Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="small star" data-source="post: 34922" data-attributes="member: 1321">Thiên văn học Trung QuốcBản đồ sao Đôn Hoàng, thời nhà Đường, Trung Quốc.Quan niệm về vũ trụ  của người Trung Quốc cổ đại chịu ảnh hưởng của Nho giáo và Phật giáo.  Vũ trụ buổi hồng hoang ở trạng thái mông lung, mờ mịt gọi là "thái cực"  sau đó sinh ra "lưỡng nghi" (âm và dương). "Lưỡng nghi" vừa tương khắc  vừa kết hợp với nhau tạo thành năm khí chất chủ yếu (ngũ hành) là kim,  mộc, thủy, hỏa, thổ. Từ quan niệm "thiên địa hai tầng", tầng trên là  trời - thế giới vô hình, tầng dưới là đất - thế giới hữu hình, đến thế  kỷ 5, hình thành ba quan niệm về cấu trúc vũ trụ. Thuyết "cái thiên"  hình dung bầu trời như một cái nắp hình bán cầu trùm lên mặt đất hình  vuông. Thuyết "hồn thiên" (thiên cầu mênh mông) của Trương Hành (78 -  139) thì cho rằng vòm trời có khí ở trong và bao bọc Trái Đất, chân trời  có nước còn Trái Đất nổi trên nước, trời có chín tầng khí với vận tốc  và áp lực khác nhau, các vì sao được "cương phong" (gió cứng) nâng lên.  Thuyết "tuyên dạ" (đêm tối lan tràn, không trung vô tận) lại coi bầu  trời trống rỗng và vô cùng, vô cực; bảy tinh tú (Mặt Trời, Mặt Trăng  cùng năm hành tinh Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ) chuyển động tự do.[26]Các  sự kiện thiên văn được ghi chép ở Trung Quốc từ rất sớm và khá cụ thể.  Các hiện tượng nhật thực, nguyệt thực, sao mới xuất hiện đã được chép  lại từ khoảng 1.500 năm trước Công Nguyên vào đời nhà Thương. Cho đến  nay, ghi chép sớm nhất về vết đen Mặt Trời là sách Ngọc Hải , được ghi  nhận không lâu sau năm 165 TCN. Hán Thư cũng ghi lại hiện tượng này khi  nó xuất hiện ngày 10 tháng 5 năm 28 TCN[27]. Thậm chí, dựa vào những lời  ghi trong Kinh Dịch, có tài liệu còn cho rằng người Trung Quốc đã quan  sát được vết đen Mặt Trời từ năm 800 TCN[28]. Ở châu Âu, mãi tới đầu thế  kỷ 9 mới có ghi chép về vết đen Mặt Trời. Ghi chép sớm nhất về sao chổi  Halley nhìn thấy năm 613 TCN cũng được ghi trong Kinh Xuân Thu. Người  Trung Quốc cũng ghi lại tỉ mỉ các hiện tượng xuất hiện sao mới, sao siêu  mới (mà họ gọi là "sao khách"), sao băng...Hậu Hán Sử nhắc đến sao mới  nhìn thấy ngày 7 tháng 12 năm 185.[29]Vào thế kỷ 11 TCN, người Trung  Quốc chia bầu trời sao vào hệ thống "tam viên nhị thập bát tú" với 28  chòm sao dựa theo 28 vì sao ở gần hoàng đạo và ba nhóm sao Tử Vi, Thái  Vi, Thiên Thị (tam viên) ở xung quanh chòm sao Bắc Đẩu (gồm 7 sao hình  cái gàu sòng thuộc chòm Gấu Lớn theo cách chia hiện nay) và thiên cực  bắc[30]. Danh mục sao cổ nhất của họ do Thạch Thân đời Chiến Quốc soạn  có 122 chòm sao với 809 ngôi sao. Trương Hành thời Đông Hán đã sáng chế  ra dụng cụ định vị sao gọi là hỗn thiên nghi và thống kê khoảng 2.500  sao nhìn thấy được ở Trung Quốc, chia thành 124 chòm với 320 sao được  đặt tên[31]. Đến thời Tam Quốc, Trần Trác đã lập bản đồ và danh mục sao  gồm 283 chòm (tinh quan), 1.465 sao. Kết quả quan sát quy mô lớn của Đài  Quan Tượng (xây dựng năm 1442 ở Bắc Kinh) đã thiết lập nên hai danh mục  sao đồ sộ là "Nghi tượng khảo thành" liệt kê vị trí của của 3.083 ngôi  sao và "Nghi tượng khảo thành tục biên" với vị trí của của 3.240 ngôi  sao. Hiện tượng tuế sai cũng được Ngu Hỷ phát hiện vào thế kỷ 4 và ghi  lại trong sách "An thiên luận". Người Trung Quốc cũng có nhiều phát minh  về dụng cụ thiên văn như cọc tiêu Mặt Trời, la bàn, đồng hồ mặt trời,  đồng hồ nước... Khoảng năm 1100 TCN, Chu Công đã quan sát và đo bóng Mặt  Trời lúc giữa trưa để xác định độ nghiêng của hoàng đạo so với xích  đạo.Tuy nhiên, những thành tựu quan trọng nhất của thiên văn học  Trung Quốc thể hiện ở lĩnh vực soạn lịch. Theo truyền thuyết và dã sử  thì người Trung Quốc đã có lịch cách đây từ 3.000 đến 4.000 năm. Từ  khoảng 600 năm trước Công Nguyên, họ đã có lịch âm dương kết hợp để phục  vụ sản xuất nông nghiệp nên còn gọi là nông lịch. Cùng với Ai Cập,  Trung Quốc là nơi sử dụng âm dương lịch sớm nhất. Tháng âm lịch (tuần  trăng) bắt đầu từ ngày trăng non và có 29,5 ngày và cứ hai năm lại thêm  một tháng nhuận cho phù hợp với năm dương lịch (365,25 ngày). Chu kỳ 19  năm (một chương) có bảy tháng nhuận ở các năm thứ 3,6, 8 (hoặc 9), 11,  14, 17 và 19. Những ngày khí được đưa vào để thuận lợi cho thời vụ nông  nghiệp. Cùng với tiến bộ về thiên văn học, toán học, lịch Trung Quốc  thường xuyên được cải tiến với những nhà soạn lịch nổi tiếng: Lưu Hồng,  Hạ Thửa Thiên, Tổ Xung Chi, Lưu Chước, Quách Thủ Kính... Vào triều đại  nhà Tần, Trung Quốc cũng đã có dương lịch với tháng tiết khí trung bình  dài 30,44 ngày. Lịch sử dụng phổ biến trong dân gian là lịch can chi,  dùng 10 can (Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý) và 12  chi (Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi), 60  năm thì tên gọi của một năm (gồm can và chi) lặp lại, chu kỳ đó gọi là 1  hội. Việt Nam và một số nước Đông Á, Đông Nam Á hiện vẫn đang dùng loại  lịch sử dụng hệ đếm Can Chi ra đời cách đây khoảng 2.600 năm này.[32]Sưu tầm</blockquote>

Tên

Mã xác nhận