1) Nguyên tắc áp dụng
Khi gặp các bài toán có lượng chất đề cho dưới dạng tổng quát ( dạng tỉ lệ mol, tỉ lệ % theo thể tích, khối lượng , hoặc các lượng chất đề cho đều có chứa chung một tham số: m (g), V(l), x(mol)…) thì các bài toán này sẽ có kết quả không phụ thuộc vào lượng chất đã cho.
Phương pháp : tự chọn một lượng chất cụ thể theo hướng có lợi cho việc tính toán, biến bài toán từ phức tạp trở nên đơn giản. Sau khi đã chọn lượng chất thích hợp thì bài toán trở thành một dạng rất cơ bản, việc giải toán lúc này sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.
2) Lưu ý :
Nếu bài toán khảo sát về % m ( hoặc % V ) của hỗn hợp thì thường chọn hỗn hợp có khối lượng 100 gam ( hoặc 100 lít ).
Khi khảo sát về 1 PƯHH thì chọn hệ số làm số mol chất phản ứng.
BÀI TẬP MINH HỌA
Bài 1:
Hoà tan một lượng oxit của kim loại R vào trong dd H[SUB]2[/SUB]SO[SUB]4[/SUB] 4,9% ( vừa đủ ) thì thu được một dung dịch muối có nồng độ 5,87%. Xác định CTPT của oxit kim loại.
Giải :
Đặt công thức tổng quát của oxit là R[SUB]2[/SUB]O[SUB]x[/SUB] ( x là hoá trị của R )
Giả sử hoà tan 1 mol R[SUB]2[/SUB]O[SUB]x [/SUB]
R[SUB]2[/SUB]O[SUB]x [/SUB] + xH[SUB]2[/SUB]SO[SUB]4 [/SUB] R[SUB]2[/SUB] (SO[SUB]4[/SUB])[SUB]x[/SUB] + xH[SUB]2[/SUB]O
1mol..........................x(mol)..................1mol
(2MR + 16x) g .......98x (g)..................(2MR + 96x)g
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có :
m [SUB]dd sau pư[/SUB] = (2M[SUB]R[/SUB] + 16x) + 100.(98 / 4,9)x = (2M[SUB]R[/SUB] + 2016x ) g
Phương trình nồng độ % của dung dịch muối là
[(2 M[SUB]R[/SUB] + 96x) / (2 M[SUB]R[/SUB] + 2016x) ] . 100% = 5,87
suy ra ta có : M[SUB]R[/SUB] = 12x
Vì x là hoá trị của kim loại trong oxit bazơ nên : 1\nb x \nb 4
Kẻ bảng biện luận ta suy ra kim loại là Mg ; oxit kim loại là : MgO
bài 2
Hỗn hợp chứa Fe,FeO, Fe[SUB]2[/SUB]O[SUB]3[/SUB] . Nếu hoà tan hết a gam hỗn hợp bằng HCl thì lượng H2 thoát ra bằng 1% lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Nếu khử a (g ) hỗn hợp bằng H[SUB]2[/SUB] đun nóng, dư thì thu được một lượng nước bằng 21,15% lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Xác định % mỗi chất trong hỗn hợp đem thí nghiệm.
Khi gặp các bài toán có lượng chất đề cho dưới dạng tổng quát ( dạng tỉ lệ mol, tỉ lệ % theo thể tích, khối lượng , hoặc các lượng chất đề cho đều có chứa chung một tham số: m (g), V(l), x(mol)…) thì các bài toán này sẽ có kết quả không phụ thuộc vào lượng chất đã cho.
Phương pháp : tự chọn một lượng chất cụ thể theo hướng có lợi cho việc tính toán, biến bài toán từ phức tạp trở nên đơn giản. Sau khi đã chọn lượng chất thích hợp thì bài toán trở thành một dạng rất cơ bản, việc giải toán lúc này sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.
2) Lưu ý :
Nếu bài toán khảo sát về % m ( hoặc % V ) của hỗn hợp thì thường chọn hỗn hợp có khối lượng 100 gam ( hoặc 100 lít ).
Khi khảo sát về 1 PƯHH thì chọn hệ số làm số mol chất phản ứng.
BÀI TẬP MINH HỌA
Bài 1:
Hoà tan một lượng oxit của kim loại R vào trong dd H[SUB]2[/SUB]SO[SUB]4[/SUB] 4,9% ( vừa đủ ) thì thu được một dung dịch muối có nồng độ 5,87%. Xác định CTPT của oxit kim loại.
Giải :
Đặt công thức tổng quát của oxit là R[SUB]2[/SUB]O[SUB]x[/SUB] ( x là hoá trị của R )
Giả sử hoà tan 1 mol R[SUB]2[/SUB]O[SUB]x [/SUB]
R[SUB]2[/SUB]O[SUB]x [/SUB] + xH[SUB]2[/SUB]SO[SUB]4 [/SUB] R[SUB]2[/SUB] (SO[SUB]4[/SUB])[SUB]x[/SUB] + xH[SUB]2[/SUB]O
1mol..........................x(mol)..................1mol
(2MR + 16x) g .......98x (g)..................(2MR + 96x)g
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có :
m [SUB]dd sau pư[/SUB] = (2M[SUB]R[/SUB] + 16x) + 100.(98 / 4,9)x = (2M[SUB]R[/SUB] + 2016x ) g
Phương trình nồng độ % của dung dịch muối là
[(2 M[SUB]R[/SUB] + 96x) / (2 M[SUB]R[/SUB] + 2016x) ] . 100% = 5,87
suy ra ta có : M[SUB]R[/SUB] = 12x
Vì x là hoá trị của kim loại trong oxit bazơ nên : 1\nb x \nb 4
Kẻ bảng biện luận ta suy ra kim loại là Mg ; oxit kim loại là : MgO
bài 2
Hỗn hợp chứa Fe,FeO, Fe[SUB]2[/SUB]O[SUB]3[/SUB] . Nếu hoà tan hết a gam hỗn hợp bằng HCl thì lượng H2 thoát ra bằng 1% lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Nếu khử a (g ) hỗn hợp bằng H[SUB]2[/SUB] đun nóng, dư thì thu được một lượng nước bằng 21,15% lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Xác định % mỗi chất trong hỗn hợp đem thí nghiệm.
( ĐS: 28%, 36%, 36% )
