Chương VI: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918)
Bài 21: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918)
I. Quan hệ quốc tế cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh.
- Chủ nghĩa tư bản phát triển theo quy luật không đều làm thay đổi sâu sắc, so sánh lực lượng giữa các đế quốc ở cuối XIX - đầu XX.
- Sự phân chia thuộc địa giữa các đế quốc cũng không đều. Đế quốc già (Anh, Pháp) nhiều thuộc địa, đế quốc trẻ (Đức, Mĩ) ít thuộc địa.
=>Mâu thuẫn giữa các đế quốc thuộc địa này sinh và ngày càng gay gắt.
- Các cuộc chiến tranh giành thuộc địa đã nổ ra ở nhiều nơi.
+ Chiến tranh Trung - Nhật (1894 - 1895_
+ Chiến tranh Mĩ - Tây Ban Nha (1898)
+ Chiến tranh Anh - Bô-ơ (1899 - 1902_
+ Chiến tranh Nga - Nhật (1904 - 1905_
- Trong cuộc chạy đua giành giật thuộc địa, Đức là kẻ hiếu chiến nhất. Đức đã cùng Áo - Hung, I-ta-li-a thành lập phe Liên minh (năm 1882) để chuẩn bị chiến tranh chia lại thế giới.
- Để đối phó, Anh đã ký với Nga va Pháp những hiệp ước tay đôi hình thành phe Hiệp ước (Đầu thế kỉ XX).
- Cả 2 khối quân sự đối đầu điên cuồng chạy đua vũ trang chuẩn bị chiến tranh chia lại thế giới => chiến tranh đế quốc không thể tránh khỏi.
- Nguyên cớ trực tiếp của chiến tranh là do một phần tử Xéc-bi ám sát Hoàng thân kế vị vua Áo - Hung.
II. Diễn biến của chiến tranh
1. Giai đoạn thứ nhất (1914 - 1916)
*Kết quả
- Đức chiếm được Bỉ, một phần nước Pháp uy hiếp Thủ đô Pa-ri.
- Cứu nguy cho Pa-ri
- Hai bên ở vào thế cầm cự trên một mặt trận dài 1200km.
- Đức không hạ được Vec-doong hai bên thiệt hại nặng.
*Kết quả
- Chính phủ tư sản lâm thời ở Nga vẫn tiếp tục chiến tranh.
- Có lợi hơn cho phe Hiệp ước.
- Hai bên ở thế cầm cự.
- Chính phủ Xô Viết thành lập.
- Nga rút khỏi chiến tranh.
- Một lần nữa Pa-ri bị uy hiếp.
- Đồng minh của Đức đầu hàng; Bun-ga-ri (29/9), Thổ Nhĩ Kỳ (30/10), Áo - Hung (2/11)
- Nền quân chủ bị lật đổ.
- Chiến tranh kết thúc.
III. Hậu quả của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất
* Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Liên minh. Kẻ gieo gió phải gặt bão.
- Gây nên thiệt hại nặng nề về người và của.
+ 10 triệu người chết.
+ 20 triệu người bị thương.
+ Tiêu tốn 85 tỉ đô-la.
- Cách mạng Tháng Mười Nga thành công đánh dấu bước chuyển biến lớn trong cục diện thế giới.
* Tính chất:
- Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa.
Sưu tầm
