Ký ức tháng Tư và một người không về gõ cử
"Chắc ít hôm nữa sẽ có tin tức của cha con đấy. Cô Cần chiều nay khoe luôn với mẹ, chú Trưởng đi cùng với cha con vẫn còn sống". Tuổi 15, tôi đã nhận ra trong giọng nói của mẹ có điều gì khang khác mà không dám hỏi thêm.
Những ngày Tháng Tư năm 1975, tôi hồi hộp theo dõi tin chiến thắng từ chiếc đài Hồng Đăng cũ rích và cố đoán cha tôi đang ở trong đoàn quân trùng trùng điệp điệp ấy... Trảng Bom, Xuân Lộc, Nguyễn Thành Trung...Chúng tôi nghe thầy Hiệu trưởng phổ biến: Có lệnh của ban Giám Hiệu, tất cả các em phải có mặt đầy đủ tại trường bất kỳ giờ nào, vậy rồi bất ngờ hơn mọi hình dung, trưa 30/4, lũ chúng tôi vừa qua cổng trường, nghe loa phóng thanh rõ mồn một Dưong Văn Minh đang đọc lời đầu hàng, tôi ôm chầm đứa bạn gái thân thiết: Hoà bình rồi, cha mình sắp về rồi.
Tôi oà khóc trước lũ bạn rồi chạy một mạch về nhà, phi ngay chiếc xe Thống Nhất, kỷ niệm của cha để lại khi vào chiến trường B, sang nhà máy của mẹ. Trước cổng nhà máy, đội văn nghệ của các cô các chú đang đánh trống. Bài hát Như có Bác trong ngày vui đại thắng vang lên vui tuơi, náo nức rộn rã khắp nơi. Ngộ nhất là ở xưởng dệt, các cô chú lôi cả thùng phuy ra gõ phèng phèng... mồ hôi mồ kê nhễ nhại, bụi bông bám đầy tay áo nhưng nụ cười tươi rói, rạng ngời.
Ảnh: ST
Chiều ấy, tôi cũng lũ bạn đạp xe đi thông đến 10 giờ tối.Thành phố hồng hào, trẻ lại trong niềm vui thống nhất. Đi đến bất kỳ ngõ phố nào cũng vẫn là bài hát đó, dòng người đó, nụ cười rạng rỡ đó, mà mê say, mà như bay trong nắng gió, trong miệng cười mắt khóc. Rồi muôn ngả vẫn tụ hội về hồn thiêng của Thăng Long Hà Nội - Hồ Gươm lồng lộng cờ bay trên Tháp Rùa cổ kính.
Từng đám học trò bập bùng ghi ta trống phách, hát vang những bài ca chống Mỹ, tiếng hát lan trên sóng nước lung linh: Ta đi trên dường Hà Nội rực rỡ chiến công, đường thênh thang Ba Đình lịch sử đường tấp nập Hoàn Kiếm Đồng Xuân...Cứ như thế, đêm 30/4, Hà Nội hân hoan, vờ oà trong niềm vui bất tận...
Mẹ chờ tôi ở nhà, nhẹ nhàng bảo: "Chắc ít hôm nữa sẽ có tin tức của cha con đấy. Cô Cần chiều nay khoe luôn với mẹ, chú Trưởng đi cùng với cha con vẫn còn sống". Tuổi 15, tôi đã nhận ra trong giọng nói của mẹ có điều gì khang khác mà không dám hỏi thêm. Giường bên bà nội húng hắng ho, trở mình...
Rồi tôi cuốn đi theo những sáng, những chiều tập dượt nghi thức của khối học sinh rước cờ, chuẩn bị cho đại lễ mừng chiến thắng tại sân vận động Hàng Đẫy ngày 15/5, đôi chân nhỏ đi bộ mấy cây số mà như bay từ phố Bạch Mai lên Văn Miếu. Cả thành phố nhộn nhịp, nao nức, cả thành phố hối hả trong nhịp sống mới và chỉ lắng lại về đêm với những mong chờ, hồi hộp một tiếng gõ cửa, một con búp bê và ba lô sau lưng bộ quân phục giải phóng. Một tháng, hai tháng trôi đi, đôi mắt mẹ lặng im, và tôi nghe tiếng thờ dài nén lại của mẹ... không dám hỏi mẹ câu nào...
Tất cả ký ức vẫn như mới hôm qua, Ảnh tư liệu
Mùa hè của niềm vui đại thắng, của buồn vui học trò năm cuối cùng chia tay bạn bè bước vào kỳ thi đại học, của những nỗi buồn lo âu phấp phỏng đợi chờ, không dám gọi thành tên của bà, của mẹ, của tôi... Gần 30 năm sau, vẫn tháng Tư, trong khi dòng người cuồn cuộn đổ về đường Nguyễn Huệ, hân hoan chào mừng ngày thống nhất thì tôi đội nắng xuống nghĩa trang Liệt sĩ Bến Dược, rồi đi Cần Đước, Cần Giuộc. Không có gì khác ngoài những hàng bia mộ vô danh im lìm trong tiếng gió ù ù thổi thông thốc... và danh sách các liệt sĩ của địa phương.
Một bà má xã Long Sơn là cơ sở nuôi giấu bộ đội miền Bắc khẽ khàng khuyên tôi: Con à, những liệt sĩ có tên, các má đã báo cho xã đội hết rồi. có người ở Phú Thọ cũng vào đây đưa hài cốt liệt sĩ về. Những liệt sĩ vô danh hi sinh ở đây nhiều lắm, hài cốt các ảnh đều đã tập trung vào nghĩa trang của huyện rồi...
Tôi lặng lẽ trở lại thành phố Hồ Chí Minh... Những con đường đất đỏ năm xưa dẫn vào trung tâm, có biết bao liệt sĩ đã ngã xuống như cha tôi cho ngày thống nhất?Trên đầu tôi, trời phương Nam xanh ngằn ngặt, bỗng nhớ câu thơ của Nguyễn Đình Chiểu: "Thác mà ưng đình miếu để thờ/ Tiếng ngay trải muôn đời ai cũng mộ". Đêm 30 /4 năm ấy, cả thành phố tưng bừng không ngủ, và tôi không ngủ nghe bác cả tôi rì rầm kể chuyện về cha tôi " Ngày xưa, bác hay cõng cha cháu đi xem thả diều trên đê... ai dè kẻ Bắc người Nam, thống nhất rồi mới biết tin cha cháu đã hi sinh".
Tất cả ký ức vẫn như mới hôm qua, khi hàng ngày, tôi nhìn ảnh cha trên bàn thờ, vẫn vành mũ bộ đội xanh lá cây gắn sao tròn và nụ cười bất tử.
Tuanvietnam.net
