--- Lê Lưu Oanh ---
Mỗi lần nắng mới hắt bên song
Xao xác gà trưa gáy não nùng
Lòng rợi buồn theo thời dĩ vãng
Chập chờn sống lại những ngày không
Nắng mới, cái nắng đầu hè, chưa gay gắt như giữa hạ nhưng cũng không còn nhạt như nắng xuân, mà bắt đầu rực rỡ. Mỗi mùa nắng mới, mỗi lần nắng hắt bên song, chiếu vào khung cửa, cùng không gian buổi trưa vắng vẻ, chỉ có tiếng gà xao xác, lại như một nốt nhấn đưa dòng hoài niệm quay vòng trở về một thời dĩ vãng, thời xa xưa lắm trong tâm trạng rợi buồn, một nỗi buồn chưa đến mức tê tái, xót xa, nhưng cũng đã phảng phất chút hiu hắt não nùng. Tuổi thơ của tác giả sống lại trong hồi ức, tưởng tượng với những bóng hình quá khứ. Và những hình ảnh nhạt nhòa, mờ tỏ đưa con người vào trạng thái nửa tỉnh, nửa mê, nửa thức, nửa ngủ, trong cái chập chờn trở về dĩ vãng với những ngày không, những ngày đã từng có nhưng không còn tồn tại nữa trên cõi đời này.
Trong dòng ý thức chập chờn ấy, hình ảnh người mẹ hiện về:
Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời
Lúc người còn sống, tôi lên mười
Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội
Áo đỏ Người đưa trước giậu phơi.
Hóa ra, trong tâm hồn cậu bé lên mười thuở ấy và con người trưởng thành bây giờ, cái nắng mới làm lòng rợi buồn đến thế bởi vì nó gắn với một kỉ niệm về người mẹ của mình. Bốn câu thơ rất giản dị mà chứa đầy nỗi nhớ thương. Trong trí nhớ của cậu bé lên mười, khi ánh nắng tràn ngập đồng bãi, mỗi lần nắng mới reo ngoài nội dường như trong ánh nắng ấy có cái tươi vui, ồn ã của những phút giây đổi mùa, khép lại một mùa đông giá lạnh để bước sang một mùa hè ấm nóng, là lúc mẹ phơi áo (có lẽ là áo rét) trên giậu để rồi áo đượm nắng và cất đi chờ một mùa đông khác. Hình ảnh người mẹ phơi áo bên bờ giậu là hình ảnh rất thanh bình của một đời sống giản dị, thân thuộc xa xưa.
Và ánh lên trong khung cảnh êm đềm ấy là mầu áo đỏ như một vệt sáng lung linh trong đáy sâu tiềm thức. Cái nhạy cảm tinh tế và sâu kín nhất với chút khắc khoải nhớ thương chính là ở hình ảnh này. Có người nói, áo đỏ là áo con nhà giàu, còn con nhà nghèo thuở ấy chỉ có áo nâu. Giầu nghèo gì thì cũng vậy. Chỉ biết rằng, cái áo đỏ ấy là điều nhạy cảm nhất trong trái tim nhà thơ. Bởi áo này chắc là áo của chính cậu bé lên mười thuở ấy. Nét tảo tần làm lụng của người mẹ, chút âu yếm của tình mẹ trong cử chỉ phơi áo cho con là điểm gợi xúc động nhất, thân thương nhất trong dằng dặc những hình ảnh khi con người nhớ về quá khứ.
Hình dáng mẹ tôi chưa xóa mờ
Hãy còn mường tượng lúc vào ra
Nét cười đen nhánh sau tay áo
Trong ánh trưa hè, trước giậu thưa.
Người mẹ mất có lẽ đã lâu lắm, nhưng những nét dáng quen thuộc vẫn chửa xóa mờ. Vẫn còn đây bóng hình tất bật, làm lụng lúc vào ra, và đặc biệt là nét cười đen nhánh sau tay áo trong ánh nắng trưa hè như một bức chân dung đầy ấn tượng được chạm khắc vĩnh viễn trong tâm hồn nhà thơ.
Một nhà phê bình nhận xét: "Lưu Trọng Lư có một tâm hồn sầu mộng". Sầu là buồn, mộng là mơ là thường sống trong mộng, trong những kỉ niệm và mơ ước hư ảo, xa xăm. Quả vậy, bài thơ như một cõi miền xa tít tắp, một thời dĩ vãng, thuở thiếu thời, thuở lên mười, cái thời mẹ còn sống. Ở cõi miền ấy có một tuổi thơ êm đềm bên nụ cười mẹ, bên tấm lòng mẹ yêu thương
Tràn ngập bài thơ là một nỗi rợi buồn dấy lên từ tiếng gà thê thiết, não nùng đánh thức tâm linh. Nhà thơ buồn vì thấy bên mình là một cõi trống không, hụt hẫng. Nếu dĩ vãng là một trời trẻ thơ chứa chan tình mẹ thì cuộc đời hiện tại chẳng có gì giống thế bởi đã vĩnh viễn vắng mặt mẹ trên cõi đời.
Khi đã lớn, có thể vì bận rộn mưu sinh, lẽ tồn tại, con người có phút giây lãng quên mất mẹ mình. Nhưng mỗi lần nhớ lại trái tim nhạy cảm nào chẳng rung lên khi chập chờn bóng mẹ thuở thiếu thời. Đó là một tình cảm tế nhị, sâu xa và dễ rung động nhất. Bởi tình mẹ cũng như lòng con với mẹ là một vẻ đẹp mang tính cội nguồn, đẹp đẽ và cao thượng nhất trong những tình cảm của con người.
Bài thơ đẹp ở một kỷ niệm, vì đã xa lăng lắc nên vẻ đẹp ấy nhuốm một vị buồn thương.
Nguồn: Sưu Tập
Mỗi lần nắng mới hắt bên song
Xao xác gà trưa gáy não nùng
Lòng rợi buồn theo thời dĩ vãng
Chập chờn sống lại những ngày không
Nắng mới, cái nắng đầu hè, chưa gay gắt như giữa hạ nhưng cũng không còn nhạt như nắng xuân, mà bắt đầu rực rỡ. Mỗi mùa nắng mới, mỗi lần nắng hắt bên song, chiếu vào khung cửa, cùng không gian buổi trưa vắng vẻ, chỉ có tiếng gà xao xác, lại như một nốt nhấn đưa dòng hoài niệm quay vòng trở về một thời dĩ vãng, thời xa xưa lắm trong tâm trạng rợi buồn, một nỗi buồn chưa đến mức tê tái, xót xa, nhưng cũng đã phảng phất chút hiu hắt não nùng. Tuổi thơ của tác giả sống lại trong hồi ức, tưởng tượng với những bóng hình quá khứ. Và những hình ảnh nhạt nhòa, mờ tỏ đưa con người vào trạng thái nửa tỉnh, nửa mê, nửa thức, nửa ngủ, trong cái chập chờn trở về dĩ vãng với những ngày không, những ngày đã từng có nhưng không còn tồn tại nữa trên cõi đời này.
Trong dòng ý thức chập chờn ấy, hình ảnh người mẹ hiện về:
Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời
Lúc người còn sống, tôi lên mười
Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội
Áo đỏ Người đưa trước giậu phơi.
Hóa ra, trong tâm hồn cậu bé lên mười thuở ấy và con người trưởng thành bây giờ, cái nắng mới làm lòng rợi buồn đến thế bởi vì nó gắn với một kỉ niệm về người mẹ của mình. Bốn câu thơ rất giản dị mà chứa đầy nỗi nhớ thương. Trong trí nhớ của cậu bé lên mười, khi ánh nắng tràn ngập đồng bãi, mỗi lần nắng mới reo ngoài nội dường như trong ánh nắng ấy có cái tươi vui, ồn ã của những phút giây đổi mùa, khép lại một mùa đông giá lạnh để bước sang một mùa hè ấm nóng, là lúc mẹ phơi áo (có lẽ là áo rét) trên giậu để rồi áo đượm nắng và cất đi chờ một mùa đông khác. Hình ảnh người mẹ phơi áo bên bờ giậu là hình ảnh rất thanh bình của một đời sống giản dị, thân thuộc xa xưa.
Và ánh lên trong khung cảnh êm đềm ấy là mầu áo đỏ như một vệt sáng lung linh trong đáy sâu tiềm thức. Cái nhạy cảm tinh tế và sâu kín nhất với chút khắc khoải nhớ thương chính là ở hình ảnh này. Có người nói, áo đỏ là áo con nhà giàu, còn con nhà nghèo thuở ấy chỉ có áo nâu. Giầu nghèo gì thì cũng vậy. Chỉ biết rằng, cái áo đỏ ấy là điều nhạy cảm nhất trong trái tim nhà thơ. Bởi áo này chắc là áo của chính cậu bé lên mười thuở ấy. Nét tảo tần làm lụng của người mẹ, chút âu yếm của tình mẹ trong cử chỉ phơi áo cho con là điểm gợi xúc động nhất, thân thương nhất trong dằng dặc những hình ảnh khi con người nhớ về quá khứ.
Hình dáng mẹ tôi chưa xóa mờ
Hãy còn mường tượng lúc vào ra
Nét cười đen nhánh sau tay áo
Trong ánh trưa hè, trước giậu thưa.
Người mẹ mất có lẽ đã lâu lắm, nhưng những nét dáng quen thuộc vẫn chửa xóa mờ. Vẫn còn đây bóng hình tất bật, làm lụng lúc vào ra, và đặc biệt là nét cười đen nhánh sau tay áo trong ánh nắng trưa hè như một bức chân dung đầy ấn tượng được chạm khắc vĩnh viễn trong tâm hồn nhà thơ.
Một nhà phê bình nhận xét: "Lưu Trọng Lư có một tâm hồn sầu mộng". Sầu là buồn, mộng là mơ là thường sống trong mộng, trong những kỉ niệm và mơ ước hư ảo, xa xăm. Quả vậy, bài thơ như một cõi miền xa tít tắp, một thời dĩ vãng, thuở thiếu thời, thuở lên mười, cái thời mẹ còn sống. Ở cõi miền ấy có một tuổi thơ êm đềm bên nụ cười mẹ, bên tấm lòng mẹ yêu thương
Tràn ngập bài thơ là một nỗi rợi buồn dấy lên từ tiếng gà thê thiết, não nùng đánh thức tâm linh. Nhà thơ buồn vì thấy bên mình là một cõi trống không, hụt hẫng. Nếu dĩ vãng là một trời trẻ thơ chứa chan tình mẹ thì cuộc đời hiện tại chẳng có gì giống thế bởi đã vĩnh viễn vắng mặt mẹ trên cõi đời.
Khi đã lớn, có thể vì bận rộn mưu sinh, lẽ tồn tại, con người có phút giây lãng quên mất mẹ mình. Nhưng mỗi lần nhớ lại trái tim nhạy cảm nào chẳng rung lên khi chập chờn bóng mẹ thuở thiếu thời. Đó là một tình cảm tế nhị, sâu xa và dễ rung động nhất. Bởi tình mẹ cũng như lòng con với mẹ là một vẻ đẹp mang tính cội nguồn, đẹp đẽ và cao thượng nhất trong những tình cảm của con người.
Bài thơ đẹp ở một kỷ niệm, vì đã xa lăng lắc nên vẻ đẹp ấy nhuốm một vị buồn thương.
Nguồn: Sưu Tập
