Thảo luận Một số câu hỏi về thanh toán, quyết toán trong xây dựng

[Hoàng Xuân Bách]

Tình huống 1:Giá trị quyết toán nhỏ hơn giá trị hợp đồng, tổng khối lượng các lần thanh toán lớn hơn so với hợp đồng
Câu hỏi: Công trình bên em thanh toán nhiều lần. Lần cuối quyết toán, em kiểm tra khối lượng thì thấy: Tổng giá trị quyết toán vẫn nhỏ hơn giá trị hợp đồng. Nhưng khối lượng các công việc quyết toán thì có một số công việc tổng khối lượng các lần thanh toán lớn hơn so với hợp đồng. Tình huống này em sẽ xử lý như thế nào?
Hợp đồng có ghi:
1. Về thanh toán: Các giá trị khối lượng công việc bổ sung và phát sinh được thanh toán khi chủ đầu tư cho phép bên nhận thầu thực hiện. Giá trị này được bổ sung và hợp đồng bằng phụ lục hợp đồng. Bên A thanh toán khối lượng, giá trị bổ sung, phát sinh cho bên B sau khi bên A thẩm định các khối lượng trên và được chủ đầu tư phê duyệt...
2. Về quyết toán: Quyết toán hợp đồng là việc xác định tổng giá trị cuối cùng của hợp đồng xây dựng này mà Bên A có trách nhiệm thanh toán cho Bên B sau khi Bên B hoàn thành tất cả các công việc theo thỏa thuận trong hợp đồng....

 

[Hoa Vinh]

Em xin trả lời tình huống trên của bác hoàng bách như sau :
Tình huống này là khá khó khăn. Trong quá trình thanh quyết toán cho công trình của công ty em , em thường phải chú ý kiểm soát ngay từ đầu. Ai sử dụng Phần mềm Quyết toán GXD sẽ có quy trình kiểm soát, phần mềm tính toán tự động, đến đâu phải kiểm soát đến đó, nên không bao giờ khối lượng vượt có thể vào PL03a. Đây là tình huống của người không được đào tạo bài bản, không sử dụng phần mềm Quyết toán GXD nên nó xảy ra như vậy. Trường hợp này thường nói đùa là nếu để như vậy thì “ngải cứu”. Một số cách sau để bác tham khảo:
Cách 1: Tìm một thời điểm phù hợp, làm dự toán phát sinh, ký thêm Phụ lục hợp đồng cho phần khối lượng phát sinh, tất nhiên đi theo là hệ thống biên bản nghiệm thu chất lượng, nghiệm thu khối lượng cho phù hợp, chú ý thời gian. Trong phụ lục hợp đồng thống nhất phát sinh này sẽ thanh toán khi quyết toán. Quyết toán khớp hồ sơ bình thường.
Cách 2: Làm văn bản gửi Kho bạc để xin rút hồ sơ về điều chỉnh lại. Nếu không thì Kho bạc cũng sẽ trả lại hồ sơ vì giá trị thanh toán vượt giá trị hợp đồng mà không do phát sinh hợp lệ. Lỗi chính thuộc Chủ đầu tư, nếu không giải quyết được thì Chủ đầu tư chịu trách nhiệm và đền bù cho việc thất thoát vốn NSNN (nếu giá trị thanh toán vượt giá trị hợp đồng). Một số công việc có tổng khối lượng các lần thanh toán > hợp đồng": Do đó Hồ sơ nghiệm thu và thanh toán có sai sót về khối lượng và giá trị. Vì vậy, lấy hồ sơ nghiệm thu và thanh toán đợt gần nhất về điều chỉnh cho khớp với KL hợp đồng mà không do phát sinh hợp lệ.

 

[Hoa Vinh]

Điều 12 Thông tư số 86/2011/TT-BTC quy định Nguyên tắc kiểm soát thanh toán của Kho bạc nhà nước:
1. Chủ đầu tư tự chịu trách nhiệm về tính chính xác, hợp pháp của khối lượng thực hiện, định mức, đơn giá, dự toán các loại công việc, chất lượng công trình; Kho bạc nhà nước không chịu trách nhiệm về các vấn đề này. Kho bạc nhà nước căn cứ vào hồ sơ thanh toán và thực hiện thanh toán theo hợp đồng.
2. Kho bạc nhà nước thực hiện kiểm soát thanh toán theo nguyên tắc “THANH TOÁN TRƯỚC –KIỂM SOÁT SAU” cho từng lần thanh toán và “KIỂM SOÁT TRƯỚC – THANH TOÁN SAU” đối với lần thanh toán cuối cùng của hợp đồng.
Căn cứ vào nguyên tắc này, Kho bạc sẽ kiểm soát đợt cuối, nếu phát hiện sai thì trả hồ sơ cho CĐT; nếu Kho bạc không phát hiện sai mà chưa hoặc đã thanh toán đợt cuối thì CĐT xin hồ sơ lại sẽ được vì cũng do lỗi Kho bạc kiểm soát sai (Nếu đã thanh toán đợt cuối thì Nhà thầu chịu trách nhiệm hoàn trả lại số tiền thanh toán sai).
1. Trường hợp như bài toán số 1, nhưng thực tế hợp đồng quy định: thanh toán 90% khối lượng hoàn thành, khi đó giá trị đề nghị thanh toán kỳ này và Thanh toán khối lượng hoàn thành sẽ điền thông tin như thế nào?
Trong phụ lục 03a: Giá trị đề nghị thanh toán kỳ này và Thanh toán khối lượng hoàn thành: khối lượng đã thực hiện có thể là 95% hoặc 100% thì ở PL3a chúng ta điền khối lượng vào đầy đủ.
Việc hợp đồng ký kết thanh toán 90% khối lượng hoàn thành, thì giải quyết như sau:
TH1: Chủ đầu tư sau khi lập PL03a xong cho giá trị là 5 tỷ (100%), nhưng chỉ thanh toán 90% giá trị là 4,5 tỷ, khi lập “giấy đề nghị thanh toán vốn đầu tư” gửi Kho bạc thì Chủ đầu tư đề nghị thanh toán 4,5 tỷ, khi đủ điều kiện thanh toán lúc đó hồ sơ có Phụ lục 3a thể hiện giá trị 5 tỷ ở Kho bạc, chỉ việc lập “giấy đề nghị thanh toán vốn đầu tư” 500 triệu mà không cần làm lại thủ tục và PL3a nữa.
Việc thu lại 10% bảo hành, thì khi làm thanh toán lần 1, giai đoạn bảo hành chưa chính thức bắt đầu.
TH2: PL03a cứ làm bình thường với giá trị 100%. Ghi ở dưới cùng của bảng theo quy định hợp đồng chỉ thanh toán 90%, nên đề nghị kho bạc chỉ chuyển giá trị là 90%*5 tỷ.

 

[Hoa Vinh]

Trường hợp hồ sơ quyết toán gồm:
Lũy kế giá trị thanh toán (theo phụ lục 03a) là 2 tỷ.
Lũy kế giá trị thanh toán theo phụ lục 04 là 0,5 tỷ.
Khi đó giá trị quyết toán hợp đồng thực chất là 2,5 tỷ thì giá trị này sẽ được ghi trong biểu mẫu nào. Vì trong 03a; 04 không có vị trí điền thông tin này?
Phụ lục 03a vẫn là 2 tỷ (theo hợp đồng), Phụ lục 04 vẫn là 0,5 tỷ (theo phụ lục hợp đồng), không phải điền vào vị trí nào nữa.
Từ 2 Phụ lục này chủ đầu tư sẽ lập “giấy đề nghị thanh toán vốn đầu tư” gửi Kho bạc cho cả 2 khoản. Hoặc lập hai “giấy đề nghị thanh toán vốn đầu tư” cùng lúc đều được.
Nếu thêm một biểu mẫu tự nghĩ ra kẹp vào hồ sơ thì pháp luật có cấm không? Trả lời: Không cấm.

 

[Nguyễn Thi Thu Sương Sớm]

Dạ chào anh Hoa Vinh. Em là sinh viên mới ra trường đang làm việc tại nhà thầu thi công. Em đnag làm hồ sơ quyết toán công trình vốn nhà nước, nhưng em không biết qui trình nó như nào. Anh có thể hướng dẫn giúp em với được không ạ? Quyết toán với ban QLDA gồm hồ sơ gì và nộp sở tài chính hồ sơ gì ạ?