Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="Hide Nguyễn" data-source="post: 41630" data-attributes="member: 6">Lịch sử ngành In ở Thành phố Hồ Chí Minh (phần 3)<a href="https://inminhquan.com/L%E1%BB%8Bch%20s%E1%BB%AD%20ng%C3%A0nh%20In%20%E1%BB%9F%20Th%C3%A0nh%20ph%E1%BB%91%20H%E1%BB%93%20Ch%C3%AD%20Minh%20%28ph%E1%BA%A7n%203%29" target="_blank"><img src="https://inminhquan.com/wp-content/uploads/image/Saigonxua3_0.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></a>III. Hoạt động của ngành in Sài  Gòn-Chợ Lớn-Gia Định trong chống Mỹ cứu nước (1954-1975): Sau Hiệp định  Genève 1954, phong trào cách mạng ở miền Nam chuyển sang giai đoạn mới:  đấu tranh đòi thực hiện Tổng tuyển cử để hòa bình thống nhất nước nhà.  Mặt trận tư tưởng văn hóa có vị trí thật quan trọng trong cuộc vận động  đấu tranh chính trị, nhất là đối với thành phố Sài Gòn-sào huyệt của kẻ  thù. Công nhân ngành in nội thành trong  giai đoạn mới vẫn tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, sát cánh  với văn nhân, ký giả và các nghiệp đoàn khác trong cuộc đấu tranh chung  của nhân dân Thành phố, nhất là các đợt "xuống đường" biểu thị sức mạnh  đoàn kết chống đế quốc và tay sai. Báo Tiếng  chuông ra ngày 3.5.1962 đã đăng ảnh đoàn công nhân in với biểu ngữ đứng ở  hàng đầu trong cuộc biểu tình nhân ngày quốc tế lao động. Trên mặt trận  báo chí công khai, khi cần đưa tin nhanh, anh em công nhân các nhà in  đã làm việc quên nghỉ để kịp thời có sách báo tiếp sức cho các cuộc đấu  tranh. Đặt biệt, công nhân ngành in Sài Gòn đã sôi nổi tham gia các cuộc  đấu tranh của ký giả Sài Gòn chống "sắc luật 007 của chính quyền Thiệu  bóp cổ báo chí", tiêu biểu là cuộc tuần hành "Ngày ký giả đi  ăn mày" (10.10.1974). Sắc luật này của Thiệu đã làm cho 70% nhà báo  thất nghiệp và ảnh hưởng trực tiếp đến công ăn việc làm của công nhân  in. Vì vậy anh em cùng xuống đường với ký giả văn nhân, tay gậy, tay bị  diễu hành từ Câu lạc bộ báo chí (15 Lê Lợi) đến công trường Quách Thị  Trang vòng về trước trụ sở Hạ Viện (nay là nhà hát Thành phố), cuộc đấu  tranh này đã có tiếng vang trên thế giới lúc đó.<img src="https://inminhquan.com/wp-content/uploads/image/Saigonxua3_1.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /> Cùng với hoạt động đấu tranh công  khai, nhiều tổ chức in ấn đã hoạt động bí mật trong nội thành, trực tiếp  phục vụ cho yêu cầu của cuộc chống Mỹ cứu nước. Chỉ xin nêu một số tổ  chức tiêu biểu:Cuối năm 1954, theo kế hoạch được phân công, một số cán bộ nhà in Trần  Phú của Xứ ủy Nam Bộ lúc đó đóng ở Cà Mau cùng cán bộ in của Sở Thông  tin Nam Bộ về Sài Gòn bí mật phục vụ cho cuộc đấu tranh chính trị do các  cấp ủy Đảng chỉ đạo. Nhà in Nguyễn Trọng Bộ phận thứ nhất về Sài Gòn do Ban  Tuyên huấn Thành ủy chỉ đạo gồm các đồng chí Nguyễn Tấn Khởi (Tám  Kiếng) phụ trách và các đồng chí Nguyễn Văn Nghệ (Ba Nghệ), Thạnh, Chi,  Giáo, Nguyễn Văn Tư (Tư Cao), Huỳnh Văn Gừng (Năm Lăng), Trần Văn Ba (Ba  Già), đầu năm 1955 hình thành 2 tổ in bằng giấy sáp. Đồng chí Tám Kiếng  nhận tài liệu từ các đồng chí Sáu Kiếng (Văn Lang), Ba Giàu rồi đánh  máy giấy sáp xong giáo các tổ in và phát hành luôn. Tổ in stencil do đồng chí Ba Nghệ  phụ trách đặt tại đường Trần Hưng Đạo hoạt động được một thời gian thì  lần lượt bị địch bắt cầm tù. Riêng đồng chí Ba Nghệ bị chúng tra tấn rất  dã man cho đến chết tại Cầu Kiệu vì định nhảy xuống sông khi bọn cảnh  sát dẫn qua cầu.Tổ in do đồng chí Tư Cao phụ trách đặt ở xóm Vạn Chài đường Trần Quang  Khải tại một xưởng sắt của hai nhà thầu khoán là ông Khảo và ông Sắc.  Riêng đồng chí Gừng (Năm Lăng) phụ trách một nhóm thợ làm ở nhà in Việt  Nam của ông Quý (Phú Nhuận) có nhiệm vụ bí mật in truyền đơn bằng chữ  chì. Năm 1957, tổ in này dành dụm được  tiền bạc và vay vốn, mượn giấy phép hợp pháp thành lập một nhà in công  khai tại đường Châu Văn Tiếp (nay là Vũ Tùng) Bà Chiểu, lấy tên là nhà  in Nguyễn Trọng do đồng chí Tư Cao làm chủ. Hoạt động công khai của nhà  in này là nhận in mọi loại giấy tờ cho khách hàng kể cả của chính quyền  Sài Gòn, còn bên trong thì in tài liệu, truyền đơn, giấy tờ mật cho ta,  không in bằng giấy sáp nữa.   <img src="https://inminhquan.com/wp-content/uploads/Saigonxua3_2.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" />   Năm 1960, một số đồng chí bị bắt, đồng chí Tư Cao giữ nhà in làm đầu mối  liên lạc và chi viện phương tiện cho các nhà in vùng giải phóng. Tháng  8.1963, các đồng chí Tám Kiếng và Năm Lăng củng cố lại nhà in Nguyễn  Trọng để in các ấn phẩm kỹ thuật gửi về chiến khu. Năm  1964, địch lùng sục ráo riết, đồng chí Năm Lăng phụ trách xây dựng thêm  một nhà in ngầm dưới mặt đất tại Hòa Hưng, bên trên nghi trang nhà ở,  bán hàng, có hệ thống đèn báo động do mẹ đồng chí Năm Lăng cảnh giới.  Năm 1965 bộ phận in ngầm này bị lộ, đồng chí Năm Lăng dời chỗ ở để đồng  chí Linh đổi về nhưng sau đó đồng chí Linh cũng bị địch bắt. Như vậy từ  năm 1966 đến 1969, nhà in Nguyễn Trọng còn hoạt động công khai và tổ  chức in các báo Cờ Giảii phóng, Lao động, Tin tức, Truyền đơn, bích  chương với số lượng lớn phục vụ đợt tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu  Thân 1968. Các đồng chí Tư Cao và Năm Lăng còn nhận nhiệm vụ tổ chức  thêm một nhà in công khai nữa ở đường Phát Diệm (nay là đường Trần Đình  Xu), nhưng chỉ hoạt động được vài tháng thì hai đồng chí bị địch bắt  tháng 11.1969. Bộ  phận in bí mật của Ban Tuyên huấn xứ ủy Nam Bộ Bộ phận  thứ hai của nhà in Trần Phú về hoạt động bí mật tại Sài Gòn tháng  10.1954 do Ban Tuyên huấn Xứ uỷ Nam Bộ chỉ đạo gồm các đồng chí Năm  Kiêu, Năm Nam, Hai Thông, Tư Công Dân, có nhiệm vụ xây dựng một nhà in  công khai để in tài liệu mật của Đảng. Nhờ khai thác một giấy phép cũ do  chị Nguyễn Thúy Viên (còn gọi là chị Tư Nguyên) gia đình liệt sĩ ở Gò  Đen (Bến Thủ-Long An) là chủ đứng tên nhà in ở đường Thuận Kiều. Anh em  tìm mua được căn nhà số 207 đường Lý Thái Tổ, chuyển một số thiết bị in  từ chiến khu về, cùng một số thiết bị khác mua cho nhà in Trần Phú chưa  kịp chở đi thì đình chính. Nhà in lấy tên là Hoà Thành hoạt động chưa  được bao lâu thì gặp rắc rối vì chưa có giấy phép chính thức. Cuối năm  1954, chị Tư cho đăng báo bán nhà in và chủ nhà in Việt Liên ở 193 Gia  Long (nay là Lý Tự Trọng) đến mua và thu nhận luôn 4 công nhân của ta.  Để tiếp tục làm nhiệm vụ, các đồng chí đã thuê một căn nhà dưới gầm cầu  chữ Y (nay là Nguyễn Biểu), ngày đi làm ở Việt Liên, tối về bày biện ra  in bằng giấy sáp, quẹt mực bằng quai quốc, xong cất giấu phương tiện vào  hầm bí mật. Chính bộ phận in này đã in các tờ Tin tức của Ban Tuyên  huấn Xứ ủy, báo Hòa bình Thống nhất, Bản án Ngô Đình Diệm và một số  truyền đơn rồi tự đưa đi phát hành ở các đầu mối. Tiền mua giấy, mực in  đều do nhóm trích trong tiền lương và quan hệ với nhà in Việt Liên để có  vật tư.   <img src="https://inminhquan.com/wp-content/uploads/image/Saigonxua3_3.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /> Năm 1957, nhóm này ngưng hoạt động vì Xứ ủy chuyển địa điểm và đến tháng  4.1959, 4 đồng chí bị bắt trong đó có đồng chí Năm Kiêu và Năm Can, bị  chúng kêu án 5 năm tù theo luật 10/59. Nhà  in báo Trí thức mới ở nội  thành Sài Gòn trong thời gian từ 1966 đến 1975 còn có cơ sở in ấn bí mật  của Ban Trí vận thuộc Khu ủy Sài Gòn Gia Định, đó là nhà in báo Tri  thức mới. Báo Trí thức mới lúc đầu được in rônêô tại một tầng hầm ơ đường Cao  Thắng (Bàn Cờ) do nữ đồng chí Sáu Mỹ phụ trách. Cơ sở này còn in các tờ  Phụ nữ, Quyết thắng, Sài Gòn vùng lên và nhiều tài liệu, truyền đơn  khác. Một cơ  sở in nữa Ban Trí vận, in chữ chì theo kiểu lăn tay (presse épreuve)  được bố trí dưới hầm nối ngoằn ngoèo nằm lấn vào giữa mấy căn nhà ở số  159/5F đường Nguyễn Trãi (nay thuộc quận 5). Trong hầm có đèn và quạt  chạy liên tục khi in. Các đồng chí Ba Minh (Nguyễn Văn Quới), nữ đồng  chí út Huyền (Nguyễn Thị Ngọc Lành) về sau có đồng chí Sàu Mỹ tiếp sức  và đồng chí Tư Phát, công nhân in typô ở Phnompênh về làm Bí thư chi bộ.  Tờ trí thức mới từ số 5 in tại đây mỗi kỳ 500 tờ. Các tờ báo Trung lập,  Sống chung của Việt kiều yêu nước, bản tin Sài Gòn vùng lên, Cờ giải  phóng, một số tài liệu của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam và Liên  minh các lực lượng dân tộc dân chủ và hòa bình Việt Nam cũng được in tại  đây. Từ năm  1968, các đồng chí hoạt động ở nhà in bí mật này lần lượt bị địch bắt  bên ngoài nhà in, do đó cơ sở in vẫn được giữ nguyên vẹn đến sau ngày  giải phóng dù đã phải di chuyển địa điểm vài nơi nữa. Sau giải phóng,  nhà in này sáp nhập với nhà in Thời Triệu và nhà in của Sở đua ngựa  thành Xí nghiệp in số 4 của Thành phố Hồ Chí Minh, nay ở 61 Phạm Ngọc  Thạch, quận 3. Nhà in  của Ban Tuyên huấn khu Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định đã tổ chức một nhà in  của Ban, lấy nhà in của Tỉnh ủy Gia Định làm nòng cốt do đồng chí Lữ Văn  Tám (Tám Gân) phụ trách, đóng ở rừng Sến (Hố Bò) xã Phú Mỹ Hưng huyện  Củ Chi. Nhà in được bổ sung người, trong đó có các đồng chí Tám Kiếng và  Năm Lăng, cán bộ nhà in từ nội thành ra. Cơ sở in này có một máy in  bằng gỗ (máy épreuve) độ 100 kg chữ chì và được tăng cường phương tiện  nhờ sự chi viện của nhà in nội thành do đồng chí Tư Cao phụ trách. Năm 1961, do yêu cầu phát triển của cuộc đấu tranh, Ban Tuyên huấn đặc  khu Sài Gòn-Gia Định quyết định chia nhà in thành 2 bộ phận: bộ phận in  phục vụ vùng nông thôn vẫn đóng ở rừng Sến và bộ phận in phục vụ đô thị  do đồng chí Tám Kiếng phụ trách đóng ở vùng kinh Ba Reng huyện Đức  Huệ-Long An. Bộ phận đô thị, do địch đánh phá ác liệt nên rút trở về Củ  Chi phối hợp với bộ phận nông thôn. Sau khi phải di chuyển nhiều nơi,  cuối cùng nhà in trụ lại ở rừng Lộc Thuận huyện Củ Chi. Nhà in được xây  dựng trong một hầm ngầm lớn để làm việc, có gần 300 mét địa đạo cùng một  hệ thống hầm ngủ, hầm để giấy, giếng nước v.v.. Trên mặt đất là rừng  được nghi trang cẩn thận. Phương tiện in lần đầu tiên được dùng là máy  pêđan và đèn măng sông làm việc ban đêm, nhờ đó tăng nhanh sản phẩm in  phẩm in ấn. Những năm 1964-1968 nhà in hoạt động khá tốt, in các báo  Giải phóng, tập san Trí thức mới, truyền đơn, biểu ngữ, khẩu hiệu cả các  giấy tùy thân để vào hoạt động trong vùng địch.v..v.. Ngoài căn cứ  chính ở Lộc Thuận (B1), còn tổ chức thêm hai bộ phận khác nữa: B2 ở rừng  Cây Xộp và B3 ở Bàu Trâm (Bến Cát). Sau đợt  Tết Mậu Thân 1968, địch tập trung đánh phá vùng tam giác sắt, cán bộ  công nhân viên nhà in đã chiến đấu anh dũng bảo vệ cơ sở, nhiều đồng chí  hy sinh. Năm 1969, căn cứ in Lộc Thuận bị địch đánh phá hư hại phần  lớn, địch thu toàn bộ máy móc. Các B2, B3 cũng khồng còn địa bàn hoạt  động, phải chôn giấu máy, chữ, cử một số người bám trụ, còn lại tạm lánh  qua biên giới. Nhà in Lộc Thuận-Bến Cát lúc đông nhất lên tới bảy mươi  người, qua chiến đấu đã hy sinh trên ba mươi người (43%). Năm 1972-1973 tình hình chiến trường đỡ căng thẳng, anh chị em nhà in  tập hợp lại thành Ban ấn loát khu Sài Gòn-Gia Định do đồng chí Tám Kiếng  làm trưởng ban, đồng chí Sáu Kiệm làm phó ban. Năm 1973  ngoài bộ phận in đóng ở Rạch Kiến, Bến Cát, còn tổ chức thêm bộ phận in  đóng gần chợ Thanh An. Nhà in được trang bị thêm máy Tứ Khai in 8 trang  của Trung Quốc, nhanh chóng phục vụ kịp thời các tài liệu, bích chương,  biểu ngữ, khẩu hiệu, thông cáo, hiệu triệu cho chiến dịch Hồ Chí Minh  lịch sử năm 1975. Nhà in Phương Nam của bộ phận văn hóa Thành ủy, đăng ký công khai ở  đường Lê Quang Định (Bà Chiểu) do đồng chí Nguyễn Sĩ Hồng và vợ là Phùng  Thị Bút quản lý, ra đời năm 1967. Nhà in in một số tài liệu bí mật,  nhưng chủ yếu in các báo tiến bộ như Hồn trẻ, Tin văn, tồn tại đến  30.4.1975. [Theo Hiệp hội ngành in] </blockquote>

Tên

Mã xác nhận