Pokemon_kute
New member
- Xu
- 0
I.NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG CƠ CẤU KINH TẾ NƯỚC TA
1.Khái niệm cơ cấu kinh tế
-Cơ cấu kinh tế gồm cơ cấu kinh tế theo ngành và cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ.
-Cơ cấu kinh tế theo ngành là tỷ trọng đóng góp của từng ngành trong tổng thu nhập quốc dân (GDP) hoặc tổng sản phẩm xã hội (GNP) của cả nước.
-Cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ là tỷ trọng của các ngành kinh tế trong từng vùng so với tổng giá trị sản lượng nền kinh tế của cả nước.
2.Chuyển biến cơ cấu kinh tế theo ngành
a.Xu thế của thế giới
-Chuyển từ khu vực sản xuất vật chất sang khu vực dịch vụ (xu hướng này thường diễn ra các nước có nền kinh tế phát triển cao do tác động của cuộc khoa học kinh tế)
-Chuyển từ khu vực sản xuất nông nghiệp sang khu vực công nghiệp (xu hướng này chủ yếu ở các nước đang phát triển gắn với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước)
-Ở nước ta thực hiện cùng một lúc hai bước chuyển trên để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước)
b.Chuyển biến cơ cấu kinh tế theo ngành
-Trước 1990 ta thực hiện 3 chương trình kinh tế (trong đó sản xuất LT – TP…) nên tỷ trọng của sản cuất nông nghiệp vẫn cao, năm 1990 tỷ trọng đóng góp của công nghiệp giảm là do những xáo trộn trong quá trình sắp xếp lại cơ cấu, sau năm 1990 tỷ trọng đống góp của nông – lâm – ngư nghiệp đã giảm nhanh và tăng dần tỷ trọng của công nghiệp – xây dựng – dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ, đến năm 1998 tỷ trọng đóng góp dịch vụ cao nhất (đây là thời kì đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước)
-Sự chuyển biến ngay trong nội bộ của từng ngành
+Trong công nghiệp:
Trong công nghiệp cũng chuyển dịch theo hướng hình thành các ngành công nghiệp trọng điểm như công nghiệp như công nghiệp chế biến nông – lâm – thủy sản, công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp cơ khí và điện tử, công nghiệp dầu khí, điện hóa chất và sản xuất VLXD…
+Trong nông nghiệp: cơ cấu các ngành sản xuất nông nghiệp cũng đa dạng hơn gồm nhiều ngành sản xuất LT – TP, chăn nuôi gia súc và gia cầm… Ngành chăn nuôi ngày càng được coi trọng và ngành chính trong nông nghiệp. Ngành nông nghiệp phát triển theo xu thế công nghiệp hóa hiện địa hóa với các biện pháp thâm canh, xen canh, tăng vụ…
Cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp thời kỳ 1990 – 2005 (%)
+GTVT – TTLL: được đổi mới theo xu thế, trang bị thêm nhiều trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, mạng lưới GTVT đang được nâng cấp, xây dựng hệ thống cảng biển với công suất lớn như cảng Hải Phòng, cảng Sài Gòn, cảng Đà Nẵng, cảng nước sâu Cái Lân, Dung Quất, các sân bay được hiện đại hóa…
+Các ngành khác: du lịch, dịch vụ, thương mại…được đổi mới theo xu thế ngày càng phát triển, năng động cởi mở là để đáp ứng nhu cầu của kinh tế thị trường (trong thương nghiệp có khoảng hơn 1 triệu lao động chuyên nghiệp và bán chuyên nghiệp đang hoạt động theo cơ chế thị trường)
3.Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ
Cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ được đổi mới tương ứng theo sự chuyển dịch cơ cấu ngành
a.Trong nông nghiệp:
- Đó là sự hình thành các vùng chuyên canh nông nghiệp với hướng chuyên môn hóa cao ,với tính hàng hóa cao, điển hình là 2 vùng chuyên canh LT – TP lớn nhất nước ta ĐBSH, ĐBSCL (trong đó ĐBSH là vùng lương thực năng suất cao, ĐBSCL là vùng lương thực hàng hóa cao).
- Đã hình thành nhiều vùng chuyên canh cây công nghiệp ngày dài và ngắn ngày với quy mô lớn như vùng chuyên canh cây cà phê ở Tây Nguyên, vùng chuyên canh cây cao su ở ĐNB, chè búp ở trung du miền núi phía Bắc…
- Đã hình thành nhiều vùng chăn nuôi bò sữa, bò thịt chất lượng cao như Ba Vì (Hà Tây), Mộc Châu (Sơn La), Đức Trọng (Lâm Đồng)
- Đã hình thành dọc ven biển những vùng nuôi thủy sản nước mặn, nước lợ. Lớn nhất là ĐBSCL.
Các vùng chuyên canh nông nghiệp ngày càng được phát triển cả về quy mô và sự chuyên môn hóa, ngày càng được gắn chặt với công nghiệp chế biến để trở thành những liên hợp nông – công nghiệp.
b. Trong công nghiệp
- Đã hình thành nhiều trung tâm công nghiệp lớn, có cơ cấu ngành đa dạng. Lớn nhất là hai trung tâm Hà Nội và TP HCM.
- Đã hình thành nhiều cụm, nhiều khu công nghiệp có mối quan hệ lhawng khít với nhau điển hình là các cụm: Hải Phòng – Quảng Ninh, Việt Trì – Lâm Thao, TP Hồ Chí Minh – Biên Hòa…
- Đã hình thành hai tam giác tăng trưởng công nghiệp , đó là Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, TP. Hồ Chí Minh – Biên Hòa – Vũng Tàu…
- Đã hình thành 3 vùng KT năng động đó là ĐNB, ĐBSH và ĐBSCL.
- Đã hình thành 3 vùng kinh tế trọng điểm ở 3 miền Bắc, Trung, Nam:
+ Vùng KT trọng điểm Bắc Bộ: Hà Nội – Hưng Yên – Hải Dương – Hải Phòng – Quảng Ninh
+ Vùng KT trọng điểm miền Trung: Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam – Quảng Ngãi.
+ Vùng KT trọng điểm miền Nam: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu.
+ Đã hình thành nhiều khu chế xuất có công nghệ - kỹ thuật hiện đại, có khả năng thu hút nhiều vốn đầu tư của nước ngoài, có khả năng sản xuất ra nhiều hàng xuất khẩu như khu chế xuất Tân Thuận và Linh Trung ở TP. Hồ Chí Minh.
c. Các ngành kinh tế khác: (giao thông vận tải, thông tin liên lạc, du lich, dịch vụ… ) đều được đổi mới theo xu hướng vừa được trạng bị kỹ thuật hiện đại, vừa phát triển một cách rất năng động, vừa gắn chặt với sự phát triển KT của mỗi vùng…
Sự chuyển dịch cơ cấu KT theo ngành và theo lãnh thổ ở nước ta hiện nay vẫn tiếp tục đổi mới để hình thành một cơ cấu KT phù hợp và đạt hiệu quả cao nhất.
Theo ôn thi địa lý
