PHONG TRÀO CÁCH MẠNG 1930 - 1931 VỚI ĐỈNH CAO LÀ XÔ VIẾT - NGHỆ TĨNH
1) Nguyên nhân bùng nổ phong trào cách mạng 1930-1931.
- Cuộc khủng hoang kinh tế 1929-1933 làm cho nền kinh tế nước ta tiêu điều, xơ xác đời sống nhân dân lao động hết sức cơ cực nhất là hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.
- Do chính sách khủng bố trắng của thực dân Pháp sau cuộc khởi nghĩa Yên Bái.
- Đảng cộng sản Việt Nam ra đời 3/2/1930 với đường lối cách mạng đúng đắn đã kịp thời lãnh đạo phong trào.
Từ ba nguyên nhân trên dẫn tới bùng nổ của phong trào cách mạng 1930 -1931 ở nước ta. Trong ba nguyên nhân đó thì nguyên nhân Đang ra đời và lãnh đạo là nguyên nhân cơ bản và quyết định nhất
2) Chủ trương của đảng.
a. Nhận định kẻ thù: Đế quốc Pháp và địa chủ phong kiến.
b. Nhiệm vụ: Chống đế quốc giành độc lập dân tộc chống phong kiến giành ruộng đất cho dân cày.
c. Hình thức tập hợp lực lượng: bước đầu thực hiện liên minh công nông.
d. Hình thức đấu tranh: Sử dụng hình thức ñấu tranh chính trị của quần chúng là chủ yếu như mít tinh, biểu tình, bãi công, biểu tình có vũ trang, hoạt động bí mật.
3) Diễn biến của phong trào cách mạng 1930-1931: Chia làm hai thời kì
a. Thời kì từ tháng 2 đến tháng 5/1930. Phong trào diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn quốc.
- 2/1930: 3000 công nhân đồn điền cao su Phú Riềng (Nam Bộ ) bãi công đòi tăng lương giảm giờ làm.
- 4/1930: Công nhân nhà máy sợi Nam Định, nhà máy diêm và nhà máy cưa Bến
Thủy, nhà máy xi măng Hải Phòng bãi công.
-Trong nửa đầu năm 30 cùng với phong trào của công nhân thì phong trào của nông dân cũng diễn ra ở nhiều địa phương thuộc các tỉnh Thái Bình, Hà Nam, Nghệ An, Hà Tĩnh. Điểm mới của phong trào trong thời kì này là xuất hiện nhiều truyền đơn, cờ nỏ búa liềm của Đảng xuất hiện ở nhiều địa phương.
-Dặc biệt trong ngày quốc tế lao động 1/5/1930 lần đầu tiên công nông và quần chúng khắp nơi từ Bắc chí Nam đã biểu dương lực lượng của mình thông qua các cuộc mít tinh, biểu tình. Sau ngày 1/5 phong trào tiếp tục dâng cao.
b. Thời kì từ tháng 5 -> tháng 10/ 1930. Phong trào tiếp tục phát triển trên qui mô ca nước nhưng đỉnh cao là hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.
- Ngày 1/5/1930 (nhân ngày quốc tế lao động). Công nhân nhà máy diêm và nhà máy cưa Bến Thủy(Nghệ An) cùng hàng vạn nông dân các vùng phụ cận thị xã Vinh
biểu tình giương cao cờ đỏ búa liềm đòi tăng lương giảm giờ làm.
- Ngày 1/8/1930 (nhân ngày quốc tế chống chiến tranh) Phong trào phát triển lên một bước mới: Công nhân khu công nghiệp Vinh - Bến Thủy tổng bãi công, báo hiệu thời kì đấu tranh quyết liệt đã đến…
- Đỉnh cao của phong trào cách mạng là cuộc biểu tình ngày 12/9/1930 của 2 vạn nông dân ở Hưng Nguyên (Nghệ An) biểu tình. Thực dân Pháp đàn áp làm 217 người chết; 126 ngiời bị thương làm cho nhân dân vô cùng căm phẩn.
Trong suốt tháng 9 và tháng 10 nông dân ở các huyện Thanh Chương, Diễn Châu (Nghệ An),Hương Sơn (Hà Tĩnh) đã khởi nghĩa vũ trang, công nhân khu công nghiệp Vinh - Bến Thủy tiếp tục bãi công lần thứ hai làm cho phong trào trở nên hết sức quyết liệt.
Trước khí thế đấu tranh của quần chúng, chính quyền địch ở nhiều địa phương bị tan rã. Ở đó các ban chấp hành nông hội đã đứng ra quản lý mọi mặt đời sống chính trị, xã hội theo kiểu các xô viết. Lần đầu tiên nhân dân ta thực sự nắm chính quyền ở địa phương.
4) Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm
a. Ý nghĩa lịch sử:
- Phong trào cách mạng 1930-1931 mà đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh là một sự
kiện lịch sử trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đã giáng một đòn quyết liệt đầu tiên vào bè lũ đế quốc và phong kiến tay sai.
- Qua thực tiển phong trào cho thấy dưới sự lãnh đạo của Đang thì giai cấp công
nhân, nông dân đoàn kết với các tầng lớp nhân dân khác có khả năng lật đổ nền thống trị của đế quốc và phong kiến tay sai.
-Dó là cuộc tổng diễn tập đầu tiên của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, chuẩn bị cho sự thắng lợi của cách mạng tháng Tám sau này.
b. Bài học kinh nghiệm. Phong trào để lại nhiều bài học kinh nghiệm:
- Bài học về vai trò lãnh đạo của Đảng.
- Bài học về xây dựng khối liên minh công nông.
- Bài học về sử dụng bạo lực cách mang của quần chúng để giành chính quyền.
- Bài học về xây dựng chính quyền của dân, do dân, vì dân.
Chính vì những lẽ trên, phong trào cách mạng 1930-1931 mà đỉnh cao là Xô- Viết Nghệ-Tĩnh là cuộc diễn tập đầu tiên chuẩn bị cho cách mạng tháng tám 1945.
Tham khảo
Xô Viết Nghệ Tỉnh là hình thức sơ khai của chính quyền công nông ở nước ta.Chính quyền của dân do dân vì dân
1) Xô Viết Nghệ Tỉnh là Chính quyền của dân do dân vì dân: Vì Xô Viết Nghệ
Tĩnh đã đem lại nhiềi lợi ích căn bản cho nhân dân.
a. Về kinh tế: Chia lại ruộng đất cho nông dân, giảm tô, xóa nợ, bỏ các thứ thuế vô lý, tổ chức san xuất.
b. Chính trị: Chính quyền do nhân dân quản lý, thực hiện các quyền tự do dân chủ tự do hội họp, tự do tham gia các hoạt động đoàn thể…
c. Xã hoi: Phát động phong trào đời sống văn hóa mới, bài trừ mê tín dị đoan, xóa bỏ các tục lệ lạc hậu, dạy chử quốc ngữ….
d. Quân sự: Mỗi làng đều có đội tự vệ vũ trang
2) Xô Viết Nghệ Tỉnh là hình thức nhà nước sơ khai. Vì Xô Viết Nghệ Tĩnh chưa lập được bộ máy chính quyền hoàn chỉnh, chưa giải quyết triệt để vấn đề ruộng đất.
Nhận xét: Tuy chỉ tồn tại trong thời gian ngắn (đến giữa năm 1931) nhưng chính quyền Xô Viết Nghệ Tĩnh đã tỏ rõ bản chất cách mạng và tính ưu việt của mình. Dó là chính quyền công nông đầu tiên ở nước ta. Chính quyền của dân, do dân, vì dân.
Sưu tầm
