NHỚ NHANH KIẾN THỨC LỊCH SỬ TRƯỚC "GIỜ G" THI ĐẠI HỌC
Mùa thi đại học đang đến rất gần. Là một người đã từng tham gia dạy và luyện thi đại học nhiều năm, tôi muốn nói đôi điều với các bạn sắp thi đại học. Đây chỉ là kinh nghiệm làm bài môn Sử, nhưng tôi tin, qua đó các bạn sẽ rút ra được nhiều điều...
Thứ nhất, những ai đã từng tham gia chạy 1.500 mét đều biết rõ giai đoạn khó khăn nhất - cái lúc mà mệt mỏi đến mức tưởng chừng không thể vượt qua nổi, và con người dễ buông xuôi rồi bỏ cuộc, là khoảng từ 1.000 - 1.200 mét. Nếu vượt qua được cái giai đoạn đó, mọi sự sẽ dễ dàng. Tương tự như thế, thời gian ôn thi mệt mỏi nhất là trong khoảng 10-20 ngày trước khi thi. Các bạn trẻ nhớ chuẩn bị tâm lý thật vững vàng để vượt qua cửa ải khó khăn này.
Thứ hai, học Sử không phải là nhớ càng nhiều số liệu càng tốt mà phải là càng có đủ các số liệu điển hình càng tốt. Chẳng hạn, trong chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947, chúng ta phải nhớ được ba cánh quân Pháp đã tạo nên thế hai gọng kềm trong các ngày 7 và 9.10.1947 như thế nào; ba mục tiêu lớn của quân Pháp; ba thắng lợi chủ yếu của ta và ba ý nghĩa quan trọng nhất là gì?...
Thứ ba, có những số liệu mà học theo sách giáo khoa sẽ không bao giờ nhớ nổi. Chẳng hạn số liệu về số lượng quân địch bị tiêu diệt, bị loại khỏi vòng chiến đấu trong hai mùa khô 1965-1966 và 1966-1967. Vậy thì cách tốt nhất để nhớ là phải lập một "phương trình" rút gọn theo công thức từ cao đến thấp: Tổng số quân địch bị ta tiêu diệt và loại khỏi vòng chiến đấu là 244.000 tên; trong đó có 111.000 quân Mỹ và chư hầu; ta đã bắn cháy và phá hủy 3.400 xe cơ giới, 2.700 máy bay và 2.400 xe tăng, xe bọc thép (làm tròn số).
Thứ tư, các nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử hay bài học kinh nghiệm về cơ bản là giống nhau - Chủ quan là sự lãnh đạo của Đảng và lòng yêu nước, tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam; khách quan là quốc tế. Như vậy, chúng ta lại có "cấu trúc ba". Khi đã xác định được như thế rồi thì dù 5 nguyên nhân (như kháng chiến chống Mỹ cứu nước) - thực chất cũng chỉ là 3 mà thôi. Đây là cái "bố cục rút gọn" để từ đó dễ dàng suy ra bố cục chi tiết.
Thứ năm, hãy cố gắng viết đẹp nhất có thể và viết dài nhất có thể. Môn văn hay sử đòi hỏi tính khái quát, phân tích, tổng hợp cao nên ngắn quá rất khó cho điểm.
Thứ sáu, dù thời gian làm bài là bao nhiêu, chúng ta cũng phải trừ ra 15-30 phút dự phòng. Chẳng hạn thi 180 phút thì chúng ta có thể để ra 30 phút. Quỹ thời gian còn lại là 150 phút; vậy là cứ mỗi điểm của bài thi chỉ cho phép chúng ta dùng đúng 15 phút. Đây là cách để phân bổ bài làm một cách hợp lý.
Thứ bảy, nếu lỡ có viết sai, không được xóa bằng bút xóa, gạch bằng một nét chéo là được. Bài thi gạch xóa be bét sẽ làm cho những người chấm khó cho điểm..
Thứ tám, trong một bài thi Sử, ngôn từ Sử học cần phải chính xác nên không thể "thơ hóa" nó, không dùng những câu chữ sáo rỗng trong một bài thi Lịch sử.
Thứ chín, các vấn đề nhạy cảm, chẳng hạn như hạn chế trong Luận cương tháng 10.1930; quan hệ Việt Nam - Campuchia...; tuyệt đối không được "phóng tác" quá đà. Viết chính xác, đủ vấn đề như sách giáo khoa đã viết là giới hạn phải biết.
Hà Văn Thịnh (Giảng viên ĐHKH Huế)
Nguồn: Báo Thanh niên.
Mùa thi đại học đang đến rất gần. Là một người đã từng tham gia dạy và luyện thi đại học nhiều năm, tôi muốn nói đôi điều với các bạn sắp thi đại học. Đây chỉ là kinh nghiệm làm bài môn Sử, nhưng tôi tin, qua đó các bạn sẽ rút ra được nhiều điều...
Thứ nhất, những ai đã từng tham gia chạy 1.500 mét đều biết rõ giai đoạn khó khăn nhất - cái lúc mà mệt mỏi đến mức tưởng chừng không thể vượt qua nổi, và con người dễ buông xuôi rồi bỏ cuộc, là khoảng từ 1.000 - 1.200 mét. Nếu vượt qua được cái giai đoạn đó, mọi sự sẽ dễ dàng. Tương tự như thế, thời gian ôn thi mệt mỏi nhất là trong khoảng 10-20 ngày trước khi thi. Các bạn trẻ nhớ chuẩn bị tâm lý thật vững vàng để vượt qua cửa ải khó khăn này.
Thứ hai, học Sử không phải là nhớ càng nhiều số liệu càng tốt mà phải là càng có đủ các số liệu điển hình càng tốt. Chẳng hạn, trong chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947, chúng ta phải nhớ được ba cánh quân Pháp đã tạo nên thế hai gọng kềm trong các ngày 7 và 9.10.1947 như thế nào; ba mục tiêu lớn của quân Pháp; ba thắng lợi chủ yếu của ta và ba ý nghĩa quan trọng nhất là gì?...
Thứ ba, có những số liệu mà học theo sách giáo khoa sẽ không bao giờ nhớ nổi. Chẳng hạn số liệu về số lượng quân địch bị tiêu diệt, bị loại khỏi vòng chiến đấu trong hai mùa khô 1965-1966 và 1966-1967. Vậy thì cách tốt nhất để nhớ là phải lập một "phương trình" rút gọn theo công thức từ cao đến thấp: Tổng số quân địch bị ta tiêu diệt và loại khỏi vòng chiến đấu là 244.000 tên; trong đó có 111.000 quân Mỹ và chư hầu; ta đã bắn cháy và phá hủy 3.400 xe cơ giới, 2.700 máy bay và 2.400 xe tăng, xe bọc thép (làm tròn số).
Thứ tư, các nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử hay bài học kinh nghiệm về cơ bản là giống nhau - Chủ quan là sự lãnh đạo của Đảng và lòng yêu nước, tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam; khách quan là quốc tế. Như vậy, chúng ta lại có "cấu trúc ba". Khi đã xác định được như thế rồi thì dù 5 nguyên nhân (như kháng chiến chống Mỹ cứu nước) - thực chất cũng chỉ là 3 mà thôi. Đây là cái "bố cục rút gọn" để từ đó dễ dàng suy ra bố cục chi tiết.
Thứ năm, hãy cố gắng viết đẹp nhất có thể và viết dài nhất có thể. Môn văn hay sử đòi hỏi tính khái quát, phân tích, tổng hợp cao nên ngắn quá rất khó cho điểm.
Thứ sáu, dù thời gian làm bài là bao nhiêu, chúng ta cũng phải trừ ra 15-30 phút dự phòng. Chẳng hạn thi 180 phút thì chúng ta có thể để ra 30 phút. Quỹ thời gian còn lại là 150 phút; vậy là cứ mỗi điểm của bài thi chỉ cho phép chúng ta dùng đúng 15 phút. Đây là cách để phân bổ bài làm một cách hợp lý.
Thứ bảy, nếu lỡ có viết sai, không được xóa bằng bút xóa, gạch bằng một nét chéo là được. Bài thi gạch xóa be bét sẽ làm cho những người chấm khó cho điểm..
Thứ tám, trong một bài thi Sử, ngôn từ Sử học cần phải chính xác nên không thể "thơ hóa" nó, không dùng những câu chữ sáo rỗng trong một bài thi Lịch sử.
Thứ chín, các vấn đề nhạy cảm, chẳng hạn như hạn chế trong Luận cương tháng 10.1930; quan hệ Việt Nam - Campuchia...; tuyệt đối không được "phóng tác" quá đà. Viết chính xác, đủ vấn đề như sách giáo khoa đã viết là giới hạn phải biết.
Hà Văn Thịnh (Giảng viên ĐHKH Huế)
Nguồn: Báo Thanh niên.
