PHAN PHU TIÊN – NHÀ SỬ HỌC, NHÀ THƠ, NHÀ GIÁO
Phanh Phu Tiên người làng Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội, đỗ Thái học sinh khoa thi cuối cùng của nhà Trần, ông được bổ nhiệm làm việc ở Quốc Sử quán và Quốc Tử Giám. Khi nhà Hồ chiếm ngôi nhà Trần và nhà Minh xâm lược nước ta, ông phải ẩn náu. Đến khi nhà Lê mở khoa thi Minh Kinh năm 1492 để kén chọn nhân tài, ông lại ra ứng thí và được bổ nhiệm làm việc ở Quốc Sử quán và dạy học ở Quốc Tử Giám. Nối tiếp công việc của ông Lê Văn Hưu thời Trần, ông đã biên soạn bộ Đại Việt Sử ký, từ đời Trần Thái Tông cho đến khi quân nhà Minh bị đánh đuổi về nước. Thái độ khen chê của Phan Phu Tiên thật rành mạch rứt khoát. Ông dám lên án những hành động bất chính của một số vua quan đời Trần, như việc Trần Thái Tông cướp vợ của Trần Liễu hoặc Trần Dụ Tông ham mê cờ bạc..v..v
Vốn giàu lòng yêu nước, lại được vua Lê Thánh Tông biết dùng người tài, Phan Phu Tiên làm việc hết lòng vì nhân dân. Dưới triều Lê Thánh Tông, niên hiệu Hồng Đức, ông được phong là nhà sử học, nhà thơ, nhà giáo và nhà y học. Ông là người đầu tiên bỏ nhiều công sức sưu tầm thơ văn cổ của nước ta nhằm gìn giữ tinh hoa văn hóa dân tộc và truyền đạt lại cho đời sau. Tha thiết với việc học của con em, ông kêu gọi và khuyên bảo mọi người phải học. Ông đã làm bài thơ nói lên lợi ích của việc học.
Trẻ mà không học khó làm nên
Tự then già nua trót kém hèn
Ôn cũ sau này mong biết mới
Vào nà ắt phải bước qua hiên.
Phan Phu Tiên còn là nhà y học nổi tiếng, ông chỉ muốn cho người đời không ai mắc bệnh. Ông đã dày công nghiên cứu cây cỏ trong nước để chữa bệnh cho nhân dân và soạn ra cuốn “ Bản thảo thực vật toát yếu”. Ông đưa ra quan điểm y học rất sáng suốt đó là phòng bệnh hơn chưa bệnh.
Theo NXBLĐ.
