Bút Nghiên
ButNghien.com
- Xu
- 552
Ôn tập: Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai (1945-1949)
Câu 1: Hoàn cảnh triệu tập, nội dung Hội nghị Ianta?Em có nhận xét gì về nội dung Hội nghị Ianta?
a.Hoàn cảnh triệu tập.
Đầu 1945, Chiến tranh thế giới hai sắp kết thúc, nhiều vấn đề cấp thiết đặt ra trước các nước Đồng minh đòi hỏi phải giải quyết, đó là:
1.Việc nhanh chóng đánh bại các nước phát xít.
2.Tổ chức lại trật tự thế giới sau chiến tranh.
3.Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.
Trong bối cảnh đó, một hội nghị quốc tế đã được triệu tập tại Ianta(Liên Xô) từ ngày 4 đến 11-2-1945 với sự tham dự của nguyên thủ ba cường quốc là Xtalin(Liên Xô), Rudơven(Mỹ) và Sớcsin(Anh).
b.Nội dung hội nghị:
Hội nghị đã đưa ra những quyết định quan trọng:
-Thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức-Nhật, trong thời gian từ 2 đến 3 tháng sau khi đánh bại nước Đức phát xít, Liên Xô tham gia chiến tranh chống Nhật ở châu Á.
-Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình, an ninh thế giới.
-Thỏa thuận về việc đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở Châu Âu, Châu Á.
c.Nhận xét:
Ba cường quốc Liên Xô, Mỹ, Anh tham gia cuộc chiến tranh chống phát xít đều nhằm thực hiện những mục tiêu gắn với lợi ích của giai cấp cầm quyền và những lợi ích dân tộc của mỗi nước. Cũng vì thế Hội nghị Ianta trở thành Hội nghị thực hiện những mục tiêu chiến tranh của mỗi nước thành viên, hay nói cách khác, Hội nghị để tranh giành, phân chia thành quả cuộc chiến tranh chống phát xít tương ứng với so sánh lực lượng, vị trí, đóng góp của mỗi nước trong cuộc chiến tranh. Do vậy, hội nghị đã diễn ra rất gay go, quyết liệt.
Những quyết định của Hội nghị Ianta đã tạo ra một khuôn khổ để phân chia lại phạm vi ảnh hưởng và thiết lập một trật tự thế giới mới sau chiến tranh.Việc phân chia phạm vi ảnh hưởng và thiết lập trật tự thế giới mới đó chủ yếu được thực hiện và định đoạt bởi hai siêu cường đại diện cho hai chế độ chính trị đối lập nhau là Liên Xô(XHCN) và Mỹ(TBCN). Do đó, người ta thường gọi trật tự thế giới được thiết lập sau chiến tranh thế giới thứ hai trên cơ sở những thỏa thuận của Hội nghị Ianta là "Trật tự hai hai cựcIanta"
Câu 2: Nêu những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta và hệ quả của những quyết định đó?
a.Hoàn cảnh lịch sử của Hội nghị Ianta:
Đầu 1945, Chiến tranh thế giới hai sắp kết thúc, nhiều vấn đề cấp thiết đặt ra trước các nước Đồng minh đòi hỏi phải giải quyết, đó là:
1.Việc nhanh chóng đánh bại các nước phát xít.
2.Tổ chức lại trật tự thế giới sau chiến tranh.
3.Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.
Trong bối cảnh đó, một hội nghị quốc tế đã được triệu tập tại Ianta(Liên Xô) từ ngày 4 đến 11-2-1945 với sự tham dự của nguyên thủ ba cường quốc là Xtalin(Liên Xô), Rudơven(Mỹ) và Sớcsin(Anh).
b,Những quyết định của Hội nghị Ianta:
-Thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức-Nhật, trong thời gian từ 2 đến 3 tháng sau khi đánh bại nước Đức phát xít, Liên Xô tham gia chiến tranh chống Nhật ở châu Á.
-Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình, an ninh thế giới.
-Thỏa thuận về việc đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở Châu Âu, Châu Á.
+Ở Châu Âu: Quân đội Liên chiếm đóng Đông Đức, Đông Béclin và các nước Đông Âu; Quân đội Anh, Pháp, Mỹ chiếm đóngTây Đức, các nước Tây Âu; Hai nước Áo và Phần Lan trở thành những nước trung lập.
+Châu Á: Giữ nguyên trạng Mông Cổ; Trả lại cho Liên Xô miền Nam đảo Xakhalin, Liên Xô chiếm 4 đảo thuộc quần đảo Curin; Quân đội Mỹ chiếm đóng Nhật Bản; Ở bán đảo Triều Tiên, hồng quân Liên Xô chiếm đóng miền Bắc và quân đội Mỹ chiếm đóng miền Nam; Trung Quốc cần trở thành một quốc gia thống nhất và dân chủ; Các vùng còn lại của Châu Á vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.
c, Hệ quả.
Những quyết định của Hội nghị Ianta đã tạo ra một khuôn khổ để phân chia lại phạm vi ảnh hưởng và thiết lập một trật tự thế giới mới sau chiến tranh.Việc phân chia phạm vi ảnh hưởng và thiết lập trật tự thế giới mới đó chủ yếu được thực hiện và định đoạt bởi hai siêu cường đại diện cho hai chế độ chính trị đối lập nhau là Liên Xô(XHCN) và Mỹ(TBCN). Do đó, người ta thường gọi trật tự thế giới được thiết lập sau chiến tranh thế giới thứ hai trên cơ sở những thỏa thuận của Hội nghị Ianta là "Trật tự hai hai cựcIanta"
Câu 3: Hoàn cảnh, mục đích, nguyên tắc hoạt động và các cơ quan chính của tổ chức Liên hợp quốc?
Em hãy đưa ra đánh giá của mình về vai trò của tổ chức Liên hợp quốc trong hơn nửa thế kỷ qua? Liên hợp quốc đã có sự giúp đỡ như thế nào đối với Việt Nam?
a, Hoàn cảnh:
Sau Hội nghị Ianta không lâu, từ ngày 25/4 đến 26/6/1945, một Hội nghị quốc tế lớn đã được triệu tập tại San Phranxixcô (Mỹ) với sự tham gia của đại biểu 50 nước để thông qua bản Hiến chương và tuyên bố thành lập tổ chức Liên hợp quốc. Ngày 24/10/1945, với sự phê chuẩn của Quốc hội các nước thành viên, bản Hiến chương chính thức có hiệu lực.Vì lý do đó, sau này Đại hội đồng Liên hợp quốc quyết định lấy ngày 24/10 hàng năm làm ngày Liên hợp quốc.
b,Mục đích:
Hiến chương nêu rõ mục đích của tổ chức này là duy trì hòa bình và an ninh thế giới, phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.
c,Nguyên tắc:
Để thực hiện các mục đích đó, Liên hợp quốc hoạt động theo những nguyên tắc sau:
-Bình dẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.
-Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.
-Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kỳ nước nào.
-Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.
-Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa năm nước lớn (Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp và Trung Quốc).
Trong số các nguyên tắc đó, nguyên tắc thứ năm(chung sống hòa bình và đảm bảo sự nhất trí giữa 5 nước lớn) là một nguyên tắc cơ bản và quan trọng đảm bảo cho Liên hợp quốc thực hiện chức năng duy trì thế giới trong trật tự hai cực Ianta, đồng thời nó trở thành một nguyên tắc thực tiễn lớn đảm bảo cho chung sống hòa bình, vừa đấu tranh vừa hợp tác giữa các nước trên thế giới. Nguyên tắc nhất trí ấy còn ngăn chặn không cho một cường quốc nào khống chế được Liên hợp quốc vào mục đích bá quyền nước lớn. Tuy có lúc bị tê liệt, nhưng trong hơn 50 năm qua, Liên hợp quốc không rơi vào tình trạng khống chế của một nước lớn.
d.Các cơ quan chính:
Hiến chương quy định bộ máy tổ chức của Liên hợp quốc gồm sáu cơ quan chính là Đại hội đồng, Hội đồng bảo an, Hội đồng kinh tế và xã hội, Hội đồng quản thác, Tòa án quốc tế và Ban thư ký.
-Đại hội đồng: Hội nghị của tất cả các nước thành viên, họp mỗi năm một lần để thảo luận những vấn đề có liên quan thuộc phạm vi Hiến chương đã quy định. Trong hội nghị, những quyết định những vấn đề quan trọng phải được thông qua với 2/3 số phiếu, vấn đề ít quan trọng hơn thì thông qua với đa số phiếu.
-Hội đồng bảo an: Cơ quan chính trị quan trọng nhất và hoạt động thường xuyên,mọi quyết định của Hội đồng bảo an được thông qua với sự nhất trí của 5 ủy viên thường trực. Hội đồng bảo an không phục tùng Đại hội đồng.
-Ban thư ký: Cơ quan hành chính-tổ chứccủa Liên hợp quốc, đứng đầu là Tổng thư ký.
Ngoài ra, Liên hợp quốc còn có nhiều tổ chức chuyên môn khác giúp việc.
e, Vai trò:
Xét theo tôn chỉ, mục đích và nguyên tắc hành động, Liên hợp quốc là một tổ chức quốc tế có vị trí và vai trò quan trọng trong sinh hoạt quốc tế hiện nay.
-Liên hợp quốc đã trở thành một diễn đàn quốc tế vừa hợp tác, vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh tế giới.
-Thúc đẩy việc giải quyết các vụ tranh chấp, xung đột khu vực.
-Thúc đẩy các mối quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế.
-Giúp đỡ các dân tộc về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, nhân đạo...
Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ của các tổ chức Liên hợp quốc như: UNESCO, FAO, IMF, WHO...
Đến năm 2006, Liên hợp quốc có 192 quốc gia thành viên. Từ tháng 9/1977, Việt Nam là thành viên thứ 149 của Liên hợp quốc. Ngày 16/10/2007, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã bầu Việt Nam làm ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an, nhiệm kỳ 2008-2009.
Câu 4: Trình bày sự hình thành hai hệ thống đối lập : Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa trên thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai?
Ngay sau chiến tranh, thế giới đã diễn ra nhiều sự kiện quan trọng với xu hướng hình thành hai phe-Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa đối lập nhau gay gắt.
-Theo thỏa thuận của Hội nghị Pốtxđam, quân đội 4 nước: Liên Xô Mỹ, Anh, Pháp phân chia khu vực tạm chiếm đóng nước Đức nhằm tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít, làm cho Đức trở thành một nước hòa bình, dân chủ và thống nhất.
Ở Tây Đức: với âm mưu chia cắt lâu dài nước Đức, Mỹ-Anh-Pháp đã hợp nhất các khu vực chiếm đóng của mình, lập ra nhà nước Cộng hòa Liên bang Đức(9/1949) theo chế độ Tư bản chủ nghĩa.
Ở Đông Đức: 10/1949, được sự giúp đỡ của Liên Xô, nhà nước Cộng hòa dân chủ Đức được thành lập theo con đường Xã hội chủ nghĩa.
-Trong những năm 1945-1949, các nước Đông Âu lần lượt hoàn thành cuộc cách mạng Dân chủ nhân dân và bước vào thời kỳ xây dựng Chủ nghĩa xã hội.
Liên Xô và các nước dân chủ nhân dân Đông Âu hợp tác ngày càng chặt chẽ về chính trị, kinh tế, quân sự....Năm 1949, Hội đồng tương trợ kinh tế(SEV) thành lập.
Như vậy, Chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước và trở thành hệ thống thế giới.
-Sau chiến tranh, Mỹ đề ra kế hoạch "Phục hưng Châu Âu" nhằm viện trợ các nước Tây Âu, khôi phục kinh tế tăng cường ảnh hưởng và sự khống chế của Mỹ đối với các nước này.
Với các sự kiện cơ bản như trên, ta thấy sau chiến tranh thế giới thứ hai trên thế giới đã hình thành hai khối nước đối lập nhau về chính trị và kinh tế, đó là khối Tây Âu Tư bản chủ nghĩa(do Mỹ cầm đầu) và khối Đông Âu XHCN(đứng đầu là Liên Xô).Đây cũng là biểu hiện cơ bản của trật tự thế giới được thiết lập sau chiến tranh: trật tự hai cực Ianta.
(Sưu tầm)
