Khi bạn có được nguồn thông tin quý giá mà không ai khác biết hoặc tiếp cận được, bạn đang có cơ hội mười mươi để làm giàu. Nhưng liệu bảo toàn vốn kiến thức đó cho riêng mình và tối đa hoá lợi ích từ nền tảng kiến thức đó để tạo ra sản phẩm và dịch vụ càng hiệu quả và trên quy mô càng lớn càng tốt, là cách làm tối ưu?
Có tri thức là có cơ hội
Có nhiều lập luận cho rằng đúng thế. Công thức pha chế độc quyền của nhãn hiệu nước ngọt Coca-cola hay bằng sáng chế dược phẩm chính là những ví dụ không thể chuẩn xác hơn.
Chính sức mạnh, sự giản đơn, và thành công đã được chứng minh là lý do khiến lập luận này ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều nhà quản lý, đến độ ngày nay người ta đa phần dựa vào nó để đưa ra các quyết định kinh doanh. Mọi công ty đều được cơ cấu và vận hành trên cơ sở tích luỹ, bảo toàn và tận dụng nguồn tri thức để tận thu giá trị.
Không chỉ được áp dụng trong lĩnh vực kinh doanh, từ lâu, lập luận này đã trở thành phương châm sống của nhiều người. Trên phương diện cá nhân, chúng ta đều mong dốc toàn lực học tập trong những năm tháng đầu đời để rồi hăm hở tham gia vào lực lượng lao động với hi vọng những kỹ năng và kiến thức đã có sẽ là hành trang theo ta trong suốt quá trình làm việc.
Nhưng tôi buộc phải nói với các bạn rằng phương châm sống này không còn giữ nguyên giá trị nữa. Chúng ta có lý do xác đáng để tin rằng: giờ đây lưu chuyển kiến thức đã soán ngôi lưu trữ kiến thức để trở thành xu thế thời đại. Nói một cách đơn giản, thời đại mới, dòng chảy kiến thức nhân loại nên được lưu chuyển thay vì bị khoá chặt và cất kỹ.
Trước kia, chúng ta vẫn còn thời gian để tĩnh tại và nhâm nhi kho kiến thức đang có, nhưng bây giờ thì không. Ảnh: Corbis
Ngày nay, sự dịch chuyển của cơ sở hạ tầng kỹ thuật số cùng các chính sách xã hội đã phá vỡ tính ổn định và thúc đẩy sự xoay vần, biến chuyển. Thế giới càng phát triển thì nguồn kiến thức càng khấu hao với tốc độ chóng mặt.
Ví dụ đơn giản, chu kỳ của các sản phẩm hiện tại đang rút ngắn dần. Ngay cả những sản phẩm tối tân nhất cũng không tránh khỏi vòng xoáy nghiệt ngã của cơn lốc công nghệ. Trước kia, chúng ta vẫn còn thời gian để tĩnh tại và nhâm nhi kho kiến thức đang có, nhưng bây giờ thì không.
Xu thế mới – lưu chuyển tri thức
Hiện nay, để thành công, chúng ta phải thường xuyên “làm mới” kho kiến thức của mình bằng việc hoà mình trong những dòng chảy tri thức mới. Thế nhưng – luôn là nhưng, chúng ta phải lường trước hai thách thức.
Thứ nhất: Tri thức - đặc biệt là tri thức trừu tượng - không dễ dàng lưu chuyển.
Tri thức trừu tượng thiên về cách thức thức hiện hơn là phổ biến kiến thức thông thường. Dù đọc hết những cuốn sách liên quan, bạn mới chỉ có thể mường tượng một ca mổ não diễn ra thế nào, chứ chưa thể bắt tay thực hiện nó. Đơn giản, sách chỉ cung cấp kiến thức hàn lâm, liệt kê những điều phải làm, còn làm như thế nào thì phải học từ thực tế.
Thứ hai: Nếu không biết cách chia sẻ, chúng ta khó lòng tham gia và hoà mình lâu dài trong dòng chảy tri thức bởi thành viên của các dòng chảy tri thức không chấp nhận những kẻ “há miệng chờ sung”.
Họ chỉ kết bạn và chia sẻ tri thức với những ai cũng sẵn lòng chia sẻ. Đây là vấn đề nan giải với phần lớn các nhà quản lý bởi bấy lâu nay họ chỉ quen bảo toàn vốn tri thức cho riêng mình. Vẫn giữ lối tư duy lỗi thời đó khi nhập cuộc chơi, họ sẽ nhanh chóng bị “ra rìa”. Dòng chảy tri thức chỉ phù hợp và chỉ dành cho những ai biết chia sẻ và học hỏi lẫn nhau.
Có tri thức là có cơ hội
Có nhiều lập luận cho rằng đúng thế. Công thức pha chế độc quyền của nhãn hiệu nước ngọt Coca-cola hay bằng sáng chế dược phẩm chính là những ví dụ không thể chuẩn xác hơn.
Chính sức mạnh, sự giản đơn, và thành công đã được chứng minh là lý do khiến lập luận này ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều nhà quản lý, đến độ ngày nay người ta đa phần dựa vào nó để đưa ra các quyết định kinh doanh. Mọi công ty đều được cơ cấu và vận hành trên cơ sở tích luỹ, bảo toàn và tận dụng nguồn tri thức để tận thu giá trị.
Không chỉ được áp dụng trong lĩnh vực kinh doanh, từ lâu, lập luận này đã trở thành phương châm sống của nhiều người. Trên phương diện cá nhân, chúng ta đều mong dốc toàn lực học tập trong những năm tháng đầu đời để rồi hăm hở tham gia vào lực lượng lao động với hi vọng những kỹ năng và kiến thức đã có sẽ là hành trang theo ta trong suốt quá trình làm việc.
Nhưng tôi buộc phải nói với các bạn rằng phương châm sống này không còn giữ nguyên giá trị nữa. Chúng ta có lý do xác đáng để tin rằng: giờ đây lưu chuyển kiến thức đã soán ngôi lưu trữ kiến thức để trở thành xu thế thời đại. Nói một cách đơn giản, thời đại mới, dòng chảy kiến thức nhân loại nên được lưu chuyển thay vì bị khoá chặt và cất kỹ.
Trước kia, chúng ta vẫn còn thời gian để tĩnh tại và nhâm nhi kho kiến thức đang có, nhưng bây giờ thì không. Ảnh: Corbis
Ngày nay, sự dịch chuyển của cơ sở hạ tầng kỹ thuật số cùng các chính sách xã hội đã phá vỡ tính ổn định và thúc đẩy sự xoay vần, biến chuyển. Thế giới càng phát triển thì nguồn kiến thức càng khấu hao với tốc độ chóng mặt.
Ví dụ đơn giản, chu kỳ của các sản phẩm hiện tại đang rút ngắn dần. Ngay cả những sản phẩm tối tân nhất cũng không tránh khỏi vòng xoáy nghiệt ngã của cơn lốc công nghệ. Trước kia, chúng ta vẫn còn thời gian để tĩnh tại và nhâm nhi kho kiến thức đang có, nhưng bây giờ thì không.
Xu thế mới – lưu chuyển tri thức
Hiện nay, để thành công, chúng ta phải thường xuyên “làm mới” kho kiến thức của mình bằng việc hoà mình trong những dòng chảy tri thức mới. Thế nhưng – luôn là nhưng, chúng ta phải lường trước hai thách thức.
Thứ nhất: Tri thức - đặc biệt là tri thức trừu tượng - không dễ dàng lưu chuyển.
Tri thức trừu tượng thiên về cách thức thức hiện hơn là phổ biến kiến thức thông thường. Dù đọc hết những cuốn sách liên quan, bạn mới chỉ có thể mường tượng một ca mổ não diễn ra thế nào, chứ chưa thể bắt tay thực hiện nó. Đơn giản, sách chỉ cung cấp kiến thức hàn lâm, liệt kê những điều phải làm, còn làm như thế nào thì phải học từ thực tế.
Thứ hai: Nếu không biết cách chia sẻ, chúng ta khó lòng tham gia và hoà mình lâu dài trong dòng chảy tri thức bởi thành viên của các dòng chảy tri thức không chấp nhận những kẻ “há miệng chờ sung”.
Họ chỉ kết bạn và chia sẻ tri thức với những ai cũng sẵn lòng chia sẻ. Đây là vấn đề nan giải với phần lớn các nhà quản lý bởi bấy lâu nay họ chỉ quen bảo toàn vốn tri thức cho riêng mình. Vẫn giữ lối tư duy lỗi thời đó khi nhập cuộc chơi, họ sẽ nhanh chóng bị “ra rìa”. Dòng chảy tri thức chỉ phù hợp và chỉ dành cho những ai biết chia sẻ và học hỏi lẫn nhau.
