Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="thekiet" data-source="post: 116189" data-attributes="member: 235136"> Những " kỳ thị " của nhà Nguyễn đối với sĩ phu miền Bắc. Một  điều hiếm khi thấy các sử gia nêu lên là sự "kỳ thị" của triều Nguyễn  đối với đám sĩ tử ngoài Bắc : từ cách lựa chọn học sinh, đến cách tổ  chức các khoa thi, chấm thi, bổ quan chức v.v...rất nhiều đạo dụ cho  thấy sự bất công của nhà Nguyễn. Sau đây là một số những sắc chỉ chép  trong Đại Nam Thực Lục Chính Biên : 1855 Định ngạch Học sinh cho các tỉnh biên giới : Cao Bằng, Lạng Sơn v.v...khảo hạch và cấp lương cho ăn học như các Học sinh từ Quảng Bình vào Nam (tức là miền Nam được hưởng đặc ân trước).1834 thi Hội. Lệ trước các Cử nhân, Giám sinh ở Kinh, ở  các Trực (Quảng Bình, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Quảng Nam) và ở Tả kỳ (Bình  Định, Phú Yên, Bình Thuận, Khánh Hoà) trở về Nam, Hữu kỳ (Hà Tĩnh, Nghệ  An, Thanh Hoá) trở ra Bắc đều hội lại để cùng thi...nhưng số người đỗ  chưa được quân bình. Những kẻ sĩ từ Kinh, Trực trở vào Nam thi chung với  các kẻ sĩ từ Hữu kỳ ra Bắc nên khi điểm duyệt không khỏi có sự sút kém  về phân số (điểm). Từ nay ba kỳ thi Hội, mỗi kỳ chia làm hai lượt, mỗi  lượt để riêng ngày : Cử nhân, Giám sinh ở Thừa Thiên cùng các Trực và Tả  kỳ trở vào Nam cùng thi một lượt. Đầu bài thi sẽ ra riêng và khi chấm  sẽ tuỳ theo bài văn mà điểm duyệt. Vua dụ : Nếu mỗi kỳ thi chia làm hai lượt cũng chưa được tiện, vậy chuẩn cho trường thi chia làm hai vi : Vi Giáp : sĩ tử ở Kinh, Trực và Tả kỳ trở vào Nam. Vi Ất : sĩ tử ở Hữu kỳ trở ra Bắc. Thi  cùng một ngày. Thu quyển xong, Đề điệu (quan trường phụ trách việc Giám  sát) chua luôn hai chữ "Vi Giáp" hay "Vi Ất" vào phía dưới mấy chữ "kỳ  thi thứ mấy"...Vi nào nên lấy bao nhiêu Trúng cách (đỗ thi Hội), bao  nhiêu Phó bảng, sẽ hạ chỉ đặc cách quyết định cho được thăng bằng, thích  đáng (?). (ĐNTLCB XVI, 50-5). - 1907  Lệ cũ Cống sĩ từ Quảng Bình trở về Nam vào Vi Giáp, từ Hà Tĩnh trở ra  Bắc vào Vi Ất, nay Cao Xuân Dục xin cho thi lẫn lộn. 4) Chấm thi : - 1825  học trò Thừa Thiên, Quảng Nam không một ai đỗ. Vua sai Lục bộ duyệt lại  quyển văn lấy thêm Cao Hữu Dực ở Thừa Thiên và Trương Tăng Diễn ở Quảng  Nam làm Hương cống (Cử nhân). (ĐNTLCB VII, 180). 1826  thi Hội, ứng thí trên 200 người, quan trường lấy đỗ 9. Vua bảo thị thần  Lương Tiến Trường và Nguyễn Kim Xán :"Nay thiên hạ một nhà, Nam, Bắc đều  là tôi con của trẫm. Nam hiền thì dùng Nam. Bắc hiền thì dùng Bắc;  không phải có thiên tư. Vả lại học trò Nam, Bắc đều là người ở trong  giáo dục, học lực tưởng không hơn kém nhau, thế mà nay 9 người đỗ đều là  người Bắc là sao thế ? Nên lựa lấy một, hai người từ Thừa Thiên vào Nam  để cổ lệ sĩ phong mới phải". Thế là quan trường lấy thêm Phan Thanh  Giản cho đủ số 10 người (ĐNTLCB VIII, 28-9). -1874  Sắc rằng :"Đặt khoa thi chọn lấy học trò để giúp nhà nước, hạng Tú tài  để đấy không dùng là vô ích, trừ người nào bổ quan thì không kể. Từ nay  thi Hương đình bãi lấy Tú tài, bắt đầu từ hai trường Hà Nội, Nam Định".  Bộ Lễ can :"Xưa nay quan viên phạm tội nặng mới tướt bỏ tên trong sổ  xuất thân là Tiến sĩ, Cử nhân hay Tú tài. Nay cả nước nguyên lấy đổ 4,  5000 Tú tài, nhất khái bỏ hết tên ở sổ, sinh dị nghị. Xin gia ơn cho  đình miễn. Vả thi Hương năm nay ở các trường Hà Nội, Nam Định là làm bù  cho khoa Quý Dậu. Khoa thi Hương các trường Thừa Thiên, Nghệ An, Bình  Định, Thanh Hoá năm ngoái đều lấy Tú tài, nay nếu bãi bỏ sẽ không công  bằng". (ĐNTLCB XXXIII, 108-9). -1874  Gần đến kỳ thi hai trường Hà Nội, Nam Định vua lại dụ :"Mỗi trường không  được lấy quá 50 Tú tài". Chủ khảo trường Nam Định Lê Đức Quang tâu  :"Thi Hương năm nay ở hai trường là bù khoa Quý Dậu. Năm ngoái 4 trường  Thừa Thiên, Nghệ An, Bình Định, Thanh Hoá vẫn lấy số Tú tài như cũ, nay  hai trường Hà Nội, Nam Định xin chuẩn cho lấy trên dưới 100 người". Vua  y. ĐNTLCB XXXIII, 125). Khoa  1840 khi thấy văn bài miền Nam sút kém, vua bảo :"Văn phong ở Nam Kỳ mới  mở, quyển văn thi đỗ so với các trường khác không khỏi có chỗ hơi  kém...Đời xưa có người ít văn học mà công nghiệp rõ rệt, cứ gì phải Khoa  mục đâu ?" (ĐNTLCB XXII, 170-2). Nhưng  khi văn bài sĩ tử miền Bắc sút kém (khoa 1828) vua bảo Hà Quyền, Phó  Chủ khảo Bắc thành :"Bắc thành vốn xưng là nơi văn vật mà kỳ thi này chỉ  được những người hạng bình, hoá ra chỉ là hư danh à ?". Quyền tâu :"Bắc  thành gần đây chức Giáo, Huấn không được tốt cho nên học trò không lấy  ai mà theo được". ST</blockquote>

Tên

Mã xác nhận