Thời gian :
-chiều tà => gợi sự tàn lụi
-đêm => gợi sự tăm tối
Không gian : tĩnh mịch, tăm tối, tàn tạ
- Âm thanh : tiếng trống thu không báo hiệu ngày tàn ; tiếng ếch nhái văng vẳng; Tiếng muỗi vo ve...
=> Sự tĩnh mịch, buồn,
- Hình ảnh : ngày tàn, chợ tàn.
-Màu sắc : Màu sắc ít dần đi, tương phản, màu đen tối càng lúc càng phủ kín ( đỏ rực... , đèn hoa kì leo lét, thưa thớt từng hột sáng, một chấm lửa nhỏ, nhá nhem tối, chứa đầy bóng tối, thăm thẳm, tối hết cả...) => Sự tăm tối.
Cảnh vật : buồn, đơn điệu.
-tràn ngập bóng tối
- mấy đứa trẻ con nhà nghèo đi nhặt nhạnh sau phiên chợ tàn..
- mẹ con chị tí, vợ chồng bác Xẩm, bà cụ Thi điên, chị em Liên... => lặng lẽ như những cái bóng, ít nói, ít hành động => kiếp người tàn, mòn mỏi, quẩn quanh...
Nghệ thuật:
- miêu tả cảnh vật và tâm trạng nhân vật tinh tế
- giọng văn nhẹ nhàng, điềm tĩnh, bình dị nhưng chứa đựng niềm xót thương...