Câu 1 : Hãy trình bày việc tổ chức bộ máy nhà nước và tổ chức cai quản đất nước Đại Việt dưới thời Lý, Trần?
- Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long. Năm 1054, vua Lý Thánh Tông đổi tên nước thành Đại Việt.
- Tổ chức bộ máy nhà nước :
+ Vua đứng đầu đất nước, nắm mọi quyền hành cao nhất về chính trị, luật pháp, quân sự, nghi lễ, đối ngoại.
+ Giúp vua có Tể tướng ( Thái úy ), các đại thần, các chức hành khiển, các cơ quan hành chính, pháp lí như sảnh, viện, đài.
- Tổ chức cai quản đất nước :
+ Chia đất nước thành nhiều lộ, dưới lộ là phủ, huyện, châu, hương.
+ Quân đội gồm có Cấm binh bảo vệ nhà vua và kinh thành. Lộ binh ở các địa phương. Quân đội được tuyển chọn theo chế độ “ Ngụ binh ư nông”
+ Luật pháp: Thời Lý có bộ Hình thư. Thời Trần có bộ Hình luật riêng.
+ Tuyển chọn quan lại : Ban đầu ở thời Lý – Trần, quan lại chủ yếu được tuyển chọn từ con em các gia đình quý tộc khoặc con cháu quan lại. Về sau, những người thi cử đỗ đạt cũng được làm quan, nắm giữ một số chức quan trọng.
Câu 2 : Trình bày chính sách đối nội, đối ngoại của nhà nước phong kiến ? Tác dụng của những chính sách đó ?
- Nội dung :
+ Về đối nội :
- Các triều đại phong kiến đều có chính sách đoàn kết dân tộc.
- Ở miền xuôi, các thế lực chống đối, phản loại cũng nhanh chóng được giải quyết một cách êm đẹp. Nhà nước và nhân dân cùng hợp tác chăm lo bảo vệ sản xuất, gia cố đê điều, chống lụt bão.
+ Về đối ngoại
- Đối với các triều đại phương Bắc, các triều đại phong kiến Đại Việt tuy giữ lệ thần phục, nộp phú cống đều đặn, nhưng luôn giữ vững tư thế của một dân tộc độc lập.
- Đối với các nước láng giềng phía nam, đặc biệt là Cham-pa, tuy có lúc căng thăng nhưng nhà nước luôn giữ thái độ vừa mềm dẻo, vừa cứng rắn để giữ vững biên cương.
+ Tạo được sự đoàn kết dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
+ Giảm bớt sự căng thẳng đối với các nước, nhất là phương Bắc.
+ Tạo nên ý thức về sự gần gũi nhân dân, đoàn kết dân tộc để bảo vệ quyền tự chủ, tự cường của dân tộc.
Câu 3 : Nhận xét chung về sự hoàn thiện của nhà nước phong kiến Việt Nam thời Lê?
- Trong khoảng hơn 70 năm ( 1428 – 1503 ), nhà Lê củng cố bộ máy chính quyền, ổn định tình hình xã hội, ban hành chính sách pháp luật, phát huy vai trò tích cực của giai cấp phong kiến ở thời kì đang lên.
- Nhà Lê chia nước thành 13 đạo. Dưới đạo có lộ, trấn, phủ, huyện, xã làm cho tổ chức bộ máy nhà nước được hoàn chỉnh hơn, dễ cai quản hơn.
- Triều đình trung ương gồm các bộ do các chức quan thượng thư đứng đầu và một số cơ quan chuyên trách đã giúp triều đình hoạt động nhịp nhàng, đồng bộ hơn.
- Nhà vua bỏ các chức tể tướng, cấm quan lại lập quân đội riêng nhằm đề cao uy quyền tuyệt đối của nhà vua.
- Việc ban hành Bộ luật Hồng Đức nhằm bảo vệ quyền thống trị của nhà nước phong kiến tập quyền, bảo vệ tôn ti trật tự phong kiến theo tinh thần Nho giáo.
- Đối với nước ngoài, nhà Lê thực hiện chính sách mềm mỏng nhưng kiên quyết trên lập trường toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của đất nước.
