Trang chủ
Bài viết mới
Diễn đàn
Bài mới trên hồ sơ
Hoạt động mới nhất
VIDEO
Mùa Tết
Văn Học Trẻ
Văn Học News
Media
New media
New comments
Search media
Đại Học
Đại cương
Chuyên ngành
Triết học
Kinh tế
KHXH & NV
Công nghệ thông tin
Khoa học kĩ thuật
Luận văn, tiểu luận
Phổ Thông
Lớp 12
Ngữ văn 12
Lớp 11
Ngữ văn 11
Lớp 10
Ngữ văn 10
LỚP 9
Ngữ văn 9
Lớp 8
Ngữ văn 8
Lớp 7
Ngữ văn 7
Lớp 6
Ngữ văn 6
Tiểu học
Thành viên
Thành viên trực tuyến
Bài mới trên hồ sơ
Tìm trong hồ sơ cá nhân
Credits
Transactions
Xu: 0
Đăng nhập
Đăng ký
Có gì mới?
Tìm kiếm
Tìm kiếm
Chỉ tìm trong tiêu đề
Bởi:
Hoạt động mới nhất
Đăng ký
Menu
Đăng nhập
Đăng ký
Install the app
Cài đặt
Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com -
Định hướng Forum
Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN Kết nối:
VNK X
-
VNK groups
| Nhà Tài Trợ:
BhnongFood X
-
Bhnong groups
-
Đặt mua Bánh Bhnong
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
Ngữ văn THPT
Văn 12
Đọc thêm Ngữ văn 12
Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm
Những bài thơ lẻ của Hoàng Cầm
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Trả lời chủ đề
Nội dung
<blockquote data-quote="quocdinh1712" data-source="post: 115111" data-attributes="member: 162192"><p><strong>Gửi mọi người có thể làm tư liệu, giải trí.</strong></p><p> <strong><span style="font-size: 15px"></span></strong></p><p> <strong><span style="font-size: 15px"></span></strong> <span style="font-size: 15px"><em><strong>Những bài thơ lẻ</strong> </em></span><strong></strong></p><p><strong>Hoàng Cầm</strong></p><p><strong></strong></p><p><strong></strong>[ATTACH]7475[/ATTACH]</p><p></p><p></p><p><strong>Nếu anh còn trẻ</strong></p><p>Nếu anh còn trẻ như năm ấy</p><p>Quyết đón em về sống với anh,</p><p>Những khoảng chiều buồn phơ phất lại</p><p>Anh đàn em hát níu xuân xanh</p><p>Nhưng thuyền em buộc sai duyên kiếp</p><p>Anh lụy đời quên bến khói sương</p><p>Năm tháng năm dây chùng phím nguyệt</p><p>Bao giờ em hết nợ Tầm Dương</p><p>Ngày mai nếu có đêm trăng cũ</p><p>Anh trở về thăm bến trúc xa</p><p>Thì em còn đấy hay đâu mất</p><p>Cuối xóm buồn teo một tiếng gà</p><p><em>1941</em></p><p></p><p><strong>Một mình</strong></p><p>Dường như cánh gió không bay</p><p>Lời ca không hát rượu đầy không men</p><p>Dường như nhớ, lại không quen</p><p>Một mình tôi... một mình em... lạ thường...</p><p>Dường như trăng chếch bên giường</p><p>Tiếng gà giã biệt đêm trường lặng im</p><p><em>1942</em></p><p></p><p><strong>Lại gặp</strong></p><p></p><p>Ta đã về đây lại gặp mình</p><p>Cõi đời nghiêng ngửa giấc u minh</p><p>Níu tay cười xuống hoàng hôn cũ</p><p>Vớt mắt em về bến hóa sinh.</p><p><em>1942</em></p><p></p><p><strong>Sám hối</strong></p><p></p><p>Ôi một phút vũng bùn đen ghê gớm</p><p>Ngập lòng tôi quằn quại lửa hờn đau</p><p>Người sáng trong đêm mù ghê tởm</p><p>Khi tỉnh ra sương đã trắng trên đầu</p><p>Như ngọn gió điên rồ trên đất lạ</p><p>Cuốn phăng đi ngàn hoa lá thiên đường</p><p>Tôi đã mất hương thơm, tôi xé nát</p><p>Cả lòng mình</p><p>Trời đất đã thê lương</p><p>Triền sóng bể gầm lên màu tội lỗi</p><p>Khắp lâm tuyền con ác thú vằn đen</p><p>Làm vẩn đục cả mặt trời sáng chói</p><p>Vầng thái dương là cả tấm lòng em !</p><p>Tấm lòng em cao xa và quảng đại</p><p>Còn rọi ngang trên một mảnh hồn thơ</p><p>Tôi mở mắt : Ôi ! mây hồng thắm lại</p><p>Nắng huy hoàng gột sạch vết bùn nhơ</p><p>Bàn tay ngọc lặng xoa vừng trán lạnh</p><p>Tôi như người chết đuối được hồi sinh</p><p>Nửa đêm nay, muôn vì sao lấp lánh</p><p>Là mắt em, hay thần mộng anh linh</p><p>Nằm yên trong mắt ân tình,</p><p>Hồn lên khép nép thiên đình đó chăng</p><p>Nhờ em ngọc lại như băng</p><p>Nước sâu gạn đục, ánh giăng nhiệm màu.</p><p><em>5 tháng 3 Đinh Hợi (1947)</em></p><p></p><p><strong>Đêm liên hoan</strong></p><p></p><p>Đối thoại thơ của những anh vệ quốc quân</p><p>Trong ngày hội liên hoan của nhiều đơn vị bộ đội Việt Bắc</p><p>Anh ơi !</p><p>Đêm nay đầu người như ngọn sóng</p><p>Đang trào lên sức sống muôn đời</p><p>Niềm vui bát ngát trăng soi</p><p>Mảnh trăng úa máu chân trời Việt Nam</p><p>Đêm liên hoan ! Kìa trông : đêm liên hoan</p><p>Đầu nhấp nhô như sóng bể ngang tàng</p><p>Ta muốn thét cho vỡ tung lồng ngực</p><p>Vì say sưa tình thân thiết Vệ Quốc đoàn</p><p>Kia núi dài Trung Nam</p><p>Đây rừng sâu Việt Bắc</p><p>Cỏ cây cũng căm hờn</p><p>Đang vùng lên đuổi giặc</p><p>Tôi với anh trong ngày hội lên đường</p><p>Bắt tay mừng trên giải đất đau thương</p><p>Anh từ phương nào lại ?</p><p>Tôi từ Đất dấy lên</p><p>Anh có nghe tiếng sóng gầm Đông Hải</p><p>đang hờn ghen cùng thác máu triền miên ?</p><p>Thác máu không tên</p><p>Dội tràn bốn nẻo</p><p>Cỏ không gầy, cây không già, hoa không héo</p><p>Nghìn thu đất nước vững bền</p><p>Anh từ quê nào đó ?</p><p>Cũng từ Đất dấy lên</p><p>Chúng ta chung một mẹ hiền</p><p>Lúa thơm bàu sữa, bông mềm áo thu</p><p>Chúng ta chung một mối thù</p><p>Gươm tung uất hận, đạn vù đắng cay</p><p>Anh đi đâu tới đó ?</p><p>Tôi đi giết giặc Tây</p><p>Hôm nay gặp bạn ta cùng hẹn</p><p>Lấy máu thù kia rửa nhục này.</p><p>Gia đình anh ở đâu ?</p><p>Mẹ hiền tôi đ• khuất</p><p>Nhưng trước khi nhắm mắt</p><p>Mẹ mừng cho đàn sau</p><p>Máu tôi mai sẽ chảy</p><p>Trôi phăng kiếp ngựa trâu</p><p>Xương tôi tôi bắc nhịp cầu</p><p>Cho đàn em bước lên lầu Tự do</p><p>Trong tiểu đội của anh</p><p>Những ai còn, ai mất ?</p><p>Không ! Không ai còn, ai mất</p><p>Ai cũng chết mà thôi</p><p>Người sau kẻ trước lao vào giặc</p><p>Giữ vững nghìn thu một giống nòi</p><p>Dù ta thịt nát xương phơi</p><p>Cái còn vĩnh viễn là người Việt Nam.</p><p>Đêm liên hoan, trời đầy sao vinh quang</p><p>Đầu người nhấp nhô sóng bể ngang tàng</p><p>Muốn nói m•i cùng anh thương mến</p><p>Vì say sưa tình thân thiết Vệ Quốc đoàn.</p><p>Anh bạn mến thương ơi</p><p>Nắm chặt lấy tay tôi</p><p>Kìa sao anh lại khóc ?</p><p>Tôi quá mừng đó thôi !</p><p>Đêm liên hoan, lần thứ nhất trên đời</p><p>Ta thương nhau, tưng bừng nhảy múa</p><p>Giặc Pháp kia ! Không bao giờ nữa !</p><p>Ta đếm từng giờ</p><p>Ta chờ từng phút</p><p>Ta đợi từng giây</p><p>Lửa hờn ngùn ngụt</p><p>Thiêu tan chúng mày</p><p>Anh đi hỏi gió</p><p>Anh về hỏi cây</p><p>Anh hỏi biển rộng</p><p>Anh hỏi sông đầy</p><p>Anh hỏi ngô non</p><p>Anh hỏi lúa bé</p><p>Anh đi hỏi già</p><p>Về nhà hỏi trẻ</p><p>Rằng : ta là Vệ Quốc đoàn</p><p>Đêm nay say hội liên hoan</p><p>Ngày mai gươm súng diệt tan quân thù</p><p>Nghĩa tình Cách mạng mùa thu</p><p>Hội liên hoan sẽ tưng bừng hiển hiện</p><p>Giữa đoàn quân bách chiến</p><p>Trở về thủ đô</p><p>Như nước vỡ bờ</p><p>Từ trăng mọc Cà Mau</p><p>Đến hoàng hôn xứ Lạng</p><p>Từ nắng sớm Sơn La</p><p>Đến mưa chiều Vạn Tượng</p><p>Muôn đạo hùng binh</p><p>Phấp phới cờ bay</p><p>Đoàn quân bách chiến</p><p>Đi suốt đêm ngày</p><p>Mẹ ơi ! Con đã về đây</p><p>Cha già bạc tóc vẫy tay đón mừng...</p><p>Anh ơi ! anh tỉnh lại !</p><p>Nước mắt tôi rưng rưng</p><p>Hình như tôi đã mơ màng...</p><p>Phải rồi ! Anh ! Vệ Quốc đoàn</p><p>Đêm nay vào hội liên hoan</p><p>Ngày mai nổ súng diệt tan quân thù</p><p>Mai này... thu... lại tới thu</p><p>Liên hoan bừng nở bốn mùa non sông(*)</p><p><em>Tháng 10 -1947</em></p><p></p><p><strong>Khóc anh Lê Lương</strong></p><p>........</p><p>Hỡi người cảm tử Lê Lương**</p><p>Nà U sầm tối còn vương máu hồng</p><p>“Anh ơi tỉnh lại, em đây mà</p><p>Em khóc vì lòng em xót xa</p><p>“Đây khẩu liên thanh em cướp được”</p><p>“Anh ơi tỉnh lại ngó nhìn qua”</p><p>Lê Lương mở mắt nhìn không chớp</p><p>Khẩu súng quân thù máu đỏ vương</p><p>Anh nói : "Việt Nam... Hồ Chủ Tịch"</p><p>Rồi anh tắt thở giữa đêm sương</p><p>Hỡi người tử sĩ Lê Lương</p><p>Nà U phảng phất trầm hương nghìn đời</p><p>Có một chiều kia dưới mái gianh</p><p>Cụ Hồ bỗng nhận được tin anh</p><p>"Lê Lương đã chết"... hai hàng lệ</p><p>Ướt má Cha già, thấm áo xanh</p><p>Rồi một chiều xa khắp bốn phương</p><p>Tin buồn đưa đến lạnh như sương</p><p>Những người chiến đấu cho nòi giống</p><p>Bỗng khóc òa lên nỗi tiếc thương</p><p>Anh Lê Lương, anh hỡi Lê Lương</p><p>Núi sông nghi ngút trầm hương ngàn đời</p><p>Anh Lê Lương !</p><p>Anh gửi hồn thiêng đi bốn phương</p><p>Chia ra ngàn vạn mảnh phi thường</p><p>Nhập vào muôn vạn hồn trai trẻ</p><p>Để bốc lên cùng với máu xương</p><p>Đất Việt từ nay anh khuất bóng</p><p>Nhưng còn muôn vạn bóng Lê Lương</p><p>Những chàng trai trẻ là anh đó</p><p>Rầm rập tung cao bụi chiến trường</p><p>Rồi cũng như anh quyết tiến lên</p><p>Tơi bời thịt rụng máu triền miên</p><p>Lửa hờn dân tộc thiêu hồn giặc</p><p>Rừng thẳm quay cuồng núi đảo điên</p><p>Rồi cũng như anh máu chảy ròng</p><p>Chết vì Tổ quốc nhẹ như không</p><p>Chúng em chết hết mà không chết</p><p>Vì sống muôn đời với núi sông.</p><p><em>Tháng 11-1947</em></p><p></p><p><strong>Tiếng hát sông lô</strong></p><p></p><p>Sông Lô chảy xuống sông Hồng</p><p>Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời</p><p>Biển Đông cuộn sóng ngang trời</p><p>Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô</p><p>Chị Hồng ơi</p><p>Em là em bé sông Lô</p><p>Em đi theo chị bến bờ là đâu</p><p>Chiều nay thương mẹ em sầu</p><p>Cho em kể lể vài câu tâm tình</p><p>Từ trên nguồn thơ dại</p><p>Em chải tóc rừng xanh</p><p>Em quấn khăn lá biếc</p><p>Áo em sớm thì xanh</p><p>Chiều về đỏ như huyết</p><p>Em muốn cảnh bình yên</p><p>Em vun hoa tưới cỏ</p><p>Em đẩy đưa con thuyền</p><p>Em trồng ngô cấy lúa</p><p>Em phụng dưỡng mẹ hiền</p><p>Biết bao nhiêu nỗi ưu phiền</p><p>Làm đau lòng mẹ em quên sao đành</p><p>Một chiều rừng núi đương xanh</p><p>Hương ngát mùa thu êm ái</p><p>Bỗng ào ào cơn gió hôi tanh</p><p>Một lũ tham tàn tiến lại</p><p>Em rùng mình, lòng em tê tái</p><p>Sắc trời mây cũng ủ dột tiêu điều</p><p>Nói ra đau đớn bao nhiêu</p><p>Một tay ác quỷ trăm chiều xót xa</p><p>Nó tiến lên đốt phá cửa nhà</p><p>Trong lửa cháy máu mẹ hiền tím ngắt</p><p>Lúa đương tơ mầm non xanh tan nát</p><p>Ôi tơ vàng cỏ biếc héo đau thương</p><p>Mẹ gầy mẹ khóc đêm trường</p><p>Riêng em thổn thức trên nguồn đìu hiu</p><p>Nhưng chị ơi !</p><p>Có những chàng trai trẻ</p><p>Những người con mến yêu</p><p>Cùng một lòng thương mẹ</p><p>Đã vùng lên như bão táp một chiều</p><p>Sấm sét hai bờ sông</p><p>Chị Hồng nghe thấy không ?</p><p>Máu thù loang cát trắng</p><p>Máu thù hoen nước trong</p><p>Áo em ai nhuộm nên hồng</p><p>Em xin gửi chị một dòng máu tươi</p><p>Bồng bềnh kia những xác người</p><p>Sông Lô gửi chị</p><p>Chị cười đón lấy lòng em</p><p>Lòng em khao khát rửa thù chung</p><p>Khối sắt đào sâu mộ thủy cung</p><p>Khối sắt tỏa đồng trong chớp mắt</p><p>Chìm rơi lấp lánh nắng Đoan Hùng</p><p>Bãi cát Bình Ca dưới ánh trăng</p><p>Ai mò súng đạn bảo nhau rằng</p><p>Chúng ta vớt cả hồn quân giặc</p><p>Lướt thướt đêm mờ tóc giá băng</p><p>Em đã no say những xác thù</p><p>Chiến công phơi áo đỏ nghìn thu</p><p>Em về với chị vui ca hát</p><p>Mẹ cũng tươi cười cất tiếng ru</p><p>à... ơi... ! Em là em bé sông Lô</p><p>Sóng xanh đuổi xác quân thù về đâu</p><p>Chị ơi qua mấy chân cầu</p><p>Máu loang bọt sóng đục ngầu biển Đông</p><p>Sông Lô chảy xuống sông Hồng</p><p>Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời</p><p>Biển Đông cuộn sóng ngang trời</p><p>Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô</p><p>Em Lô Giang hãy đợi chờ</p><p>Chiều nay có một chuyến đò về xuôi</p><p>Chèo khua máu giặc đã phai</p><p>Nhưng hồn giặc vẫn lạc loài những đâu</p><p>Đám tang quân cướp u sầu</p><p>Chị đưa ma tới chân cầu Long Biên</p><p>Từ Đoan Hùng sâu thẳm</p><p>Đến Bình Ca xanh xanh</p><p>Tuyên Quang cờ lại thắm</p><p>Ngã ba Gầm mông mênh</p><p>Bao nhiêu thôn xóm quên tàn phá</p><p>Gạch ngói bừng thơm khói thị thành</p><p>Từ núi đồi cao thấp</p><p>Đến bờ đê thẳng băng</p><p>Dân ta còn tới tấp</p><p>Đi về họp chợ bước tung tăng</p><p>Quanh co đường cỏ bò đây đó</p><p>Lũ trẻ nô đùa dưới ánh trăng</p><p>Sông Lô mến thương ơi !</p><p>Em truyền đi tiếng hát</p><p>Tiếng đò đưa xa xôi</p><p>Em về đây bát ngát</p><p>Những chiều hè gió mát</p><p>Đò đưa bay về xuôi</p><p><em>Hát</em>(1):</p><p>Tình tang... Sông Lô bốc khói lên trời</p><p>Rừng xanh khanh khách trận cười dòn tan</p><p>Cười rằng một lũ gian tham</p><p>Vía bay mây tía hồn tan suối vàng</p><p>Tình tang... ơi ới... tình tang</p><p>Có nghe tiếng hát cô nàng se tơ</p><p>Có ai nghe tiếng hát ngọn sông Lô</p><p>Mà không nhớ thương người chiến sĩ</p><p>Cầm súng đứng trơ trơ</p><p>Giữa núi rừng hùng vĩ</p><p>Ngày ấy sông Lô</p><p>Reo hò gió mưa</p><p>Bên bờ cỏ non</p><p>Nắng chiều xuân như rung rinh đùa dỡn</p><p>Như điệu hát dòn ở cạnh sườn non</p><p>Có ai nghe tiếng hát ngọn sông Lô</p><p>Mà không nhớ thương đàn trẻ nhỏ</p><p>Ngồi soi bóng sông Lô</p><p>Lừng tiếng sóng sóng đưa về xuôi</p><p>Nhớ sông lại nhớ đến người</p><p>Sông reo có nhớ tiếng cười hay không</p><p>Sông Lô chảy xuống sông Hồng</p><p>Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời</p><p>Biển Đông cuộn sóng ngang trời</p><p>Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô</p><p><em>Việt Bắc, 12-1947</em></p><p></p><p><strong>Bên kia sông Đuống</strong></p><p></p><p>Em ơi ! buồn làm chi</p><p>Anh đưa em về sông Đuống</p><p>Ngày xưa cát trắng phẳng lì</p><p></p><p>Sông Đuống trôi đi</p><p>Một dòng lấp lánh</p><p>Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ</p><p>Xanh xanh bãi mía bờ dâu</p><p>Ngô khoai biêng biếc</p><p>Đứng bên này sông sao nhớ tiếc</p><p>Sao xót xa như rụng bàn tay</p><p>Bên kia sông Đuống</p><p>Quê hương ta lúa nếp thơm nồng</p><p>Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong</p><p>Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp</p><p>Quê hương ta từ ngày khủng khiếp</p><p>Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn</p><p>Ruộng ta khô</p><p>Nhà ta cháy</p><p>Chó ngộ một đàn</p><p>Lưỡi dài lê sắc máu</p><p>Kiệt cùng ngõ thẳm bờ hoang</p><p>Mẹ con đàn lợn âm dương</p><p>Chia lìa đôi ngả</p><p>Đám cưới chuột đang tưng bừng rộn rã</p><p>Bây giờ tan tác về đâu ?</p><p>Ai về bên kia sông Đuống</p><p>Cho ta gửi tấm the đen</p><p>Mấy trăm năm thấp thoáng</p><p>Mộng bình yên</p><p>Những hội hè đình đám</p><p></p><p>Trên núi Thiên Thai</p><p>Trong chùa Bút Tháp</p><p>Giữa huyện Lang Tài</p><p>Gửi về may áo cho ai</p><p>Chuông chùa văng vẳng nay người ở đâu</p><p>Những cô nàng môi cắn chỉ quết trầu</p><p>Những cụ già bay tóc trắng</p><p>Những em sột soạt quần nâu</p><p>Bây giờ đi đâu... Về đâu...</p><p>Ai về bên kia sông Đuống</p><p>Có nhớ từng khuôn mặt búp sen</p><p>Những cô hàng xén răng đen</p><p>Cười như mùa thu tỏa nắng</p><p>Chợ Hồ chợ Sủi người đua chen</p><p>Bãi Tràm Chỉ người dăng tơ nghẽn lối</p><p>Những nàng dệt sợi</p><p>Đi bán lụa màu</p><p>Những người thợ nhuộm</p><p>Đồng Tỉnh, Huê Cầu</p><p>Bây giờ đi đâu... về đâu...</p><p>Bên kia sông Đuống</p><p>Mẹ già nua còm cõi gánh hàng rong</p><p>Dăm miếng cau khô</p><p>Mấy lọ phẩm hồng</p><p>Vài thếp giấy đầm hoen sương sớm</p><p>Chợt lũ quỷ mắt xanh trừng trợn</p><p>Khua giầy đinh đạp gẫy quán gầy teo</p><p>Xì xồ cướp bóc</p><p>Tan phiên chợ nghèo</p><p>Lá đa lác đác trước lều</p><p>Vài ba vết máu loang chiều mùa đông</p><p>Chưa bán được một đồng</p><p>Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong</p><p>Bước cao thấp bên bờ tre hun hút</p><p>Có con cò trắng bay vùn vụt</p><p>Lướt ngang dòng sông Đuống về đâu...</p><p>Mẹ ta lòng đói dạ sầu</p><p>Đường trơn mưa lạnh mái đầu bạc phơ</p><p>Bên kia sông Đuống</p><p>Ta có đàn con thơ</p><p>Ngày tranh nhau một bát cháo ngô</p><p>Đêm líu ríu chui gầm giường tránh đạn</p><p>Lấy mẹt quây tròn</p><p>Tưởng làm tổ ấm</p><p>Trong giấc thơ ngây tiếng súng dồn tựa sấm</p><p>Ú ớ cơn mê</p><p>Thon thót giật mình</p><p>Bóng giặc dày vò những nét môi xinh</p><p>Đã có đất này chép tội</p><p>Chúng ta không biết nguôi hờn</p><p>Đêm buông xuống dòng sông Đuống</p><p>Con là ai - Con ở đâu về</p><p>Hé một cánh liếp</p><p>Con vào đây bốn mảng tường che</p><p>Lửa đèn leo lét soi tình mẹ</p><p>Khuôn mặt bừng lên như dựng giăng</p><p>Ngậm ngùi tóc trắng đang thầm kể</p><p>Những chuyện muôn đời không nói năng</p><p>Đêm đi sâu quá lòng sông Đuống</p><p>Bộ đội bên sông đã trở về</p><p>Con bắt đầu xuất kích</p><p>Trại giặc bắt đầu run trong sương</p><p>Dao lóe giữa chợ</p><p>Gậy lùa cuối thôn</p><p>Lúa chín vàng hoe giặc mất hồn</p><p>Ăn không ngon</p><p>Ngủ không yên</p><p>Đứng không vững</p><p>Chúng mày phát điên</p><p>Quay cuồng như xéo trên đống lửa</p><p>Mà cánh đồng ta còn chan chứa</p><p>Bao nhiêu nắng đẹp mùa xuân</p><p>Gió đưa tiếng hát về gần</p><p>Thợ cấy đánh giặc dân quân cày bừa</p><p>Tiếng bà ru cháu xế trưa</p><p>Chang chang nắng hạ võng đưa rầu rầu</p><p>“À ơi... cha con chết trận từ lâu</p><p>Con càng khôn lớn càng sâu mối thù”</p><p>Tiếng em cắt cỏ chiều xưa</p><p>Căm căm gió rét mịt mờ mưa bay</p><p>“Thân ta hoen ố vì mày</p><p>Hờn ta cùng với đất này dài lâu...”</p><p>Em ơi ! Đừng hát nữa ! Lòng anh đau</p><p>Mẹ ơi ! Đừng khóc nữa ! Dạ con sầu</p><p>Cánh đồng im phăng phắc</p><p>Để con đi giết giặc</p><p>Lấy máu nó rửa thù này</p><p>Lấy súng nó cầm chắc tay</p><p>Mỗi đêm một lần mở hội</p><p>Trong lòng con chim múa hoa cười</p><p>Vì nắng sắp lên rồi</p><p>Chân trời đã tỏ</p><p>Sông Đuống cuồn cuộn trôi</p><p>Để nó cuốn phăng ra bể</p><p>Bao nhiêu đồn giặc tơi bời</p><p>Bao nhiêu nước mắt</p><p>Bao nhiêu mồ hôi</p><p>Bao nhiêu bóng tối</p><p>Bao nhiêu nỗi đời</p><p>Bao giờ về bên kia sông Đuống</p><p>Anh lại tìm em</p><p>Em mặc yếm thắm</p><p>Em thắt lụa hồng</p><p>Em đi trảy hội non sông</p><p>Cười mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh.</p><p><em>Việt Bắc, tháng 4- 1948</em></p><p></p><p><strong>Tâm sự đêm giao thừa</strong></p><p></p><p>Đêm nay hết một năm</p><p>Đứng gác đến giao thừa</p><p>Quê hương chừng rét lắm</p><p>Lất phất mấy hàng mưa</p><p>Tôi có người vợ nghèo</p><p>Đời vất vả gieo neo</p><p>Từ khi chồng ra lính</p><p>Nhà gianh bóng hắt heo</p><p>Lần hồi rau cháo dăm phiên chợ</p><p>Tóc rối thân gầy quán vắng teo</p><p>Đêm ba mươi gió thổi</p><p>Tôi lại nhớ con tôi</p><p>Vợ đói con cũng đói</p><p>Khóc lả lặng từng hồi</p><p>Mẹ thì nước mắt nhiều hơn sữa</p><p>Ngực lép con nhay đã rã rời</p><p>Một ngày bốn năm bữa</p><p>Con khóc chừng đứt hơi</p><p>Sục tìm vú mẹ không còn sữa</p><p>Há miệng uống no dòng lệ rơi.</p><p>Đêm nay xuân sắp tới</p><p>Quê nhà ai héo hon</p><p>Vợ tản cư đâu đó</p><p>Mừng tuổi gì cho con</p><p>Xuân về với núi sông</p><p>Quê nhà ai ngóng trông</p><p>Thương vợ con nghèo đói</p><p>Mừng tuổi bằng chiến công</p><p></p><p>Đồn giặc bên kia sông</p><p>Đêm nay tôi phải diệt</p><p>Nó chia vợ rẽ chồng</p><p>Nó làm nên đói rét</p><p>Sáng mai mùng một tết</p><p>Lửa còn bốc đồn cao</p><p>Tôi đạp đầu giặc Pháp</p><p>Cắm cờ trên chiến hào</p><p>Lửa bốc con tôi nhìn cũng rõ</p><p>Cờ bay vợ cũng thấu tình thương</p><p>Dân sự truyền đi tin thắng trận</p><p>Một chiều nao nức chợ quê hương</p><p>Vợ tôi ngồi trong quán</p><p>Mưa lùa tóc rối tung</p><p>Bỗng có người đến bảo</p><p>Chồng chị lập chiến công !</p><p>Mặt vợ nghèo lấp lánh</p><p>Da xanh ửng sắc hồng</p><p>Sẽ vuốt lại mái tóc</p><p>Ôm chặt con trong lòng</p><p>Ru rằng : xuân tỏa non sông</p><p>Cha con vừa lập chiến công lẫy lừng</p><p>Xa xôi cha gửi tin mừng</p><p>Lộc khô cành héo xem chừng lại tươi</p><p>Như một cơn mưa sớm</p><p>Ươm mầm non sắp thui</p><p>Sữa căng lên đầu vú</p><p>Máu chảy mạnh trong người</p><p>Vợ tôi cho con bú</p><p>Con uống mạnh từng hơi</p><p>Đứa bé no rồi ngủ</p><p>Xuân ấm nồng trên môi</p><p>Sương khuya đằm quán lạnh</p><p>Nhớ người lập chiến công</p><p>Vợ tôi đắp vạt áo</p><p>Thân con đỡ lạnh lùng</p><p>Đêm giao thừa đứng gác</p><p>Rền rĩ tiếng côn trùng</p><p>Tưởng chừng nghe vợ hát</p><p>Lời ru êm như bông</p><p>“À ơi... Cha con ăn tết lập công</p><p>Cho sữa mẹ chảy một dòng nghìn thu</p><p>Cha đem cái chết quân thù</p><p>Làm nên sức sống bây giờ của con...”</p><p><em>Tết 1948</em></p><p></p><p><strong>Giữ lấy tuổi trẻ</strong></p><p></p><p>Thư của người em gái nông thôn hậu phương</p><p>Gửi người anh ngoài tiền tuyến tố cáo tội ác</p><p>Của giặc Pháp bắt phụ nữ làm lính</p><p>Em viết thư cho anh</p><p>Trong làng còn lửa đỏ</p><p>Tay viết, lòng càng nhớ</p><p>Thày, giặc giết năm kia</p><p>Tiếng súng bờ sông khuya</p><p>Đến nay còn xé ruột</p><p>Thù, chưa nguôi chuyện trước</p><p>Giặc sắp chết càng hung</p><p>Vừa qua, nó đi lùng</p><p>Bắt chị em làm lính</p><p>Anh có nhớ chị Tính</p><p>Tuổi đương độ trăng tròn</p><p>Nó lôi tuột lên đồn</p><p>Tiêm thuốc cho mất đẻ</p><p>Người hiền lành, đẹp khoẻ</p><p>Nay ngơ ngác ủ ê</p><p>Nhà giam khóa bốn bề</p><p>Suốt đêm chị gào thét</p><p>Anh có nhớ chị Nguyệt</p><p>Hai má lúm đồng tiền</p><p>Sắp sửa đi ở riêng</p><p>Giặc bắt đem lên quận</p><p>Nó hút máu năm bận</p><p>Cứu mấy thằng võ quan</p><p>Chị lê lết về làng</p><p>Mặt xanh như tàu lá</p><p>Hiện giờ đang ốm lả</p><p>trong tay bà mẹ lòa</p><p>Em đến thăm chiều qua</p><p>Thấy khó lòng sống được.</p><p></p><p>Anh có nhớ chị Tước</p><p>Thường đánh khăng ngoài đồng</p><p>Năm ngoái mới lấy chồng</p><p>Nay đến kỳ ở cữ</p><p>Giặc bắt chị giữa chợ</p><p>Tiêm thuốc cho trụy thai</p><p>Rồi đem làm thú vui</p><p>cho bọn quỷ khốn nạn</p><p>Bắt chị cắt tóc ngắn</p><p>Mặc quần áo “khinh quân”</p><p>Lôi chị ra giữa sân</p><p>Bắt tập bò, tập bắn</p><p>Cả mười mấy chị em</p><p>Giặc đọa đầy như thế</p><p>Cho tuyệt đường sinh đẻ</p><p>Nhìn ống thuốc dã man</p><p>Nghĩ đến nước đến làng</p><p>Đến giống nòi chồng vợ</p><p>Hờn căm nghẹn ứ cổ</p><p>Nhổ vào mặt kẻ thù</p><p>Các chị đều hét to</p><p>Tao không đi lính ngụy !</p><p>Em thương xót các chị</p><p>Như dân làng thương em</p><p>Giặc dã man đê hèn</p><p>Em kể sao cho hết</p><p>Âm mưu giặc rãy chết</p><p>Phá xương thịt chúng ta</p><p>Diệt con cháu chúng ta</p><p>Từ khi còn trong trứng</p><p>Vầng đông trời đã hửng</p><p>Em hai mươi tuổi tròn</p><p>Như lúa lên đòng non</p><p>Như hoa cau trước ngõ</p><p>Máu em thịt anh đó,</p><p>Tóc em xương anh đây</p><p>Là của mẹ của thày</p><p>Là của làng của nước</p><p>Em đặt chông ngõ trước</p><p>Em gài mìn lối sau</p><p>Với chị em hẹn nhau</p><p>Giữ vẹn tròn tuổi trẻ</p><p>Mai sau đàn cháu bé</p><p>Nhất định sẽ ra đời</p><p>Chúng nó sẽ reo cười</p><p>khắp quê hương xanh tốt</p><p>Nửa đêm em đứng gác</p><p>Đồng xa gió giạt giào</p><p>Trời khuya lóng lánh sao</p><p>Em thấy anh bên cạnh</p><p>Cầm súng thép óng ánh</p><p>Bóng vươn dài lũy tre</p><p>Em với anh hẹn thề</p><p>Giữ tuổi xanh anh nhé</p><p>Em thấy bóng các chị</p><p>Dù bị giặc dày vò</p><p>Đôi mắt còn mở to</p><p>Nhìn trời sao sáng mãi</p><p>Tuổi trẻ quyết giằng lại</p><p>Chặt tay lũ súc sinh</p><p>Trong ấy bùng đấu tranh</p><p>Ngoài này súng lên đạn</p><p>Thư em viết không cạn</p><p>Lòng căm giận tràn đầy</p><p>Anh xuất trận đêm nay</p><p>Bao quân thù gục xuống (*)</p><p>Viết trong chiến dịch</p><p><em>Điện Biên Phủ tháng 3- 1954</em></p><p> <span style="font-size: 15px"></span></p><p><span style="font-size: 15px"><strong>Những đoạn thơ tình</strong></span></p><p></p><p><strong>Bình yên</strong></p><p></p><p>Anh ở ngoài mặt trận</p><p>Sừng sững đồi cao</p><p>Mắt rọi nền trời đặc khói</p><p>Máy bay giặc vo vo</p><p>Đem cái chết khổng lồ</p><p>Úp xuống đầu anh đang bốc lửa</p><p>Em ơi đừng sợ</p><p>Anh thu cái chết tới đây</p><p>Cho em sống trọn một ngày</p><p>Trời của em xanh màu bình yên</p><p>Chiều nay em nhé đừng quên</p><p>Ra ngõ ngoài hong tóc</p><p>Trời để em bay lên</p><p>Với tiếng em chợt khóc</p><p>Yêu em anh sống như mặt giời</p><p>Dù xác anh tàn rơi</p><p>Mặt giời còn chiếu mãi</p><p>Trong lòng người thứ hai</p><p>Sẽ yêu em ngày mai</p><p><em>1950</em></p><p></p><p><strong>Hứa</strong></p><p></p><p>Anh hứa rất nhiều</p><p>Anh cho em cả trời mây trái đất</p><p>Bệnh em cần một giọt nước mắt</p><p>Anh vội vàng đi hái thuốc tiên</p><p>Lên rừng xuống biển</p><p>Mặt lo toan nắng võ ưu phiền</p><p>Bơ phờ tóc héo</p><p>Vì yêu em</p><p>Hay vì chưa biết em</p><p><em>1951</em></p><p></p><p><strong>Thất vọng</strong></p><p></p><p>Thôi anh đừng viết thư</p><p>Mỗi dòng một thêm tội</p><p>Thày mẹ em mất rồi</p><p>Em có thày mẹ mới</p><p>Đêm nay sao lặn góc trời</p><p>Bây giờ em được mồ côi</p><p><em>1952</em></p><p></p><p><strong>Tiếng cười</strong></p><p></p><p>Gửi anh bạn nhà văn trẻ sớm già</p><p>Tình yêu là cái chi</p><p>Mà lắm thày mổ sẻ</p><p>Dao cắt đôi lòng người</p><p>Ruột thày không sứt mẻ</p><p>Thày nhìn người rất sáng</p><p>óc thày mù như đêm</p><p>Làm xong việc phúc đức</p><p>Thày mò sang với em</p><p>Rúc đầu vào nách vợ</p><p>Hút hít như chó con</p><p>Sáng dậy, giọng vang ròn</p><p>Quanh bốn tường rêu mốc</p><p>Thày ban bố đạo đức</p><p>Như bóng cậu về già</p><p>Điệu chầu văn củi mục</p><p>Tửng tưng thầy ê a</p><p>Mắt thày nhắm nghiền lại</p><p>Thày đọc kinh giáo điều</p><p>Có đôi người mới yêu</p><p>Chót hôn nhau thành tiếng</p><p>Thày ngỡ bom rung chuyển</p><p>Chạy rống kêu cả làng</p><p>Dao ngọc với gươm vàng</p><p>Chém nát nhừ trận gió</p><p>Mội chuỗi cười đâu đó</p><p>Lanh lảnh trên từng cao</p><p><em>1953</em></p><p></p><p><strong>Mới</strong></p><p></p><p>Đôi vợ chồng mới cưới đêm qua</p><p>Sớm dậy giặc bổ vây</p><p>Đạn réo đầu nhà</p><p>Đôi lứa xuống hầm bí mật</p><p>Tiếng cuốc bổ miệng hầm bần bật</p><p>Như quỷ nhập tràng</p><p>Nậy nắp áo quan</p><p>Dựng người còn sống</p><p>Một mũi kim luồn nhanh qua xương sống</p><p>Yêu nhau phải chết cùng nhau</p><p>Tay rờ chuôi lựu đạn</p><p>Người vợ lắc đầu</p><p>Yêu nhau phải sống</p><p>Hầm bật nắp, vợ lao lên</p><p>Một cơn gió lốc</p><p>Lựu đạn nổ, giặc vài tên lăn lóc</p><p>Còn, xô nhau theo mớ tóc đen</p><p>Một tràng tiểu liên</p><p>Im lặng</p><p>Nép xó hầm người chồng nghe vẳng</p><p>Lời đầu tiên rủ rỉ đêm qua</p><p>Mấy năm sau</p><p>Người chồng đi lấy vợ</p><p>Yêu nhau thực thà</p><p>Chợt một hôm nghe thoáng lời ca</p><p>Ngày cũ</p><p>Quay nhìn vợ trẻ hiền như cánh hoa</p><p>Anh nói như người say</p><p>"Một suối máu nở thành em hôm nay</p><p>Yêu em sao cho vừa</p><p>Với tình cao cả ngày xưa ?"</p><p>Anh càng nói càng ngả đầu lơ mơ</p><p>Trên vai mềm vợ mới</p><p>Người sống nói nhiều</p><p>Người chết không nói nữa</p><p>Từ nơi vô cùng</p><p>Chỉ gật đầu cười nụ</p><p>Nghe tiếng đời thao thao lý sự</p><p>Trên nắm xương gửi lại đã tan dần</p><p>1953</p><p></p><p><strong>Cưới</strong></p><p></p><p>Hôm nay làm lễ cưới</p><p>Mong mãi chưa đến chiều</p><p>Bài diễn văn mỹ miều</p><p>Mãi chưa sang đoạn cuối</p><p></p><p>Em đã van anh đừng đón đưa</p><p>Mặt bạn hôm nay nở trái mùa</p><p>Diễn văn cót két chân giường mới</p><p>Gậm hết tình yêu, hết ước mơ.</p><p><em>1955</em></p><p></p><p><strong>Sáng tối</strong></p><p></p><p>Sao phải rủ nhau ngồi trong bóng tối</p><p>Ngoài trời nắng gió xôn xao</p><p>Chưa ai nhìn ta</p><p>Như hai đóa hoa</p><p>Rung rinh trước gió</p><p>Đời vẫn tráo trâng</p><p>Nghiêng nghiêng ngó ngó</p><p>Ta chưa có chỗ</p><p>Trong trái tim người</p><p>Ta phải lặng ngồi</p><p>Trong bóng tối mùa xuân</p><p>Ngồi đó không yên</p><p>Có kẻ đuổi lên</p><p>Ghế đá</p><p>Lạnh lưng em quá, mình ơi !</p><p><em>1956</em></p><p></p><p><strong>Em bé lên sáu tuổi</strong></p><p>Mỗi chính sách của Đảng</p><p>Là một tia nắng hồng</p><p>Nắng vương mây sám lạnh</p><p>Cỏ hoa còn ngóng trông</p><p>Ước có nhiều trận gió</p><p>Thổi sạch quang vòm trời</p><p>Cho tia nắng nhảy múa</p><p>Vui hát thực trên đời</p><p><strong>I</strong></p><p>Em bé lên sáu tuổi</p><p>Lủi thủi tìm miếng ăn</p><p>Bố : cường hào nợ máu</p><p>Đã trả trước nông dân</p><p>Mẹ bỏ con lay lắt</p><p>Đi tuột vào trong Nam</p><p>Từ khi lọt lòng mẹ</p><p>Ăn sữa, ngủ giường êm</p><p>áo hoa bọc áo mền</p><p>Nào biết mình sung sướng</p><p>Ngọn sóng đang trào lên</p><p>Ai đoái trông bèo bọt</p><p>Nhưng người với con người</p><p>Vẫn sẵn lòng thương xót</p><p></p><p>Có cụ già đói khổ</p><p>Lập cập đi mò cua</p><p>Nghĩ đến loài địa chủ</p><p>Tim phồng căng oán thù</p><p>Cụ đã nuôi đứa bé</p><p>Trơn lông và đỏ da</p><p>Sáu năm, phường độc ác</p><p>Lột trơ xương thân già</p><p>Bố mẹ nó không còn</p><p>Đứa trẻ nay gày còm</p><p>Càng thương tình côi cút</p><p>Cụ thường cho miếng cơm</p><p>Chân tay như cái que</p><p>Bụng phình lại ngẳng cổ</p><p>Mắt tròn đỏ hoe hoe</p><p>Mở nhìn đời bỡ ngỡ</p><p> Lạy bà xin bát cháo-"</p><p>Cháu miếng cơm thày ơi !"</p><p><strong>II</strong></p><p>Có một chị cán bộ</p><p>Đang phát động thôn ngoài</p><p>Chợt nhìn ra phía ngõ</p><p>Nghe tiếng kêu lạc loài</p><p></p><p>Chị rùng mình nhớ lại</p><p>Năm đói kém từ lâu</p><p>Chị mới năm tuổi đầu</p><p>Liếm lá khoai giữa chợ</p><p>Chạy vùng ra phía ngõ</p><p>Dắt em bé vào nhà</p><p>Nắm cơm dành chiều qua</p><p>Bẻ cho em một nửa</p><p>Chị bần nông cốt cán</p><p>Ứa nước mắt, quay đi :</p><p>"Nó là con địa chủ</p><p>Bé bỏng đã biết gì</p><p>Hôm em cho bát cháo</p><p>Chịu ba ngày hỏi truy"</p><p>Chị đội bỗng lùi lại</p><p>Nhìn đứa bé mồ côi</p><p>Cố tìm vết thù địch</p><p>Chỉ thấy một con người</p><p>Em bé đã ăn no</p><p>Nằm lăn ra đất ngủ</p><p>Chị nghĩ : sau lấy chồng</p><p>Sinh con hồng bụ sữa</p><p><strong>III</strong></p><p>Chị phải đình công tác</p><p>Vì câu chuyện trên kia</p><p>Buồng tối lạnh đêm khuya</p><p>Thắp đèn lên kiểm thảo</p><p>Do cái lưỡi không xương</p><p>Nên nhiều đường lắt léo</p><p>Do con mắt bé tẻo</p><p>Chẳng nhìn xa chân trời</p><p>Do bộ óc chây lười</p><p>Chỉ một màu sắt rỉ</p><p>Đã lâu nằm ngủ kỹ</p><p>Trên trang sách im lìm</p><p>Do mấy con - người - máy</p><p>Đầy gân, thiếu trái tim</p><p>Nào "liên quan phản động"</p><p>"Mất cảnh giác lập trường"</p><p>Trời nhập nhoạng tối sáng</p><p>Chân lý mù như sương</p><p>Mấy đêm khóc ròng rã</p><p>Ngọn đèn soi tù mù</p><p>Lòng vặn lòng câu hỏi :</p><p>"Sao thương con kẻ thù ?</p><p>Giá ghét được đứa bé</p><p>Lòng thảnh thơi bao nhiêu</p><p>Nhưng bụng nó lúc đói</p><p>Giống bụng ta khi nghèo"</p><p>Em bé đến ngoài cửa</p><p>Thành quen xin miếng cơm</p><p>Nhịn cho em một nửa</p><p>Chị đưa qua khe tường</p><p></p><p>Ngồi viết lên từng chữ</p><p>Sáng tình yêu con người</p><p>Ngoài kia sông núi mở</p><p>Thao thao đến chân trời</p><p><strong>IV</strong></p><p>Có đồng chí cấp trên</p><p>Lật từng trang kiểm thảo</p><p>Nước mắt mấy giọt liền</p><p>Rơi trên tờ báo cáo :</p><p>"Có bầu trời nhân đạo</p><p>Còn vương vất bóng đêm</p><p>Đồng chí đã thắp đèn</p><p>Dòng mực vắt như sữa</p><p>Nhức căng hai đầu vú</p><p>Nuôi ngày mai lớn lên"</p><p>Em bé lên sáu tuổi</p><p>Được chăm nuôi lớn dần</p><p>Đã tung tăng cặp sách</p><p>Cùng trẻ em nông dân</p><p>Bướm bay quanh mắt sáng</p><p>Cỏ xanh rờn chân em</p><p>Cỏ đang lấp bùn đen</p><p>Của nghìn năm tội ác</p><p></p><p>Chị đội thăm trường học</p><p>Cờ lên, em đứng chào</p><p>Mắt sáng như hôm nào</p><p>Được miếng cơm của chị.</p><p><em>Tháng Sáu, 1995</em></p><p> <span style="font-size: 15px"></span></p><p><span style="font-size: 15px"><strong>In dấu chân</strong></span></p><p><em>Truyện người tù vượt ngục Sơn La và cô lái đò ở một bến sông</em></p><p><em>miền trung du, năm Đảng Cộng sản Đông Dương ra đời (1930)</em></p><p></p><p><strong><em>Người tù vượt ngục:</em></strong></p><p>Sông gió khuya, bờ lau run tiếng gà,</p><p>Tuần canh điếm xa nôn nao tù và</p><p>Một ngôi sao nhòa rung rinh chợt khóc</p><p>Rớt xuống lòng sông</p><p>Cô người đâu ta</p><p>Thuyền ai nằm im khóm tre xoã tóc</p><p>Có sang ngang đưa người về thôn xa</p><p></p><p><strong><em>Cô lái đò:</em></strong></p><p>Thuyền tôi nằm im. Tóc tôi bỏ xoã</p><p>Bến sông này quan đã cấm sang ngang.</p><p>Quan bảo loạn từ đâu về thôn dã.</p><p>Nghe, chân trời đen : trống vỗ ầm vang.</p><p></p><p><strong><em>Người tù vượt ngục:</em></strong></p><p>Đêm đáng sợ, sao cô còn đứng lặng</p><p>Áo rách tà phần phật mách tin ai</p><p>Tôi chợt nghe nước mắt rơi nằng nặng</p><p>Hay đá lăn từ núi nhọn xuống sông dài</p><p></p><p><strong><em>Cô lái đò:</em></strong></p><p>Sóng kêu to lấp tiếng người thét gọi</p><p>Chồng tôi đi, đoàn tù rạc Sơn La</p><p>Tôi đứng mãi đây. Phương trời nhức nhối</p><p>Răng chồng tôi răng rắc khóm tre già</p><p>Người có thấy bao giờ vuông vải đỏ</p><p>Sớm tinh mơ bay phất nóc lều tranh</p><p>Bay mãi đi cuối trời xa rực lửa</p><p>Cháy ngục tù, nuôi mãi tóc đang xanh</p><p>Người có thấy bao nhiêu tờ giấy mỏng</p><p>Gieo từng lời sắt đá tới quê tôi</p><p>Mực đã khô bao nhiêu dòng máu đọng</p><p>Vò nuốt đi, ngực lép đã căng rồi</p><p>Đôi vú căng soi người đi biệt xứ</p><p>Làm dây đu bền chắc dẻo tay chồng</p><p>Vút cao lên ! Đây là hai núi sữa</p><p>Ngậm đau nhiều, phun trắng muốt nghìn sông</p><p>Tôi đứng đây sắp chìm trong vũng cát</p><p>Thuyền chông chênh kẽo kẹt mọt nhai ròn</p><p> Giầu sang đi hóng mát-Người là ai ?</p><p>Hay đói nghèo đi bẻ trộm ngô non</p><p></p><p><strong><em>Người tù vượt ngục:</em></strong></p><p>Tôi, con đẻ của dân nghèo nước Việt</p><p>Cắt đứt dây thuôn lưỡi, lưỡi còn đau.</p><p>Tôi lại thấm dòng máu tươi Xô viết</p><p>Vô sản trồi lên lừng lững địa cầu</p><p>Vẫy cờ đỏ, bơi trong vừng trán rộng</p><p>nin, tay vịn nếp răn sâu-Của Lê</p><p>Như vịn chắc mái chèo khua biển động</p><p>Tìm tương lai lanh lánh hạt trân châu.</p><p>Dòng sông sữa đêm nay quan lấp bến.</p><p>Cô còn đau. Lau sậy nín hơi chờ</p><p>Giá có người tù Sơn La chợt đến</p><p>đòi sang ngang, thuyền có tỉnh cơn mơ</p><p></p><p><strong><em>Cô lái đò:</em></strong></p><p>Tù xa lắm, có về sao bến đẹp</p><p>Ngày được tha tóc trắng lại hơn bông</p><p>Vú sẽ cạn. Ngực tôi đành lép kẹp</p><p>Áo hở lườn, xương trắng lại hơn sông.</p><p>Người vượt ngục</p><p>Cô lại gần, nhờ ánh sao đằng trước</p><p>Nhìn mặt tôi lỗ chỗ vết dùi nung</p><p>Nhìn tay tôi xích lằn xương tím buốt</p><p>Rừng Sơn La chi chít tóc bòng bong</p><p></p><p>Tiếng trống đuổi từ núi cao xuống biển</p><p>Tù và xua dồn lưới khắp bờ đê</p><p>Nghìn nhánh sông đẩy thuyền quan cập bến</p><p>Lưới dăng đầy, không hở một cành tre</p><p>Tôi chẳng phải người chồng đu vú sữa</p><p>Tay đau nhừ không víu được đầu non</p><p>Về bên kia : xóm làng xưa thương nhớ</p><p>Mắt người em đen láy mở to tròn</p><p>Có mẹ già nghiến hàm răng sứt mẻ</p><p>Cắn rách tung nghìn mắt lưới bao vây</p><p>Chắp cánh rộng cho bàn tay nứt nẻ</p><p>Tôi thành chim, vĩnh biệt kiếp tù đày</p><p>Chim mỏ thép, cựa đồng bay bốn cõi</p><p>Mổ vỡ toang nghìn cửa ngục sắt dày</p><p>Ở nơi đâu con người còn chịu trói</p><p>Còn chịu quỳ, tôi đạp xích tung dây.</p><p>Người có thành chim ngất trời bay lượn</p><p>Sông mới thành sông sữa cô hằng mong</p><p>Lửa mới ngoạm nhà tù, và đất ruộng</p><p>Mới giồng đu, bổng tít cánh tay chồng.</p><p></p><p><strong><em>Cô lái đò:</em></strong></p><p>Chồng tôi đâu. Một trời sao lặng khóc</p><p>Tôi van người, cho được nắm bàn tay</p><p>Xoa vết sẹo, và lách vào rừng tóc</p><p>Nghe chồng tôi thở nhẹ một đêm nay</p><p></p><p>Thuyền đã tháo dây, mời người bước xuống</p><p>Trống làng bên đuổi gấp chiếc thuyền thoi</p><p>Tôi dướn mình trên mặt sông gió cuốn</p><p>Tiếng tù và chìm lịm dưới chèo bơi.</p><p>Kẻ đuổi bắt lênh nghênh trèo vai vợ</p><p>Dẫm mồ cha, xéo nát ngực đàn con</p><p>Đuổi bắt người, răng bập sâu tiền của</p><p>Đầu chó săn trùm mũ áo vàng son.</p><p>Nó phi ngựa, phóng xe, đè ngọn gió</p><p>đến bờ sông, cát bỏng sẽ chôn vùi</p><p>Sông nước này đâu phải là của nó</p><p>Mái chèo nhanh, - tiếng đập trái tim tôi</p><p></p><p><strong><em>Người tù vượt ngục:</em></strong></p><p>Đến đây rồi ! Đã thấy bờ cát trắng</p><p></p><p><strong><em>Cô lái đò:</em></strong></p><p>Chèo buông rồi. Tim ngừng đập phút giây</p><p>Ôi ! một chuyến đò ngang, lòng chở nặng</p><p>Những buồn đau tủi cực kẻ đi đày.</p><p></p><p><strong><em>Người tù vượt ngục:</em></strong></p><p>Gà gáy sáng. Chân trời chưa hửng nắng</p><p>Trống đồn canh thoi thóp bên kia sông</p><p>Thuyền nhẹ rồi ! Đã vơi cay đắng</p><p>Khuôn mặt bềnh bông, nước mắt ròng</p><p></p><p>Cô hãy khóc cho sông dềnh quá bãi</p><p>Chùi cát khô xoá sạch dấu chân này</p><p>Tôi sẽ đi đường cỏ xanh xanh m•i</p><p>Lúa bên đồng nghiêng đón bạn về đây</p><p></p><p><strong><em>Cô lái đò:</em></strong></p><p>Làm thế nào biết người đi đâu đó</p><p>Mà gửi theo đôi mắt đựng đêm sao</p><p>Mà gửi theo cả dòng sông trắng sữa</p><p>Nuôi chí người vùng vẫy rạng trời cao</p><p></p><p><strong><em>Người tù vượt ngục:</em></strong></p><p>Tôi sẽ đến nơi nào còn nước mắt</p><p>Còn tiếng kêu, còn máu nghẹn trong lòng</p><p>Tôi sẽ đến bên mồ người oan khuất</p><p>Những bộ xương xám ngoẹt ngóc đầu trông</p><p>Tôi sẽ đến nơi nào cây chẳng mọc</p><p>Đá ngậm hờn, sông trói khuỷu nằm yên</p><p>Tôi sẽ đến những ban thờ tang tóc</p><p>Xác chết khô còn cũi đóng gông chèn</p><p>Ngày sụp đổ những ngai vàng đất thó</p><p>Một lá cờ nhỏ bé vụt bay lên</p><p>Một cánh chim liệng khắp trời khói lửa</p><p>Trùm núi sông màu hạnh phúc lâu bền</p><p>Tù Sơn La tù Côn Lôn Lao Bảo</p><p>Cũng như tù trong góc ruộng cỏn con</p><p>Tù trang sách, chữ đen ngòm vênh váo</p><p>Cũng như tù óc lụi trái tim mòn</p><p>Tù phố hẹp tù dòng sông nước cạn</p><p>Tù hầm đen tù gác tía điểm tô</p><p>Sẽ phá hết ! - Trời tự do vô hạn</p><p>Tôi khát thèm hơn gái đẹp xuân tơ</p><p>Là sứ giả của tự do vô hạn</p><p>Tôi phá tan u uất nặng lòng người</p><p>Dù sợi tóc còn cứa vào nhân phẩm</p><p>Tôi còn hét to, dù khản tiếng tàn hơi</p><p></p><p><strong><em>Cô lái đò:</em></strong></p><p>Tôi sẽ khóc cho sông dềnh quá bãi</p><p>Chùi cát khô xoá sạch vết chân người</p><p>Bước chân tự do vang lừng bước mãi</p><p>Trong lòng tôi thình thịch trống liên hồi.</p><p>*</p><p>* *</p><p>Người tù vượt ngục đi rồi</p><p>Dấu chân trên cát sóng chùi không tan</p><p>Bình minh cát rực tia vàng</p><p>Dấu chân tăm tắp lấp ngàn cỏ xa</p><p>Cô lái nhìn dấu chân trên cát nõn</p><p>Bàng hoàng nghe đau nhức bước chân chồng</p><p>Cô rón rén đặt bàn chân vừa gọn</p><p>Lồng bước đi trùng điệp rẻo bờ sông</p><p></p><p>Không thụ thai như người trong chuyện cũ</p><p>Cũng nghe mình rạo rực máu trào sôi</p><p>In dấu chân đã bước vào gai lửa</p><p>Cô cắn răng tay bám chắc chân trời.</p><p>Ngoảnh nhìn lại dòng sông quằn máu đỏ</p><p>Chớp loè mây đen nghịt thốc theo sau</p><p>Khuôn mặt bừng lên tóc ào ào quất gió</p><p>Mắt đọng trời xanh. Sấm động trên đầu...</p><p><em>Tháng 8 - 1957</em></p><p></p><p><strong>Nhân câu chuyện một tuổi trẻ</strong></p><p><strong>anh hùng chống Mỹ</strong></p><p></p><p>(Ý chí và tinh thần, cuộc đời và cái chết của</p><p>Nguyễn Văn Trỗi theo như thông tin ban đầu</p><p>đã gợi cảm cho tác giả viết bài thơ này)</p><p><strong>1</strong></p><p>Khi đàn cò thong dong</p><p>Vẫy cánh mây đông hồng</p><p>Gọi nắng mùa tươi trong</p><p>Trải trên đồng xuân mới</p><p>Có tay Anh vẫy gọi</p><p>Ngân xa lời Anh nói…</p><p></p><p>Vâng, đây là quê hương</p><p>Nhìn đi ! Anh yêu thương</p><p>Trước khi Anh lên đường</p><p>Ngấn vàng trang sử Nước…</p><p><strong>2</strong></p><p>Lưỡi mai khi lên đường</p><p>Để lại dòng kênh lớn</p><p>Rồi dòng kênh ra đi</p><p>Để lại mùa thu cốm</p><p>Khói trắng khi lên đường</p><p>Để lại suối thép loáng</p><p>Rồi suối thép ra đi</p><p>Để lại nhà máy sáng</p><p>Viên đạn khi lên đường</p><p>Để lại đống xác giặc</p><p>Rồi cả nước ra đi</p><p>Để một nhà Nam Bắc</p><p>Hôm ấy khi lên đường</p><p>Anh để lại Đôi Mắt</p><p><strong>3</strong></p><p>Vồng đông xua cơn mưa</p><p>Nắng đông xua sương mù</p><p>Sóng đông xua cướp bể</p><p>Phương Đông xua phỉnh phờ</p><p>á đông xua giặc Mỹ</p><p>Đêm đông thương vợ chờ</p><p>Trước mặt toàn ma quỉ</p><p>Tay gầy Anh xua đi</p><p>áo dài đen khô lỳ</p><p>Con quạ đen thập ác</p><p><strong>4</strong></p><p>Người cày muôn xứ đồng</p><p>Áp ngực Anh bên lòng</p><p>Đi giành bốn cao điểm…</p><p>Điểm cao trang sách hồng</p><p>Máu gọi mùa quay vòng</p><p>Sữa đầy đong vú mẹ</p><p>Đất tròn tuổi anh hùng</p><p>Anh đứng là lưỡi cày</p><p>Anh nằm là dòng mương</p><p>Anh ngồi là cót thóc</p><p>Anh đi là con đường</p><p>Anh nhìn là nòng súng</p><p>Anh nói là lửa bùng :</p><p>Tôi ! Tôi yêu Đất Nước</p><p>Giành cao điểm cuối cùng</p><p>Kìa Anh đi phía trước</p><p><strong>5</strong></p><p>Phía trước : tiếng còi tầm</p><p>Chào Anh người bạn thợ</p><p>Cầu - dao - Anh cho lửa</p><p>Có dòng điện ươm tơ</p><p>Đèn soi tằm ăn rỗi</p><p>Có dòng điện làm mùa</p><p>Đèn bắt sâu đêm tối</p><p>Có dòng điện làm mẹ</p><p>Đèn canh giấc thiếu nhi</p><p>Có dòng điện trường kỳ</p><p>Đèn soi đường kháng chiến</p><p>Cả nước nhớ tên Anh</p><p>Trước tiên : người thợ điện</p><p><strong>6</strong></p><p>Khi phù sa Cửu Long</p><p>Cuồn cuộn xanh trăng mọc</p><p>-Rê-nôc(1)-Đôi bờ Ô</p><p>Phù sa hồng rạng đông</p><p>Bài thơ trăng bay xa</p><p>Anh đến Ca-ra-cát(2)</p><p>Dẫn trăng về quê ta</p><p>Từ Vênêzuêla</p><p>Vầng - trăng - Anh xuất hiện</p><p>Trận thắng dài vượt biển</p><p>Về sân bay Biên Hoà</p><p>Sài Gòn – Ca- ra -cát</p><p>Ngày muộn kề đêm thâu</p><p>Thắp đèn qua bão táp</p><p>Cùng đi quanh địa cầu</p><p><strong>7</strong></p><p>Bào thai chín tháng cựa</p><p>Cầu chín nhịp tìm đôi</p><p>Chín năm ròng nước sôi</p><p>Chín khúc rồng cuộn lửa</p><p>Chín mùa rơm trải ổ</p><p>Nhà chín gian lá gồi</p><p>Xây chín kho thóc chật</p><p>Chống chín lần bão giật</p><p>Núi chín đỉnh đội trời.</p><p>Chín phút trước mũi súng</p><p>Chín phút Anh yêu đời</p><p>Bằng chín pho sách máu</p><p>Chép sử một con người</p><p>Chín phút ấy, trái đất</p><p>Ngừng quay quanh mặt trời</p><p>Để quay quanh một người</p><p>Nhận chín vòng ánh sáng</p><p><strong>8</strong></p><p>Khi xe goòng bon bon</p><p>Than lên vàng Uông Bí</p><p>Khi lưới dăng êm bể</p><p>Cá lên bạc Sầm Sơn</p><p>Ba lần tăng nhịp máy</p><p>Ba lần lúa trổ bông</p><p>Ruộng tắm ba lần sông</p><p>Cơm đơm ba lần bát</p><p>Ba lần em bé hát</p><p>Ba lần ấm chiếu chăn</p><p>Vì trước khi nhắm mắt</p><p>Anh gọi Bác ba lần</p><p>9</p><p>Khi pháo nổ toàn hồng</p><p>Cô dâu hồng mắt trong</p><p>Đi song song tay chồng</p><p>Trên đường xanh nắng mới</p><p>Có tay Anh vẫy gọi</p><p>Ngân xa lời Anh nói…</p><p></p><p>Vâng, hạnh phúc long lanh</p><p>Anh cười rất thơ lành</p><p>Vì Anh chưa cần biết</p><p>Hạnh phúc đời riêng Anh.(*)</p><p><em>Hà Nội tháng 11- 1965</em></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="quocdinh1712, post: 115111, member: 162192"] [B]Gửi mọi người có thể làm tư liệu, giải trí. [SIZE=4] [/SIZE][/B] [SIZE=4][I][B]Những bài thơ lẻ[/B] [/I][/SIZE][B] Hoàng Cầm [/B][ATTACH=CONFIG]7475[/ATTACH] [B]Nếu anh còn trẻ[/B] Nếu anh còn trẻ như năm ấy Quyết đón em về sống với anh, Những khoảng chiều buồn phơ phất lại Anh đàn em hát níu xuân xanh Nhưng thuyền em buộc sai duyên kiếp Anh lụy đời quên bến khói sương Năm tháng năm dây chùng phím nguyệt Bao giờ em hết nợ Tầm Dương Ngày mai nếu có đêm trăng cũ Anh trở về thăm bến trúc xa Thì em còn đấy hay đâu mất Cuối xóm buồn teo một tiếng gà [I]1941[/I] [B]Một mình[/B] Dường như cánh gió không bay Lời ca không hát rượu đầy không men Dường như nhớ, lại không quen Một mình tôi... một mình em... lạ thường... Dường như trăng chếch bên giường Tiếng gà giã biệt đêm trường lặng im [I]1942[/I] [B]Lại gặp[/B] Ta đã về đây lại gặp mình Cõi đời nghiêng ngửa giấc u minh Níu tay cười xuống hoàng hôn cũ Vớt mắt em về bến hóa sinh. [I]1942[/I] [B]Sám hối[/B] Ôi một phút vũng bùn đen ghê gớm Ngập lòng tôi quằn quại lửa hờn đau Người sáng trong đêm mù ghê tởm Khi tỉnh ra sương đã trắng trên đầu Như ngọn gió điên rồ trên đất lạ Cuốn phăng đi ngàn hoa lá thiên đường Tôi đã mất hương thơm, tôi xé nát Cả lòng mình Trời đất đã thê lương Triền sóng bể gầm lên màu tội lỗi Khắp lâm tuyền con ác thú vằn đen Làm vẩn đục cả mặt trời sáng chói Vầng thái dương là cả tấm lòng em ! Tấm lòng em cao xa và quảng đại Còn rọi ngang trên một mảnh hồn thơ Tôi mở mắt : Ôi ! mây hồng thắm lại Nắng huy hoàng gột sạch vết bùn nhơ Bàn tay ngọc lặng xoa vừng trán lạnh Tôi như người chết đuối được hồi sinh Nửa đêm nay, muôn vì sao lấp lánh Là mắt em, hay thần mộng anh linh Nằm yên trong mắt ân tình, Hồn lên khép nép thiên đình đó chăng Nhờ em ngọc lại như băng Nước sâu gạn đục, ánh giăng nhiệm màu. [I]5 tháng 3 Đinh Hợi (1947)[/I] [B]Đêm liên hoan[/B] Đối thoại thơ của những anh vệ quốc quân Trong ngày hội liên hoan của nhiều đơn vị bộ đội Việt Bắc Anh ơi ! Đêm nay đầu người như ngọn sóng Đang trào lên sức sống muôn đời Niềm vui bát ngát trăng soi Mảnh trăng úa máu chân trời Việt Nam Đêm liên hoan ! Kìa trông : đêm liên hoan Đầu nhấp nhô như sóng bể ngang tàng Ta muốn thét cho vỡ tung lồng ngực Vì say sưa tình thân thiết Vệ Quốc đoàn Kia núi dài Trung Nam Đây rừng sâu Việt Bắc Cỏ cây cũng căm hờn Đang vùng lên đuổi giặc Tôi với anh trong ngày hội lên đường Bắt tay mừng trên giải đất đau thương Anh từ phương nào lại ? Tôi từ Đất dấy lên Anh có nghe tiếng sóng gầm Đông Hải đang hờn ghen cùng thác máu triền miên ? Thác máu không tên Dội tràn bốn nẻo Cỏ không gầy, cây không già, hoa không héo Nghìn thu đất nước vững bền Anh từ quê nào đó ? Cũng từ Đất dấy lên Chúng ta chung một mẹ hiền Lúa thơm bàu sữa, bông mềm áo thu Chúng ta chung một mối thù Gươm tung uất hận, đạn vù đắng cay Anh đi đâu tới đó ? Tôi đi giết giặc Tây Hôm nay gặp bạn ta cùng hẹn Lấy máu thù kia rửa nhục này. Gia đình anh ở đâu ? Mẹ hiền tôi đ• khuất Nhưng trước khi nhắm mắt Mẹ mừng cho đàn sau Máu tôi mai sẽ chảy Trôi phăng kiếp ngựa trâu Xương tôi tôi bắc nhịp cầu Cho đàn em bước lên lầu Tự do Trong tiểu đội của anh Những ai còn, ai mất ? Không ! Không ai còn, ai mất Ai cũng chết mà thôi Người sau kẻ trước lao vào giặc Giữ vững nghìn thu một giống nòi Dù ta thịt nát xương phơi Cái còn vĩnh viễn là người Việt Nam. Đêm liên hoan, trời đầy sao vinh quang Đầu người nhấp nhô sóng bể ngang tàng Muốn nói m•i cùng anh thương mến Vì say sưa tình thân thiết Vệ Quốc đoàn. Anh bạn mến thương ơi Nắm chặt lấy tay tôi Kìa sao anh lại khóc ? Tôi quá mừng đó thôi ! Đêm liên hoan, lần thứ nhất trên đời Ta thương nhau, tưng bừng nhảy múa Giặc Pháp kia ! Không bao giờ nữa ! Ta đếm từng giờ Ta chờ từng phút Ta đợi từng giây Lửa hờn ngùn ngụt Thiêu tan chúng mày Anh đi hỏi gió Anh về hỏi cây Anh hỏi biển rộng Anh hỏi sông đầy Anh hỏi ngô non Anh hỏi lúa bé Anh đi hỏi già Về nhà hỏi trẻ Rằng : ta là Vệ Quốc đoàn Đêm nay say hội liên hoan Ngày mai gươm súng diệt tan quân thù Nghĩa tình Cách mạng mùa thu Hội liên hoan sẽ tưng bừng hiển hiện Giữa đoàn quân bách chiến Trở về thủ đô Như nước vỡ bờ Từ trăng mọc Cà Mau Đến hoàng hôn xứ Lạng Từ nắng sớm Sơn La Đến mưa chiều Vạn Tượng Muôn đạo hùng binh Phấp phới cờ bay Đoàn quân bách chiến Đi suốt đêm ngày Mẹ ơi ! Con đã về đây Cha già bạc tóc vẫy tay đón mừng... Anh ơi ! anh tỉnh lại ! Nước mắt tôi rưng rưng Hình như tôi đã mơ màng... Phải rồi ! Anh ! Vệ Quốc đoàn Đêm nay vào hội liên hoan Ngày mai nổ súng diệt tan quân thù Mai này... thu... lại tới thu Liên hoan bừng nở bốn mùa non sông(*) [I]Tháng 10 -1947[/I] [B]Khóc anh Lê Lương[/B] ........ Hỡi người cảm tử Lê Lương** Nà U sầm tối còn vương máu hồng “Anh ơi tỉnh lại, em đây mà Em khóc vì lòng em xót xa “Đây khẩu liên thanh em cướp được” “Anh ơi tỉnh lại ngó nhìn qua” Lê Lương mở mắt nhìn không chớp Khẩu súng quân thù máu đỏ vương Anh nói : "Việt Nam... Hồ Chủ Tịch" Rồi anh tắt thở giữa đêm sương Hỡi người tử sĩ Lê Lương Nà U phảng phất trầm hương nghìn đời Có một chiều kia dưới mái gianh Cụ Hồ bỗng nhận được tin anh "Lê Lương đã chết"... hai hàng lệ Ướt má Cha già, thấm áo xanh Rồi một chiều xa khắp bốn phương Tin buồn đưa đến lạnh như sương Những người chiến đấu cho nòi giống Bỗng khóc òa lên nỗi tiếc thương Anh Lê Lương, anh hỡi Lê Lương Núi sông nghi ngút trầm hương ngàn đời Anh Lê Lương ! Anh gửi hồn thiêng đi bốn phương Chia ra ngàn vạn mảnh phi thường Nhập vào muôn vạn hồn trai trẻ Để bốc lên cùng với máu xương Đất Việt từ nay anh khuất bóng Nhưng còn muôn vạn bóng Lê Lương Những chàng trai trẻ là anh đó Rầm rập tung cao bụi chiến trường Rồi cũng như anh quyết tiến lên Tơi bời thịt rụng máu triền miên Lửa hờn dân tộc thiêu hồn giặc Rừng thẳm quay cuồng núi đảo điên Rồi cũng như anh máu chảy ròng Chết vì Tổ quốc nhẹ như không Chúng em chết hết mà không chết Vì sống muôn đời với núi sông. [I]Tháng 11-1947[/I] [B]Tiếng hát sông lô[/B] Sông Lô chảy xuống sông Hồng Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời Biển Đông cuộn sóng ngang trời Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô Chị Hồng ơi Em là em bé sông Lô Em đi theo chị bến bờ là đâu Chiều nay thương mẹ em sầu Cho em kể lể vài câu tâm tình Từ trên nguồn thơ dại Em chải tóc rừng xanh Em quấn khăn lá biếc Áo em sớm thì xanh Chiều về đỏ như huyết Em muốn cảnh bình yên Em vun hoa tưới cỏ Em đẩy đưa con thuyền Em trồng ngô cấy lúa Em phụng dưỡng mẹ hiền Biết bao nhiêu nỗi ưu phiền Làm đau lòng mẹ em quên sao đành Một chiều rừng núi đương xanh Hương ngát mùa thu êm ái Bỗng ào ào cơn gió hôi tanh Một lũ tham tàn tiến lại Em rùng mình, lòng em tê tái Sắc trời mây cũng ủ dột tiêu điều Nói ra đau đớn bao nhiêu Một tay ác quỷ trăm chiều xót xa Nó tiến lên đốt phá cửa nhà Trong lửa cháy máu mẹ hiền tím ngắt Lúa đương tơ mầm non xanh tan nát Ôi tơ vàng cỏ biếc héo đau thương Mẹ gầy mẹ khóc đêm trường Riêng em thổn thức trên nguồn đìu hiu Nhưng chị ơi ! Có những chàng trai trẻ Những người con mến yêu Cùng một lòng thương mẹ Đã vùng lên như bão táp một chiều Sấm sét hai bờ sông Chị Hồng nghe thấy không ? Máu thù loang cát trắng Máu thù hoen nước trong Áo em ai nhuộm nên hồng Em xin gửi chị một dòng máu tươi Bồng bềnh kia những xác người Sông Lô gửi chị Chị cười đón lấy lòng em Lòng em khao khát rửa thù chung Khối sắt đào sâu mộ thủy cung Khối sắt tỏa đồng trong chớp mắt Chìm rơi lấp lánh nắng Đoan Hùng Bãi cát Bình Ca dưới ánh trăng Ai mò súng đạn bảo nhau rằng Chúng ta vớt cả hồn quân giặc Lướt thướt đêm mờ tóc giá băng Em đã no say những xác thù Chiến công phơi áo đỏ nghìn thu Em về với chị vui ca hát Mẹ cũng tươi cười cất tiếng ru à... ơi... ! Em là em bé sông Lô Sóng xanh đuổi xác quân thù về đâu Chị ơi qua mấy chân cầu Máu loang bọt sóng đục ngầu biển Đông Sông Lô chảy xuống sông Hồng Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời Biển Đông cuộn sóng ngang trời Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô Em Lô Giang hãy đợi chờ Chiều nay có một chuyến đò về xuôi Chèo khua máu giặc đã phai Nhưng hồn giặc vẫn lạc loài những đâu Đám tang quân cướp u sầu Chị đưa ma tới chân cầu Long Biên Từ Đoan Hùng sâu thẳm Đến Bình Ca xanh xanh Tuyên Quang cờ lại thắm Ngã ba Gầm mông mênh Bao nhiêu thôn xóm quên tàn phá Gạch ngói bừng thơm khói thị thành Từ núi đồi cao thấp Đến bờ đê thẳng băng Dân ta còn tới tấp Đi về họp chợ bước tung tăng Quanh co đường cỏ bò đây đó Lũ trẻ nô đùa dưới ánh trăng Sông Lô mến thương ơi ! Em truyền đi tiếng hát Tiếng đò đưa xa xôi Em về đây bát ngát Những chiều hè gió mát Đò đưa bay về xuôi [I]Hát[/I](1): Tình tang... Sông Lô bốc khói lên trời Rừng xanh khanh khách trận cười dòn tan Cười rằng một lũ gian tham Vía bay mây tía hồn tan suối vàng Tình tang... ơi ới... tình tang Có nghe tiếng hát cô nàng se tơ Có ai nghe tiếng hát ngọn sông Lô Mà không nhớ thương người chiến sĩ Cầm súng đứng trơ trơ Giữa núi rừng hùng vĩ Ngày ấy sông Lô Reo hò gió mưa Bên bờ cỏ non Nắng chiều xuân như rung rinh đùa dỡn Như điệu hát dòn ở cạnh sườn non Có ai nghe tiếng hát ngọn sông Lô Mà không nhớ thương đàn trẻ nhỏ Ngồi soi bóng sông Lô Lừng tiếng sóng sóng đưa về xuôi Nhớ sông lại nhớ đến người Sông reo có nhớ tiếng cười hay không Sông Lô chảy xuống sông Hồng Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời Biển Đông cuộn sóng ngang trời Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô [I]Việt Bắc, 12-1947[/I] [B]Bên kia sông Đuống[/B] Em ơi ! buồn làm chi Anh đưa em về sông Đuống Ngày xưa cát trắng phẳng lì Sông Đuống trôi đi Một dòng lấp lánh Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ Xanh xanh bãi mía bờ dâu Ngô khoai biêng biếc Đứng bên này sông sao nhớ tiếc Sao xót xa như rụng bàn tay Bên kia sông Đuống Quê hương ta lúa nếp thơm nồng Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp Quê hương ta từ ngày khủng khiếp Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn Ruộng ta khô Nhà ta cháy Chó ngộ một đàn Lưỡi dài lê sắc máu Kiệt cùng ngõ thẳm bờ hoang Mẹ con đàn lợn âm dương Chia lìa đôi ngả Đám cưới chuột đang tưng bừng rộn rã Bây giờ tan tác về đâu ? Ai về bên kia sông Đuống Cho ta gửi tấm the đen Mấy trăm năm thấp thoáng Mộng bình yên Những hội hè đình đám Trên núi Thiên Thai Trong chùa Bút Tháp Giữa huyện Lang Tài Gửi về may áo cho ai Chuông chùa văng vẳng nay người ở đâu Những cô nàng môi cắn chỉ quết trầu Những cụ già bay tóc trắng Những em sột soạt quần nâu Bây giờ đi đâu... Về đâu... Ai về bên kia sông Đuống Có nhớ từng khuôn mặt búp sen Những cô hàng xén răng đen Cười như mùa thu tỏa nắng Chợ Hồ chợ Sủi người đua chen Bãi Tràm Chỉ người dăng tơ nghẽn lối Những nàng dệt sợi Đi bán lụa màu Những người thợ nhuộm Đồng Tỉnh, Huê Cầu Bây giờ đi đâu... về đâu... Bên kia sông Đuống Mẹ già nua còm cõi gánh hàng rong Dăm miếng cau khô Mấy lọ phẩm hồng Vài thếp giấy đầm hoen sương sớm Chợt lũ quỷ mắt xanh trừng trợn Khua giầy đinh đạp gẫy quán gầy teo Xì xồ cướp bóc Tan phiên chợ nghèo Lá đa lác đác trước lều Vài ba vết máu loang chiều mùa đông Chưa bán được một đồng Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong Bước cao thấp bên bờ tre hun hút Có con cò trắng bay vùn vụt Lướt ngang dòng sông Đuống về đâu... Mẹ ta lòng đói dạ sầu Đường trơn mưa lạnh mái đầu bạc phơ Bên kia sông Đuống Ta có đàn con thơ Ngày tranh nhau một bát cháo ngô Đêm líu ríu chui gầm giường tránh đạn Lấy mẹt quây tròn Tưởng làm tổ ấm Trong giấc thơ ngây tiếng súng dồn tựa sấm Ú ớ cơn mê Thon thót giật mình Bóng giặc dày vò những nét môi xinh Đã có đất này chép tội Chúng ta không biết nguôi hờn Đêm buông xuống dòng sông Đuống Con là ai - Con ở đâu về Hé một cánh liếp Con vào đây bốn mảng tường che Lửa đèn leo lét soi tình mẹ Khuôn mặt bừng lên như dựng giăng Ngậm ngùi tóc trắng đang thầm kể Những chuyện muôn đời không nói năng Đêm đi sâu quá lòng sông Đuống Bộ đội bên sông đã trở về Con bắt đầu xuất kích Trại giặc bắt đầu run trong sương Dao lóe giữa chợ Gậy lùa cuối thôn Lúa chín vàng hoe giặc mất hồn Ăn không ngon Ngủ không yên Đứng không vững Chúng mày phát điên Quay cuồng như xéo trên đống lửa Mà cánh đồng ta còn chan chứa Bao nhiêu nắng đẹp mùa xuân Gió đưa tiếng hát về gần Thợ cấy đánh giặc dân quân cày bừa Tiếng bà ru cháu xế trưa Chang chang nắng hạ võng đưa rầu rầu “À ơi... cha con chết trận từ lâu Con càng khôn lớn càng sâu mối thù” Tiếng em cắt cỏ chiều xưa Căm căm gió rét mịt mờ mưa bay “Thân ta hoen ố vì mày Hờn ta cùng với đất này dài lâu...” Em ơi ! Đừng hát nữa ! Lòng anh đau Mẹ ơi ! Đừng khóc nữa ! Dạ con sầu Cánh đồng im phăng phắc Để con đi giết giặc Lấy máu nó rửa thù này Lấy súng nó cầm chắc tay Mỗi đêm một lần mở hội Trong lòng con chim múa hoa cười Vì nắng sắp lên rồi Chân trời đã tỏ Sông Đuống cuồn cuộn trôi Để nó cuốn phăng ra bể Bao nhiêu đồn giặc tơi bời Bao nhiêu nước mắt Bao nhiêu mồ hôi Bao nhiêu bóng tối Bao nhiêu nỗi đời Bao giờ về bên kia sông Đuống Anh lại tìm em Em mặc yếm thắm Em thắt lụa hồng Em đi trảy hội non sông Cười mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh. [I]Việt Bắc, tháng 4- 1948[/I] [B]Tâm sự đêm giao thừa[/B] Đêm nay hết một năm Đứng gác đến giao thừa Quê hương chừng rét lắm Lất phất mấy hàng mưa Tôi có người vợ nghèo Đời vất vả gieo neo Từ khi chồng ra lính Nhà gianh bóng hắt heo Lần hồi rau cháo dăm phiên chợ Tóc rối thân gầy quán vắng teo Đêm ba mươi gió thổi Tôi lại nhớ con tôi Vợ đói con cũng đói Khóc lả lặng từng hồi Mẹ thì nước mắt nhiều hơn sữa Ngực lép con nhay đã rã rời Một ngày bốn năm bữa Con khóc chừng đứt hơi Sục tìm vú mẹ không còn sữa Há miệng uống no dòng lệ rơi. Đêm nay xuân sắp tới Quê nhà ai héo hon Vợ tản cư đâu đó Mừng tuổi gì cho con Xuân về với núi sông Quê nhà ai ngóng trông Thương vợ con nghèo đói Mừng tuổi bằng chiến công Đồn giặc bên kia sông Đêm nay tôi phải diệt Nó chia vợ rẽ chồng Nó làm nên đói rét Sáng mai mùng một tết Lửa còn bốc đồn cao Tôi đạp đầu giặc Pháp Cắm cờ trên chiến hào Lửa bốc con tôi nhìn cũng rõ Cờ bay vợ cũng thấu tình thương Dân sự truyền đi tin thắng trận Một chiều nao nức chợ quê hương Vợ tôi ngồi trong quán Mưa lùa tóc rối tung Bỗng có người đến bảo Chồng chị lập chiến công ! Mặt vợ nghèo lấp lánh Da xanh ửng sắc hồng Sẽ vuốt lại mái tóc Ôm chặt con trong lòng Ru rằng : xuân tỏa non sông Cha con vừa lập chiến công lẫy lừng Xa xôi cha gửi tin mừng Lộc khô cành héo xem chừng lại tươi Như một cơn mưa sớm Ươm mầm non sắp thui Sữa căng lên đầu vú Máu chảy mạnh trong người Vợ tôi cho con bú Con uống mạnh từng hơi Đứa bé no rồi ngủ Xuân ấm nồng trên môi Sương khuya đằm quán lạnh Nhớ người lập chiến công Vợ tôi đắp vạt áo Thân con đỡ lạnh lùng Đêm giao thừa đứng gác Rền rĩ tiếng côn trùng Tưởng chừng nghe vợ hát Lời ru êm như bông “À ơi... Cha con ăn tết lập công Cho sữa mẹ chảy một dòng nghìn thu Cha đem cái chết quân thù Làm nên sức sống bây giờ của con...” [I]Tết 1948[/I] [B]Giữ lấy tuổi trẻ[/B] Thư của người em gái nông thôn hậu phương Gửi người anh ngoài tiền tuyến tố cáo tội ác Của giặc Pháp bắt phụ nữ làm lính Em viết thư cho anh Trong làng còn lửa đỏ Tay viết, lòng càng nhớ Thày, giặc giết năm kia Tiếng súng bờ sông khuya Đến nay còn xé ruột Thù, chưa nguôi chuyện trước Giặc sắp chết càng hung Vừa qua, nó đi lùng Bắt chị em làm lính Anh có nhớ chị Tính Tuổi đương độ trăng tròn Nó lôi tuột lên đồn Tiêm thuốc cho mất đẻ Người hiền lành, đẹp khoẻ Nay ngơ ngác ủ ê Nhà giam khóa bốn bề Suốt đêm chị gào thét Anh có nhớ chị Nguyệt Hai má lúm đồng tiền Sắp sửa đi ở riêng Giặc bắt đem lên quận Nó hút máu năm bận Cứu mấy thằng võ quan Chị lê lết về làng Mặt xanh như tàu lá Hiện giờ đang ốm lả trong tay bà mẹ lòa Em đến thăm chiều qua Thấy khó lòng sống được. Anh có nhớ chị Tước Thường đánh khăng ngoài đồng Năm ngoái mới lấy chồng Nay đến kỳ ở cữ Giặc bắt chị giữa chợ Tiêm thuốc cho trụy thai Rồi đem làm thú vui cho bọn quỷ khốn nạn Bắt chị cắt tóc ngắn Mặc quần áo “khinh quân” Lôi chị ra giữa sân Bắt tập bò, tập bắn Cả mười mấy chị em Giặc đọa đầy như thế Cho tuyệt đường sinh đẻ Nhìn ống thuốc dã man Nghĩ đến nước đến làng Đến giống nòi chồng vợ Hờn căm nghẹn ứ cổ Nhổ vào mặt kẻ thù Các chị đều hét to Tao không đi lính ngụy ! Em thương xót các chị Như dân làng thương em Giặc dã man đê hèn Em kể sao cho hết Âm mưu giặc rãy chết Phá xương thịt chúng ta Diệt con cháu chúng ta Từ khi còn trong trứng Vầng đông trời đã hửng Em hai mươi tuổi tròn Như lúa lên đòng non Như hoa cau trước ngõ Máu em thịt anh đó, Tóc em xương anh đây Là của mẹ của thày Là của làng của nước Em đặt chông ngõ trước Em gài mìn lối sau Với chị em hẹn nhau Giữ vẹn tròn tuổi trẻ Mai sau đàn cháu bé Nhất định sẽ ra đời Chúng nó sẽ reo cười khắp quê hương xanh tốt Nửa đêm em đứng gác Đồng xa gió giạt giào Trời khuya lóng lánh sao Em thấy anh bên cạnh Cầm súng thép óng ánh Bóng vươn dài lũy tre Em với anh hẹn thề Giữ tuổi xanh anh nhé Em thấy bóng các chị Dù bị giặc dày vò Đôi mắt còn mở to Nhìn trời sao sáng mãi Tuổi trẻ quyết giằng lại Chặt tay lũ súc sinh Trong ấy bùng đấu tranh Ngoài này súng lên đạn Thư em viết không cạn Lòng căm giận tràn đầy Anh xuất trận đêm nay Bao quân thù gục xuống (*) Viết trong chiến dịch [I]Điện Biên Phủ tháng 3- 1954[/I] [SIZE=4] [B]Những đoạn thơ tình[/B][/SIZE] [B]Bình yên[/B] Anh ở ngoài mặt trận Sừng sững đồi cao Mắt rọi nền trời đặc khói Máy bay giặc vo vo Đem cái chết khổng lồ Úp xuống đầu anh đang bốc lửa Em ơi đừng sợ Anh thu cái chết tới đây Cho em sống trọn một ngày Trời của em xanh màu bình yên Chiều nay em nhé đừng quên Ra ngõ ngoài hong tóc Trời để em bay lên Với tiếng em chợt khóc Yêu em anh sống như mặt giời Dù xác anh tàn rơi Mặt giời còn chiếu mãi Trong lòng người thứ hai Sẽ yêu em ngày mai [I]1950[/I] [B]Hứa[/B] Anh hứa rất nhiều Anh cho em cả trời mây trái đất Bệnh em cần một giọt nước mắt Anh vội vàng đi hái thuốc tiên Lên rừng xuống biển Mặt lo toan nắng võ ưu phiền Bơ phờ tóc héo Vì yêu em Hay vì chưa biết em [I]1951[/I] [B]Thất vọng[/B] Thôi anh đừng viết thư Mỗi dòng một thêm tội Thày mẹ em mất rồi Em có thày mẹ mới Đêm nay sao lặn góc trời Bây giờ em được mồ côi [I]1952[/I] [B]Tiếng cười[/B] Gửi anh bạn nhà văn trẻ sớm già Tình yêu là cái chi Mà lắm thày mổ sẻ Dao cắt đôi lòng người Ruột thày không sứt mẻ Thày nhìn người rất sáng óc thày mù như đêm Làm xong việc phúc đức Thày mò sang với em Rúc đầu vào nách vợ Hút hít như chó con Sáng dậy, giọng vang ròn Quanh bốn tường rêu mốc Thày ban bố đạo đức Như bóng cậu về già Điệu chầu văn củi mục Tửng tưng thầy ê a Mắt thày nhắm nghiền lại Thày đọc kinh giáo điều Có đôi người mới yêu Chót hôn nhau thành tiếng Thày ngỡ bom rung chuyển Chạy rống kêu cả làng Dao ngọc với gươm vàng Chém nát nhừ trận gió Mội chuỗi cười đâu đó Lanh lảnh trên từng cao [I]1953[/I] [B]Mới[/B] Đôi vợ chồng mới cưới đêm qua Sớm dậy giặc bổ vây Đạn réo đầu nhà Đôi lứa xuống hầm bí mật Tiếng cuốc bổ miệng hầm bần bật Như quỷ nhập tràng Nậy nắp áo quan Dựng người còn sống Một mũi kim luồn nhanh qua xương sống Yêu nhau phải chết cùng nhau Tay rờ chuôi lựu đạn Người vợ lắc đầu Yêu nhau phải sống Hầm bật nắp, vợ lao lên Một cơn gió lốc Lựu đạn nổ, giặc vài tên lăn lóc Còn, xô nhau theo mớ tóc đen Một tràng tiểu liên Im lặng Nép xó hầm người chồng nghe vẳng Lời đầu tiên rủ rỉ đêm qua Mấy năm sau Người chồng đi lấy vợ Yêu nhau thực thà Chợt một hôm nghe thoáng lời ca Ngày cũ Quay nhìn vợ trẻ hiền như cánh hoa Anh nói như người say "Một suối máu nở thành em hôm nay Yêu em sao cho vừa Với tình cao cả ngày xưa ?" Anh càng nói càng ngả đầu lơ mơ Trên vai mềm vợ mới Người sống nói nhiều Người chết không nói nữa Từ nơi vô cùng Chỉ gật đầu cười nụ Nghe tiếng đời thao thao lý sự Trên nắm xương gửi lại đã tan dần 1953 [B]Cưới[/B] Hôm nay làm lễ cưới Mong mãi chưa đến chiều Bài diễn văn mỹ miều Mãi chưa sang đoạn cuối Em đã van anh đừng đón đưa Mặt bạn hôm nay nở trái mùa Diễn văn cót két chân giường mới Gậm hết tình yêu, hết ước mơ. [I]1955[/I] [B]Sáng tối[/B] Sao phải rủ nhau ngồi trong bóng tối Ngoài trời nắng gió xôn xao Chưa ai nhìn ta Như hai đóa hoa Rung rinh trước gió Đời vẫn tráo trâng Nghiêng nghiêng ngó ngó Ta chưa có chỗ Trong trái tim người Ta phải lặng ngồi Trong bóng tối mùa xuân Ngồi đó không yên Có kẻ đuổi lên Ghế đá Lạnh lưng em quá, mình ơi ! [I]1956[/I] [B]Em bé lên sáu tuổi[/B] Mỗi chính sách của Đảng Là một tia nắng hồng Nắng vương mây sám lạnh Cỏ hoa còn ngóng trông Ước có nhiều trận gió Thổi sạch quang vòm trời Cho tia nắng nhảy múa Vui hát thực trên đời [B]I[/B] Em bé lên sáu tuổi Lủi thủi tìm miếng ăn Bố : cường hào nợ máu Đã trả trước nông dân Mẹ bỏ con lay lắt Đi tuột vào trong Nam Từ khi lọt lòng mẹ Ăn sữa, ngủ giường êm áo hoa bọc áo mền Nào biết mình sung sướng Ngọn sóng đang trào lên Ai đoái trông bèo bọt Nhưng người với con người Vẫn sẵn lòng thương xót Có cụ già đói khổ Lập cập đi mò cua Nghĩ đến loài địa chủ Tim phồng căng oán thù Cụ đã nuôi đứa bé Trơn lông và đỏ da Sáu năm, phường độc ác Lột trơ xương thân già Bố mẹ nó không còn Đứa trẻ nay gày còm Càng thương tình côi cút Cụ thường cho miếng cơm Chân tay như cái que Bụng phình lại ngẳng cổ Mắt tròn đỏ hoe hoe Mở nhìn đời bỡ ngỡ Lạy bà xin bát cháo-" Cháu miếng cơm thày ơi !" [B]II[/B] Có một chị cán bộ Đang phát động thôn ngoài Chợt nhìn ra phía ngõ Nghe tiếng kêu lạc loài Chị rùng mình nhớ lại Năm đói kém từ lâu Chị mới năm tuổi đầu Liếm lá khoai giữa chợ Chạy vùng ra phía ngõ Dắt em bé vào nhà Nắm cơm dành chiều qua Bẻ cho em một nửa Chị bần nông cốt cán Ứa nước mắt, quay đi : "Nó là con địa chủ Bé bỏng đã biết gì Hôm em cho bát cháo Chịu ba ngày hỏi truy" Chị đội bỗng lùi lại Nhìn đứa bé mồ côi Cố tìm vết thù địch Chỉ thấy một con người Em bé đã ăn no Nằm lăn ra đất ngủ Chị nghĩ : sau lấy chồng Sinh con hồng bụ sữa [B]III[/B] Chị phải đình công tác Vì câu chuyện trên kia Buồng tối lạnh đêm khuya Thắp đèn lên kiểm thảo Do cái lưỡi không xương Nên nhiều đường lắt léo Do con mắt bé tẻo Chẳng nhìn xa chân trời Do bộ óc chây lười Chỉ một màu sắt rỉ Đã lâu nằm ngủ kỹ Trên trang sách im lìm Do mấy con - người - máy Đầy gân, thiếu trái tim Nào "liên quan phản động" "Mất cảnh giác lập trường" Trời nhập nhoạng tối sáng Chân lý mù như sương Mấy đêm khóc ròng rã Ngọn đèn soi tù mù Lòng vặn lòng câu hỏi : "Sao thương con kẻ thù ? Giá ghét được đứa bé Lòng thảnh thơi bao nhiêu Nhưng bụng nó lúc đói Giống bụng ta khi nghèo" Em bé đến ngoài cửa Thành quen xin miếng cơm Nhịn cho em một nửa Chị đưa qua khe tường Ngồi viết lên từng chữ Sáng tình yêu con người Ngoài kia sông núi mở Thao thao đến chân trời [B]IV[/B] Có đồng chí cấp trên Lật từng trang kiểm thảo Nước mắt mấy giọt liền Rơi trên tờ báo cáo : "Có bầu trời nhân đạo Còn vương vất bóng đêm Đồng chí đã thắp đèn Dòng mực vắt như sữa Nhức căng hai đầu vú Nuôi ngày mai lớn lên" Em bé lên sáu tuổi Được chăm nuôi lớn dần Đã tung tăng cặp sách Cùng trẻ em nông dân Bướm bay quanh mắt sáng Cỏ xanh rờn chân em Cỏ đang lấp bùn đen Của nghìn năm tội ác Chị đội thăm trường học Cờ lên, em đứng chào Mắt sáng như hôm nào Được miếng cơm của chị. [I]Tháng Sáu, 1995[/I] [SIZE=4] [B]In dấu chân[/B][/SIZE] [I]Truyện người tù vượt ngục Sơn La và cô lái đò ở một bến sông miền trung du, năm Đảng Cộng sản Đông Dương ra đời (1930)[/I] [B][I]Người tù vượt ngục:[/I][/B] Sông gió khuya, bờ lau run tiếng gà, Tuần canh điếm xa nôn nao tù và Một ngôi sao nhòa rung rinh chợt khóc Rớt xuống lòng sông Cô người đâu ta Thuyền ai nằm im khóm tre xoã tóc Có sang ngang đưa người về thôn xa [B][I]Cô lái đò:[/I][/B] Thuyền tôi nằm im. Tóc tôi bỏ xoã Bến sông này quan đã cấm sang ngang. Quan bảo loạn từ đâu về thôn dã. Nghe, chân trời đen : trống vỗ ầm vang. [B][I]Người tù vượt ngục:[/I][/B] Đêm đáng sợ, sao cô còn đứng lặng Áo rách tà phần phật mách tin ai Tôi chợt nghe nước mắt rơi nằng nặng Hay đá lăn từ núi nhọn xuống sông dài [B][I]Cô lái đò:[/I][/B] Sóng kêu to lấp tiếng người thét gọi Chồng tôi đi, đoàn tù rạc Sơn La Tôi đứng mãi đây. Phương trời nhức nhối Răng chồng tôi răng rắc khóm tre già Người có thấy bao giờ vuông vải đỏ Sớm tinh mơ bay phất nóc lều tranh Bay mãi đi cuối trời xa rực lửa Cháy ngục tù, nuôi mãi tóc đang xanh Người có thấy bao nhiêu tờ giấy mỏng Gieo từng lời sắt đá tới quê tôi Mực đã khô bao nhiêu dòng máu đọng Vò nuốt đi, ngực lép đã căng rồi Đôi vú căng soi người đi biệt xứ Làm dây đu bền chắc dẻo tay chồng Vút cao lên ! Đây là hai núi sữa Ngậm đau nhiều, phun trắng muốt nghìn sông Tôi đứng đây sắp chìm trong vũng cát Thuyền chông chênh kẽo kẹt mọt nhai ròn Giầu sang đi hóng mát-Người là ai ? Hay đói nghèo đi bẻ trộm ngô non [B][I]Người tù vượt ngục:[/I][/B] Tôi, con đẻ của dân nghèo nước Việt Cắt đứt dây thuôn lưỡi, lưỡi còn đau. Tôi lại thấm dòng máu tươi Xô viết Vô sản trồi lên lừng lững địa cầu Vẫy cờ đỏ, bơi trong vừng trán rộng nin, tay vịn nếp răn sâu-Của Lê Như vịn chắc mái chèo khua biển động Tìm tương lai lanh lánh hạt trân châu. Dòng sông sữa đêm nay quan lấp bến. Cô còn đau. Lau sậy nín hơi chờ Giá có người tù Sơn La chợt đến đòi sang ngang, thuyền có tỉnh cơn mơ [B][I]Cô lái đò:[/I][/B] Tù xa lắm, có về sao bến đẹp Ngày được tha tóc trắng lại hơn bông Vú sẽ cạn. Ngực tôi đành lép kẹp Áo hở lườn, xương trắng lại hơn sông. Người vượt ngục Cô lại gần, nhờ ánh sao đằng trước Nhìn mặt tôi lỗ chỗ vết dùi nung Nhìn tay tôi xích lằn xương tím buốt Rừng Sơn La chi chít tóc bòng bong Tiếng trống đuổi từ núi cao xuống biển Tù và xua dồn lưới khắp bờ đê Nghìn nhánh sông đẩy thuyền quan cập bến Lưới dăng đầy, không hở một cành tre Tôi chẳng phải người chồng đu vú sữa Tay đau nhừ không víu được đầu non Về bên kia : xóm làng xưa thương nhớ Mắt người em đen láy mở to tròn Có mẹ già nghiến hàm răng sứt mẻ Cắn rách tung nghìn mắt lưới bao vây Chắp cánh rộng cho bàn tay nứt nẻ Tôi thành chim, vĩnh biệt kiếp tù đày Chim mỏ thép, cựa đồng bay bốn cõi Mổ vỡ toang nghìn cửa ngục sắt dày Ở nơi đâu con người còn chịu trói Còn chịu quỳ, tôi đạp xích tung dây. Người có thành chim ngất trời bay lượn Sông mới thành sông sữa cô hằng mong Lửa mới ngoạm nhà tù, và đất ruộng Mới giồng đu, bổng tít cánh tay chồng. [B][I]Cô lái đò:[/I][/B] Chồng tôi đâu. Một trời sao lặng khóc Tôi van người, cho được nắm bàn tay Xoa vết sẹo, và lách vào rừng tóc Nghe chồng tôi thở nhẹ một đêm nay Thuyền đã tháo dây, mời người bước xuống Trống làng bên đuổi gấp chiếc thuyền thoi Tôi dướn mình trên mặt sông gió cuốn Tiếng tù và chìm lịm dưới chèo bơi. Kẻ đuổi bắt lênh nghênh trèo vai vợ Dẫm mồ cha, xéo nát ngực đàn con Đuổi bắt người, răng bập sâu tiền của Đầu chó săn trùm mũ áo vàng son. Nó phi ngựa, phóng xe, đè ngọn gió đến bờ sông, cát bỏng sẽ chôn vùi Sông nước này đâu phải là của nó Mái chèo nhanh, - tiếng đập trái tim tôi [B][I]Người tù vượt ngục:[/I][/B] Đến đây rồi ! Đã thấy bờ cát trắng [B][I]Cô lái đò:[/I][/B] Chèo buông rồi. Tim ngừng đập phút giây Ôi ! một chuyến đò ngang, lòng chở nặng Những buồn đau tủi cực kẻ đi đày. [B][I]Người tù vượt ngục:[/I][/B] Gà gáy sáng. Chân trời chưa hửng nắng Trống đồn canh thoi thóp bên kia sông Thuyền nhẹ rồi ! Đã vơi cay đắng Khuôn mặt bềnh bông, nước mắt ròng Cô hãy khóc cho sông dềnh quá bãi Chùi cát khô xoá sạch dấu chân này Tôi sẽ đi đường cỏ xanh xanh m•i Lúa bên đồng nghiêng đón bạn về đây [B][I]Cô lái đò:[/I][/B] Làm thế nào biết người đi đâu đó Mà gửi theo đôi mắt đựng đêm sao Mà gửi theo cả dòng sông trắng sữa Nuôi chí người vùng vẫy rạng trời cao [B][I]Người tù vượt ngục:[/I][/B] Tôi sẽ đến nơi nào còn nước mắt Còn tiếng kêu, còn máu nghẹn trong lòng Tôi sẽ đến bên mồ người oan khuất Những bộ xương xám ngoẹt ngóc đầu trông Tôi sẽ đến nơi nào cây chẳng mọc Đá ngậm hờn, sông trói khuỷu nằm yên Tôi sẽ đến những ban thờ tang tóc Xác chết khô còn cũi đóng gông chèn Ngày sụp đổ những ngai vàng đất thó Một lá cờ nhỏ bé vụt bay lên Một cánh chim liệng khắp trời khói lửa Trùm núi sông màu hạnh phúc lâu bền Tù Sơn La tù Côn Lôn Lao Bảo Cũng như tù trong góc ruộng cỏn con Tù trang sách, chữ đen ngòm vênh váo Cũng như tù óc lụi trái tim mòn Tù phố hẹp tù dòng sông nước cạn Tù hầm đen tù gác tía điểm tô Sẽ phá hết ! - Trời tự do vô hạn Tôi khát thèm hơn gái đẹp xuân tơ Là sứ giả của tự do vô hạn Tôi phá tan u uất nặng lòng người Dù sợi tóc còn cứa vào nhân phẩm Tôi còn hét to, dù khản tiếng tàn hơi [B][I]Cô lái đò:[/I][/B] Tôi sẽ khóc cho sông dềnh quá bãi Chùi cát khô xoá sạch vết chân người Bước chân tự do vang lừng bước mãi Trong lòng tôi thình thịch trống liên hồi. * * * Người tù vượt ngục đi rồi Dấu chân trên cát sóng chùi không tan Bình minh cát rực tia vàng Dấu chân tăm tắp lấp ngàn cỏ xa Cô lái nhìn dấu chân trên cát nõn Bàng hoàng nghe đau nhức bước chân chồng Cô rón rén đặt bàn chân vừa gọn Lồng bước đi trùng điệp rẻo bờ sông Không thụ thai như người trong chuyện cũ Cũng nghe mình rạo rực máu trào sôi In dấu chân đã bước vào gai lửa Cô cắn răng tay bám chắc chân trời. Ngoảnh nhìn lại dòng sông quằn máu đỏ Chớp loè mây đen nghịt thốc theo sau Khuôn mặt bừng lên tóc ào ào quất gió Mắt đọng trời xanh. Sấm động trên đầu... [I]Tháng 8 - 1957[/I] [B]Nhân câu chuyện một tuổi trẻ anh hùng chống Mỹ[/B] (Ý chí và tinh thần, cuộc đời và cái chết của Nguyễn Văn Trỗi theo như thông tin ban đầu đã gợi cảm cho tác giả viết bài thơ này) [B]1[/B] Khi đàn cò thong dong Vẫy cánh mây đông hồng Gọi nắng mùa tươi trong Trải trên đồng xuân mới Có tay Anh vẫy gọi Ngân xa lời Anh nói… Vâng, đây là quê hương Nhìn đi ! Anh yêu thương Trước khi Anh lên đường Ngấn vàng trang sử Nước… [B]2[/B] Lưỡi mai khi lên đường Để lại dòng kênh lớn Rồi dòng kênh ra đi Để lại mùa thu cốm Khói trắng khi lên đường Để lại suối thép loáng Rồi suối thép ra đi Để lại nhà máy sáng Viên đạn khi lên đường Để lại đống xác giặc Rồi cả nước ra đi Để một nhà Nam Bắc Hôm ấy khi lên đường Anh để lại Đôi Mắt [B]3[/B] Vồng đông xua cơn mưa Nắng đông xua sương mù Sóng đông xua cướp bể Phương Đông xua phỉnh phờ á đông xua giặc Mỹ Đêm đông thương vợ chờ Trước mặt toàn ma quỉ Tay gầy Anh xua đi áo dài đen khô lỳ Con quạ đen thập ác [B]4[/B] Người cày muôn xứ đồng Áp ngực Anh bên lòng Đi giành bốn cao điểm… Điểm cao trang sách hồng Máu gọi mùa quay vòng Sữa đầy đong vú mẹ Đất tròn tuổi anh hùng Anh đứng là lưỡi cày Anh nằm là dòng mương Anh ngồi là cót thóc Anh đi là con đường Anh nhìn là nòng súng Anh nói là lửa bùng : Tôi ! Tôi yêu Đất Nước Giành cao điểm cuối cùng Kìa Anh đi phía trước [B]5[/B] Phía trước : tiếng còi tầm Chào Anh người bạn thợ Cầu - dao - Anh cho lửa Có dòng điện ươm tơ Đèn soi tằm ăn rỗi Có dòng điện làm mùa Đèn bắt sâu đêm tối Có dòng điện làm mẹ Đèn canh giấc thiếu nhi Có dòng điện trường kỳ Đèn soi đường kháng chiến Cả nước nhớ tên Anh Trước tiên : người thợ điện [B]6[/B] Khi phù sa Cửu Long Cuồn cuộn xanh trăng mọc -Rê-nôc(1)-Đôi bờ Ô Phù sa hồng rạng đông Bài thơ trăng bay xa Anh đến Ca-ra-cát(2) Dẫn trăng về quê ta Từ Vênêzuêla Vầng - trăng - Anh xuất hiện Trận thắng dài vượt biển Về sân bay Biên Hoà Sài Gòn – Ca- ra -cát Ngày muộn kề đêm thâu Thắp đèn qua bão táp Cùng đi quanh địa cầu [B]7[/B] Bào thai chín tháng cựa Cầu chín nhịp tìm đôi Chín năm ròng nước sôi Chín khúc rồng cuộn lửa Chín mùa rơm trải ổ Nhà chín gian lá gồi Xây chín kho thóc chật Chống chín lần bão giật Núi chín đỉnh đội trời. Chín phút trước mũi súng Chín phút Anh yêu đời Bằng chín pho sách máu Chép sử một con người Chín phút ấy, trái đất Ngừng quay quanh mặt trời Để quay quanh một người Nhận chín vòng ánh sáng [B]8[/B] Khi xe goòng bon bon Than lên vàng Uông Bí Khi lưới dăng êm bể Cá lên bạc Sầm Sơn Ba lần tăng nhịp máy Ba lần lúa trổ bông Ruộng tắm ba lần sông Cơm đơm ba lần bát Ba lần em bé hát Ba lần ấm chiếu chăn Vì trước khi nhắm mắt Anh gọi Bác ba lần 9 Khi pháo nổ toàn hồng Cô dâu hồng mắt trong Đi song song tay chồng Trên đường xanh nắng mới Có tay Anh vẫy gọi Ngân xa lời Anh nói… Vâng, hạnh phúc long lanh Anh cười rất thơ lành Vì Anh chưa cần biết Hạnh phúc đời riêng Anh.(*) [I]Hà Nội tháng 11- 1965[/I] [/QUOTE]
Tên
Mã xác nhận
Gửi trả lời
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
Ngữ văn THPT
Văn 12
Đọc thêm Ngữ văn 12
Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm
Những bài thơ lẻ của Hoàng Cầm
Top