Có thể một lần nào đó trong đời bạn bị rụng tóc nhiều không rõ nguyên nhân? Bạn đã từng đổi nhiều loại dầu gội cũng như các sản phẩm dùng cho tóc mà không có kết quả? Đây đó thể là một biểu hiện cho tình trạng không tốt của sức khỏe, hãy tham khảo một số nguyên nhân sau đây và tìm đến bác sĩ da liễu ngay nhé.
ĐỊNH NGHĨA
Rụng lông (tóc) từng mảng là một tình trạng được đặc trưng bởi rụng đột ngột khu trú hay toàn thể tóc ở da đầu hoặc lông ở các vị trí khác trên cơ thể. Ở một số bệnh nhân dường như có thiên hướng di truyền, có thể kết hợp với tạng dị ứng hoặc kết hợp vói các rối loạn "tự miễn" (ví dụ các bệnh tuyến giáp, bệnh bạch biến, đái tháo đường). Bệnh lý hay gặp hơn ở trẻ em là hội chứng Down.
Rụng lông tóc từng mảng hay gặp và chiếm khoảng 2% các trường hợp mác mối được thấy ở các bệnh nhân da liễu ngoại trú. Hầu hết các trường hợp gặp ở trẻ em và người trưởng thành trẻ tuổi, và dấu hiệu khởi đầu hay gặp nhất là có một hoặc nhiều khu vực bị trọc trụi hoàn toàn chỉ còn lại da. Da đầu bị trụi thường không có dấu hiệu viêm, không có vảy hay tạo sẹo, nhưng tóc ở bờ của khu vực thường là "tóc vẹo",ở giai đoạn ngừng phát triển, và các tóc bị gãy trong khu vực này trông giống như dấu chấm than (!) có giá trị chẩn đoán.
Rụng tóc hoàn toàn được nói đến như là hói hoàn toàn, và khi tất cả lông của cơ thể cũng bị rụng, đó là rụng lông tóc toàn thân.
Trong bệnh rụng tóc từng mảng, ít khi gặp móng tay bị lõm vào móng. Sự phát triển trở lại tự phát diễn ra sau một thời gian 2 - 6 tháng trong phần lớn các trường hợp, nhưng các giai đoạn rụng lông tóc lặp lại hẳn không phải là không phổ biến. Các đặc điểm hướng đến tiên lượng thận trọng bao gồm cơ địa dị ứng kết hợp, rụng lông mày, lông mi, biến đổi về móng, và nhiều thương tổn ở các bờ rìa da đầu hay còn được gọi là hói hình dải.
HÓI ĐẦU KIỂU NAM GIỚI (Rụng lông tóc phụ thuộc androgen)
Rụng tóc phụ thuộc androgen rất hay gặp ở nam giới và tăng dần lên cùng với tuổi tác. Có một cấu thành gen xác định độ tuổi khởi phát và mức độ nặng của quá trình. Một tỷ lệ nhỏ phụ nữ giai đoạn hậu mãn kinh cũng bị ảnh hưởng tương tự. Khu vực chủ yếu mất tóc ở nam giới là đỉnh đầu, và vẫn còn một số tóc ở hố trán, trái lại ở phụ nữ bị thưa tóc theo chiều dọc của trán nhưng vẫn còn giữ được tóc ở rìa tóc của trán. ở nam giới tuổi khỏe mạnh, có thể khẳng định lại rằng không có bệnh lý nền. Thuốc hạ huyết áp minoxidil được sử dụng bôi tại chỗ. thường là dưới dạng dung dịch 2% ở các thể khác nhau của rụng lông tóc. Trong thể hói đầu kiểu nam giới, ở một số bệnh nhân. thuốc này có vẻ làm chậm sự rụng tóc, nhưng chỉ có tác dụng khi tiếp tục áp dụng bôi tại chỗ và chi có tác dụng làm giảm tỷ lệ rụng tóc. nhưng không chữa khỏi được bệnh. Khi phụ nữ bị rụng lông (tóc) phụ thuộc androgen có thể phải dùng tóc giả khi đã loại trừ được hết các nguyên nhân khác gây rụng tóc như thiếu hụt sắt rụng tóc do thuốc, do nội tiết. Tóc giả nhân tạo tương đối đắt, và không giống như tóc giả được làm từ tóc người.
RỤNG TÓC DO TÓC NGỪNG PHÁT TRIỂN ( TÓC Ở THỜI KỲ NGHỈ )
Dưới các tình trạng nào đó, đáng chú ý là trong thời kỳ mang thai khi estrogen máu tăng lên, tỷ lệ % các nang tóc ở giai đoạn đầu của chu trình tóc tăng lên. Như là một kết quả tất yếu, có đám ngọn tóc mọc xum suê, nhưng sau khi đẻ, các nang tóc đã ở thời kỳ đầu của chu trình tóc chuyển sang giai đoạn ngừng phát triển, và do đó các tóc bị rụng đi. Điều này có thể làm cho tóc thưa đi đáng kể, thường thấy từ 4 đến 9 tháng sau khi sinh, nhưng thường tự khỏi. Rụng tóc lan toa sau các bệnh lý nặng có sốt cao, hoặc "stress" cũng do sự xáo động tương tự chu trình của tóc. Không có điều trị đặc hiệu nào hữu hiệu, và sau 3 - 4 tháng các nang tóc bắt đầu lại sự đồng bộ hóa bình thường của chúng.
CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY RỤNG LÔNG (TÓC) KHÁC
GIANG MAI
Một số bệnh nhân bị giang mai kỳ hai có kiểu rụng tóc như "bị nhậy cắn" lan tỏa, những mối tương quan của nó với các dấu hiệu và các triệu chứng khác ở kỳ này vẫn chưa rõ. Chẩn đoán huyết thanh học dương tính. Tóc mọc trở lại sau khi điều trị kháng sinh đầy đủ.
LUPUS BAN ĐỎ HỆ THỐNG
Bệnh nhân bị lupus ban đỏ hệ thống thể hoạt động. thường là nặng và có liên quan đến nhiều hệ thống, có thể bị rụng tóc toàn phát lan tỏa. Không giống như rụng lông tóc từng mảng gặp trong lupus ban đỏ dạng đĩa mạn tính, nó chỉ mang tính nhất thời và tóc mọc lại tốt sau khi điều trị toàn thân thành công.
RỤNG LÔNG (TÓC) DO NỘI TIẾT
Rụng tóc có thể đi kèm với giảm chức năng của tuyến giáp và tuyến yên. Trong bệnh thiểu năng tuyến giáp, sự phát triển của lông tóc rất kém, thân tóc thô và giống như dây thép. Trong bệnh thiểu năng tuyến yên, thường có biểu hiện rụng lông tóc hoàn toàn, rụng lông mày và rụng lông cơ quan sinh dục. Thể rụng lông tóc này thường hồi phục sau điều trị thay thế nội tiết đầy đủ.
RỤNG LÔNG (TÓC) DO DINH DƯỠNG
Thiếu máu thiêu sắt mạn tính đi kèm với tóc mỏng, dễ gãy Suy dinh dưỡng toàn thể, nặng cũng có thể gây rụng tóc và bạc sớm các tóc còn lại.
RỤNG LÔNG (TÓC) DO THUỐC
Một số lớn các thuốc độc tế bào gây rụng tóc và các thuốc này được liệt kê trong bảng 10.4. Nên cảnh báo trước cho bệnh nhân rằng rụng tóc là không thể tránh khỏi. Đôi khi heparin và warfarin gây rụng tóc và các liều vitamin A lớn, các thuốc retinoid tông hợp mới hơn cũng gây rụng tóc lan toa toàn bộ.
Bảng 10.4
Các thuốc phổ biến gây rụng lông (tóc)
Các thuốc bôi tại chỗ cho đèn nay chỉ được biết là có tác dụng placebo trong các rối loạn nói trên. Tất cả bệnh nhân có biểu hiện rụng tóc toàn phát phải phát hiện xem có phải nguyên nhân do thuốc gây ra không,ở một phần nhỏ bệnh nhân, thường là nữ, không phát hiện được nguyên nhân rõ ràng và tình trạng bệnh không phù hợp với một kiểu mẫu nào đã được ghi nhận khi đó được gọi là "rụng tóc tự phát lan tỏa".
CÁC THIẾU HỤT THÂN TÓC
Một loạt các bất thường bẩm sinh của thân tóc làm cho tóc giòn quá mức đã được mô tả. Bệnh nhân có biểu hiện tóc bị gãy ngắn và rụng tóc từng mảng.
Phổ biến nhất là tóc chuỗi hạt và tóc xoăn. cả hai kiêu tóc này. và các bất thường khác ít gặp hơn, có thể chẩn đoán được trên kính hiển vi quang học của
tóc. Không có điều trị tại chỗ nào là hữu hiệu cả, nhưng nhẹ nhàng với tóc và để kiểu tóc ngắn có thể có một số giá trị.
THÓI GIẬT RÂU TÓC
Là một khao khát không cưỡng lại được đối với việc giật, vặn và kéo tóc. Các thể nặng có thể gặp ởngười chậm phát triển tinh thần và khi các kiểu mất
tóc kỳ cục, thường là một bên, vói các tóc gãy nhìn thấy rõ, sẽ gợi ý chẩn đoán.
CÁC BẤT THƯỜNG NƠVI
Ở trẻ thơ và trẻ nhỏ đôi khi nhìn thấy có mảng mất tóc hoàn toàn chỉ còn lại da, không có vảy cũng như tócở viền xung quanh không giòn. Điều này có
thể là do các bất thường nơvi như bất sản da, nhưng chẩn đoán xác định cần phải có kết quả mô bệnh học.
NHIỄM NẤM DA ĐẦU
Bệnh nhân thường là trẻ nhỏ bị rụng tóc có vảy, thành mảng và anh chị em ruột cũng có thể bị ảnh hưởng. Tất cả các trường hợp nghi ngờ và người tiếp xúc vài bệnh phải được kiểm tra nấm bằng soi đèn Wood (tia cực tím bước sóng dài 365 rim). Tuy nhiên, chỉ các thương tổn do Microsporum canis hoặc M.andonini mối có biểu hiện phát sáng huỳnh quang màu xanh lục. Các loài nấm khác thường gây bệnh nấm da đầu, chẳng hạn như Trichophyton
verrucosum và T.tonsurans không phát quang theo cách này. Phải kiểm tra dưới kính hiển vi tóc và da đầu cũng như phải nuôi cấy để phát hiện nấm.
Đôi khi nấm kích thích phản ứng viêm mạnh hình thành nên vùng tổn thương lầy nhầy lớn bị rụng tóc và có mủ từ các nang tóc. Điều này tạo nên cấu trúc bệnh nấm lông tổ ong và thường là do T.verrucosum hoặc T. mentagrophytes (bệnh nấm da động vật).
Bệnh nấm da đầu được điểu trị bằng các liều đầy đủ griseofulvin hoặc latnisil. Tóc sẽ mọc lại bình thuồng trừ khi các thương tổn như nấm lông tổ ong để lại sẹo.
LUPUS BAN ĐỎ DẠNG ĐĨA MẠN TÍNH (LBĐDĐMT)
Bệnh nhân bị các thương tổn của ờ mặt có thể có các thương tổn tương tự ở da đầu. Rụng tóc do cốc thương tôn này có vảy, thành mảng, có các vảy cắm vào các nang và có bờ ban đỏ. Bởi vì đây là một quá trình tạo sẹo, nên sẽ gây rụng tóc vĩnh viễn. Điều trị sớm các thương tổn và các cố gắng để ngăn ngừa các thương tổn mối phát triển đã được thảo luận ỏ phần trước.
LIKEN PHẲNG
Đôi khi, liken phẳng ảnh hưởng đến da đầu và gây rụng tóc vĩnh viễn do tạo sẹo.
RỤNG TÓC DO KÉO
Rụng tóc khu trú và có các tóc bị gãy, đặc biệt ỏ xung quanh chân tóc, có thể là do yếu tố cơ học như kẹp tóc quá chặt (ví dụ "kẹp tóc đuôi ngựa") hoặc sử
dụng các loại kẹp tóc thô.
Tham khảo: Biểu hiện và điều trị bệnh vẩy nến
ĐỊNH NGHĨA
Rụng lông (tóc) từng mảng là một tình trạng được đặc trưng bởi rụng đột ngột khu trú hay toàn thể tóc ở da đầu hoặc lông ở các vị trí khác trên cơ thể. Ở một số bệnh nhân dường như có thiên hướng di truyền, có thể kết hợp với tạng dị ứng hoặc kết hợp vói các rối loạn "tự miễn" (ví dụ các bệnh tuyến giáp, bệnh bạch biến, đái tháo đường). Bệnh lý hay gặp hơn ở trẻ em là hội chứng Down.
Rụng lông tóc từng mảng hay gặp và chiếm khoảng 2% các trường hợp mác mối được thấy ở các bệnh nhân da liễu ngoại trú. Hầu hết các trường hợp gặp ở trẻ em và người trưởng thành trẻ tuổi, và dấu hiệu khởi đầu hay gặp nhất là có một hoặc nhiều khu vực bị trọc trụi hoàn toàn chỉ còn lại da. Da đầu bị trụi thường không có dấu hiệu viêm, không có vảy hay tạo sẹo, nhưng tóc ở bờ của khu vực thường là "tóc vẹo",ở giai đoạn ngừng phát triển, và các tóc bị gãy trong khu vực này trông giống như dấu chấm than (!) có giá trị chẩn đoán.
Rụng tóc hoàn toàn được nói đến như là hói hoàn toàn, và khi tất cả lông của cơ thể cũng bị rụng, đó là rụng lông tóc toàn thân.
Trong bệnh rụng tóc từng mảng, ít khi gặp móng tay bị lõm vào móng. Sự phát triển trở lại tự phát diễn ra sau một thời gian 2 - 6 tháng trong phần lớn các trường hợp, nhưng các giai đoạn rụng lông tóc lặp lại hẳn không phải là không phổ biến. Các đặc điểm hướng đến tiên lượng thận trọng bao gồm cơ địa dị ứng kết hợp, rụng lông mày, lông mi, biến đổi về móng, và nhiều thương tổn ở các bờ rìa da đầu hay còn được gọi là hói hình dải.
HÓI ĐẦU KIỂU NAM GIỚI (Rụng lông tóc phụ thuộc androgen)
Rụng tóc phụ thuộc androgen rất hay gặp ở nam giới và tăng dần lên cùng với tuổi tác. Có một cấu thành gen xác định độ tuổi khởi phát và mức độ nặng của quá trình. Một tỷ lệ nhỏ phụ nữ giai đoạn hậu mãn kinh cũng bị ảnh hưởng tương tự. Khu vực chủ yếu mất tóc ở nam giới là đỉnh đầu, và vẫn còn một số tóc ở hố trán, trái lại ở phụ nữ bị thưa tóc theo chiều dọc của trán nhưng vẫn còn giữ được tóc ở rìa tóc của trán. ở nam giới tuổi khỏe mạnh, có thể khẳng định lại rằng không có bệnh lý nền. Thuốc hạ huyết áp minoxidil được sử dụng bôi tại chỗ. thường là dưới dạng dung dịch 2% ở các thể khác nhau của rụng lông tóc. Trong thể hói đầu kiểu nam giới, ở một số bệnh nhân. thuốc này có vẻ làm chậm sự rụng tóc, nhưng chỉ có tác dụng khi tiếp tục áp dụng bôi tại chỗ và chi có tác dụng làm giảm tỷ lệ rụng tóc. nhưng không chữa khỏi được bệnh. Khi phụ nữ bị rụng lông (tóc) phụ thuộc androgen có thể phải dùng tóc giả khi đã loại trừ được hết các nguyên nhân khác gây rụng tóc như thiếu hụt sắt rụng tóc do thuốc, do nội tiết. Tóc giả nhân tạo tương đối đắt, và không giống như tóc giả được làm từ tóc người.
RỤNG TÓC DO TÓC NGỪNG PHÁT TRIỂN ( TÓC Ở THỜI KỲ NGHỈ )
Dưới các tình trạng nào đó, đáng chú ý là trong thời kỳ mang thai khi estrogen máu tăng lên, tỷ lệ % các nang tóc ở giai đoạn đầu của chu trình tóc tăng lên. Như là một kết quả tất yếu, có đám ngọn tóc mọc xum suê, nhưng sau khi đẻ, các nang tóc đã ở thời kỳ đầu của chu trình tóc chuyển sang giai đoạn ngừng phát triển, và do đó các tóc bị rụng đi. Điều này có thể làm cho tóc thưa đi đáng kể, thường thấy từ 4 đến 9 tháng sau khi sinh, nhưng thường tự khỏi. Rụng tóc lan toa sau các bệnh lý nặng có sốt cao, hoặc "stress" cũng do sự xáo động tương tự chu trình của tóc. Không có điều trị đặc hiệu nào hữu hiệu, và sau 3 - 4 tháng các nang tóc bắt đầu lại sự đồng bộ hóa bình thường của chúng.
CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY RỤNG LÔNG (TÓC) KHÁC
GIANG MAI
Một số bệnh nhân bị giang mai kỳ hai có kiểu rụng tóc như "bị nhậy cắn" lan tỏa, những mối tương quan của nó với các dấu hiệu và các triệu chứng khác ở kỳ này vẫn chưa rõ. Chẩn đoán huyết thanh học dương tính. Tóc mọc trở lại sau khi điều trị kháng sinh đầy đủ.
LUPUS BAN ĐỎ HỆ THỐNG
Bệnh nhân bị lupus ban đỏ hệ thống thể hoạt động. thường là nặng và có liên quan đến nhiều hệ thống, có thể bị rụng tóc toàn phát lan tỏa. Không giống như rụng lông tóc từng mảng gặp trong lupus ban đỏ dạng đĩa mạn tính, nó chỉ mang tính nhất thời và tóc mọc lại tốt sau khi điều trị toàn thân thành công.
RỤNG LÔNG (TÓC) DO NỘI TIẾT
Rụng tóc có thể đi kèm với giảm chức năng của tuyến giáp và tuyến yên. Trong bệnh thiểu năng tuyến giáp, sự phát triển của lông tóc rất kém, thân tóc thô và giống như dây thép. Trong bệnh thiểu năng tuyến yên, thường có biểu hiện rụng lông tóc hoàn toàn, rụng lông mày và rụng lông cơ quan sinh dục. Thể rụng lông tóc này thường hồi phục sau điều trị thay thế nội tiết đầy đủ.
RỤNG LÔNG (TÓC) DO DINH DƯỠNG
Thiếu máu thiêu sắt mạn tính đi kèm với tóc mỏng, dễ gãy Suy dinh dưỡng toàn thể, nặng cũng có thể gây rụng tóc và bạc sớm các tóc còn lại.
RỤNG LÔNG (TÓC) DO THUỐC
Một số lớn các thuốc độc tế bào gây rụng tóc và các thuốc này được liệt kê trong bảng 10.4. Nên cảnh báo trước cho bệnh nhân rằng rụng tóc là không thể tránh khỏi. Đôi khi heparin và warfarin gây rụng tóc và các liều vitamin A lớn, các thuốc retinoid tông hợp mới hơn cũng gây rụng tóc lan toa toàn bộ.
Bảng 10.4
Các thuốc phổ biến gây rụng lông (tóc)
| Các thuốc độc tế bào | Cyclophosphamid Các dẫn xuất của mercaptopurin Colchicin, adriamycin, các alkaloid vinca Heparin, các coumarin Thiouracil, carbimazol Ethionamid |
| Các thuốc chống đông (coumarin, Heparin) Các thuốc kháng giáp trạng (Thiouracin, carbimazol) Thuốc chống lao (ethionamid) |
CÁC THIẾU HỤT THÂN TÓC
Một loạt các bất thường bẩm sinh của thân tóc làm cho tóc giòn quá mức đã được mô tả. Bệnh nhân có biểu hiện tóc bị gãy ngắn và rụng tóc từng mảng.
Phổ biến nhất là tóc chuỗi hạt và tóc xoăn. cả hai kiêu tóc này. và các bất thường khác ít gặp hơn, có thể chẩn đoán được trên kính hiển vi quang học của
tóc. Không có điều trị tại chỗ nào là hữu hiệu cả, nhưng nhẹ nhàng với tóc và để kiểu tóc ngắn có thể có một số giá trị.
THÓI GIẬT RÂU TÓC
Là một khao khát không cưỡng lại được đối với việc giật, vặn và kéo tóc. Các thể nặng có thể gặp ởngười chậm phát triển tinh thần và khi các kiểu mất
tóc kỳ cục, thường là một bên, vói các tóc gãy nhìn thấy rõ, sẽ gợi ý chẩn đoán.
CÁC BẤT THƯỜNG NƠVI
Ở trẻ thơ và trẻ nhỏ đôi khi nhìn thấy có mảng mất tóc hoàn toàn chỉ còn lại da, không có vảy cũng như tócở viền xung quanh không giòn. Điều này có
thể là do các bất thường nơvi như bất sản da, nhưng chẩn đoán xác định cần phải có kết quả mô bệnh học.
NHIỄM NẤM DA ĐẦU
Bệnh nhân thường là trẻ nhỏ bị rụng tóc có vảy, thành mảng và anh chị em ruột cũng có thể bị ảnh hưởng. Tất cả các trường hợp nghi ngờ và người tiếp xúc vài bệnh phải được kiểm tra nấm bằng soi đèn Wood (tia cực tím bước sóng dài 365 rim). Tuy nhiên, chỉ các thương tổn do Microsporum canis hoặc M.andonini mối có biểu hiện phát sáng huỳnh quang màu xanh lục. Các loài nấm khác thường gây bệnh nấm da đầu, chẳng hạn như Trichophyton
verrucosum và T.tonsurans không phát quang theo cách này. Phải kiểm tra dưới kính hiển vi tóc và da đầu cũng như phải nuôi cấy để phát hiện nấm.
Đôi khi nấm kích thích phản ứng viêm mạnh hình thành nên vùng tổn thương lầy nhầy lớn bị rụng tóc và có mủ từ các nang tóc. Điều này tạo nên cấu trúc bệnh nấm lông tổ ong và thường là do T.verrucosum hoặc T. mentagrophytes (bệnh nấm da động vật).
Bệnh nấm da đầu được điểu trị bằng các liều đầy đủ griseofulvin hoặc latnisil. Tóc sẽ mọc lại bình thuồng trừ khi các thương tổn như nấm lông tổ ong để lại sẹo.
LUPUS BAN ĐỎ DẠNG ĐĨA MẠN TÍNH (LBĐDĐMT)
Bệnh nhân bị các thương tổn của ờ mặt có thể có các thương tổn tương tự ở da đầu. Rụng tóc do cốc thương tôn này có vảy, thành mảng, có các vảy cắm vào các nang và có bờ ban đỏ. Bởi vì đây là một quá trình tạo sẹo, nên sẽ gây rụng tóc vĩnh viễn. Điều trị sớm các thương tổn và các cố gắng để ngăn ngừa các thương tổn mối phát triển đã được thảo luận ỏ phần trước.
LIKEN PHẲNG
Đôi khi, liken phẳng ảnh hưởng đến da đầu và gây rụng tóc vĩnh viễn do tạo sẹo.
RỤNG TÓC DO KÉO
Rụng tóc khu trú và có các tóc bị gãy, đặc biệt ỏ xung quanh chân tóc, có thể là do yếu tố cơ học như kẹp tóc quá chặt (ví dụ "kẹp tóc đuôi ngựa") hoặc sử
dụng các loại kẹp tóc thô.
Tham khảo: Biểu hiện và điều trị bệnh vẩy nến
