Trang chủ
Bài viết mới
Diễn đàn
Bài mới trên hồ sơ
Hoạt động mới nhất
VIDEO
Mùa Tết
Văn Học Trẻ
Văn Học News
Media
New media
New comments
Search media
Đại Học
Đại cương
Chuyên ngành
Triết học
Kinh tế
KHXH & NV
Công nghệ thông tin
Khoa học kĩ thuật
Luận văn, tiểu luận
Phổ Thông
Lớp 12
Ngữ văn 12
Lớp 11
Ngữ văn 11
Lớp 10
Ngữ văn 10
LỚP 9
Ngữ văn 9
Lớp 8
Ngữ văn 8
Lớp 7
Ngữ văn 7
Lớp 6
Ngữ văn 6
Tiểu học
Thành viên
Thành viên trực tuyến
Bài mới trên hồ sơ
Tìm trong hồ sơ cá nhân
Credits
Transactions
Xu: 0
Đăng nhập
Đăng ký
Có gì mới?
Tìm kiếm
Tìm kiếm
Chỉ tìm trong tiêu đề
Bởi:
Hoạt động mới nhất
Đăng ký
Menu
Đăng nhập
Đăng ký
Install the app
Cài đặt
Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com -
Định hướng Forum
Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN Kết nối:
VNK X
-
VNK groups
| Nhà Tài Trợ:
BhnongFood X
-
Bhnong groups
-
Đặt mua Bánh Bhnong
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
Ngữ văn THPT
ÔN THI VĂN THPT
Kĩ năng làm bài văn so sánh
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Trả lời chủ đề
Nội dung
<blockquote data-quote="nang moi" data-source="post: 166446" data-attributes="member: 82079"><p><strong> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Kĩ năng làm bài văn so sánh </span></span></strong></p><p></p><p> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>1.1. Mục đích, yêu cầu</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em>a. Mục đích</em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Chỉ ra được chỗ giống và khác nhau giữa các đối tượng so sánh, từ đó thấy được những mặt kế thừa, những điểm cách tân của từng khuynh hướng văn học, giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm; thấy được vẻ đẹp riêng của từng tác phẩm; sự đa dạng muôn màu của phong cách nhà văn.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Góp phần hình thành kĩ năng lí giải nguyên nhân của sự khác nhau giữa các hiện tượng văn học.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em>b. Yêu cầu</em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Nắm được kĩ năng so sánh. Vận dụng kết hợp các thao tác lập luận: phân tích, bác bỏ, bình luận.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Có hiểu biết về đối tượng so sánh.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>1.2. Đối tượng</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Kiểu bài so sánh văn học yêu cầu thực hiện cách thức so sánh trên nhiều bình diện: khuynh hướng văn học, giai đoạn văn học, tác phẩm (đề tài, nhân vật, tình huống, cốt truyện, cái tôi trữ tình, chi tiết nghệ thuật, nghệ thuật trần thuật, phong cách nghệ thuật…).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>1.3.</strong> <strong><u>Các dạng văn so sánh</u>:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em>a. So sánh 2 đoạn thơ:</em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Giới thiệu 2 tác giả, 2 tác phẩm, cảm nhận nội dung và nghệ thuật của từng khổ.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ So sánh sự tương đồng và khác biết giữa 2 tác giả và tác phẩm này.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">=> Kết luận chung.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em>b. So sánh nhân vật</em>:</span></span></p><p> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm, nhân vật và cảm nhận về nhân vật đó để rút ra sự tương đồng và khác biệt bao gồm cả nội dung và nghệ thuật.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em> c. So sánh 2 chi tiết</em></span></span></p><p> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm, ý nghĩa nội dung của chi tiết. => rút ra sự tương đồng và khác biệt.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em>d. Cảm nhận về 2 đoạn văn:</em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Nêu tác giả, tác phẩm, nội dung của đoạn văn, nghệ thuật của từng đoạn văn để tìm ra sự tương đồng và khác biệt giữa 2 đoạn văn.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>1.4. Cách làm chung</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>a. Mở bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Dẫn dắt (mở bài gián tiếp)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánh</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>b. Thân bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Làm rõ đối tượng so sánh thứ nhất (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Làm rõ đối tượng so sánh thứ 2 (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Chỉ ra nét tương đồng và khác biệt giữa hai đối tượng trên các bình diện (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích và thao tác lập luận so sánh).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Lý giải sự tương đồng, khác biệt giữa hai đối tượng dựa vào các bình diện: bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học…( bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>c. Kết bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>2. Những vấn đề so sánh trong văn học</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>Đề số 1:</strong> Cảm nhận của anh/ chị về hai đoạn thơ sau:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Một người chín nhớ mười mong một người.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Nắng mưa là bệnh của giời,</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">(Nguyễn Bính, Tương tư)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Nhớ gì như nhớ người yêu</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Nhớ từng bản khói cùng sương</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">(Tố Hữu, Việt Bắc)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>Gợi ý:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>a. Mở bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Nguyễn Bính là gương mặt nổi bật của phong trào Thơ mới và cũng tiêu biểu cho thơ ca sau Cách mạng, với hồn thơ chân quê, có sở trường về lục bát. Tương tư là bài thơ đặc sắc của ông, thể hiện tâm trạng nhớ mong chân thực và tinh tế của chàng trai quê.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Tố Hữu là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng, với phong cách trữ tình chính trị. Việt Bắc là bài thơ xuất sắc của ông, thể hiện tình cảm cách mạng sâu nặng đối với chiến khu và những kỉ niệm kháng chiến.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>b. Thân bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Làm rõ đối tượng thứ nhất (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">* Về đoạn thơ trong bài Tương tư </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Nội dung:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Tâm trạng tương tư của chàng trai quê được bộc lộ thành những nhớ mong da diết, trĩu nặng. Nỗi niềm ấy được xem như một quy luật tự nhiên không thể cưỡng lại, một thứ “tâm bệnh” khó chữa của người đang yêu.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Niềm mong nhớ gắn liền với khung cảnh làng quê khiến cho cả không gian như cũng nhuốm đầy nỗi tương tư.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Nghệ thuật (1,0 điểm).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Thể thơ lục bát thấm đượm phong vị ca dao.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Chất liệu ngôn từ chân quê với những địa danh, thành ngữ gần gũi; cách tổ chức lời thơ độc đáo; sử dụng nhuần nhuyễn nhiều biện pháp tu từ: hoán dụ, nhân hoá, đối sánh, tăng tiến, khoa trương…</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Làm rõ đối tượng thứ 2 (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">* Về đoạn thơ trong bài Việt Bắc </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Nội dung:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Đoạn thơ thể hiện nỗi nhớ đằm thắm, sâu nặng của người cán bộ kháng chiến dành cho Việt Bắc, trong đó chan hoà tình nghĩa riêng chung.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Hiện lên trong nỗi nhớ ấy là hình ảnh Việt Bắc thân thương, với cảnh vật bình dị mà thơ mộng, với nhịp sống đơn sơ mà êm đềm, đầm ấm.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Nghệ thuật:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Thể thơ lục bát kết hợp nhuần nhuyễn chất cổ điển và chất dân gian, nhịp điệu linh hoạt uyển chuyển, âm hưởng tha thiết, ngọt ngào.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Hình ảnh thơ giản dị mà gợi cảm; cách ví von quen thuộc mà vẫn độc đáo; cách tổ chức lời thơ với phép tiểu đối, phép điệp cân xứng, khéo léo…</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Về sự tương đồng và khác biệt giữa hai đoạn thơ (0,5 điểm)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Tương đồng: Cả hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ da diết, sâu nặng; sử dụng thể thơ lục bát điêu luyện.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Khác biệt: Đoạn thơ trong bài Tương tư là nỗi nhớ của tình yêu lứa đôi, gắn với không gian làng quê Bắc Bộ, vừa bày tỏ vừa “lí sự” về tương tư, với cách đối sánh táo bạo…; đoạn thơ trong bài Việt Bắc là nỗi nhớ của tình cảm cách mạng, gắn với không gian núi rừng Việt Bắc, nghiêng hẳn về bộc bạch tâm tình, với cách ví von duyên dáng…</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Lý giải sự khác biệt:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Thực hiện thao tác này cần dựa vào các bình diện: bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học…(bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">c. Kết bài:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Liên hệ mở rộng.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">(Học sinh dựa vào gợi ý bên để viết kết bài. Có nhiều cách kết bài khác nhau, hướng dẫn bên chỉ có tính chất tham khảo)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>Đề số 2:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong><em>Cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp khuất lấp của nhân vật người vợ nhặt (Vợ Nhặt – Kim Lân) và nhân vật người đàn bà hàng chài (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu ).</em></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>Gợi ý:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">* Yêu cầu về hình thức và kĩ năng :</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Học sinh biết làm bài nghị luận văn học, kết hợp các thao tác lập luận làm rõ vấn đề càn nghị luận.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Bài viết có bố cục rõ ràng, chặt chẽ, lý lẽ dẫn chứng cụ thể, diễn đạt lưu loát, dùng từ đặt câu đúng, không mắc lỗi chính tả, chữ viết cẩn thận.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Khuyến khích cho điểm cao những bài làm sáng tạo, văn viết hay độc đáo.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>* Yêu cầu về nội dung :</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Học sinh có nhiều cách trình bày khác nhau, nhưng cần đảm bảo nội dung sau</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>a. Mở bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánh</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Giới thiệu khái quát về hai nhân vật trong hai tác phẩm</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Kim Lân là nhà văn chuyên viết về nông thôn và cuộc sống người dân quê, có sở trường về truyện ngắn. Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc, viết về tình huống “nhặt vợ” độc đáo, qua đó thể hiện niềm tin mãnh liệt vào phẩm chất tốt đẹp của những con người bình dị trong nạn đói thê thảm.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu thời chống Mĩ, cũng là cây bút tiên phong thời đổi mới. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn xuất sắc ở thời kì sau, viết về lần giáp mặt của một nghệ sĩ với cuộc sống đầy nghịch lí của một gia đình hàng chài, qua đó thể hiện lòng xót thương, nỗi lo âu đối với con người và những trăn trở về trách nhiệm của người nghệ sĩ.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>b. Thân bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Làm rõ đối tượng thứ nhất (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">* Nhân vật người vợ nhặt</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Một số vẻ đẹp khuất lấp tiêu biểu:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Phía sau tình cảnh trôi dạt, vất vưởng, là một lòng ham sống mãnh liệt.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Phía sau vẻ nhếch nhác, dơ dáng, lại là một người biết điều, ý tứ</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Bên trong vẻ chao chát, chỏng lỏn, lại là một người phụ nữ hiền hậu, đúng mực, biết lo toan: dậy sớm, quyét dọn nhà cửa, chuẩn bị bữa cơm …</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Làm rõ đối tượng thứ 2 (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">* Nhân vật người đàn bà hàng chài</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Giới thiệu chung: Là nhân vật chính, có vai trò quan trọng với việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm. Nhân vật này được khắc hoạ sắc nét, theo lối tương phản giữa bề ngoài và bên trong, giữa thân phận và phẩm chất.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Một số vẻ đẹp khuất lấp tiêu biểu:</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Ngoại hình xấu xí, thô kệch nhưng ẩn chứa bên trong là một tấm lòng nhân hậu, vị tha, độ lượng, giàu đức hi sinh.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Phía sau vẻ cam chịu, nhẫn nhục vẫn là một người có khát vọng hạnh phúc, can đảm, cứng cỏi</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Phía sau vẻ quê mùa, thất học lại là một người phụ nữ thấu hiểu, sâu sắc lẽ đời.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">So sánh: nét tương đồng và khác biệt giữa hai đối tượng trên cả hai bình diện nội dung và hình thức nghệ thuật (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích, so sánh)</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>* So sánh nét tương đồng, khác biệt</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Tương đồng: Cả hai nhân vật đều là những thân phận bé nhỏ, nạn nhân của hoàn cảnh. Những vẻ đẹp đáng trân trọng của họ đều bị đời sống cơ cực lam lũ làm khuất lấp. Cả hai đều được khắc hoạ bằng những chi tiết chân thực…</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Khác biệt: Vẻ đẹp được thể hiện ở nhân vật người vợ nhặt chủ yếu là những phẩm chất của một nàng dâu mới, hiện lên qua các chi tiết đầy dư vị hóm hỉnh, trong nạn đói thê thảm. Vẻ đẹp được khắc sâu ở người đàn bà hàng chài là những phẩm chất của một người mẹ nặng gánh mưu sinh, hiện lên qua các chi tiết đầy kịch tính, trong tình trạng bạo lực gia đình…</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">Lí giải sự khác biệt: Thực hiện thao tác này cần dựa vào các bình diện: bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học…(bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Vẻ đẹp khuất lấp của người vợ nhặt được đặt trong quá trình phát triển, biến đổi từ thấp đến cao(cảm hứng lãng mạn), trong khi đó người đàn bà chài lưới lại tĩnh tại, bất biến như một hiện thực nhức nhối đang tồn tại (cảm hứng thế sự – đời tư trong khuynh hướng nhận thức lại).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">+ Sự khác biệt giữa quan niệm con người giai cấp (Vợ nhặt) với quan niệm con người đa dạng, phức tạp( Chiếc thuyền ngoài xa) đã tạo ra sự khác biệt này.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><strong>c. Kết bài:</strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">- Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân.</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'">(Học sinh dựa vào gợi ý bên để viết kết bài. Có nhiều cách kết bài khác nhau, hướng dẫn bên chỉ có tính chất tham khảo).</span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"></span></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="nang moi, post: 166446, member: 82079"] [B] [SIZE=4][FONT=arial]Kĩ năng làm bài văn so sánh [/FONT][/SIZE][/B] [SIZE=4][FONT=arial][B]1.1. Mục đích, yêu cầu[/B] [I]a. Mục đích[/I] - Chỉ ra được chỗ giống và khác nhau giữa các đối tượng so sánh, từ đó thấy được những mặt kế thừa, những điểm cách tân của từng khuynh hướng văn học, giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm; thấy được vẻ đẹp riêng của từng tác phẩm; sự đa dạng muôn màu của phong cách nhà văn. - Góp phần hình thành kĩ năng lí giải nguyên nhân của sự khác nhau giữa các hiện tượng văn học. [I]b. Yêu cầu[/I] - Nắm được kĩ năng so sánh. Vận dụng kết hợp các thao tác lập luận: phân tích, bác bỏ, bình luận. - Có hiểu biết về đối tượng so sánh. [B] 1.2. Đối tượng[/B] Kiểu bài so sánh văn học yêu cầu thực hiện cách thức so sánh trên nhiều bình diện: khuynh hướng văn học, giai đoạn văn học, tác phẩm (đề tài, nhân vật, tình huống, cốt truyện, cái tôi trữ tình, chi tiết nghệ thuật, nghệ thuật trần thuật, phong cách nghệ thuật…). [B] 1.3.[/B] [B][U]Các dạng văn so sánh[/U]:[/B] [I]a. So sánh 2 đoạn thơ:[/I] + Giới thiệu 2 tác giả, 2 tác phẩm, cảm nhận nội dung và nghệ thuật của từng khổ. + So sánh sự tương đồng và khác biết giữa 2 tác giả và tác phẩm này. => Kết luận chung. [I]b. So sánh nhân vật[/I]: Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm, nhân vật và cảm nhận về nhân vật đó để rút ra sự tương đồng và khác biệt bao gồm cả nội dung và nghệ thuật. [I] c. So sánh 2 chi tiết[/I] Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm, ý nghĩa nội dung của chi tiết. => rút ra sự tương đồng và khác biệt. [I]d. Cảm nhận về 2 đoạn văn:[/I] Nêu tác giả, tác phẩm, nội dung của đoạn văn, nghệ thuật của từng đoạn văn để tìm ra sự tương đồng và khác biệt giữa 2 đoạn văn. [B] 1.4. Cách làm chung[/B] [B]a. Mở bài:[/B] - Dẫn dắt (mở bài gián tiếp) - Giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánh [B]b. Thân bài:[/B] - Làm rõ đối tượng so sánh thứ nhất (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích). - Làm rõ đối tượng so sánh thứ 2 (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích). - Chỉ ra nét tương đồng và khác biệt giữa hai đối tượng trên các bình diện (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích và thao tác lập luận so sánh). - Lý giải sự tương đồng, khác biệt giữa hai đối tượng dựa vào các bình diện: bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học…( bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích). [B]c. Kết bài:[/B] - Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu. - Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân. [B] 2. Những vấn đề so sánh trong văn học[/B] [B] Đề số 1:[/B] Cảm nhận của anh/ chị về hai đoạn thơ sau: Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông, Một người chín nhớ mười mong một người. Nắng mưa là bệnh của giời, Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng. (Nguyễn Bính, Tương tư) Nhớ gì như nhớ người yêu Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương Nhớ từng bản khói cùng sương Sớm khuya bếp lửa người thương đi về. (Tố Hữu, Việt Bắc) [B]Gợi ý:[/B] [B]a. Mở bài:[/B] - Nguyễn Bính là gương mặt nổi bật của phong trào Thơ mới và cũng tiêu biểu cho thơ ca sau Cách mạng, với hồn thơ chân quê, có sở trường về lục bát. Tương tư là bài thơ đặc sắc của ông, thể hiện tâm trạng nhớ mong chân thực và tinh tế của chàng trai quê. - Tố Hữu là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng, với phong cách trữ tình chính trị. Việt Bắc là bài thơ xuất sắc của ông, thể hiện tình cảm cách mạng sâu nặng đối với chiến khu và những kỉ niệm kháng chiến. [B]b. Thân bài:[/B] Làm rõ đối tượng thứ nhất (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích) * Về đoạn thơ trong bài Tương tư - Nội dung: + Tâm trạng tương tư của chàng trai quê được bộc lộ thành những nhớ mong da diết, trĩu nặng. Nỗi niềm ấy được xem như một quy luật tự nhiên không thể cưỡng lại, một thứ “tâm bệnh” khó chữa của người đang yêu. + Niềm mong nhớ gắn liền với khung cảnh làng quê khiến cho cả không gian như cũng nhuốm đầy nỗi tương tư. - Nghệ thuật (1,0 điểm). + Thể thơ lục bát thấm đượm phong vị ca dao. + Chất liệu ngôn từ chân quê với những địa danh, thành ngữ gần gũi; cách tổ chức lời thơ độc đáo; sử dụng nhuần nhuyễn nhiều biện pháp tu từ: hoán dụ, nhân hoá, đối sánh, tăng tiến, khoa trương… Làm rõ đối tượng thứ 2 (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích * Về đoạn thơ trong bài Việt Bắc - Nội dung: + Đoạn thơ thể hiện nỗi nhớ đằm thắm, sâu nặng của người cán bộ kháng chiến dành cho Việt Bắc, trong đó chan hoà tình nghĩa riêng chung. + Hiện lên trong nỗi nhớ ấy là hình ảnh Việt Bắc thân thương, với cảnh vật bình dị mà thơ mộng, với nhịp sống đơn sơ mà êm đềm, đầm ấm. - Nghệ thuật: + Thể thơ lục bát kết hợp nhuần nhuyễn chất cổ điển và chất dân gian, nhịp điệu linh hoạt uyển chuyển, âm hưởng tha thiết, ngọt ngào. + Hình ảnh thơ giản dị mà gợi cảm; cách ví von quen thuộc mà vẫn độc đáo; cách tổ chức lời thơ với phép tiểu đối, phép điệp cân xứng, khéo léo… Về sự tương đồng và khác biệt giữa hai đoạn thơ (0,5 điểm) - Tương đồng: Cả hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ da diết, sâu nặng; sử dụng thể thơ lục bát điêu luyện. - Khác biệt: Đoạn thơ trong bài Tương tư là nỗi nhớ của tình yêu lứa đôi, gắn với không gian làng quê Bắc Bộ, vừa bày tỏ vừa “lí sự” về tương tư, với cách đối sánh táo bạo…; đoạn thơ trong bài Việt Bắc là nỗi nhớ của tình cảm cách mạng, gắn với không gian núi rừng Việt Bắc, nghiêng hẳn về bộc bạch tâm tình, với cách ví von duyên dáng… Lý giải sự khác biệt: Thực hiện thao tác này cần dựa vào các bình diện: bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học…(bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích). c. Kết bài: - Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu. - Liên hệ mở rộng. (Học sinh dựa vào gợi ý bên để viết kết bài. Có nhiều cách kết bài khác nhau, hướng dẫn bên chỉ có tính chất tham khảo) [B] Đề số 2:[/B] [B][I]Cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp khuất lấp của nhân vật người vợ nhặt (Vợ Nhặt – Kim Lân) và nhân vật người đàn bà hàng chài (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu ).[/I][/B] [B]Gợi ý:[/B] * Yêu cầu về hình thức và kĩ năng : Học sinh biết làm bài nghị luận văn học, kết hợp các thao tác lập luận làm rõ vấn đề càn nghị luận. Bài viết có bố cục rõ ràng, chặt chẽ, lý lẽ dẫn chứng cụ thể, diễn đạt lưu loát, dùng từ đặt câu đúng, không mắc lỗi chính tả, chữ viết cẩn thận. Khuyến khích cho điểm cao những bài làm sáng tạo, văn viết hay độc đáo. [B]* Yêu cầu về nội dung :[/B] Học sinh có nhiều cách trình bày khác nhau, nhưng cần đảm bảo nội dung sau [B]a. Mở bài:[/B] Giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánh Giới thiệu khái quát về hai nhân vật trong hai tác phẩm - Kim Lân là nhà văn chuyên viết về nông thôn và cuộc sống người dân quê, có sở trường về truyện ngắn. Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc, viết về tình huống “nhặt vợ” độc đáo, qua đó thể hiện niềm tin mãnh liệt vào phẩm chất tốt đẹp của những con người bình dị trong nạn đói thê thảm. - Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu thời chống Mĩ, cũng là cây bút tiên phong thời đổi mới. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn xuất sắc ở thời kì sau, viết về lần giáp mặt của một nghệ sĩ với cuộc sống đầy nghịch lí của một gia đình hàng chài, qua đó thể hiện lòng xót thương, nỗi lo âu đối với con người và những trăn trở về trách nhiệm của người nghệ sĩ. [B]b. Thân bài:[/B] Làm rõ đối tượng thứ nhất (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích) * Nhân vật người vợ nhặt - Một số vẻ đẹp khuất lấp tiêu biểu: + Phía sau tình cảnh trôi dạt, vất vưởng, là một lòng ham sống mãnh liệt. + Phía sau vẻ nhếch nhác, dơ dáng, lại là một người biết điều, ý tứ + Bên trong vẻ chao chát, chỏng lỏn, lại là một người phụ nữ hiền hậu, đúng mực, biết lo toan: dậy sớm, quyét dọn nhà cửa, chuẩn bị bữa cơm … Làm rõ đối tượng thứ 2 (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích) * Nhân vật người đàn bà hàng chài - Giới thiệu chung: Là nhân vật chính, có vai trò quan trọng với việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm. Nhân vật này được khắc hoạ sắc nét, theo lối tương phản giữa bề ngoài và bên trong, giữa thân phận và phẩm chất. - Một số vẻ đẹp khuất lấp tiêu biểu: + Ngoại hình xấu xí, thô kệch nhưng ẩn chứa bên trong là một tấm lòng nhân hậu, vị tha, độ lượng, giàu đức hi sinh. + Phía sau vẻ cam chịu, nhẫn nhục vẫn là một người có khát vọng hạnh phúc, can đảm, cứng cỏi + Phía sau vẻ quê mùa, thất học lại là một người phụ nữ thấu hiểu, sâu sắc lẽ đời. So sánh: nét tương đồng và khác biệt giữa hai đối tượng trên cả hai bình diện nội dung và hình thức nghệ thuật (bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích, so sánh) [B]* So sánh nét tương đồng, khác biệt[/B] - Tương đồng: Cả hai nhân vật đều là những thân phận bé nhỏ, nạn nhân của hoàn cảnh. Những vẻ đẹp đáng trân trọng của họ đều bị đời sống cơ cực lam lũ làm khuất lấp. Cả hai đều được khắc hoạ bằng những chi tiết chân thực… - Khác biệt: Vẻ đẹp được thể hiện ở nhân vật người vợ nhặt chủ yếu là những phẩm chất của một nàng dâu mới, hiện lên qua các chi tiết đầy dư vị hóm hỉnh, trong nạn đói thê thảm. Vẻ đẹp được khắc sâu ở người đàn bà hàng chài là những phẩm chất của một người mẹ nặng gánh mưu sinh, hiện lên qua các chi tiết đầy kịch tính, trong tình trạng bạo lực gia đình… Lí giải sự khác biệt: Thực hiện thao tác này cần dựa vào các bình diện: bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học…(bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích). + Vẻ đẹp khuất lấp của người vợ nhặt được đặt trong quá trình phát triển, biến đổi từ thấp đến cao(cảm hứng lãng mạn), trong khi đó người đàn bà chài lưới lại tĩnh tại, bất biến như một hiện thực nhức nhối đang tồn tại (cảm hứng thế sự – đời tư trong khuynh hướng nhận thức lại). + Sự khác biệt giữa quan niệm con người giai cấp (Vợ nhặt) với quan niệm con người đa dạng, phức tạp( Chiếc thuyền ngoài xa) đã tạo ra sự khác biệt này. [B]c. Kết bài:[/B] - Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu. - Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân. (Học sinh dựa vào gợi ý bên để viết kết bài. Có nhiều cách kết bài khác nhau, hướng dẫn bên chỉ có tính chất tham khảo). [/FONT][/SIZE] [/QUOTE]
Tên
Mã xác nhận
Gửi trả lời
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
Ngữ văn THPT
ÔN THI VĂN THPT
Kĩ năng làm bài văn so sánh
Top
