Lịch sử 10 Bài 12
VƯƠNG QUỐC CAM-PU-CHIA VÀ VƯƠNG QUỐC LÀO
VƯƠNG QUỐC CAM-PU-CHIA VÀ VƯƠNG QUỐC LÀO
1. Vương quốc Cam-pu-chia
- Ở Cam-pu-chia tộc người chủ yếu là Khơ-me. Người Khơ-me là bộ phận của cư dân cổ Đông Nam Á gọi là người Mông Cổ sống trên phạm vi rộng hầu như bao trùm hết các nước Đông Nam Á lục địa.
- Người Khơ-me giỏi san bắn, quen đào ao, đắp hồ trữ nước. Họ sớm tiếp thu văn hóa Ấn Độ, biết khắc bia bằng chữ Phạn. Địa bàn sinh sống ban đầu là phía Bắc nước Cam-pu-chia ngày nay trên cao nguyên Cò Rạt và mạn trung lưu sông Mê Công ; đến thế kỷ VI Vương quốc người Cam-pu-chia được thành lập.
- Thời kỳ Ăng-co (802 – 1432) là thời kỳ phát triển nhất của vương quốc Cam-pu-chia, họ quần cư ở bắc Biển Hồ, kinh đô là Ăng-co được xây dựng ở bắc Biển Hồ.
- Biểu hiện phát triển thịnh đat :
+ Về kinh tế : Nông nghiệp, ngư nghiệp, thủ công nghiệp đều phát triển.
+ Xây dựng nhiều công trình kiến trúc lớn
+ Ăng-co còn chinh phục các nước láng giềng, trở thành cường quốc trong khu vực.
- Văn hóa : Sáng tạo ra chữ viết riêng của mình trên cơ sở chữ Phạn của Ấn Độ. Văn học giân gian và văn học viết với những câu chuyện có giá trị nghệ thuật.
- Kiến trúc, nổi tiếng nhất là quần thể kiến trúc Ăng-co.
2. Vương quốc Lào
Đất nước Lào gắn liền với sông Mê Công, con sông vừa cung cấp nguồn thủy văn dồi dào, trục đường giao thông quan trọng của đất nước, vừa là yếu tố của sự thống nhất về mặt địa lý. Có đồng bằng ven sông tuy hẹp nhưng màu mỡ.
- Cư dân cổ chính là người Lào Thơng chủ nhân của nền văn hóa đồ đá, đồ đồng.
- Đến thế kỷ XIII nhóm người nói tiếng Thái di cư đến sống hòa hợp với người Lào Thơng gọi là Lào Lùm. Tổ chức xã hội sơ khai của người Lào là các mường cổ.
- Năm 1353 Pha Ngừm thống nhất các mường Lào, lên ngoi đặt tên nước là Lan Xang (Triệu Voi).
- Thời kỳ thịnh vượng nhất là cuối thế kỷ XVII đầu thế kỷ XVIII dưới triều vua Xu-li-nha- Vông-xa.
- Những biểu hiện của sự phát triển :
+ Tổ chức bộ máy chặt chẽ hơn : chia đất nước thành các mường, đặt quan cai trị, xây dựng quân đội do nhà vua chỉ huy.
+ Buôn bán trao đổi với cả người châu Âu. Lào còn là trung tâm phật giáo.
+ Giữ quan hệ hòa hiếu với Cam-pu-chia và Đại Việt, kiên quyết chống quân xâm lược Miến Điện.
- Văn hóa :
+ Người Lào sáng tạo ra chữ viết riêng của mình trên cơ sở chữ viết của Cam-pu-chia và Mi-an-ma.
+Đời sống văn hóa của người Lào rất phong phú hồn nhiên.
+ Kiến trúc : Xây dựng một số công trình kiến trúc Phật giáo điển hình là Thạt Luổng ở Viên Chăn.
- Nền văn hóa truyền thống Cam-puchia và Lào chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ trên các lĩnh vực chữ viết, tôn giáo, văn học, kiến trúc, song tiếp thu mỗi nước đều đem lồng nội dung của mình vào, xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.
