thuộc nay trở nên lớn lao và thiên nhiên.Cánh buồm trắng thâu gió vượt biển khơi như hồn người đang hướng tới tương lai tốt đẹp.Có lẽ nhà thơ chợt nhận ra rằng linh hồn của quê hương đang nằm trong cánh buồm. Hình ảnh trong thơ trên vừa thơ mộng vừa hoành tráng, nó vừa vẽ nên chính xác hình thể vừa gợi được linh hồn của sự vật. Ta có thể nhận ra rằng phép so sánh ở đây không làm cho việc miêu tả cụ thể hơn mà đã gợi ra một vẻ đẹp bay bổng mang ý nghĩa lớn lao. Đó chính là sự tinh tế của nhà thơ. Cũng có thể hiểu thêm qua câu thơ này là bao nhiêu trìu mến thiêng liêng, bao nhiêu hy vọng mưu sinh của người dân chài đã được gửi gắm vào cánh buồm đầy gió. Dấu chấm lửng ở cuối đoạn thơ tạo cho ta ấn tượng của một không gian mở ra đến vô cùng, vô tận, giữa sóng nước mênh mông, hình ảnh con người trên chiếc tàu nhỏ bé không nhû nhoi đơn độc mà ngược lại thể hiện sự chủ động, làm chủ thiên nhiên của chính mình. Cả đoạn thơ là khung cảnh quê hương và dân chài bơi thuyền ra đánh cá, thể hiện được một nhịp sống hối hả của những con người năng động, là sự phấn khởi, là niềm hi vọng, lạc quan trong ánh mắt từng ngư dân mong đợi một ngày mai làm việc với bao kết quả tốt đẹp: [I]Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ[/I] [I]Khắp dân làng tấp nập đón ghe về[/I] [I]Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe[/I] [I]Những con cá tươi ngon thân bạc trắng. [/I] Những tính từ “ồn ào”, “tấp nập” toát lên không khí đông vui, hối hả đầy sôi động của cánh buồm đón ghe cá trở về. Người đọc như thực sự được sống trong không khí ấy, được nghe lời cảm tạ chân thành đất trời đã sóng yên, biển lặng để người dân chài trở về an toàn và cá đầy ghe, được nhìn thấy “những con cá tươi ngon thân bạc trắng”. Tế Hanh không miêu tả công việc đánh bắt cá như thế nào nhưng ta có thể tưởng tượng được đó là những giờ phút lao động không mệt mỏi để đạt được thành quả như mong đợi. Sau chuyến ra khơi là hình ảnh con thuyền và con người trở về trong ngơi nghỉ: [I]Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng[/I] [I]Cả thân hình nồng thở vị xa xăm[/I] [I]Chiếc thuyền im bến mỏi trở về năm[/I] [I]Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ. [/I] Có thể nói rằng đây chính là những câu thơ hay nhất, tinh tế nhất của bài thơ. Với lối tả thực, hình ảnh “làn da ngắm rám nắng” hiện lên để lại dấu ấn vô cùng sâu sắc thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” – Thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của biển cả nồng mặn vị muối của đại dương bao la. Cái độc đáo của câu thơ là gợi cả linh hồn và tầm vóc của con người biển cả. Hai câu thơ miêu tả về con thuyền nằm im trên bến đỗ cũng là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo. Nhà thơ không chỉ thấy con thuyền nằm im trên bến mà còn thấy cả sự mệt mỏi của nó. Cũng như dân chài, con thuyền có vị mặn của nước biển, con thuyền như đang lắng nghe chất muối của đại dương đang thấm trong từng thớ vỏ của nó. Thuyền trở nên có hồn hơn, nó không còn là một vật vô tri vô giác nữa mà đã trở thành người bạn của ngư dân. Không phải người con làng chài thì không thể viết hay như thế, tinh như thế, và cũng chỉ viết được những câu thơ như vậy khi tâm hồn Tế Hanh hoà vào cảnh vật cả hồn mình để lắng nghe. Ở đó là âm thanh của gió rít nhẹ trong ngày mới, là tiếng sóng vỗ triều lên, là tiếng ồn ào của chợ cá và là những âm thanh lắng đọng trong từng thớ gỗ con thuyền. Có lẽ, chất mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào da thịt nhà thơ, vào tâm hồn nhà thơ để trở thành nỗi niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Nét tinh tế, tài hoa của Tế Hanh là ông “nghe thấy cả những điều không hình sắc, không âm thanh như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương”… Thơ Tế Hanh là thế giới thật gần gũi, thường ta chỉ thấy một cách lờ mờ, cái thế giới tình cảm ta đã âm thầm trao cảnh vật: sự mỏi mệt, say sưa của con thuyền lúc trở về bến…” Nói lên tiếng nói từ tận đáy lòng mình là lúc nhà thơ bày tỏ tình cảm của một người con xa quê hướng về quê hương, về đất nước : [I]Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ[/I] [I]Màu nước xanh, cá bạc, chiếc thuyền vôi[/I] [I]Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi[/I] [I]Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá [/I] Nếu không có mấy câu thơ này, có lẽ ta không biết nhà thơ đang xa quê. ta thấy được một khung cảnh vô cùng sống động trước mắt chúng ta, vậy mà nó lại được viết ra từ tâm tưởng một cậu học trò. từ đó ta có thể nhận ra rằng quê hương luôn nằm trong tiềm thức nhà thơ, quê hương luôn hiện hình trong từng suy nghĩ, từng dòng cảm xúc. Nối nhớ quê hương thiết tha bật ra thành những lời nói vô cùng giản dị: “Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”. Quê hương là mùi biển mặn nồng, quê hương là con nước xanh, là màu cá bạc, là cánh buồm vôi. Màu của quê hương là những màu tươi sáng nhất, gần gũi nhất. Tế Hanh yêu nhất những hương vị đặc trưng quê hương đầy sức quyến rũ và ngọt ngào. Chất thơ của Tế Hanh bình dị như con người ông, bình dị như những người dân quê ông, khoẻ khoắn và sâu lắng. Từ đó toát lên bức tranh thiên nhiên tươi sáng, thơ mộng và hùng tráng từ đời sống lao động hàng ngày của người dân. Bài thơ đem lại ấn tượng khó phai về một làng chài cách biển nửa ngày sông, lung linh sóng nước , óng ả nắng vàng. Dòng sông, hồn biển ấy đã là nguồn cảm hứng theo mãi Tế Hanh từ thuở “hoa niên” đến những ngày tập kết trên đất Bắc. Vẫn còn đó tấm lòng yêu quê hương sâu sắc, nồng ấm của một người con xa quê: [I]Tôi dang tay ôm nước vào lòng[/I] [I]Sông mở nước ôm tôi vào dạ[/I] [I]Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả[/I] [I]Kẻ sớm hôm chài lưới ven sông[/I] [I]Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng[/I] [I]Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến[/I] [I]Nhưng lòng tôi như mưa nguồn gió biển[/I] [I]Vẫn trở về lưu luyến bến sông[/I] [I](Nhớ con sông quê hương – 1956) [/I] Với tâm hồn bình dị, Tế Hanh xuất hiện trong phong trào Thơ mới nhưng lại không có những tư tưởng chán đời, thoát li với thực tại, chìm đắm trong cái tôi riêng tư như nhiều nhà thơ thời ấy. Thơ Tế Hanh là hồn thi sĩ đã hoà quyện cùng với hồn nhân dân, hồn dân tộc, hoà vào “cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”.“Quê hương” – hai tiếng thân thương, quê hương – niềm tin và nỗi nhơ,ù trong tâm tưởng người con đấùt Quảng Ngãi thân yêu – Tế Hanh – đó là những gì thiêng liêng nhất, tươi sáng nhất. Bài thơ với âm điệu khoẻ khoắn, hình ảnh sinh động tạo cho người đọc cảm giác hứng khởi, ngôn ngữ giàu sức gợi vẽ lên một khung cảnh quê hương “rất Tế Hanh”. [B][U]* CÂU HỎI TỰ LUẬN[/U][/B] [B][U]Câu 1[/U][/B][B]:[/B] Trình bày cảm nhận của em về 8 câu đầu bài thơ “[I]Quê Hương[/I]” của Tế Hanh. [B][U]Câu 2[/U][/B]: Chép lại và phân tích tác dụng biểu cảm của những câu cảm trong 2 bài thơ: “[I]Quê hương[/I]” và “[I]Khi con tu hú[/I]”? [B][U]Câu 3[/U][/B][U]:[/U] Bài thơ “[I]Quê hương[/I][B]”[/B] của Tế Hanh có những câu thơ viết về hình ảnh con thuyền. Em hãy chép lại những câu thơ có hình ảnh con thuyền và cho biết: Nhà thơ miêu tả con thuyền ở những thời điểm nào? Các biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng để miêu tả hình ảnh con thuyền? Cảm nhận và suy nghĩ của em về những câu thơ ấy?[I]( Hãy trình bày bằng một đoạn văn). [/I] [B][U]Câu 4 [/U][/B][B][I]:[/I][/B] Trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ sau[B][I]:[/I][/B] [I] “ Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã [/I] [I] Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.[/I] [I] Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng [/I] [I] Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…..”[/I] [B][I] ( [/I][/B][I]Quê Hương [/I]– Tế Hanh[B][I])[/I][/B] [B][U]Gợi ý: [/U][/B] * Giới thiệu xuất xứ đoạn thơ: Tác giả - tác phẩm, vị trí của đoạn thơ.(1 đ) - Hình ảnh con thuyền và cánh buồm được miêu tả với nhiều sáng tạo. * So sánh con thuyền với tuấn mã cùng với các từ : “ Hăng”, “ Phẳng”, “ Vượt” đã diễn tả khí thế dũng mãnh của con thuyền đè sóng ra khơi, (2 đ) - Con thuyền cũng trẻ trung, cường tráng như những trai làng ra khơi đánh cá phấn khởi tự tin. * Hình ảnh “ Cánh buồm” trắng căng phồng, no gió ra khơi được so sánh với mảnh hồn làng” sáng lên với vẻ đẹp lãng mạn với nhiều liên tưởng thú vị.(2đ) * Đó là tình quê, tình yêu làng trong sáng của Tế Hanh.(1đ) [B][U]Câu 5:[/U][/B] Viết một đọan văn ngắn phân tích hai câu thơ sau: [I]Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng [/I] [I] Rướn thân trắng bao la thâu góp gió[/I][I].”[/I] Trong đoạn văn có sử dụng câu cảm, câu nghi vấn. [B][U]Câu 6[/U][/B]: Trong bài thơ " [I]Quê hương[/I]" có câu: [I]"Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng...."[/I] a, Hãy chép tiếp ba câu thơ tiếp theo câu thơ trên. b, Bằng một đoạn văn qui nap ( 8- 10 câu) nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của những câu thơ trong đoạn thơ vừ chép trên.( đoạn văn có câu cảm thán, câu phủ định). [B][U]Câu 7[/U][/B][B]:[/B] [B]Vẻ đẹp của bức tranh làng quê trong bài thơ “quê hương” - tế hanh[/B] [B][I]1. Vẻ đẹp của chính làng quê tác giả.[/I][/B] - Làng chài Bình Sơn - QN như 1 cù lao nổi giữa sông nước “bao vây” bốn bề, phải đi thuyền nửa ngày mới ra đến biển. - Các chữ “nước, biển, sông” -> h/a 1 ngôi làng “vốn làm nghề chài lưới” chỉ gắn với sông nước, biển khơi. - “Cách biển nửa ngày sông”: t/g dùng phép đo khoảng cách của người dân chài. [B][I] 2. Vẻ đẹp tươi sáng, khỏe khoắn của cuộc sống và con người làng chài.[/I][/B] - Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá: + Buổi bình minh: trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng -> thiên nhiên trong sáng, thơ mộng. + Khí thế lao động hăng hái: những chàng trai “phăng mái chèo”, những chiếc thuyền “mạnh mẽ vượt trường giang”. -> Chiếc thuyền - con tuấn mã tung vó chinh phục những dặm đường thiên lí là 1 liên tưởng đẹp và khá độc đáo. + Cánh buồm - mảnh hồn làng -> so sánh độc đáo -> linh hồn làng chài. -> Cánh buồm mang theo bao hi vọng và lo toan của người dân chài trong cuộc mưu sinh trên sông nước. => H/a khỏe khoắn, đầy chất lãng mạn, bay bổng. - Cảnh đoàn thuyền trở về bến: + Cảnh “Dân làng tấp nập đón ghe về” trong bao nhiêu âm thanh “ồn ào trên bến đỗ” -> tả thực đến từng chi tiết, h/a => Niềm sung sướng của tác giả. + “Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe” -> lời cảm tạ chân thành cất lên từ niềm tin hồn nhiên, chất phác của người lao động. + “Những con cá tươi ngon thân bạc trắng” -> giàu sức miêu tả và gợi cảm cao. =>Niềm vui giản dị mà lớn lao trước thành quả lao động -> khát vọng về 1 cs ấm no, hạnh phúc. + H/a những chàng trai: “Làn da ngăm rám nắng” -> tả thực. => gợi tả linh hồn và “Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” ->lãng mạn, tinh tế. tầm vóc của những người con biển cả. + Những con thuyền cũng mang hồn người và vẻ đẹp người: “im bến mỏi trở về nằm. Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ”. -> Nghệ thuật nhân hóa, dùng từ đắt “[I] nghe ".[/I] => Mệt mỏi nhưng đọng lại trong lòng người vẫn là cảm giác bình yên, thư thái nhẹ nhàng. Con thuyền vô tri bỗng trở nên có hồn. Không phải là 1 người con vạn chài thiết tha gắn bó với quê hương thì không thể viết được những câu thơ như thế ! Và cũng chỉ có thể viết được những câu thơ như thế khi nhà thơ biết đặt cả hồn mình vào đối tượng, vào người, vào cảnh để lắng nghe. Có lẽ chất muối mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào làn da thớ thịt, vào tâm hồn của nhà thơ TH để thành niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Cái tinh tế, tài hoa của TH là ở chỗ nghe thấy cả những điều không hình sắc, không thanh âm… -> Tất cả đều mang đậm hương vị của biển khơi, tạo nên 1 vẻ đẹp riêng cho làng chài quê hương. => T/c trong sáng, thiết tha của TH đối với quê hương. => Nét đẹp của cs và con người ở mọi làng chài Việt Nam. [B][U] Câu 8:[/U][/B] Phân tích cảnh người dân chài ra khơi đánh cá. [B][U] Câu 9:[/U][/B] Nói về thơ TH, Nguyễn Văn Long cho rằng: [I]“Trong thơ TH, cảm xúc chân thực thường được diễn đạt bằng lời thơ giản dị, tự nhiên, giàu h/a. Tiếng nói nhỏ nhẹ, hiền hòa, bình dị nhưng không kém phần thiết tha đã giúp cho thơ TH dễ dàng đến được với người đọc”.[/I] Bằng bài thơ [I]“Quê hương”,[/I] hãy chứng minh nhận định trên. [B][U] Câu 10:[/U][/B] [B][I]Quê hương[/I][/B] là mảnh hồn trong trẻo của Tế Hanh trước cách mạng. [B][U] Câu 11[/U][/B] [B][I]Quê hương[/I][/B] là nỗi nhớ thiết tha sâu nặng của Tế Hanh về một làng chài ven biển. ở đó những gì bình dị nhất cũng trở nên thân thương gắn bó. [B][U]Gợi ý:[/U][/B] Quê hương trong xa cách là nguồn đề tài vô tận, là cả một dòng cảm xúc dạt dào, lấp lánh suốt đời thơ Tế Hanh. Cái làng quê nghèo ở một cù lao trên sông Trà Bồng đã nuôi dưỡng tâm hồn Tế Hanh, đã trở thành nguồn cảm xúc vô tận để ông viết nên những vần thơ tha thiết, lai láng như : “Nhớ con sông quê hương”, “Quê hương”, “Trở lại con sông quê hương”. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất miền Trung - Quãng Ngãi, một vùng đất cằn cỗi, quanh năm chỉ có gió và cát, một vùng quê nghèo. Do hoàn cảnh bắt buộc, ông rời xa quê hương từ thuở thiếu thời. Trong thời gian xa quê ông viết rất nhiều tác phẩm, chủ yếu là về quê hương, bằng tất cả những tình yêu, nỗi nhớ của mình. Một vùng đất đầy thơ mộng và rất đẹp trong thơ Tế Hanh. Trong đó có nói con sông quê mà ông gắn bó : [I]Quê hương tôi có con sông xanh biếc[/I] [I]Nước gương trong soi tóc những hàng tre [/I] Xa quê, xa cả con sông. Có thể nói đó là nỗi đau của ông. Qua những kỉ niệm, hồi tưởng về con sông trong “nỗi nhớ con sông quê hương”, Tế Hanh đã thể hiện một tình yêu quê hương tha thiết, mãnh liệt, một hình ảnh quê hương thân thiết, ruột rà. [I]- Làng tôi ở vốn nghề chài lưới[/I] [I]Nước bao vây cách biển nửa ngày sông[/I] [I]- Quê hương tôi có con sông xanh biếc[/I] [I]Nước gương trong soi tóc những hàng tre [/I] Thế đấy, quê hương trong thơ Tế Hanh hiện lên đẹp và mát dịu như vậy. Còn người dân quê thì mạnh mẽ, tinh tế, sống động : [I]Dân chài lưới làn da ngăm dám nắng[/I] [I]Có thân hình nồng thở vị xa xăm[/I] Chỉ có ai là con người của sông nước, vạn chài mới có thể tạo được hình ảnh người dân chài giữa đất trời lồng lộng gió với đủ hình khối, màu sắc và hương vị. Chất muối mặn nồng ngấm vào thân hình người dân quê hương cũng như ngấm sâu vào làn da, thớ thịt vào tận tâm hồn thơ Tế Hanh. Bằng giọng thơ giãi bày, phơi trải, ông đã kể về kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp : [I]Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy[/I] [I]Bạn bè tôi tụm năm tụm bẩy...[/I] [I]Tôi đưa tay ôm nước vào lòng[/I] [I]Sông mở nước ôm tôi vào dạ [/I] Cao hơn, trong xa cách, nhưng với sức mạnh của tình quê, không chỉ có hình ảnh đặc trưng của quê hương "Màu nước xanh, cá bạc cánh buồm vôi / Thoảng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi" hiện ra mà nhà thơ còn cảm nhận được cả mùi vị quê : [I]Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ[/I] [I]Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá [/I] Quê hương Tế Hanh là một làng chài nghèo, người dân sống cần cù, khó nhọc, thế nhưng khi nhớ về quê, ông lại chỉ thấy vẻ đẹp tươi sáng. Phải chăng đó là nhờ làng quê ấy có con sông êm đềm, tuơi tắn, lại gần biển tự do, phóng khoáng và nhất là nhờ trái tim tuổi trẻ khoẻ khoắn ? Mặt khác, cùng tình cảm đằm thắm, kỉ niệm sâu lắng, đẹp đẽ, lời kể theo lối giãi bày, thủ thỉ chân thật và khả năng miêu tả những cảm giác bên trong chân thành, mộc mạc, nên ở thơ Tế Hanh, con sông trở thành một hình tượng thẩm mĩ, gợi cảm, đầy chất trữ tình . Đối với Tế Hanh, quê hương luôn là bông hoa đẹp nhất trong vườn hoa. Ca dao, dân ca dường như cũng đã ngấm sâu vào hồn thơ Tế Hanh. Dù ở phương trời nào lòng ông vẫn nhớ quê hương, nó luôn dạt dào, cháy bỏng trong ông khiến nhà thơ thấy được hình ảnh quê hương liên tục hiện ra. Quê hương chính là sức sống của ông, ở một khía cạnh nào đó, ta lại thấy tình yêu quê hương của Tế Hanh rất đa chiều và phức tạp. Lúc da diết, ngập tràn với “Nhớ con sông quê hương”, nhưng lúc khác lại cho người đọc thấy một hồn thơ trẻ trung phơi phới của “Quê hương”. Nhưng dù ở góc độ, khía cạnh nào thì nó đều ẩn chứa một tình yêu, nỗi khát khao đoàn tụ, bày tỏ khát vọng gặp gỡ cụ thể. Không như thơ Huy Cận, Lưu Trọng Lư đầy chất mộng ảo, không như thơ Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên hun hút sầu thương, thơ Tế Hanh trong sáng, khoẻ mạnh, đắm đuối rất thực. Bởi ông có một vùng quê bằng xương, bằng thịt, mà ông luôn dõi theo bằng đôi mắt rất thực, bằng trái tim có địa chỉ rõ ràng. Suốt nửa đời người, do thời thế, Tế Hanh phải xa quê, khi trở lại sau mùa hè đại thắng, thống nhất đất nước - 1975, con sông và làng quê đã đổi thay nhiều : [I]Tôi nhìn sông bên lở bên bồi[/I] [I]Tre thưa thớt ngập tràn lau cỏ[/I] [I]Trong ánh sáng ngả nghiêng theo chiều gió[/I] [I]Thuyền máy dọc ngang tỏ trắng lòng sông[/I] [I]Nhà dân chài giăng những lưới ni lông[/I] [I]Màu xanh đỏ ngời ngời ánh nước[/I] [I]Kìa bãi sú nơi sáu năm về trước[/I] [I]Giặc Mĩ bao vây sát hai mốt trung đội dàn quân[/I] [I]Cây mù u không còn ngả bóng bên cồn[/I] [I]Cây xanh trước đình thân chỉ còn một nửa[/I] [I]Tác giả thật sự ngỡ ngàng :[/I] [I]Tôi đi học bờ sông bỡ ngỡ[/I] [I]Quên cả khúc quanh rẽ lối vào nhà [/I] Quê hương đẹp đẽ thơ mộng trong tâm trí tác giả nay trần trụi những vết thương chiến tranh, vết thương do chia cắt đất nước. Tác giả vừa vui vừa đau buồn một nỗi "hồi hương". Trở về, gặp lại, tuổi cũng đã cao, quê hương thì đổi thay như thế, nên sau này, dẫu quê nhà vẫn mến yêu, thổn thức trong trái tim nhà thơ, nhưng thơ về quê hương của Tế Hanh thì đã khác. Không còn cái sức hấp dẫn của vẻ đẹp trai tráng. Cho nên, có thể nói, người ta chỉ còn nhớ đến những bài thơ về quê hương, con sông quê của ông mấy mươi năm về trước. Dù sao thế cũng là quá đủ với một đời thơ. Có thể nói những bài thơ về quê hương trước và hai mươi năm sau Cách mạng Tháng Tám của Tế Hanh đã cất lên một tiếng ca trong trẻo, nồng nàn, thơ mộng về con sông hiền hòa đã “tắm cả đời tôi”, về cái làng vạn chài từng ôm ấp, ru vỗ tuổi thơ ông. Mỗi chúng ta một lần nữa vui mừng khi được giao tiếp với một hồn thơ khoẻ mạnh, trong sáng song lại rất đỗi bình dị mà sâu sắc. Nó không hề làm nặng đầu ta với những bóng dáng siêu hình hay những vô thức u minh, nó chấp cánh mộng mơ, bồi đắp cho mỗi chúng ta tình yêu quê hương thắm thiết, là điểm trở về bình yên của ta trong cuộc đời nhiều bươn trải, cũng là sự thôi thúc ta vươn lên. [B][U] Câu 12[/U][/B][B]: [/B] Phân tích cảnh người ngư dân ra khơi và cảnh người dân chài đón thuyền trở về sau một chuyến ra khơi. Hình ảnh người dân chài và cuộc sống làng chài được thể hiện trong hai đoạn có gì nổi bật.[/FONT] [/QUOTE]
Tên
Mã xác nhận
Gửi trả lời
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Cơ Sở
LỚP 8
Ngữ văn 8
Quê Hương - Tế Hanh
Top