LỊCH Sử 9- Bài 21: VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1945.

[Trang Dimple]

LỊCH Sử 9- Bài 21: VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1945.​

I. Tình hình thế giới và Đông Dương .

+ Thế giới : 9/1939: Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ,đến tháng 6/1940 , Đức chiếm Pháp.Ở Viễn Đông ,Nhật tiến sát biên giới Việt – Trung

+ Đông Dương:

-Nhật xâm lược Đông Dương , Pháp đầu hàng Nhật .

-Nhật biến Đông Dương thành thuộc địa và căn cứ chiến tranh của Nhật .

-Pháp – Nhật cấu kết để đán áp bóc lột nhân dân Đông Dương

+ Trong nước:

-Thủ đọan của Nhật :Buộc Pháp phải cung phụng những nhu yếu phẩm , bắt nhân dân ta phá lúa để trồng đay , sử dụng Pháp là công cụ vơ vét , bóc lột nhân dân ta và đàn áp cách mạng Đông Dương .

- Thủ đọan của Pháp : thực hiện chính sách “kinh tế chỉ huy” ,tăng thuế ,thu mua lúa gạo với giá rẻ mạt , gây nên nạn đói đầu năm 1945 ở miền Bắc

- Hậu quả : đời sông nhân dân vô cùng cực khổ dưới 2 tầng áp bức của Nhật- Pháp , dẫn đến phong trào đấu tranh.

II .Những cuộc nổi dậy đầu tiên:

1. Cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn ( 27-9-1940)

* Nguyên nhân:23/9/1940: Nhật đánh Lạng Sơn , Pháp thua , chạy qua châu Bắc Sơn.Nhân dân Bắc sơn dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ địa phương đã nổi dậy , ngày 27-9-1940 thành lập chính quyền cách mạng

* Diễn biến :
View attachment 11910
- 27/9/1940 : Nhân dân Bắc Sơn dứơi sự lãnh đạo của Đảng bộ địa phương đã tước khí giới của quân Pháp .

- Quân khởi nghĩa tiến đánh Mỏ Nhài , Bình Gia giải tán chính quyền phản động , tổ chức bảo vệ an ninh , trật tự trong vùng , tiếp đó quân khởi nghĩa chiếm đánh Vũ Lăng .

- Nhật – Pháp thỏa hiệp , Pháp tập trung lực lượng đàn áp nhân dân Bắc Sơn rất dã man ( dồn dân , bắt giết cán bộ, đốt phá nhà cửa).

-Thất bại do khởi nghĩa xuất hiện tại địa phương nên Pháp có điều kiện tập trung đàn áp – Tuy thất bại , khởi nghĩa Bắc Sơn đã duy trì một phần lực lượng đó là đội du kích Bắc Sơn , trở thành lực lượng vũ trang nòng cốt của Đảng

View attachment 11911

Đội du kích Bắc Sơn​

2. Cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ (23-11-1940)
* Nguyên nhân:

- Binh lính người Việt Nam trong quân đội Pháp bất mãn vì bị Pháp điều đi biên giới Lào- Cam pu chia để chống Thái Lan .

- Phong trào phản kháng của binh lính lan rộng , nhân dân cũng sẵn sàng nổi dậy

- Tình thế rất cấp bách, Đảng bộ Nam Kỳ quyết định khởi nghĩa tuy chưa có sự chuẩn y của Trung ương .

* Diễn biến :
View attachment 11912
- Trước ngày khởi nghĩa kế hoạch bị lộ , thực dân Pháp tước vũ khí của binh lính người Việt , ra lệnh giới nghiêm và bủa lưới vây bắt các chiến sĩ cách mạng

- Đêm 22 rạng 23/11/1940 , khởi nghĩa vẫn bùng nổ khắp các tỉnh Nam Kỳ. Nhiều nơi lập được chính quyền cách mạng ( Mỹ Tho , Vĩnh Long , Gia Định ), lần đầu xuất hiện cờ đỏ sao vàng.

- Pháp tập trung lực lượng , đàn áp dã man: ném bom , bắn phá nhiều làng mạc, đốt nhà , cứơp của , tàn sát nhân dân, xử bắn nhiều Đảng viên: Nguyễn Văn Cừ , Nguyễn Thị Minh Khai….

- Pháp dìm nhân dân ta trong biển máu. Đảng bị tổn thất nặng , một số cán bộ và nghĩa quân rút vào rừng chờ cơ hội hoạt động trở lại .


3. Cuộc binh biến Đô Lương ( 13-1-1941).

* Nguyên nhân :

- Do phong trào cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng đang ngày một lên cao, đã có tác động đến tinh thần giác ngộ của binh lính người Việt Nam trong quân đội Pháp

- Binh lính ngừơi Việt ở Nghệ An bất bình về việc họ bị Pháp điều sang biên giới Lào – Thái Lan làm bia đỡ đạn.

* Diễn biến :
View attachment 11913
-13-1-1941: Đội Cung chỉ huy binh lính ở đồn Chợ Rạng , đến tối chiếm đồn Đô Lương rồi kéo về Vinh nhưng bị Pháp đánh bại.

-Đội cung và 10 ngừơi bị xử tử.Nhiều người khác bị tù đày

-Đây là hành động tự phát của binh lính , không có quần chúng tham gia.

+ Nguyên nhân thất bại :

-Nổ ra chưa đúng thời cơ , Pháp còn tương đối mạnh.

-Lực lượng cách mạng chưa xây dựng được nhiều.

+ Ý nghĩa :

-Tinh thần yêu nước của nhân dân và để lại bài học bổ ích về khởi nghĩa vũ trang, xây dựng lực lượng vũ trang và chiến tranh du kích .

-Các cuộc khởi nghĩa đó là: những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc”

+ Bài học kinh nghiệm :

-Bài học vể khởi nghĩa giành chính quyền phải được chuẩn bị chu đáo và đúng thời cơ.

-Bài học về khởi nghĩa vũ trang , về xây dựng lực lượng vũ trang và chiến tranh du kích , trực tiếp chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám.

 

[keobi]

Câu 1: Hãy nêu nguyên nhân bùng nổ và ý nghĩa của hai cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kì và binh biến Đô Lương?

* Khởi nghĩa Bắc Sơn

- Nguyên nhân bùng nổ:
Quân Nhật đánh vào Lạng Sơn, quân Pháp trên đường chạy đã rút qua châu Bắc Sơn. Nhân cơ hội đó, Đảng bộ Bắc Sơn lãnh đạo nhân dân nổi dậy tước khí giới của tàn quân Pháp để tự vũ trang cho mình, giai tán chính quyền địch và thành lập chính quyền cách mạng.
- Ý nghĩa lịch sử;
Tuy cuộc khởi nghĩa thất bại nhưung đã thành lập được đội du kích Bắc Sơn, lực lượng này ngày càng lớn dần lên, trỏ thành lực lượng vũ trang nòng cốt của cách mạng Việt Nam sau này. Khởi nghĩa đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho Đảng về khởi nghĩa vũ trang và chiến tranh du kích.

* Khởi nghĩa Nam Kì:

- Nguyên nhân bùng nổ:
Lợi dụng bối cảnh quân Pháp thua trận ở châu Âu và yếu thế ở Đông Dương, bon quân phiệt Xiêm (Thái Lan), được phát xít Nhật xúi giục, giúp đỡ để khiêu khích và gây xung đột dọc biên giới Lào – Cam-pu-chia. Để chống lại, thực dân Pháp đã bắt lính Việt Nẩm trận chết thay cho chúng. Nhân dân Nam Kì rất bất bình, đặc biệt nhiều binh lính đã đào ngũ , hoặc bí mật liên lạc với đảng bộ Nam Kì. Đảng bộ Nam Kì quyết định khởi nghĩa.

- Ý nghĩa lịch sử:
Tuy thất bại nhưng khởi nghĩa Nam Kì chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta, nguyện vọng thiết tha đánh đổ thực dân Pháp và phát xít Nhật của các tầng lớp nhân dân ta (kể cả anh em binh lính người Việt trong quân đội Pháp) muốn giành độc lập dân tộc.
Khởi nghĩa để lại những bài học kinh nghiệm quý báu về xây dựng lực lưỡng vũ trang và chiến tranh du kích, trực tiếp chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.

* Binh biến Đô Lương:

- Nguyên nhân bùng nổ:
Phong trào cách mạng dâng cao đã ảnh hưởng đến tinh thần giác ngộ của binh lính người Việt trong quân đội Pháp. Tại Nghệ An, binh lính người Việt hết sức bất bình vì bị bắt sang Lào vì bị bắt sang Lào làm bia đỡ đạn cho quân Pháp. Vì vậy binh lính đồn chợ Rạng đã nổi dậy đánh chiếm đồn Đô Lương…
- Ý nghĩa lịch sử:
Cuộc binh biến Đô Lương đã chứng tỏ tinh thần yêu nước của binh lính người Việt trong quân đội Pháp vả khả năng cách mạng của họ nếu được giác ngộ.

Câu 2: Sưu tầm một số thơ ca tố cáo tội ác của thực dân Pháp và quân phiệt Nhật đối với nhân dân ta thời kì này?

* Trích đoạn về tội ác của thực dân Pháp:
Cây cao su quý hơn người
Mỗi khi cây bệnh cây thời nghỉ ngay
Lang ta cho chí lang Tây
Đêm đêm lo lắng ngày ngày chăm nom
Còn ta đau yếu gầy còm
Đau không được nghỉ chết hòm cũng không
…
* Bài ca cách mạng
… Than ôi nước mất nhà xiêu
Thế không chịu nổi, liệu chiều tính mau.
Kìa Bến Thủy đứng đầu dậy trước
Nọ Thành Chương tiếp bước, đứng lên.
Nam Đàn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên
Anh Sơn, Hà Tĩnh một phen dậy rồi.
Không có lẽ ta ngồi chịu chểt
Phải cùng nhau cương quyết một phen.
Tổng này xã họ kết liên
Ta hò, ta hét, thét lên thử nào!
Trên gió cả cờ đào phất thẳng,
Dưới đất bằng giấy trắng tung ra.
Giữa thành một trận xông pha
Bên kia đạn sắt, bên kia gan vàng.
Hỡi chính nghĩa dồn vang bốn mặt
Dải đồng tâm thiết chặt muôn người.
Lợi quyền ta cố ta đòi
Dần xương đế quốc, xẻo môi quan trường.