Đề thi tuyển sinh vào 10 THPT Chuyên, năm học 2012-2013, thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Trần Tiến Thành - Chuyên viên Sở GD&ĐT thành phố Hồ Chí Minh.
Câu 1: (4 điểm):
“Với trẻ con, thật không có gì đáng chán hơn một người bạn lúc nào cũng rủ rê học bài hay làm bài. Để làm những điều đúng đắn đó, không cần phải có bạn bè. Cứ ngoan ngoãn tuân theo lời người lớn, một đứa trẻ ắt biết mình nên làm gì và không nên làm gì.
Một đứa bạn hấp dẫn là một đứa bạn lúc nào cũng xúi ta làm những điều không nên làm và không làm những điều lẽ ra phải làm. Vì với một đứa trẻ, ngồi trong rạp chiếu phim bao giờ cũng quyến rũ hơn ngồi trong lớp học, ngồi vắt vẻo trên cành mận luôn thú vị hơn ngồi trên dãy ghế ở trung tâm luyện thi. Điều đó hiển nhiên như tự do bao giờ cũng hấp dẫn hơn luật lệ”.
( Theo Nguyễn Nhật Ánh – “Tôi là Bêtô)
Em có đồng ý với suy nghĩ trên không?
Câu 2: (6 điểm):
“Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến trăm nghìn lần”
( Hoài Thanh, “Ý nghĩa văn chương”,SGK Ngữ văn 7 – tập 2)
Hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua một số tác phẩm văn học.
=> Gợi ý:
Câu 1:
Trình bày suy nghĩ về vấn đề trong đoạn trích tác phẩm “Tôi là Bêtô” của Nguyễn Nhật Ánh.
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Nắm được phương pháp làm bài nghị luận xã hội.
- Bố cục và hệ thống ý sáng rõ.
- Biết vận dụng phối hợp nhiều thao tác nghị luận (giải thích,chứng minh, bình luận…)
- Văn trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục. Không mắc lỗi diễn đạt; không sai lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp, trình bày bài rõ ràng.
b. Yêu cầu về kiến thức:
- Giới thiệu được vấn đề cần nghị luận.
- Những người bạn chỉ “rủ rê học hành” dễ dẫn đến sự nhàm chán, đơn điệu; những người bạn “xúi ta làm những điều không nên làm” thường đem lại sự thú vị,lôi cuốn. Điều này phù hợp tâm lí trẻ con: thích vui chơi hơn học hành; thích tự do hơn luật lệ.
-> “Người bạn hấp dẫn” là người bạn bổ sung hoặc đem lại những điều mà những mối quan hệ khác không có. Dù đó là những việc đi ngược lại khuôn phép.
Tuy nhiên, những người bạn “xúi ta làm những điều không nên làm” chỉ thỏa mãn những hành động, việc làm mang tính nhất thời,dễ dẫn đến những hậu quả tai hại.
Những người bạn chỉ “rủ rê học hành” hoặc chỉ “xúi ta làm những điều không nên làm” đều mang tính phiến diện. Bạn bè cần giúp cho đời sống tinh thần ta thêm phong phú và dần hoàn thiện nhân cách.
Với vai trò là một người bạn, bản thân học sinh cũng cần có những thái độ, hành động thích hợp trong mối quan hệ bạn bè.
Trong cuộc sống, tự do và khuôn phép cần có mức độ, giới hạn nhất định.
* Lưu ý: Học sinh cần có những dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề.
- Rút ra bài học cho bản thân, rèn luyện thái độ sống đúng đắn.
Câu 2:
Làm sáng tỏ một nhận định của Hoài Thanh trong “Ý nghĩa văn chương” qua một số tác phẩm văn học.
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Nắm được phương pháp làm bài nghị luận văn học.
- Bố cục và hệ thống ý sáng rõ.
- Biết vận dụng phối hợp nhiều thao tác nghị luận ( giải thích, bình luận, so sánh mở rộng vấn đề…) Đặc biệt, học sinh phải nắm vững thao tác chứng minh.
- Văn trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục.
- Không mắc lỗi diễn đạt;không sai lỗi chính tả,dùng từ; trình bày bài rõ ràng.
b. Yêu cầu về kiến thức:
- Giới thiệu được vấn đề nghị luận.
- “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có”: văn chương khơi gợi trong tâm hồn người đọc những tình cảm mới mẻ và làm sâu sắc hơn những tình cảm sẵn có.
“Cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trần và rộng rãi đến trăm nghìn lần”: văn chương giúp con người nhận ra chiều sâu ý nghĩa cuộc đời và sống phong phú hơn. Văn chương giúp cho con người thoát ra khỏi không gian chật hẹp của chính mình.
Giá trị, chức năng của tác phẩm văn học là làm phong phú thêm đời sống tâm hồn; có khả năng làm thay đổi cuộc sống; làm cho đời sống con người đẹp hơn; sâu sắc hơn.
Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm, con đường tác động của tác phẩm văn học đến người đọc là con đường tình cảm. Thế nên, văn học đem lại những cảm xúc, tình cảm mà ta chưa có, đồng thời giúp cho những tình cảm sẵn có trở nên sâu sắc hơn.
Mặt khác, tác phẩm văn học phản ánh hiện thực cuộc sống muôn màu, muôn vẻ nên cũng đem đến những trải nghiệm đa dạng cho người đọc về cuộc đời.
Học sinh chọn tối thiểu hai tác phẩm tiêu biểu và phân tích để làm sáng tỏ.
- Chỉ những tác phẩm văn học phản ánh chân thật, cụ thể hiện thực đời sống và có hình thức nghệ thuật độc đáo thì mới có những tác động tích cực đối với tâm hồn con người.
- Khái quát, đánh giá những vấn đề đã bàn luận.
Diễn đàn Bút Nghiên sưu tầm
Theo Trần Tiến Thành - Chuyên viên Sở GD&ĐT thành phố Hồ Chí Minh.
Câu 1: (4 điểm):
“Với trẻ con, thật không có gì đáng chán hơn một người bạn lúc nào cũng rủ rê học bài hay làm bài. Để làm những điều đúng đắn đó, không cần phải có bạn bè. Cứ ngoan ngoãn tuân theo lời người lớn, một đứa trẻ ắt biết mình nên làm gì và không nên làm gì.
Một đứa bạn hấp dẫn là một đứa bạn lúc nào cũng xúi ta làm những điều không nên làm và không làm những điều lẽ ra phải làm. Vì với một đứa trẻ, ngồi trong rạp chiếu phim bao giờ cũng quyến rũ hơn ngồi trong lớp học, ngồi vắt vẻo trên cành mận luôn thú vị hơn ngồi trên dãy ghế ở trung tâm luyện thi. Điều đó hiển nhiên như tự do bao giờ cũng hấp dẫn hơn luật lệ”.
( Theo Nguyễn Nhật Ánh – “Tôi là Bêtô)
Em có đồng ý với suy nghĩ trên không?
Câu 2: (6 điểm):
“Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến trăm nghìn lần”
( Hoài Thanh, “Ý nghĩa văn chương”,SGK Ngữ văn 7 – tập 2)
Hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua một số tác phẩm văn học.
=> Gợi ý:
Câu 1:
Trình bày suy nghĩ về vấn đề trong đoạn trích tác phẩm “Tôi là Bêtô” của Nguyễn Nhật Ánh.
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Nắm được phương pháp làm bài nghị luận xã hội.
- Bố cục và hệ thống ý sáng rõ.
- Biết vận dụng phối hợp nhiều thao tác nghị luận (giải thích,chứng minh, bình luận…)
- Văn trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục. Không mắc lỗi diễn đạt; không sai lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp, trình bày bài rõ ràng.
b. Yêu cầu về kiến thức:
- Giới thiệu được vấn đề cần nghị luận.
- Những người bạn chỉ “rủ rê học hành” dễ dẫn đến sự nhàm chán, đơn điệu; những người bạn “xúi ta làm những điều không nên làm” thường đem lại sự thú vị,lôi cuốn. Điều này phù hợp tâm lí trẻ con: thích vui chơi hơn học hành; thích tự do hơn luật lệ.
-> “Người bạn hấp dẫn” là người bạn bổ sung hoặc đem lại những điều mà những mối quan hệ khác không có. Dù đó là những việc đi ngược lại khuôn phép.
Tuy nhiên, những người bạn “xúi ta làm những điều không nên làm” chỉ thỏa mãn những hành động, việc làm mang tính nhất thời,dễ dẫn đến những hậu quả tai hại.
Những người bạn chỉ “rủ rê học hành” hoặc chỉ “xúi ta làm những điều không nên làm” đều mang tính phiến diện. Bạn bè cần giúp cho đời sống tinh thần ta thêm phong phú và dần hoàn thiện nhân cách.
Với vai trò là một người bạn, bản thân học sinh cũng cần có những thái độ, hành động thích hợp trong mối quan hệ bạn bè.
Trong cuộc sống, tự do và khuôn phép cần có mức độ, giới hạn nhất định.
* Lưu ý: Học sinh cần có những dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề.
- Rút ra bài học cho bản thân, rèn luyện thái độ sống đúng đắn.
Câu 2:
Làm sáng tỏ một nhận định của Hoài Thanh trong “Ý nghĩa văn chương” qua một số tác phẩm văn học.
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Nắm được phương pháp làm bài nghị luận văn học.
- Bố cục và hệ thống ý sáng rõ.
- Biết vận dụng phối hợp nhiều thao tác nghị luận ( giải thích, bình luận, so sánh mở rộng vấn đề…) Đặc biệt, học sinh phải nắm vững thao tác chứng minh.
- Văn trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục.
- Không mắc lỗi diễn đạt;không sai lỗi chính tả,dùng từ; trình bày bài rõ ràng.
b. Yêu cầu về kiến thức:
- Giới thiệu được vấn đề nghị luận.
- “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có”: văn chương khơi gợi trong tâm hồn người đọc những tình cảm mới mẻ và làm sâu sắc hơn những tình cảm sẵn có.
“Cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trần và rộng rãi đến trăm nghìn lần”: văn chương giúp con người nhận ra chiều sâu ý nghĩa cuộc đời và sống phong phú hơn. Văn chương giúp cho con người thoát ra khỏi không gian chật hẹp của chính mình.
Giá trị, chức năng của tác phẩm văn học là làm phong phú thêm đời sống tâm hồn; có khả năng làm thay đổi cuộc sống; làm cho đời sống con người đẹp hơn; sâu sắc hơn.
Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm, con đường tác động của tác phẩm văn học đến người đọc là con đường tình cảm. Thế nên, văn học đem lại những cảm xúc, tình cảm mà ta chưa có, đồng thời giúp cho những tình cảm sẵn có trở nên sâu sắc hơn.
Mặt khác, tác phẩm văn học phản ánh hiện thực cuộc sống muôn màu, muôn vẻ nên cũng đem đến những trải nghiệm đa dạng cho người đọc về cuộc đời.
Học sinh chọn tối thiểu hai tác phẩm tiêu biểu và phân tích để làm sáng tỏ.
- Chỉ những tác phẩm văn học phản ánh chân thật, cụ thể hiện thực đời sống và có hình thức nghệ thuật độc đáo thì mới có những tác động tích cực đối với tâm hồn con người.
- Khái quát, đánh giá những vấn đề đã bàn luận.
Diễn đàn Bút Nghiên sưu tầm
Sửa lần cuối bởi điều hành viên: