Báo Times đã có lý khi nhấn mạnh đến yếu tố nông dân hiện đang chiếm 85% dân số của miền Nam Việt Nam và đến ý tưởng dân tộc, nhưng tờ báo này đã thiếu sót ở chỗ không nêu lên một sự thật là đối với người nông dân Việt Nam, cuộc đấu tranh vì độc lập cũng đã gắn liền với một sự đảo lộn sâu sắc của xã hội cũ. Giải phóng dân tộc đã đi liền với giải phóng về kinh tế và xã hội, và ách đô hộ của Hoa Kỳ thay chân cho nền thống trị của chũ nghĩa thực dân Pháp kèm theo sự thành lập của chính phủ Diệm, đối với họ có nghĩa là chế độ cũ đã được phục hồi. Do đó, vấn đề ruộng đất sẽ là yếu tố chủ đạo quyết định diễn biến của nội tình miền Nam Việt Nam.
Chúng tôi từng nói rằng các cơ cấu ruộng đất của vùng đồng bằng sông Cửu Long khác với cơ cấu ruộng đất ở miền Trung. 14 tỉnh ở phía nam và phía tây Sài Gòn là nơi quy tụ những đồn điền lớn, những con số thống kê chính thức trước năm 1939 cho những kết quả như sau:
Trong những vùng này, chỉ những ai sở hữu trên 50 hec-ta ruông đất mới được coi là đại điền chủ, trong khi ở miền Trung và miền Bắc, những ai sở hữu hơn 10 hec-ta ruộng đất đều đã được liệt vào loại địa chủ quan trọng. Những đồn điền có ở hầu hết tất cả những vùng ở phía tây Nam Bộ và chiếm đến 733000 hec-ta. Trong số này, 430 điền chủ là thực dân người Pháp sở hữu 245000 hec-ta, theo báo cáo ngày 9 tháng 10 năm 1959 của Giám đốc nông tín cục (đối với những điền chủ là thực dân người Pháp, ở đây chúng tôi chỉ nêu tài sản của họ là ruộng trồng lúa, các đồn điền cao su, cà phê, chè sẽ được nghiên cứu trong một chương khác). Những gia đình sở hữu dưới 5 hec-ta hoặc không có chút ruộng đất nào cả, chỉ chiếm 12,5% tổng diện tích dành cho 71,7% tổng số dân. "Cứ ba gia đình thì hai gia đình không có đất"[77]. Đó là những tá điền, những người nông dân không có đất, cày ruộng của người khác, nộp tô, và phần nhiều buộc phải vay nợ những người chủ ruộng của họ.
__________________________________________
[77] Gonron: L'utilisation du sol en Indochine trang 279 (Vấn đề sử dụng đất ở Đông Dương).
