Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="ngan trang" data-source="post: 118763" data-attributes="member: 17223">HỆ THỐNG DI TÍCH THỜ LÊ HOÀN Ở VIỆT NAMNgô Vũ Hải HằngViện Sử họcQua cuốn ‘Thư mục thần tích thần sắc” được lưu trữ tại Thư viện Viện  thông tin khoa học xã hội, bổ sung bằng các nguồn sử liệu: Đại Việt sử  ký toàn thư, Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Việt sử cương mục  tiết yếu, Đại Việt sử ký tiền biên, Đồng Khánh dơ địa chí, Đại Nam nhất  thống chí và các sách Di sản Hán Nôm thư mục đề yếu bổ di, Bảng tra thần  tích theo địa danh làng xã, Văn khắc Hán Nôm Việt Nam... chúng tôi lập  nên một danh mục các di tích thờ Lê Đại Hành hoàng đế qua thần tích và  thần sắc thu thập được và còn lưu trữ.Các di tích thờ Lê Hoàn, được thống kê dựa theo địa danh những năm kê  khai thần tích, thần sắc của Trường Viễn Đông bác cổ (khoảng những năm  1937-1938), vẫn được giữ nguyên địa danh về mặt hành chính thời điểm ấy  và có chú thích địa danh hành chính hiện nay.1. Qua thống kê cho thấy,  có tất cả 36 nơi thờ Lê Đại Hành, trong đó có 12 nơi thờ riêng, 24 nơi  phối thờ với các thần khác (có 5 nơi phối thờ với bà vợ cả của Lê Hoàn  là Đô Hồ phu nhân; 2 nơi phối thờ với Bảo Quang Hoàng thái hậu - tức  Thái hậu Dương Vân Nga).Ninh Bình là tỉnh có nhiều di tích thờ ê Hoàn nhất ( 11 nơi). Thái Bình  là nơi thứ hai có nhiều di tích thờ Lê Hoàn ( 10 nơi).  Tiếp theo là:  Nam Định, Hà Đông (4 nơi), Hà Nam (3 nơi), Sơn Tây (2) Thanh Hoá, Hưng  Yên (1)... (1).2. Trong cuốn Cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ nhâts, PGS.TS. Trần Bá  Chí đã vạch ra các tuyến đường bộ quan hệ đến Hoa Lư, mà tuyến đường bộ  hướng Nam – Bắc là một tuyến quan trọng trên đường hành quân của quân  Tống cũng như phòng thủ của quân dân ta lúc bấy giờ. “Đường này từ xã  Đại Hoàng rẽ về đông Bắc, qua Tri Hối, Cầu Đài (xã Gia Tập), vòng sang  phía đông núi Miếu, rồi hướng tới khoảng đò Đoan Vĩ ngày nay.Phía bên kia đò đã là đất tổng Mai Cầu, thuộc huyện Thanh Liêm, phủ Lý  Nhân. Từ đò Đoan Vĩ, xưa có đường bộ qua huyện Thanh Liêm, huyện Nam  Xang, vượt sông Kinh (nay gọi sông Châu), đến đất Kim Bảng thì rẽ làm  đôi: mộl ngả từ huyện Kim Bảng tắt qua xã Bất Đoạt đi vào Đỗ Động Giang,  rồi hướng lên phía Sơn Tây để vượt Nhị Hà, sang vùng Vĩnh Tường, Bạch  Hạc...” (2).Nhìn tổng thể hệ thống di tích thờ Lê Hoàn, nếu lấy Hoa Lư (trước là  Trường Yên) làm tiêu điểm quy chiếu khởi đầu cho tuyến đường bộ trên,  thì các di tích, đền thờ Lê Hoàn cũng nằm trong hệ quy chiếu ấy.3. Các di tích thờ Lê Hoàn ở Ninh Bình chủ yếu tập trung xung quanh khu  vực kinh đô Hoa Lư, là nơi xây dựng sự nghiệp của Lê Hoàn. Sau khi ông  qua đời, bên cạnh việc điều đình táng ở lăng mộ, nhân dân các xã ở đây  đã lập đền thờ.  Đền vua Lê ở xã Trường Yên được xây dựng ngay trên nền  cung điện trước đây của vua. Đền có quy mô không lớn, gồm 3 toà: Bái  đường, Thiên hương (thờ Phạm Cự Lạng) và chính cung thờ Lê Hoàn (ở  giữa), bên phải là Lê Ngoạ Triều (con trai vua Lê). bên trái là hoàng  hậu Dương Vân Nga.Tại đền còn 2 tấm bia đáng chú ý là (3) :Tiền triều Lê Đại Hành Hoàng đế miếu, do Nguyễn Lễ, hiệu là Thuần Khanh,  Tiến sĩ khoa Mậu Thìn ( 1568), Tả thị lang bộ Lễ, Đông các đại học sĩ,  tước Nghĩa Khê hầu soạn. Tạo năm Hoằng Định thứ 7 (1606) nhà Lê, bia 2  mặt, chạm Lưỡng long chầu nguyệt, xung quanh rồng uốn lượn, hoa cúc, hoa  sen. Toàn văn chữ Hán, có 30 dòng, khoảng 1000 chữ.Bia lược ghi về công trạng to lớn của vua Lê Đại Hành như có phương lược  đế vương, lập chế độ, khuyến nông tang, được các triều đại lập miếu  thờ, tuế thời cúng tế và được cấp 8 mẫu 8 sào ruộng để dùng vào việc đèn  hương. Đến nay, gặp thời thánh trì, đền thờ ngài được Đô nguyên soái  Tổng quốc chính thượng phụ Bình An vương (Trịnh Tùng) gia phong mỹ hiệu,  cấp thêm cho đền 5 mẫu 2 sào ruộng, lại cho dân bản xã được miễn sưu  sai tạp dịch để lo việc thờ cúng. Phần cuối là bài minh có 64 câu. Mặt  hai bia ghi những người công đức, góp tiền của vào đền, trong đó có  nhiều vị chức sắc. Bia trùng tu tạo tác, do Nghĩa Khê hầu Dương Thúc, Tiến sĩ khoa Mậu  Thìn, Thượng thư bộ Hình soạn. Tạo năm Hoằng Định thứ 12 (1611) nhà Lê.  Bia 4 mặt, chạm rồng, mặt trời, viền quanh và đáy hình rồng. Toàn văn  chữ Hán, gồm 56 dòng, khoảng 500 chữ. Bia ghi việc chúa Thượng phụ Bình  An vương (Trịnh Tùng) nghĩ rằng nơi đây là nơi phát tích ra các vị đại  thánh, bèn ban lệnh chỉ cho tu tạo lại điện vũ để thờ phụng, mong kéo  dài “mạnh nước”. Quan đề đốc Hiệu lực Tứ vệ quân vụ sự Lễ quận công Bùi  Thì Trung và một số quan chức khác bắt đầu hưng công từ năm Tân Hợi  (1611), sửa 3 pho tượng (Đại Hành hoàng đế, Bảo Quang hoàng thái hậu và  vua Lê Ngoạ Triều ) thờ ở điện này. Đến tháng 6 năm Nhâm Tý (1612) thì  xong, có bài minh ca ngợi việc này._______________________(1) Tham khảo thêm các tham luận của:- Mai Khánh: Góp thêm tư liệu nghiên cứu về Lê Hoàn.- Vũ Đường Luân: Góp phần tìm hiểu thêm về khu vực Đại La thời Tiền Lê (Qua khảo sát một số di tích ờ Hà Nội).(2) PGS.Ts. Trần Bá Chí. Cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ nhất. Nxb Quân đội nhân dân. 2003. tr.117.(3) Theo Văn khắc Hán Nôm Việt Nam. Nxb KHXH. HN, 1993, tr.672-674.                                                                    __________________</blockquote>

Tên

Mã xác nhận