Hôm nay rãnh rỗi, ngồi đọc lại thơ Kiều, cốt là để thư giãn, thứ là để nhớ lại vài đoạn thơ mà hình như sắp quên. Một vài cảm nhận của riêng tôi trong truyện Kiều bây giờ mới kể. Có thể nhiều bạn sẽ cho tôi sai nhưng đã là thơ văn thì mỗi người sẽ có cảm nhận riêng và tôi chỉ muốn chia sẻ cảm nhận ấy như một chút tản mạn.
Mở đầu bài thơ đã thấy ngay 2 câu:
‘Trăm năm trong cõi người ta,
chữ tài chữ mệnh khéo là nhau’.
Cõ lẽ thời Nguyễn Du là vậy, nếu thời bây giờ có tài thì mau giàu lắm dù là tài đi nữa.
Mọi người thường nghĩ Kiều có dáng người mảnh mai như cành liễu, còn với tôi từ trước giờ chưa bao giờ nghĩ Kiều gầy. Đến khi học năm tư đại học, có một Thầy dạy lớp tôi môn Công Nghệ Phần Mềm (tôi học IT). Thầy cũng có vẻ thích Kiều và cho rằng Kiều là cô gái đầy đặn nếu không nói quá là mập mạp.
“Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà”.
Câu ‘Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang’ cho cô em, nhưng cô chị ‘..càng sắc sảo mặn mà’ thì không thể nào là có thân hình mảnh mai được. Hơn nữa, Nguyễn Du cùng thời với Hồ Xuân Hương. Trong văn chương Hồ Xuân Hương vẻ đẹp người phụ nữ thời bấy giờ là những cô gái đầy đặn qua bài thơ ‘Bánh Trôi Nước’ nổi tiếng của Bà:
‘Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non’.
Hai câu này chỉ người con gái đẹp thường đa truân chuyên.
Nếu cho phép tôi nói Nguyễn Du đối xử nhân vật của ông trong truyện Kiều nhẫn tâm nhất là ai thì ấy chính là Hoạn Thư. Kiều bất hạnh nhưng qua thơ của ông, Kiều đón nhận được sự thông cảm hầu hết của người đọc. Còn Hoạn Thư, hầu như đều bị chỉ trích là người đàn bà có máu ghen và độc ác nham hiểm với hai câu thơ:
“Bề ngoài thơn thớt nói cười,
Mà trong nham hiểm giết người không dao”.
Thực tế, nếu nhìn một cách khách quan, thì Hoạn Thư cũng là một nhân vật bất hạnh của xã hội phong kiến, xã hội người đàn ông được quyền 5 thê 7 thiếp. Nhưng Hoạn Thư thay vì cam chịu như những người phụ nữ khác, thì nàng tìm cách để chia cách khéo léo tình cảm giữa chồng và tình nhân thay vì ghen tuông ầm ĩ, nếu nói Hoạn Thư ác thì tại sao nàng không tố cáo Kiều ăn trộm lúc Kiều mang một ích đồ trong chùa lúc bỏ trốn. Hoạn Thư đã không hề dồn Kiều đến con đường chết thật sự, chỉ là nàng ấy muốn giữ chồng, giữ hạnh phúc của riêng mình, cũng không hề ghen mù quán như nhiều người đã từng dành câu nói ấy cho nàng. Hơn nữa, sau khi về làm vợ Từ Hải, Kiều trả thù Hoạn Thư bằng bản án tử hình nhưng Hoạn Thư rất thông minh để thoát bản án trong gan tấc:
‘Rằng: “Tôi chút phận đàn bà,
Ghen tuông thì cũng người ta thường tình.
Nghĩ cho khi các viết kinh,
Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo.
Lòng riêng riêng những kính yêu,
Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai.
Trót đà gây việc chông gai,
Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng.”
Sau khi nghe Hoan Thư giải bày, Kiều đã:
“Khen cho: Thật đã nên rằng,
Khôn ngoan đến mực nói năng phải lời.
Tha ra thì cũng may đời,
Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.
Đã lòng tri quá thì nên,
Truyền quân lệnh xuống trướng tiền tha ngay”
Sau đoạn này, càng cho thấy Kiều và Hoạn Thư đều là hai phụ nữ tuyệt vời dù là xã hội lúc đó hay bấy giờ. Một người thì nhan sắc tài hoa và tâm hồn vị tha, một người thì khôn khéo, trí tuệ, bản lĩnh phi thường.
Sẵn đây, nói về sự thông minh của Kiều, tôi cảm thấy Nguyễn Du hơi cường điệu lúc mới vào bài thơ:
“Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm”.
Đây chỉ là năng khiếu, cái tài của Kiều. Thời xưa có lẽ cứ ai giỏi thơ ca thì được cho rằng thông minh thì phải?. Nếu Kiều thực sự thông minh đã không gián tiếp hại chết Từ Hải. Và sự bất hạnh liên tiếp trong cuộc đời Kiều đều bắt nguồn từ sự tin người một cách không suy trước tính sau, Kiều hầu như chưa bao giờ nghi vấn về mục đích của những người đối xử tốt với Kiều để rồi liên tiếp vào tròng.
Mở đầu bài thơ đã thấy ngay 2 câu:
‘Trăm năm trong cõi người ta,
chữ tài chữ mệnh khéo là nhau’.
Cõ lẽ thời Nguyễn Du là vậy, nếu thời bây giờ có tài thì mau giàu lắm dù là tài đi nữa.
Mọi người thường nghĩ Kiều có dáng người mảnh mai như cành liễu, còn với tôi từ trước giờ chưa bao giờ nghĩ Kiều gầy. Đến khi học năm tư đại học, có một Thầy dạy lớp tôi môn Công Nghệ Phần Mềm (tôi học IT). Thầy cũng có vẻ thích Kiều và cho rằng Kiều là cô gái đầy đặn nếu không nói quá là mập mạp.
“Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà”.
Câu ‘Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang’ cho cô em, nhưng cô chị ‘..càng sắc sảo mặn mà’ thì không thể nào là có thân hình mảnh mai được. Hơn nữa, Nguyễn Du cùng thời với Hồ Xuân Hương. Trong văn chương Hồ Xuân Hương vẻ đẹp người phụ nữ thời bấy giờ là những cô gái đầy đặn qua bài thơ ‘Bánh Trôi Nước’ nổi tiếng của Bà:
‘Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non’.
Hai câu này chỉ người con gái đẹp thường đa truân chuyên.
Nếu cho phép tôi nói Nguyễn Du đối xử nhân vật của ông trong truyện Kiều nhẫn tâm nhất là ai thì ấy chính là Hoạn Thư. Kiều bất hạnh nhưng qua thơ của ông, Kiều đón nhận được sự thông cảm hầu hết của người đọc. Còn Hoạn Thư, hầu như đều bị chỉ trích là người đàn bà có máu ghen và độc ác nham hiểm với hai câu thơ:
“Bề ngoài thơn thớt nói cười,
Mà trong nham hiểm giết người không dao”.
Thực tế, nếu nhìn một cách khách quan, thì Hoạn Thư cũng là một nhân vật bất hạnh của xã hội phong kiến, xã hội người đàn ông được quyền 5 thê 7 thiếp. Nhưng Hoạn Thư thay vì cam chịu như những người phụ nữ khác, thì nàng tìm cách để chia cách khéo léo tình cảm giữa chồng và tình nhân thay vì ghen tuông ầm ĩ, nếu nói Hoạn Thư ác thì tại sao nàng không tố cáo Kiều ăn trộm lúc Kiều mang một ích đồ trong chùa lúc bỏ trốn. Hoạn Thư đã không hề dồn Kiều đến con đường chết thật sự, chỉ là nàng ấy muốn giữ chồng, giữ hạnh phúc của riêng mình, cũng không hề ghen mù quán như nhiều người đã từng dành câu nói ấy cho nàng. Hơn nữa, sau khi về làm vợ Từ Hải, Kiều trả thù Hoạn Thư bằng bản án tử hình nhưng Hoạn Thư rất thông minh để thoát bản án trong gan tấc:
‘Rằng: “Tôi chút phận đàn bà,
Ghen tuông thì cũng người ta thường tình.
Nghĩ cho khi các viết kinh,
Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo.
Lòng riêng riêng những kính yêu,
Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai.
Trót đà gây việc chông gai,
Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng.”
Sau khi nghe Hoan Thư giải bày, Kiều đã:
“Khen cho: Thật đã nên rằng,
Khôn ngoan đến mực nói năng phải lời.
Tha ra thì cũng may đời,
Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.
Đã lòng tri quá thì nên,
Truyền quân lệnh xuống trướng tiền tha ngay”
Sau đoạn này, càng cho thấy Kiều và Hoạn Thư đều là hai phụ nữ tuyệt vời dù là xã hội lúc đó hay bấy giờ. Một người thì nhan sắc tài hoa và tâm hồn vị tha, một người thì khôn khéo, trí tuệ, bản lĩnh phi thường.
Sẵn đây, nói về sự thông minh của Kiều, tôi cảm thấy Nguyễn Du hơi cường điệu lúc mới vào bài thơ:
“Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm”.
Đây chỉ là năng khiếu, cái tài của Kiều. Thời xưa có lẽ cứ ai giỏi thơ ca thì được cho rằng thông minh thì phải?. Nếu Kiều thực sự thông minh đã không gián tiếp hại chết Từ Hải. Và sự bất hạnh liên tiếp trong cuộc đời Kiều đều bắt nguồn từ sự tin người một cách không suy trước tính sau, Kiều hầu như chưa bao giờ nghi vấn về mục đích của những người đối xử tốt với Kiều để rồi liên tiếp vào tròng.
Sửa lần cuối bởi điều hành viên:
